Wspomnienia ze "Szkolnych Akademii"

[the_dzidka]

Pamiętacie?
Ja tylko nie wiem, dlaczego to się nazywało "Akademia"? Ktoś może
wyjaśnić?
U mnie było tak (pamiętam po 30 latach...):

"Pójdziemy razem do ataku!
Za naszą przyjaźń, za nasz wiek!
Tak pod gwiazdami na biwaku,
patrząc na Stasia, Wasia rzekł.

I poszli. Grały pod Lenino
ich automaty w huku dział.
[coś tam] przepłyną. Wieki miną.
Pomnik braterstwa będzie stał.

Bo przyjaźń nie przychodzi darmo,
Tak jak nienawiść, miłość, gniew.
Trwalsza nad granit, stal i marmur,
Kiedy ją scementuje krew."

[luccio1]

Jeszcze za czasów Mozarta i Beethovena "akademią" zwano publiczny koncert.

[luccio1]

Ty jesteś, Ojczyzno, jak płomień wysoki,
jak dzień, co ludowi zabłysnął.
To morze szumiące, te górskie potoki, to niebo...
- to Tyś jest, Ojczyzno!

Tyś - metal gorący i zapał górniczy,
robota i taniec wesoły.
I wioski srebrzyste od lamp elektrycznych,
i dzieci idące do szkoły.

Tyś - mosty Wrocławia i wiosna w Szczecinie,
i srebrne warszawskie gołębie.
My Ciebie, Ojczyzno, w swych pieśniach sławimy!
I w walce! I w pracy codziennej.

Nam dzień się jak okno szeroko otwiera
nad Wisłą, i Odrą, i Nysą...
Ojczyzno Szopena! Ojczyzno Waltera!
Waleczna, Ludowa Ojczyzno!

Autorem wiersza jest Stanisław Aleksandrzak.
W połowie lat 60. był w czytance do kl. V szkoły podstawowej.

[ewa9717]

Oprócz "Ukochany kraj, umiłowany kraj..." jeszcze śpiewane przeż
szkolny chór "Dolinami i wzgóóóóóóóórzaaaaami niosła się
bojooooowaaa pieśń...(niosła się z każej internacjonalistyczno-
rewolucyjno-rocznicowej okazji) niewiele pamiętam.
No i "Piosenka serca nam uzbraja u naprzód prowadzi nas, piosenka o
Pierwszym Maja, o swięcie ludowych mas!" (Pozdrawiam PPT!!!!!)

[horpyna4]

"nieobjęta dla ludzkiego oka,
piękna tak, jak żaden w świecie kraj
moja ziemia wolna i szeroka,
z tobą żyć, za ciebie umrzeć daj!"

[zwierze_futerkowe]

Z jednej akademii pierwszomajowej zapamiętałam wierszyk, głównie dlatego, że
recytowała go najlepsza deklamatorka w szkole, naprawdę tak pięknie dziewczyna
mówiła, że nawet najgorsze bzdety brzmiały pięknie. Leciało mniej więcej tak:

"Idzie Ochota, Praga, Wola,
Idą fabryki, sztolnie, pola,
Murarze, tkacze, metalowcy,
I młodzież, patrz, dziewczęta, chłopcy"

dalej nie pamiętam, początku zresztą też nie, a wiersz kończył się słowami:

"Ach, taki dzień majowy
Jakimiż mam opisać słowy?"

[1apollo]

czy znasz autora tego wiersza?

[1apollo]

kto napisał te
idzie ochota praga wola
ida fabryki ...

[jan.kran]

Przez osiem lat szkoły podstawowej przespiewalam w chórze szkolnym większość repertuaru typowego dla akademii szkolnych , do dzis nie moge słuchać : Ukochany kraj ... Sztandarowy utwór to był.
Poza tym byłam jedna z szkolnych głównych recytatorek , głownie Broniewski ale miałam mądra polonistkę wiec i Rozewicz i Galczynski sie trafiali oprócz tradycyjnego badziewia.
Pamietam jakim zaskoczeniem było kiedy na studiach z literatury drugiego obiegu poznałam prawdziwa biografie Broniewskiego...

