Na południe od Złocieńca

[jleszcze]

Jadąc do Złocieńca od południa wysiadłem w Wierzchowie i pobiegłem do
Złocieńca przez Wąsosz i Bobrowo. Poniżej parę ciekawostek:
1. Wierzchowo: piekny Kościół. Przed wojną wieża koscioła była znacznie
wyższa. Dzisiaj brakuje jej czubka. Ciekawe, czy to efekt pożaru, czy też
efekt strzału artyleryjskiego podczas zdobywania wioski w 1945 roku. Były tu
bardzo ciężkie i zaciekłe walki. Wieża koscielna to z pewnością dobre miejsce
na punkt obserwacyjny lub stanowisko strzelca wyborowego. Za kosciołem
ciekawy pomnik. Jego dolna część i ogrodzenie to elementy niemieckiego
pomnika poswięconego żołnierzom I wojny światowej. To pewne, wystarczy
porównać ze starymi widokówkami. Na dolnej części ustawiono figurę
Najswietszej Marii Panny. Na pomniku poswięconym polskim żołnierzom 2 DP
mnóstwo swieżych kwiatów. Wzruszające.
2. Wąsosz. Pod jednym z wielkich dębów - pomników przyrody, w pobliżu bramy
pałacowej, leży kamień z napisem wyrytym w 1900 roku. Kamień upamietnia życie
Hansa von Gruenberg. Jest wyraźny i pociągniety złotą farbą. Niestety jakiś
matołek uszkodził go uderzając czymś twardym. Gruenbergowie to własciciele
majątku w Wąsoszu. Przed wojną włascicielem był Eberhard von Gruenberg.
Przypuszczam, że to syn lub wnuk Hansa.
3. Bobrowo. Polecam zwiedzenie cmentarzyka niemieckiego na wzgórzu przy
wylocie drogi na Wąsosz. To obrazek ze świata, którego juz nie ma. Kilka
nagrobków nawet nieźle zachowanych. W tym groby dwojga dzieci 12-letniego i
rocznego. Stara szachulcowa kapliczka lub kościół. Na grobach polscy
mieszkańcy ustawiają świeczki. Wiem, że na pewno robią to na 1 listopada
dzieci z ośrodka w pałacu w Bobrowie. Tak właśnie można pokazać, ze nie
jesteśmy barbarzyńcami. Brawo dla nauczycieli z ośrodka w Bobrowie.

[gnk1]

W końcu jacyś normalni ludzie i pomyśleć, że właśnie w takiej małej wiosce zdają
sobie sprawę z wartości własnej historii...A w wielu ,,światowych’’ miastach
jest zupełnie odwrotnie:(...

[angaist]

Smutne ale prawdziwe-w dzisiejszych czasach trudno o ludzi szanujących własną
historię.Szkoda tylko,że ci "światowi-welkomiejscy" nie zdają sobie sprawy z
tego,że depcząc historię,depczą i samych siebie.A w takich wioskach jest wielu
ludzi,którzy szanują i pielęgnują swoją małą-WIELKĄ kulturę.

Wiele razy mijałam kościół w Wierzchowie lecz nigdy nie przyjrzałam się
pomnikowi-ale zrobię to:)

[jleszcze]

Na pomniku jest oczywiście figura Jezusa Chrystusa, a nie NMP jak napisałem.
Ale dałem ciała, przepraszam za pomyłkę.

[jleszcze]

Zdjęcia z wizyty w Wierzchowie:
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=707&w=37141210&a=38868552

[pojezierzetygodnik]

jleszcze. Jeżeli wyrazisz taką wolę zapraszam do dzielenia się swoimi
opowieściami z (fenomenalnymi) o Złocieńcu i okolicach na szerszym forum. tel.
512 253 223 lub 094 363 38 44

[jleszcze]

Nie udało mi się dodzwonić. Wysłałem email.

