dzisiaj Idy marcowe

[piotr7777]

...więc warto na tym forum napisać, że imię Ida nie ma nic wspólnego ani z tym świętem ani z Rzymem. Jest to imię ...germańskie pochodzące z późnego średniowiecza. A Idy marcowe to dosłowne tłumaczenie łacińskiego : "Idus Martiae" czyli po prostu środek marca.. Także na cztery cróki filologa klasycznego Ignacego Borejki tylko dwie młodsze mają faktycznie imona łacińskie.

[itsjustemichelle1]

XDDDDDDDDDD
cała jeżycjada wali się w posadach xD

[koreczek26]

Nieprawda. Są dwie teorie. Jedna, że to imię pochodzenia germańskiego, druga, że pochodzenia łacińskiego. Generalnie etymologia jest dyskusyjna.

[julian_arden]

Iduś to iduś, wszystko się zgadza. Ignacy mógł seplenić.

[tajna_kryjowka_pyziaka]

Skoro Ida to zniekształcenie wymowy sepleniącej, to jak brzmiał oryginał?

[przymrozki]

Nie no, nie bądźmy takimi Peweksami. Nazwanie córki urodzonej w Idy marcowe Idą można zaliczyć jako nawiązanie do antyku, nawet jeżeli samo imię nie jest antyczne (a jak słusznie zauważono powyżej, brak związku między łacińskim "idus" a imieniem Ida wcale nie jest oczywisty). Chodzi o skojarzenie i uzasadnienie wyboru.

Zresztą, Ignacy chyba nigdy nie utrzymywał, że dał córkom imiona typowe dla starożytnych Rzymianek. Natalia to najprawdopodobniej imię chrześcijańskie, a Garbriela w ogóle nawet nie otarła się łaciński źródłosłów. Nie wiem, jak jest z Patrycją - nie jestem ekspertem od antyku, więc mogę się mylić, ale nie słyszałam o żadnym starożytnym Rzymianinie imieniem Patrycjusz, a że Rzymianki nosiły najczęściej żeńską formę imienia ojca rodziny, imię Patrycja też mogło nigdy nie być w starożytnym użyciu.

[piotr7777]

Gabriela to imię semickie. Odpowiednik męskiego imienia Gabriel przypisanego do jednego z archaniołów. Imię "Gabriel" oznacza z kolei "męża Bożego". Tu zresztą dygresja- było 3 archaniołów - poza Gabrielem Mikchael (Któż jak Bóg) i Rafael (Bóg uleczy, uzdrowi). Oczywiście końcówka "El" nie jest przypadkowa, to hebrajskie określenie Boga. Tyle, że imionja pozostałych archaniołów trafiły do Polski już w średniowieczu i uległy spolszczeniu na Michała i Rafała a Gabriel dopiero w XIX wieku i to za pośrednictwem niemieckim. Dlatego zachował oryginalne brzmienie, inna sprawa, że o ile męskie imię Gabriel nie jest zbyt częste, jego żeńska odmiana stała się dość popularna.
Natalia pochodzi od awcińskiego słowa "dies natalis" (czyli dzień narodzin). W wypadku Natalii Borejko imię - jak wiemy - nadała jej matka na własną rękę, wbrew woli męża.
A Patrycja to żeński odpowiednik imienia Patryk, Patrycjusz lub Patrycy i oznacza "Szlachetnie urodzona".
Gdyby Ignacy był wierny swojemu wykształceniu nazwałby córki np. Juila, Liwia, Oktawia i Klaudia (choć to ostatnie imię jako oznaczające osobę kaleką, być może by odrzucił).

[bupu]

piotr7777 napisał:


> Gdyby Ignacy był wierny swojemu wykształceniu nazwałby córki np. Juila, Liwia,
> Oktawia i Klaudia (choć to ostatnie imię jako oznaczające osobę kaleką, być moż
> e by odrzucił).


A czemu nie Kornelia, po żonie Scypiona Afrykańskiego i wzorze cnót oraz damskiego stoicyzmu w jednym? Albo Lukrecja, też po wzorze cnót zgwałconym przez króla Tarkwiniusza Pysznego (który to brutalny akt stał się zarzewiem dla obalenia monarchii i wprowadzenia republiki)?

[kocynder]

Lukrecja w Polsce się jednak raczej ogólnie kojarzy z Borgią, o której wiele rzec można, ale za wzór cnót raczej niekoniecznie... :D

[bupu]

kocynder napisała:

> Lukrecja w Polsce się jednak raczej ogólnie kojarzy z Borgią, o której wiele rz
> ec można, ale za wzór cnót raczej niekoniecznie... :D
>

Ale znawca antyku Ignac Alabastrowe Czółko Borejko winien kojarzyć przede wszystkim cną Lukrecję Rzymianke, a nie tę rozpustnice Borgianke z zupełnie innej epoki.