[luccio1]

Wszystko Tobie, ukochana Ziemio!
Nasze myśli wciąż przy Tobie są.
Tobie lotnik tryumf nad przestrzenią,
a robotnik daje dwoje rąk.
Ty przez serca nam jak Wisła płyniesz,
brzmi jak rozkaz Twój potężny Głos!
Murarz, żołnierz, cieśla, zdun, inżynier -
wykuwają Twój szczęśliwy los!

Tekst wyszedł spod pióra Miry Zimińskiej - podobnie jak innego utworu z tej
półki, również śpiewanego przez "Mazowsze":
"Nad Wisłą wstaje warszawski dzień...".

Pamiętam, jak jedna ze znanych mi w przeszłości Starszych Pań (jedna z moich
profesorów na studiach historycznych), prawie 30 lat temu pastwiła się nad
przytoczonym tekstem Zimińskiej (przed wojną: najdłuższe nogi w Polsce,
pokazywane przez ich posiadaczkę przy każdej okazji, w pończochach i bez...):
"Ty przez serca nam jak Wisła płyniesz..." - no proszę Pana, jak ziemia może
płynąć???!"

Skąd!!!

[minerwamcg]

> Wszystko Tobie, ukochana Ziemio!
> Nasze myśli wciąż przy Tobie są.
> Tobie lotnik tryumf nad przestrzenią,
> a robotnik daje dwoje rąk.
> Ty przez serca nam jak Wisła płyniesz,
> brzmi jak rozkaz Twój potężny Głos!
> Murarz, żołnierz, cieśla, zdun, inżynier -
> wykuwają Twój szczęśliwy los!
>
> Tekst wyszedł spod pióra Miry Zimińskiej

Ależ co Ty pleciesz?! To napisał Konstanty Ildefons Gałczyński. Zimińska jako
żywo nigdy nie pisała wierszy!!!
To i "Warszawski dzień" (słowa S.R.Dobrowolski) mogą Ci się kojarzyć z Zimińską
wyłacznie dlatego, że do obu utworów muzykę skomponował Tadeusz Sygietyński, jej
mąż.

[ewa9717]

Oczywiście! Śpiewało "Mazowsze", ale napisał Konstanty Ildefons!

[luccio1]

Co uderzyło mnie w tym tekście dopiero teraz:
jest "Ojczyzna Waltera".
Jest odniesienie do Odry i Nysy - jako do granicy zachodniej.

Temat granicy wschodniej Autor przemilczał. Nazwy "Bug" - nie ma!
Poprzez przemilczenie powiedział, co sądzi na temat tejże granicy.

[fettinia]

Taa tez mi sie cos przypomnialo:)
"Dzien zwyciestwa maj zielony
Biale kwitna bzy
Usiadl dzadek zamyslony
Wspomnial wojny dni
Jak z radziecka armia slawna
w boj na wroga szedl
Dzialo sie to tak niedawno
A zda sie,ze wiek"
A co do nazwy to nie mam pojecia:)Moze od sali akademickiej?:)Nie wiem:)

[zwierze_futerkowe]

fettinia napisała:

> Taa tez mi sie cos przypomnialo:)
> "Dzien zwyciestwa maj zielony
> Biale kwitna bzy
> Usiadl dzadek zamyslony
> Wspomnial wojny dni

A potem chyba ten dziadek
"...miał Griszę towarzysza,
co w okopach padł.
Można było z takim Griszą
zawojować świat."

[the_dzidka]

Miszę :)

Dień Sowietskoj Armii i Wojenno-Morskogo Fłota

[a_weasley]

Lucjan Szenwald

ARMIA CZERWONA



Wyzwolicielko ludów! O lawino chwały,
W hełmach które w gwiazd milion świecą jak wystrzały!
Armio w szarych szynelach, kwitnieniem ran krwawa,
Wierna jak śmierć, a droga, jak ręka prawa!