[pojezierzetygodnik]

e-mail: [e-mail]

[jleszcze]

Dla wyobrażenia walk na dworcu kolejowym w Wierzchowie cytaty ze wspomnień p.
Stanisława Komorowskiego:
„Nagle tuż na torach strzelił w górę słup ziemi. Podmuch zmiótł nas z peronu.
Trzymając się kurczowo w objęciach, znaleźliśmy się obaj na torach tuż przy
stanowiskach moździerzy. Podnieśliśmy się w momencie, gdy zafurkotał drugi
pocisk. Psia krew, zaklął nerwowo Nowotarski, a kiedy uśmiechnąłem się
zadowolony, że nic mu nie jest przeszedł zaraz na rosyjski repertuar. Nagle tuż
nad głowami usłyszeliśmy warkot i chrzęstliwe przewalanie się czołgowych
gąsie¬nic. Teraz dopiero zrozumiałem, dlaczego znaleźliśmy się pod ogniem. Od
strony budynku stacyjnego szły nasze trzy czołgi. To one były celem Niemców, to
im zawdzięczaliśmy, że nie¬mieckie Pantery zatrzymały się przy rampie. Nad nami
toczył się pojedynek czołgów. Po obu stronach zabudowań stacyj¬nych cofała się
tyraliera piątej i szóstej kompanii. Nowotarski obmacał się. Stwierdziwszy, że
nie jest ran¬ny, klnąc ciągle otrzepywał się z kurzu i wydał mi rozkaz
cof¬nięcia moździerzy za budynek stacyjny. Tymczasem również i nasze czołgi
zaczęły się cofać. Jeden z nich strzelając z działa wstecznym biegiem wszedł
między perony. Chłopcy z pierwszego plutonu w ostatniej chwili zdjęli
moździerze ze stanowisk ratując je przed rozjechaniem przez własny czołg.
No¬wotarski porwał wyciągnięty z rumowiska metalowy pręt i zaczął nim okładać
czołg krzycząc do załogi - ani kroku w tył wy, wasza taka..., ale wieża była
zamknięta i tego nie słyszeli, a szkoda bo tym razem wiązanka Nowotarskiego pod
ich adresem była wyjątkowo soczysta.”

[jleszcze]

Nie chcę przeginać z tymi cytatami. Mam jeszcze jeden ciekawy z walk o górę
Smolną 184 m n. p. m. Proszę o sygnał, czy interesuje to Państwa. Stanisław
Komorowski to powstaniec warszawski i autor ksiązki: "Na barykadach warszawy,
którą przeczytałem jako uczeń szkoły podstawowe i drugi raz jako
czterdziestolatek. Ciekawe doświadczenie. Niby ta sama książka a percepcja
zupełnie inna.

[angaist]

Ma Pan niesamowitą wiedzę,jestem naprawdę pod wrażeniem,w końcu mogę dowiedzieć
się czegoś więcej o naszym mieście jak i jego okolicy.Szczere wyrazy uznania
dla Pana :)

[jleszcze]

Dziękuję bardzo. To że Pan się interesuję dziejami w swojej ziemi, jest moim
zdaniem również godne szacunku. To moje osobiste zdanie, ale uważam, że jeśli
obserwujemy nasz świat z róznych perspektyw, to przeżywamy go znacznie pełniej.
Moim zdaniem ważne jest zwiększanie tych mozliwych perspektyw: natura, sztuka,
historia, ekonomia .... Forum jest dobrym miejscem, żeby coś ze swojego
postrzegania świata przekazać innym.

[kermix]

Jak byłem mały to wpadł mi w ręce pożyczony tomik znanej przed laty serii
opowiadać pod szyldem „Tygrys” niestety nie pamiętam autora oraz tytułu a nawet
okładki (dawne czasy) ale znajdował się tam opisany fragment walk w okolicach
Złocieńca Może ktoś wie coś więcej chętnie bym jeszcze raz sięgnął do tej
lektury

[jleszcze]

Piszę właśnie na temat tych walk. Kiedyś nie interesował mnie ten temat
zupełnie. Było tak, bo przedstawione te walki jako nieprzerwane pasmo triumfów
u boku nieomylnego sojusznika. Teraz pisze się o tym uczciwie. Lubie solidnie
przygotować się do tematu, więc kupiłem trochę literatury. Poniżej podaję ze
wskazaniem, gdzie mozna dopaść poszczególne książki:
1. "Armia Berlinga i Żymierskiego" Grzelak, Stańczyk, Zwoliński - jest w
księgarniach. Najłatwiej dopasć w księgarni www.bellona.pl
2. "Drugie dywizje w bojach o polskę" J. Margules - Bardzo precyzyjny opis.
Raczej dla wojskowych. www.bellona.pl
3. "Wał pomorski" Miniewicz Perzyk - Dla miłośników umocnień. Wrzucić
poszukiwanie w google, trafi się wtedy na księgarnię odkrywcy tam mozna kupić.