[aniadm]

Antonia, Łucja (ha!), Cecylia, Horacja, Emilia, Klaudia, Waleria, Fabia...
Albo dla niepoznaki Maria - nie od hebrajskiego Miriam, tylko od rodu Mariuszy.

[bupu]

przymrozki napisała:


> Zresztą, Ignacy chyba nigdy nie utrzymywał, że dał córkom imiona typowe dla sta
> rożytnych Rzymianek. Natalia to najprawdopodobniej imię chrześcijańskie

Natalia jest efektem średniowiecznej pomyłki. Ktoś tam kiedyś błędnie odczytał zapisy w księgach kościelnych zaczynające się zwrotem "Dies Natalis Domini". Znaczy to "W dzień narodzenia Pana" ale ta jakaś osoba dopatrzyła się tu świętego imieniem Natalis. Tak powstało imię męskie, któremu potem dorobiono żeński odpowiednik, Natalię.

>a Garbriela w ogóle nawet nie otarła się łaciński źródłosłów.

Istotnie, ma hebrajski. Ale Gabrielę wybrała Mila, Ignac chciał bodaj Wirgilię

>Nie wiem, jak jest z Pa
> trycją - nie jestem ekspertem od antyku, więc mogę się mylić, ale nie słyszałam
> o żadnym starożytnym Rzymianinie imieniem Patrycjusz, a że Rzymianki nosiły na
> jczęściej żeńską formę imienia ojca rodziny, imię Patrycja też mogło nigdy nie
> być w starożytnym użyciu.

Patricia i patricius po łacinie znaczą tyle, co "szlachetna", "szlachetny". Podobnie jak w wypadku Natalii ich przemiana to skutek czyjejś błędnej rozkminy.

[tajna_kryjowka_pyziaka]

przymrozki napisała:
>Istotnie, ma hebrajski. Ale Gabrielę wybrała
>Mila, Ignac chciał bodaj Wirgilię.

Tak, a z Natalii chciał zrobić Tibullę.
Ale ta Gabriela potem w Kalamburce została zmieniona z protestu Mili na sugestię Loni, który Ignacjo obiecał zrealizować, w zamian za zapoznanie z Milą bodajże. Także

>Patricia i patricius po łacinie znaczą tyle,
>co "szlachetna", "szlachetny". Podobnie jak
>w wypadku Natalii ich przemiana to skutek
>czyjejś błędnej rozkminy.

Albo Ignatius Major chciał nazwać córkę na cześć klasy społecznej, niekoniecznie osoby. Przecież podobnie było z Idą, nazwaną od wydarzenia z historii Rzymu.
A na drugie Patrycja miała Lidia.

[lezbimbella_veganella]

przymrozki napisała
>nie słyszałam
> o żadnym starożytnym Rzymianinie imieniem Patrycjusz,

Prawda w koralu Twych uściech niczym in vino veritas. Patrycjusz i patrycjuszka to było określenie na ludzi z rodów bogatych ahystokhatów (samo słowo patricius od patriarchów, poważanych ojców) a nie imię.
Patryk i Patrycja dopiero urobiono na imiona, gdy imperium dawno padło - patrycjusz stało się tytułem mającym uhonorować rodzinę, jeśli miało się pretensje pochodzenia od bogaczy.

a że Rzymianki nosiły na
> jczęściej żeńską formę imienia ojca rodziny

Nie, o dziwo w Rzymie było na odwrót!
Imię klanu, czyli imię rodowe było zawsze żeńskie (gens Julia, gens Cornelia, gens Fabia), i to faceci nosili męską formę imienia klanowego. Czyli nie Julia z rodu Juliuszy, tylko Juliusz z rodu Julia. Antoniusz z rodu Antonia. Klaudiusz z rodu Klaudia. Fabian z rodu Fabia. Drusiliusz z rodu Drusillia. Magus z rodu Magia. etc etc
Aby odróżnić wszystkich Juliuszy z rodu Julii od siebie, nosili przed-imiona prenomeny męskie typu Marcus, Gajusz, Gnaejusz. Prenominów było dziwnie mało, więc jeszcze na deser aby całkiem się wyróżniać, dostawali cognomen, przydomek np od wyglądu Cincinnati lokowaty od kręconych włosów czy jakiś inny np Caligula, mały bucik od butów żołnierskich. I tak pewien Gajusz Juliusz z przydomkiem Kezar pochodził z rodu gens Julia.