Kiedy wróg, miażdżąc miasta ramieniem żylastem,
Grzechocząc okręconym wkoło głów żelastwem,
Szedł, jako kiedyś bestie przeciw chrześcijanom-
Stanęła cała Ziemia Rad pionową ścianą
I, prężąc aż do słońca wieżyce Mongolii,
Zaryczała salw białych wściekłą nawałnicą,
I bagnetami błysły badyle kąkoli,
I każdy pień brodaty huczał haubicą.
Wróg szedł, ale skłębiona przepaść pod nim ziała,
Na drodze jego martwe wybuchały ciała,
Mosty stawały dęba, wrzały rzeki ognia,
Każdy krzak palił boki jak żywa pochodnia
I szczerzył się zębami kołów każdy ogród.
Armio Czerwonogwiezdna! Twój tragiczny odwrót
Pamiętam - i dziś, kiedy ofensywą stali
Na drgające pierścienie siekasz wraży kadłub
I z okiem rozgorzałym, z gniewnymi ustami
Kroczysz przez białe piersi bohaterów padłych,
Kiedy odwojowujesz ruiny i zgliszcza,
Gdy ziemia się od warstwy spiekłej krwi oczyszcza,
Pozdrawiam Ciebie, Armio Grozy, Armio Mocy!
Wybawicielko Świata! Wichuro Pomocy!
Wsłuchuję się w gromowy rytm Twoich szeregów,
Wielbię upór żołnierzy i mądrość strategów,
Padam śmiertelnym z Tobą rażony porywem,
Z każdym zwycięstwem Twoim na nowo się zrywam.

Dla nas duma i radość, i zaszczyt, i siła
Stąd, że we wspólnych bojach krew nasza zrosiła
Przedpola polskich równin, że w bombowym leju
Z jednej menażki jedli Polak i Rosjanin.
Broń przez Ciebie wręczoną, owianą błyskaniem
Złożymy chyba w świętym jakim mauzoleum
I będą pokolenia tę sławną zbrojownię
Odwiedzać, niby ołtarz przetrwały cudownie,
I ścierając z dział rzeźby starożytne pyły,
Będą dzieci Ojczystych Dziejów się uczyły.

[luccio1]

Z tego wiersza wyrywano poszczególne wersy, a nawet mniejsze fragmenty -
niekoniecznie podając źródło.
Do upadłego obracano zdaniem: "...z jednej menażki jedli Polak i Rosjanin...".

[luccio1]

A swoją drogą ciekawe te "wieżyce Mongolii" (czy to ma być zwięzła
charakterystyka stylistyczna architektury Kremla moskiewskiego?).

[luccio1]

Dziś jest to "Dzień Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej".
Ten sam dzień: 23 lutego - rocznica bitwy nad jeziorem Pejpus
23 II 1918 między Armią Czerwoną a siłami zbrojnymi cesarskich Niemiec
- bitwy, jakiej w rzeczywistości w ogóle nie było! (Armia Czerwona cofnęła się
bez walki - zob. Antoni Czubiński "ZSRR - lata walk i zwycięstw").

[yanga]

Pamiętam Broniewskiego "Słowo o Stalinie" mówione tak: na scenie
cały rząd uczniów (podstawówki). Głos I zaczyna:
- Rewolucja...
Głos II z końca rzędu:
- Parowóz dziejów. [takie stereo, rozumicie]
Tu włącza się chór:
- Chwała jej maszynistom!
Głos III (dramatycznie pyta):
- Cóż, że wrogie wiatry powieją?
Chór:
- Chwała płonącym iskrom!
Głos IV:
- Chwała tym, co wśród ognia i mrozu jak blok (?)granitowy trwali!
Jak wcielona wola i rozum...
Chór:
- Jak Stalin!

[luccio1]

Pędzi pociąg historii.
Błyska stulecie - semafor.
Rewolucji nie trzeba glorii,
nie trzeba szumnych metafor!
Potrzebny jest Maszynista,
którym jest ON:
Człowiek - towarzysz - Komunista.
STALIN

[yanga]

Stalin - słowo jak dzwon.

[mgielka11]

Moja siostra w latach 70-tych jako przewodnicząca klasy na początku
pierwszej lekcji - codziennie - musiała wygłosić hasło "Nauką i
pracą" a reszta klasy odpowiadała: "Budujemy socjalizm":)

[billy.the.kid]

niech żyje nam tpowarzysz stalin
co usta słodsze ma od malin.