Wspomnienia:
1. "W pułapce losu" S. Komornicki - GORĄCO POLECAM. Barwny opis walk i ludzkich
losów. Druga część "Na barykadach Warszawy". Można dostać w księgarniach. Chyba
widziałem w złocieńcu. W wysyłkowych bez problemu. Walki na pozycji ryglowej
trudno o lepszy opis.
2. "Żółte kaczeńce czerwone jak maki" - bardzo ciekawe. Dwa interesujace
epizody w samym Złocieńcu. W księgarniach dostępne. Najlepiej www.bellona.pl

Starsze:
"Pomorze reportaż z pola walki" Flisowski 1987 - reportaż uczestnika, dotkniete
nieco znakiem czasów, ależywa interesująca opowieść. Allegro - mozna kupić bez
problemu i tanio.
"Wał Pomorski luty 1945" M. Jurek 1970. Mały zeszycik. Zwarta opowieść o
przebiciu pozycji głównej wału. Pozwala zrozumieć znaczenie wału. Tylko
Allegro - trudno złapać.

Niemieckie wydawnictwo:
"Pomern 1945" H. Lindenblatt - trudna, niemiecki punkt widzenia, opis zbrodni
sowieckich, moim zdaniem mord polskich żołnierzy w Podgajach przedstawiony
nieuczciwie, - złapać można raczej na ebay.de lub w Niemczech, moze przy
odrobinie szczęścia na Allegro.

[cynik9]

jleszcze napisał(a):

> Poniżej podaję ze
> wskazaniem, gdzie mozna dopaść poszczególne książki...

oops, zapomnij isbn z poprzedniego postu - ta informacja jest wystarczajaca,
dzieki.

[cynik9]

jleszcze napisał(a):

> Nie chcę przeginać z tymi cytatami. Mam jeszcze jeden ciekawy z walk o górę
> Smolną 184 m n. p. m. Proszę o sygnał, czy interesuje to Państwa.

jak najbardziej. tylko niech Pan moze poda isbn ksiazki z ktorej pochodza
cytaty zeby ewentualnie mozna ja bylo latwiej namierzyc.

[jleszcze]

Podaję numery ISBN:
"W pułapce losu" Komornicki - 83-7399-010-0
"Zółte kaczeńce..." T. Dąbrowski - 83-7399-021-6
"Drugie dywizje..." 831109575-2
"Armia Berlinga..." 83-88973-27-4
"Wał Pomorski" ten nowy 83-907405-0-8
"Pomorze, reportaż..." 83-11-06296-X
Zeszycik z 1970 nie ma numeru.
"Pommern 1945" 3-7921-0286-2

[jleszcze]

Jeszcze trochę pozachwycam się działaniami 2 i 6 Dywizji pod Wierzchowem.
Bezposrednio na południe od Wierzchowa w widłach rozwidlenia torów kolejowych
znajduje się wzgórze Smolne o wysokosci 184 m. Pamietajmy przejeżdzając tamtędy
np na rowerach o naszych bohaterach - żołnierzach 6 DP, którzy złozyli tam
krwawą ofiarę. Wzgórze stanowiło istotny element pozycji ryglowej i było
znakomicie umocnione. Wśród wielu naszych zołnierzy ofiarę życia złożył tutaj
dowódca 1 batalionu 16 pułku 3 DP: porucznik Nikołajczuk. Walki o wzgórze
poprzedzały zacięte zmagania na stacji kolejowej (poprzedni cytat). Zanim w
następnym poscie prześlę państwu moim zdaniem interesujacy cytat. Powiem kilka
słów o dwóch ludziach. Por Nowotarski (ten od pręta i walenia w czołg) oraz por
Nikołajczuk. Dwóch dowódców batalionu. Dwóch "POP - Pełniacy Obowiązki
Polaków". To znaczy, że byli sowieckimi oficerami, którzy byli oddelegowani do
dowodzenia Polakami. Rózni to byli ludzie ci POP. Można znaleźć wielu chamów i
prostaków. Ale równie wielu mozna było znaleźć odważnych i walecznych ludzi.
Swiat nie jest biało-czarny. Było wielu wsród POP takich, którzy w Polsce się
zakochali i pozostali wśród nas. Tak chciał uczynić Nowotarski. Niestety po
wojnie nie pozwolono mu na to. A jak się zaraz przekonamy był nie tylko odważny
w walce, ale posiadał duzą odwagę cywilną.