Rzymianki nie musiały wszak używać męskich prenominów, tylko po prostu nosiły swe żeńskie imię klanowe Julia, Klaudia, Emilia itd. Siostry i matki nosiły to samo imię rodowe, więc dla odróżnienia dostawały też jakiś liczebnik lub cognomen, mniejsza/starsza, ale nie było reguły i np Octavia albo Kwinta były dziedziczne dla jedynaczek i wcale nie musiały mieć 7 albo 4 sistercji.
Jeśli miały zaś ojca ważniaka, to owszem nosiły jego żeńskie imię klanowe, np Klaudia bo on pochodził z gens Klaudia, ale nie pochodziły z rodu Klaudiusz. Po ślubie zaś mogły przyjąć cognomen męża ale niekoniecznie musiały. Mogły też nosić imię po rodzie swej babci albo jeszcze inne. Reguł było mało, zwłaszcza w rodach bogatych.

[aniadm]

Z łaciny pamiętam niewiele, ale wydaje mi się, że nie tyle imię rodowe było żeńskie, co słowo "gens, gentes" ma gramatycznie rodzaj żeński, więc zachodzi związek zgodności. A Iulia, Claudia czy Aemilia to przymiotnik w formie żeńskiej.
Tak samo, jak prawo wprowadzone przez Tyberiusza Semproniusza Grakchusa nazywało się Lex Sempronia. Nie dlatego, że miało tak na imię, tylko dlatego, że rzeczownik "lex, legis" jest rodzaju żeńskiego i takiż jest przy nim przymiotnik. To samo Aqua Claudia.

Claudia nie pochodziła z rodu Klaudiusz. Pochodziła z gens Claudia, ale po polsku gens Claudia to ród Klaudiuszy, nie Klaudii (technicznie rzecz biorąc, można by przetłumaczyć na klaudyjski, ale to się stosuje tylko do dynastii chyba).

Za Republiki Rzymianki nie miały imion innych niż rodowe i ew. numerów. Dopiero za cesarstwa zaczęły się kombinacje.

Aha, mężczyzna z gens Fabia to Fabius(z), nie Fabian. Gdyby został adoptowany do innego rodu, dajmy na to Antoniuszy, mógłby sobie dokleić Fabianus i nazywac się, powiedzmy, Gnaeus Antonius Fabianus. Patrz Caius Iulius Caesar Octavianus.

[tajna_kryjowka_pyziaka]

To jednak nie można złożyć Idusi życzeń imieninowych... Ale nie wszystko stracone, wciąż można złożyć życzenia z okazji rocznicy śmierci pewnemu Juliuszowi😏.

A imieniny dzisiaj obchodzą: Klemens, Longina, Ludwika, Gościmir, Heloiza, Krzysztof, Leokrycja, Longin, Luiza, Matrona, Nikander, Nikandra, Placyd, Probus, Zachariasz, Zachary

Jest również Dzień Walki z Chrapaniem

[lezbimbella_veganella]

piotr7777 napisał:
> ...więc warto na tym forum napisać, że imię Ida nie ma nic wspólnego ani z tym
> świętem ani z Rzymem.

Ależ Piotrze, ależ owszem, ależ ma. Gdyż albowiem.
Ma to imię i nazwa wszystko wspólne z antycznym rzymskim chłamem. Idy były co miesiąc, dzień 15 albo 13 razem z Nonami i Kalendami, i Rzymianie liczyli te dni do tyłu względem siebie, bo to były fazy Księżyca w ich wcześniejszym lunarnym kalendarzu. Idy to był początkowo czas pełni dla Rzymian.
Była też wczesniejsza, grecko-anatolska, a raczej kreteńsko-anatolsko-frygijska bogini matka, bogini ziemi i gór, bogini Ida/Idaia. Do dziś jest jej góra Ida na Krecie. Rzymianie brali boginie i bogów od wszystkich ludów, które podbijali - etruskich Uno (Juno) Uve (Jowisz), Mnrva (Minerwa), egipską Izydę, bliskowschodnią Kybele, Apollina I mnóstwo greckich bogiń z ich mitami i kultami. Być może przejęli też kult tejże bogini Idy i od niej nazywali tę pełnię księżyca.

Jest to imię ...germańskie pochodzące z późnego średniowi
> ecza.

Przecież późna germańska wersja nie wyklucza oryginału łacińskiego. Sam nosisz imię Piotr bynajmniej nie późno słowiańskie, tylko greckorzymskie. Germanie mogli przejąć Idę z greckorzymskie mitologii lub z rzymskiego kalendarza, tak jak przejęli rzymską Emilię i zrobili z niej Emila.

