Calisiana (4) - badacze kaliskiego grodu

[ksiestwokaliskie]

Oto fragment artykułu p. Leszka Ziąbki:

"Zainteresowania naukowe obiektem, który przez miejscową ludność od wielu lat
nazywany był Szwedzkimi Górami, sięgają połowy XIX wieku. Zajmowali się nim
znani działacze regionalni, jak: E. Stawecki, A. Parczewski, ks. J.
Sobczyński i A. Chodyński. Z inicjatywy tego ostatniego już w 1885 r.
geometra Władysław Tarłowski dokonał pierwszych pomiarów i sporządził plan
grodziska..."

Szczególnie znani są Parczewski i Chodyński, dośc znany jest też ks.
Sobczyński, trochę mniej Stawecki. A co wiadomo o człowieku, który jako
pierwszy dokonał pomiarów i sporządził plan grodziska - Władysławie Tarłowskim?

[o00]

Wiem co nieco tylko o Chodyńskim i Parczewskim.
Chyba powinienem czuć się przerażony, prawda?

[ksiestwokaliskie]

niezupełnie, nie pisze się o nich prawie nic, skąd brac informacje? chyba trzeba
przeczytac całą prasę z końca XIX w. w Kaliszu.

[o00]

To zrób dobry uczynek i napisz o każdym z nich to, co wiesz (i co przeczytałeś
w starych gazetach). :)

Ksiądz Sobczyński

[ksiestwokaliskie]

Tyle co wiem na razie to:
ks. Jan Nepomucen Sobczyński - 1861-1942. Od 1901 do śmierci, był proboszczem
parafii św. Mikołaja, w międzyczasie uzyskując wiele wysokich tytułów
kościelnych. W 1907 współdziałał przy założeniu Biblioteki Publicznej im. Adama
Mickiewicza w Kaliszu, wchodził też w skład zarządu, czuwającego nad jej
sprawnym działaniem, a w latach 1916-35 stał na jego czele. Należał też do wielu
innych organizacji społecznych m.in. Kaliskiego Towarzystwa Oświatowego,
Towarzystwa Dobroczynności w Kaliszu, prezesem jego rady gospodarczej, kierował
biurem pośrednictwa pracy przy kościele św. Mikołaja zostającym po zarządem Tow.
Dobroczynności. Należał do grona założycieli Muzeum Ziemi Kaliskiej, był jego
prezesem (1908-14). Był członkiem Oddziału Polskiego Komitetu Opieki nad Jeńcami
zorganizowanego w Kaliszu w 1917. Był członkiem założycielem Towarzystwa
Przyjaciół Książki w Kaliszu, działającego w latach 1927-36. Wchodził w skład
Naczelnej Rady Bibliofilskiej, utworzonej w 1925 w Krakowie. Był przewodnikiem
wycieczek po Kaliszu. W 1932 został honorowym członkiem Oddziału Kaliskiego
Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego. Publikował także prace historyczne.

Oprócz tego posiadał wielki zbiór książek - ok.10-15 tysięcy, głównie dzieła
dotyczące historii polskiej i calisiana. Po śmierci ks. Sobczyńskiego, Niemcy
wywieźli je do Poznania lub Łodzi i słuch po nich zaginął. Ocalone przez
siostrzenicę Mieczysławę Błażejewską resztki księgozbioru przekazane zostały do
Muzeum w Kaliszu (czasopisma) i do Biblioteki Seminarium Duchownego we Włocławku
(książki). Leży pochowany na Tyńcu.

[wielkopolskawschodnia]

Książka, którą ostatnio kupiłem (Władysław Kwiatkowski, "Obraz Rubensa w
Kaliszu", Kalisz 1929) została wydana właśnie przez to kaliskie Towarzystwo
Przyjaciół Książki, o którym piszesz!

Wydrukowano ją w Drukarni Wydawniczej w Kaliszu: "Składali: Zenon Tomczyk i
Stefan Niedźwiedzki / Łamał: Zenon Tomczyk, Drukował: Wiktor Chylewski / starsi
uczniowie Drukani Wydawniczej" [cała stopka drukowana wielkimi literami].

Władysław Tarłowski

[ksiestwokaliskie]

Mam o nim niewiele informacji (na razie) - może ktoś pomoże? Urodził się w 1844
roku w starej kaliskiej rodzinie szlacheckiej. Brak więcej danych :(
E. Stawecki - zupełnie nic nie wiem.