[jleszcze]

S. Komorowski o ataku na Górę Smolną:
„Sytuacja stała się krytyczna. Żołnierze okopywali się, ale ponosili straty od
ognia z położonych wyżej stanowisk i bunkrów. Niemcy przeszli do kontrataku.
Byliśmy na to przygotowani i odparliśmy go. Wzięto nawet jeńców, których
przyprowadzono zaraz do Nowotarskiego. Ponowne natarcie zaplanowano na
południe. Tym razem przygotowanie artyleryjskie było słabe. Widocznie brakowało
już pocisków. […] Mimo to zaplanowane natarcie ruszyło. Początkowo strzelaliśmy
na korzyść naszej batalionowej grupy szturmowej, aby obezwładnić niemieckie
drewniano-ziemne schrony bojowe. Później Nowotarski polecił przenieść ogień na
korzyść pierwszego batalionu, któremu dowódca pułku dał zadanie
zdobycia "Smolnej" atakiem od czoła. Wobec niezniszczonych betonowych bunkrów
był to rozkaz niewykonalny.
- Koledzy żegnajcie - słychać było w słuchawce głos porucznika Nikołajczuka -
otrzymałem rozkaz zdobycia "Smolnej" za wszelką cenę, POMÓŻCIE!
Było to rozpaczliwe wołanie o ratunek. Nowotarski starał się zrobić wszystko,
co można. Nasze moździerze wystrzeliwały swe ostatnie pociski na bunkry,
strzelały tam również nasze działa. Skrzydłowa kompania piechoty prowadziła
ogień na korzyść sąsiada. Przyleciała też czwórka naszych szturmowców, atakując
wskazane obiekty. Trzy razy batalion podnosił się do szturmu i trzy razy
zalegał. Skończyło się to śmiercią porucznika Nikołajczuka. Nowotarski klął już
głośno pod adresem dowódcy pułku nazywając go ignorantem. W pierwszym
batalionie były duże straty. Do tego ranni leżeli na przedpolu i nie można ich
było stamtąd ściągnąć. Sanitariusze próbowali podczołgać się, a gdy to okazało
się niemożliwe rozwinęli chorągiew z czerwonym krzyżem i wyszli z nią na
przedpole. Natychmiast musieli się ukryć, gdyż Niemcy otworzyli do nich ogień.
Nastał zmierzch, ale i wtedy nieprzyjaciel nie zaprzestał ognia oświetlając
przedpole rakietami. Byłem wraz z Wielochem na punkcie obserwacyjnym na
przednim skraju obrony. Na przedpolu leżał ranny, który bez przerwy wzywał
ratunku. Krzyczał, że dostał w brzuch i ma wnętrzności na wierzchu. Chwilami
milkł. Kiedy myśleliśmy, że już umarł, odzywał się znowu wzywając Boga i Matkę.
Błagał o pomoc, przeklinał, prosił aby go dobić.
- Nie można tam podejść? - spytałem Wielocha. - Już dwóch przypłaciło to
życiem.”

[jleszcze]

Mój brat na moja prośbę zrobił kilka fotografii ilustrujacych wycieczkę do
Bobrowa i Wąsosza (Wąsoszy?):
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=707&w=37141210&a=39652429
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=707&w=37141210&a=39652583
ciąg dalszy czeka na zaakceptowanie moderatora

[jleszcze]

Już jest ciąg dalszy:
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=707&w=37141210&a=39652666
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=707&w=37141210&a=39652748
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=707&w=37141210&a=39652940

[33kk]

[33kk]

[33kk]