hanys_hans napisał: > Aresztowanie Władysława Gomulki > > Raport podpułkownika Józefa Światło, zastępcy dyrektora Biura Specjalnego > Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego (Biuro Specjalne wkrótce przekształci > się w X Departament) wymaga kilku wyjaśnień. Oczywiście tego, że "W" to > Władysław Gomułka, a "Z" to Zofia Gomułkowa, łatwo się domyślić. Wspomniana tu > ochrona osobista to czterej pracownicy Departamentu Ochrony Rządu, którzy > oficjalnie, za wiedzą Gomułków, przyjechali z nimi do Krynicy. Gomułka nie miał > > żadnych złudzeń, że mają go oni nie tyle ochraniać, co kontrolować, ale był w > tej sprawie bezradny. Rzeczywiście przekazywali oni codzienne raporty do MBP o > tym, co Gomułka robił, z kim się spotykał, w jakim był nastroju. Istniała > również obserwacja zewnętrzna, o której Gomułka nie wiedział, ale której > zapewne się domyślał. Specjalna, przysłana z Warszawy grupa prowadziła > inwigilację. Proces, którym Gomułka się interesował, to proces genera- > łów Stanisława Tatara, Stefana Mossora, Jerzego Kirchmayera, Franciszka Hermana > > i pięciu innych oskarżonych, który toczył się w tym właśnie czasie i był > transmitowany przez radio. Był to proces oparty o wymuszane torturami zeznania > i miał on przygotowywać proces Mariana Spychalskiego. Zwieńczeniem miał być > proces Gomułki. Gomułka od dłuższego już czasu spodziewał się aresztowania. > Wynika to z zachowanych raportów agentów, których bezpieka umieściła w > otoczeniu Gomułki (przede wszystkim z raportów „Pewnego", „Marka", > „Czarnej", a > w pewnym sensie i „Kseni"). Obiekt, do którego przywieziono Gomułków, to > kompleks MBP w Miedzeszynie pod Warszawą. Znajdowało się tam tajne więzienie > podlegające Biuru Specjalnemu, a później X Departamentowi. Wszyscy uczestnicy > akcji krynickiej musieli następnego dnia napisać następujący tekst: > „Zobowiązuję się zachować w ścisłej tajemnicy, nie rozmawiać i nie ujawni > ać > przed nikim, nawet przed swoimi przełożonymi, o tym co robiłem, widziałem i > słyszałem będąc na pracy specjalnej w Warszawie i terenie". Poza wspomnianymi > czterema pracownikami Departamentu Ochrony Rządu zobowiązania podpisali: Jan > Madej z Wydz. "A" MBP, sierżant Jan Maj, wywiadowca sekcji II wydziału "A" WUBP > > Kielce, starszy sierżant Władysław Małkiewicz, kursant szkoły wydziału "A" MBP, > > starszy sierżant Ryszard Kozłowski, referent personalny WUBP Gdańsk, Ireneusz > Koniusz, starszy wywiadowca sekcji IV wydziału "A" WUBP Opole, Jan Konieczny, > wywiadowca sekcji IV WUBP w Krakowie, chorąży Marian Kowalczyk, starszy > wywiadowca sekcji IV wydziału "A" WUBP Olsztyn, chorąży Włodzimierz Kiezik, > starszy wywiadowca sekcji I wydziału "A" WUBP Szczecin, sierżant Szymon > Gregorowicz, wywiadowca sekcji I wydziału "A" WUBP Wrocław. Warto zwrócić > uwagę, jak starannie dobierana była ekipa ppłk. Światły — z różnych stron > > Polski. Niektórzy z nich zostaną ściągnięci do Warszawy i będą pełnić służbę w > tajnym więzieniu w Miedzeszynie. Raport kapitana Bienia stanowi uzupełnienie > raportu Światły. Jaki był cel tej wyprawy na spotkanie samochodu wiozącego > Gomułków, trudno powiedzieć. W każdym razie poziom techniki nie był — łag > odnie > mówiąc — imponujący. List Władysława Gomułki, pisany ręcznie, piórem, pow > - > stał w ponad rok po aresztowaniu. Przez ponad pół roku Gomułka był całkowicie > izolowany i poza strażnikami nikt z nim nie rozmawiał. Przesłuchania prowadzone > > przez wiceministra BP, gen. Romkowskiego, pułkownika Fejgina i majora > Michalaka, który był oficerem śledczym Gomułki, rozpoczęły się 21 lutego 1952r. > > Nie stosowano żadnych środków przymusu. W aktach śledztwa zachowały się dwie > niewielkie, prostokątne kartki z pisanym piórem przez Bolesława Bieruta > następującym tekstem (podkreślenia Bieruta): "Dotyczy Gomułki. Czym Gomułka był > > w świetle znanych dotąd faktów? Czy można postawić zarzut równości między nim a > > Spychalskim? Gomułka — stoczenie się od oportunizmu do frakcji i zdrady > — a więc staczanie się, a nie wróg, który od razu z zamiarami wrogimi prz > yszedł > do ruchu i tylko mniej lub więcej zręcznie osłaniał swoje wrogie oblicze i > zamiary. Zadaniem śledztwa jest w pierwszym rzędzie ujawnić > — wrogą działalność Gomułki, wszystko — główne jej przejawy, cele i > motywy, > powiązania etc. — zbadanie drogi rozwojowej. Węzłowe zagadnienia. Spiskow > anie w > Partii i przeciw Partii i dlatego węzłowe okresy to okres 1943-1944, > 1947-1948 (szczeg. 1948 r.) treść kontaktu ze Spychalskim, przyparcie go, że > cały szereg przestępczych kroków Spychalskiego było mu znanych". Tę instrukcję > mieli wypełnić treścią oficerowie prowadzący śledztwo. > > Publikowane dokumenty przechowywane są w VI Oddziale Archiwum Akt Nowych > (sygn. 509/128). > > POLITYKA, 31/1990