Tarłowski i Stawecki

[kalamata99]

Nie wiem nic o samych osobach, poza ich dzielami. E. Stawecki wydal w 1858 w Warszawie slynne "Album Kaliskie". Ilustracje z tego dziela czesto sa uzywane w roznych artykulach i ksiazkach o dawnym Kaliszu i na pewno nieraz je widzieliscie. Mysle, ze cos o Staweckim by sie znalazlo w Polskim Slowniku Biograficznym, ale nie mam teraz czasu na szperanie po bibliotekach. W kazdym razie Stawecki byl pierwszym, ktory podal informacje o zabytkach archeologicznych z Zawodzia. Wladyslaw Tarnowski byl "geometra I klasy" i na zyczenie Chodzynskiego sporzadzil w 1885 pierwszy plan grodziska. Ten plan wraz z innymi materialami Chodzynskiego znajduje sie we Wloclawskim Archiwum Diecezjalnym. Ten plan jest opublikowany przez Iwone Dabrowska w I tomie "XVIII Wiekow Kalisza", gdzie zreszta znajduje sie dokladny opis historii badan Zawodzia. Pierwsze badania naprawde naukowe podjal prof. Demetrykiewicz z Krakowa.

[ksiestwokaliskie]

Mówisz o tej książce?
www.allegro.pl/item104786470_osiemnascie_wiekow_kalisza.html
Czyli jest też szansa, że o Władysławie Tarłowskim (nie Tarnowskim ;) też tam
jakaś wzmianka się znajdzie (plus reprodukcja planu)?

18 wiekow

[kalamata99]

Tak, to piekne trzytomowe dzielo. Jedyna wzmianka o Tarlowskim to ta, ktora juz
podalem (tzn. geometra robiacy plan na zyczenie Chodynskiego). Ten plan jest
przedstawiony w artykule Dabrowskiej.

[ksiestwokaliskie]

No to muszę skoczyc do biblioteki (na to z allegro funduszy brak:( ) swoją drogą
szkoda, że brak większej ilości informacji o Władysławie Tarłowskim. Ciekawe
przy tworzeniu jakich kaliskich budynków i ulic pracował jako geometra (dziś
nazwalibyśmy go geodetą, choc może wykonywał także jakieś zadania
architektoniczne?).

[wielkopolskawschodnia]

"Zawodzie. Starożytny drewniany kościółek św. Wojciecha podtrzymywał cech
rybacki. Ś. p. Adam Chodyński, kronikarz Kalisza przytacza poetyczną opowieść
o grodzisku na Zawodziu: "Są pewne noce, w których ze środka tych gór wysuwa
się procesja wspaniała: idą przodem z pastorałami biskupi, a w środku nich król
z królową, za nimi pełno księży i rycerzy w lśniących od promieni miesiąca
hełmach z mieczami u pasów i z buławami w rękach, a za tymi znowu chmara ludu w
strojach niewidnych już na świecie. Obchodzą naokoło góry z wielkiem światłem
jarzącem, bo każdy ma w ręku gromnicę, a słychać pieśń wielką rozgłośną, pono
Bogarodzicę świętego Wojciecha. W tym czasie unoszą się na górach jakieś mury
i wieże, aż staje wielki zamek, do którego po stokach wchodzi procesja cała.
Rozwierają się wrzeciądze kaplicy książęcej, gorejącej od łuny światła, przy
ołtarzu do Mszy staje arcybiskup z Gniezna, pono Wojciech czy Fulko, a u stopni
klęczą modląc się żarliwie książę Łokietek z swą małżonką Jadwigą i tyla, tyla
panów, księży, ludu, żołnierzy, iż nie widać, gdzie to wszystko się zmieści.
Gdy arcypasterz pobłogosławi monstrancją i książąt, i naród i dawne nasze
miasto, pono niegdyś pogańskie

Stawecki raz jeszcze

[kalamata99]

W "Bibliografii historii Kalisza" jest wzmianka o dwoch biogramach Edwarda Zachariasza Staweckiego (1829-1866), powstanca, historyka i wydawcy. Jeden, napisany przez Z. Chodyle jest w Wielkopolskim slowniku biograficznym, Poznan 1981, drugi, napisany przez E. Polanowskiego w pismie "Poludniowa Wielkopolska" rok 1980 nr.6 str.6. Niestety nie mam dostepu do zadnej z tych publikacji.
Z Tarlowskim bedzie trudniej, bo po prostu robil prace miernicze na zlecenie Chodynskiego i nie byl chyba zadna wybitna osobistoscia.

[ksiestwokaliskie]

kalamata99 napisał:
> Z Tarlowskim bedzie trudniej, bo po prostu robil prace miernicze na zlecenie Ch
> odynskiego i nie byl chyba zadna wybitna osobistoscia.

Na szczęście powinny byc gazety z 1885 r. (dzięki ks. Sobczyńskiemu) z MOZK,
może tam coś interesującego będzie na jego temat, chociaż jakieś odnośniki.

[09czocha2022]

Witam
Znalazłem w internecie, na forum informację, że dyskutujecie o moim prapradziadku Władysławie Tarłowskim. Jakie Państwa informacje o nim interesują ?
Pozdrawiam
Przemo