[minerwamcg]

Niech żyje nam towarzysz Żurek,
co .... cieńszy ma niż sznurek :)
(późniejsze)

[horpyna4]

O rany, jeszcze w 70-tych? Pamiętam, jak w 50-tych na początku
pierwszej lekcji wchodząca do klasy nauczycielka mówiła "cześć
pracy", a chórek stojących na baczność uczniów odpowiadał "cześć!".

[ewa9717]

Bo gdzieś tak chyba kole połowy siedemdziesiątych taki był trynd
łoświatowy (popytam i się dowiem), że właśnie się meldowało,
raportowało, jakieś grupy, jakieś punkty...

[the_dzidka]

W stronę klasy: "Baczność! Na wprost do raportu patrz!"
W stronę nauczycielki: "Zgłaszam klasę drugą A gotową do lekcji,
stan ogólny dwudziestu czterech, wszyscy obecni."
Ech...

[zwierze_futerkowe]

Ja w latach 80. miałam to już tylko na PO. :)

[luccio1]

"Zespół <Pszczółka> gotowy do odpowiedzi!" -

to jeden z pomysłów prof. Heliodora Muszyńskiego (lewicowego inteligenta z
rodowodem jeszcze przedwojennym...).

[iskierka2929]

Przypomniałaś mi horpyno , lata 70 początek , codziennie na początku
pierwszej lekcji i na końcu ostatniej / wspólny okrzyk / ... Ojczyźnie naszej
Polsce Ludowej - cześć ...

[luccio1]

W latach 70. było jeszcze co innego:
okrzyk: "Cześć Godłu!", wznoszony przez nauczyciela na początku lekcji
- na co uczniowie mieli odkrzykiwać: "Cześć!" - zwróceni twarzami do Orła (bez
korony) nad tablicą, z prawą dłonią pionowo nad czubkiem głowy w "pozdrowieniu
pionierskim" (Partia jest zawsze nade mną)...
O tym już tylko słyszałem - jako maturzysta 1973. Zresztą, jak przy wielu
rzeczach, i tutaj opór materii okazał się zbyt duży.

[luccio1]

I jeszcze mi się przypomina:

Nasi odważni żołnierze
będą nad Polską czuwali,
by nikt nam plonów nie zniszczył,
by nikt nam domów nie spalił.

Oni po strasznej wojnie,
po ciężkim, krwawym boju,
stoją na straży Ojczyzny,
stoją na straży Pokoju!

(była jeszcze trzecia strofa, której nie pamiętam - coś o tym, że wszystkie
dzieci "kochają naszych Żołnierzy").

Wiersz był w czytance do kl. II.

Produkowano się z nim na akademiach ku czci Dnia Ludowego Wojska Polskiego (12
października - rocznica Bitwy pod Lenino).

[hajota]

> (była jeszcze trzecia strofa, której nie pamiętam - coś o tym, że wszystkie
> dzieci "kochają naszych Żołnierzy").

Tych, co pokoju strzegą,
kochać i czcić należy.
Dlatego dzieci polskie
kochają naszych żołnierzy.

[unkas59]

Tych co pokoju strzegą
Kochać i czcić należy
Dlatego dzieci polskie
Kochają naszych żołnierzy

[luccio1]

I oczywiście uroczyste otwarcie kolejnego roku szkolnego - z wierszem, kończącym
się:

"...finisz wykaże, co który był wart.
Na start, młodzieży! Na start!"

[luccio1]

A jeszcze była taka piosenka rosyjska z tekstem tłumaczonym - stamtąd pamiętam
tylko urywki:

"...Kraj Ojczysty, kraj jedyny,
jaki Kraj pokochasz tak?
jaki Kraj pokochasz tak?..." -

oraz:
"...Kraj Ojczysty, Kraj jedyny,
jak wiosenny kwitnie sad,
jak wiosenny kwitnie sad!"

(Ów "wiosenny sad" to zapewne był "Sad Miczurinowski" [Miczurin - twórca - wraz
z Łysenką - nowej radzieckiej biologii; tę nową biologię symbolizowała m.in.
roślina dwufunkcyjna -
"kartomat" = na korzeniach kartofle, na krzaku pomidory.
Jest książka opisująca to wszystko serio: W. Safonow "Kwitnąca Ziemia"]).

[woman-in-love]

Witajcie. A oto, czym faszerowano w przedszkolach:

Jasio przez okienko sztandary zobaczył
czemu ich tak duzo - bo dziś święto pracy!

Wyszli robotnicy z fabryk i warsztatów
Że są wszyscy bracmi - o tym głoszą światu.

Grała im muzyka Jasio klaskał w ręce
Szkoda że na zmianę nie miał rączek więcej! (ole!)

[mallard]

woman-in-love napisała:

> Grała im muzyka Jasio klaskał w ręce
> Szkoda że na zmianę nie miał rączek więcej!

No jakżesz nie miał?! Miał! Oto dowód:
Miliooony rąk, tysiąąące rąk, a seeerce bije jeeedno!

Prawda?

[luccio1]

Był taki wiersz - wizja pochodu pierwszomajowego:

"...idzie Ochota, Praga, Wola;
idą fabryki, stocznie, pola..."

(I znów pytanie: w jaki sposób pola mogą iść?).

[luccio1]

Pamięć jest zawodna. Być może miało być:

"...idą fabryki, s z t o l n i e, pola..."

(wówczas zostaliby w wierszu zaszczytnie wyróżnieni górnicy - przy pomocy
jeszcze innej karkołomnej metafory - no bo proszę sobie wyobrazić wyrobiska
podziemne kopalń, idące w pochodzie...).

[zas_ale_pyra]

Coz, a niesmiertelny "Bagnet na bron" Broniewskiego?

Bagnet na broń
Kiedy przyjdą podpalić dom,
ten, w którym mieszkasz - Polskę,
kiedy rzucą przed siebie grom
kiedy runą żelaznym wojskiem
i pod drzwiami staną, i nocą
kolbami w drzwi załomocą -
ty, ze snu podnosząc skroń,
stań u drzwi.
Bagnet na broń!
Trzeba krwi!

Są w ojczyźnie rachunki krzywd,
obca dłoń ich też nie przekreśli,
ale krwi nie odmówi nikt:
wysączymy ją z piersi i z pieśni.
Cóż, że nieraz smakował gorzko
na tej ziemi więzienny chleb?
Za tę dłoń podniesioną nad Polską-
kula w łeb!

Ogniomistrzu i serc, i słów,
poeto, nie w pieśni troska.
Dzisiaj wiersz-to strzelecki rów,
okrzyk i rozkaz:
Bagnet na broń!

Bagnet na broń!
A gdyby umierać przyszło,
przypomnimy, co rzekł Cambronne,
i powiemy to samo nad Wisłą.

Caly czas wmawiano nam, ze general Cambronne odpowiedzial na propozycje
kapitulacji: "Armia umiera ale sie nie poddaje". W rzeczywistosci odpowiedzial
jednym znanym slowem: "Merde".

Znam lepszego Broniewskiego

[luccio1]

Tam na Uchcie, na Soświe
stoi sosna przy sośnie.
Drzewa piękne, masztowe wyrosły.
Myśmy ostrym toporem
rozprawiali się z borem
nie dla Polski - dla Rosji! dla Rosji!

Dobywaliśmy węgiel
pod Polarnym aż Kręgiem
lub spławialiśmy las na Pieczorze.
I rzucała nas dola
na bezdroża, na pola,
w tundrę, tajgę, za góry, za morze...

Bieda była, oj, bieda!
Trzeba było się nie dać
trzeba było być twardym, upartym,
poprzez łagry i tiurmy
jak na froncie do szturmu
iść z żołnierskim honorem i hartem.

Dziś w angielskiej kantynie
przy dziewczynie i winie
wspominamy, jak gdzieś na Ładodze
od tyfusu, malarii
tysiącamiśmy marli
i tysiące nas padły na drodze.

Dobrze jest, że nas nie ma
tam, gdzie zima, Kołyma,
gdzie Workuty, Irkucki, Tobolski,
że przez morze kaspijskie
i przez piaski libijskie
wędrujemy prościutko do Polski.

Na granicy Arabii
dostaniemy karabin,
ładownice wypełnią naboje,
będą czołgi i działa,
i zwycięstwo, i chwała,
gdy z tułaczki ruszymy na boje.

a ponury "mazur kajdaniarski"???

[woman-in-love]

klasyczny przykład niezgodności treści i formy. Mazur przecież jest szybki,
dumny, zadzierzysty, podskoczysty, a tu: do mazura stań wesoło buntownicza wiaro
na jakąś cmentarną nutę brrrr ( spiewałam to w chórze szkolnym)

[mallard]

woman-in-love napisała:

> klasyczny przykład niezgodności treści i formy. Mazur przecież
> jest szybki, dumny, zadzierzysty, podskoczysty, [...]

Mazurek, nie mazur (np. Dąbrowskiego).
Mazur jest smutny.
To dwa różne tańce.

Pozdrawiam

[ewa9717]

Właśnie mazur jest skoczny, zadzierzysty, mazurek to w ogóle nie
taniec!

Co powiedział Cambronne

[a_weasley]

>> A gdyby umierać przyszło,
>> przypomnimy, co rzekł Cambronne,
>> i powiemy to samo nad Wisłą.

> Caly czas wmawiano nam, ze general Cambronne odpowiedzial na propozycje
> kapitulacji: "Armia
<dygresja: jeśli już, to Gwardia>
umiera ale sie nie poddaje". W rzeczywistosci odpowiedzial
> jednym znanym slowem: "Merde".

Nie wiem, kto Wam wmawiał, ale przypis w książce do polskiego głosił, że Cambronne:

> odpowiedział "Gwardia umiera ale sie nie poddaje"; według innej wersji odpowiedział
> jednym dosadnym słowem.

Jakiego dosadnego słowa używa się, załatwiając kogoś odmownie, uczeń późnej podstawówki na ogół wiedział i nie z książek się tego uczył.

[luccio1]

To już wspomnienie nie z akademii, lecz z cosobotniego apelu:

wiersz o Kościuszce, recytowany gromkim głosem:

Cóż to za obraz wisi na ścianie?
To rycerz w chłopskiej sukmanie!

[luccio1]

Oczywiście, były na akademiach utwory bez konotacji politycznej:

Któż wypowie Twoje piękno
Krakowie prastary?
Chyba, że na Sukiennicach
przemówią maszkary.

Chyba, że się w hymn przemieni
ta duma strzelista,
z jaką wieża Mariacka
płynie w gwiezdną przystań.

Hej, Księżycu, ty wagancie
co wędrujesz miasty,
weźmij Kraków nasz do nieba
i opraw go w gwiazdy!

Z polityką ma to tyle wspólnego, że autorem tekstu jest Adam Polewka.

[luccio1]

Albo:

Chwal pieśni miasto wieżyc stu,
chwal Kraków w świecie sławny!
Chwal pieśni moja gród rycerskich snów,
chwal królów gród pradawny!

Chwal pieśni miasto dzwonów stu
grających jak organy,
chwal gród, co rymem gędźnych słów
jak murem opasany...

Nie wiem niestety, czyje to jest.

[woman-in-love]

co do mazura: posłuchaj mazura finałowego ze "Strasznego Dworu". Czy jest
poważny? nawet polonez nie ma nastroju ponurości, jak ten "kajdaniarski" gniot.

[luccio1]

Albo:

Wesół i szczęśliwy
Krakowiaczek ci ja,
a mój konik siwy
raźno się uwija.

Uwijaj się raźno, bierz!
Kopytami ognia krzesz!

Czapeczka czerwona
na głowie mi płonie.
Pokazuje ona,
że mi gore w łonie.

Gore serce, pędzi koń,
a dziewczyna klaska w dłoń...

list do taty 1965

[plater-2]

"Kochany Tatusiu, mielismy w szkole akademie o klęsce wrzesniowej. Wystapiłam jako tło".

[aga-kosa]

Cytat z M Załuckiego:
.....ale, że moralnie się znęcam...
wolałabym niemoralnie.
Ale klops odpada
W małżeństwie już od świtu zmierzcha
Małżeństwo jak warszawska defilada
WOLA maszeruje
OCHOTA już przeszła....
;) aga