A Idy marcowe to dosłowne tłumaczenie łacińskiego : "Idus Martiae" czyli
> po prostu środek marca..

To nie znaczyło środek, tylko pełnię, jak wspomniałam. I akurat Idy Marcowe były najważniejszymi idami roku, bo była to pierwsza pełnia nowego roku - rok dla Rzymian zaczynał się najpierw w marcu, miesiącu Marsa

Także na cztery cróki filologa klasycznego Ignacego Bo
> rejki tylko dwie młodsze mają faktycznie imona łacińskie.

Nie, 3 mają imiona pochodzące od jak najbardziej łacińskich słów, w tym 2 antyczne słowa i późniejsza Natalia. Ale to tylko określenia łacińskie - Idy, patrycjuszka i narodziny - a nie prawdziwe imiona rodowe kobiet - tzw nomen gentilicus - rzymskich klanów (gens Julia, gens Fabia, gens Claudia etc).

Jakby Ignac Żegota naprawdę był filologiem antycznym, a nie wytworem mózgu licealistki MM czy plagiatem z Siesickiej, mógłby się pokusić o prawdziwie rzymskie nazywanie swoich cór.
Wtedy gens rodowy byłby od Mili jako matki rodu. Cognomen Borejko od cognomen ojca (a w USC musieliby też podać "normalne" nazwisko na końcu). Patronomik Ignacja a raczej Egnacja odpada, bo to nie imię dla chrześcijanki hyhyhy ;-)
Mila czy Milena to jednakże imię słowiańskie, a najbardziej podobne, prawdziwe rzymskie nomen gens to byłaby Milonia gens - rodzina plebejska, najbardziej znana z nich była Milonia Cezonia, 4. żona Kaliguli.
Ale możemy dać gens Mila.
Aby odróżnić 4 siostry o tym samym nomen rodowym, miałyby specjalne liczbowe lub przymiotnikowe przydomki.
Pierwsza córka zatem Mila Maja (od Maior, wieksza/starsza) ale była też prawdziwa rodzina Gabiini gens (klan plebejuszy z miasta Gabii). Zatem aby odróżnić ją od Mila Seniorka Starsza, może nawet damy jej prenomen jak facetowi i będzie Gabinia Mila Maja Boreicina. Jak córka Agrypina od ojca Agrippy.
W końcu była jak zaniedbany chłopak ;-)
Druga córka Mina (od Minor, mniejsza/młodsza), ale ładna tez ta grecka Ida od bogini, no i niby urodzona marcowa, więc niech zostanie Ida Mila Mina Boreicina.
Trzecia córka to Nutria Mila Tercja Boreicina.
Czwarta? Mila Kwarta albo Kwartycja Patrycja ;-)
Z kolei po ochajtaniu się, mogło im odpaść cognomen ojca i przyjąć by mogły cognomen od męża jakby chciały, aby odróżnić te 4 siostry Mile mniejsze z klanu Milicja.
Zatem:
1. Gabinia Mila Pyzacina ;-) potem Gabinia Mila Strybina vel Gabinia Mila Brassica Oleracea.
2. Ida Mila Pałysina vel Ida Mila Mareczka Neurologia
3. Nutria Mila Tercja Robercina
4. Patty Mila Kwarta Florentyna

Buona notti

[kocynder]

Brzmi szalenie skomplikowanie... Ale mię się podoba, mimo, żem nie feministka. :D

[bupu]

> Mila czy Milena to jednakże imię
> słowiańskie, a najbardziej podobne,
> prawdziwe rzymskie nomen gens to
> byłaby Milonia gens - rodzina plebejska, > najbardziej znana z nich była Milonia
> Cezonia, 4. żona Kaliguli.

Sysko pięknie zacna Leśno, ino że Milicja to nie Mila, ani Milena. Milicja to Melania!

[bupu]

bupu napisała:

> > Mila czy Milena to jednakże imię
> > słowiańskie, a najbardziej podobne,
> > prawdziwe rzymskie nomen gens to
> > byłaby Milonia gens - rodzina plebejska, > najbardziej znana z nich b
> yła Milonia
> > Cezonia, 4. żona Kaliguli.
>
> Sysko pięknie zacna Leśno, ino że Milicja to nie Mila, ani Milena. Milicja to M
> elania!
>


Leśno... Ja tę autokorektę udusze. Lesbo miało być!

[julian_arden]

bupu napisała:

[...]
> > Sysko pięknie zacna Leśno, ino że Milicja to nie Mila, ani Milena. Milicj
> a to Melania!
> >
>
>
> Leśno... Ja tę autokorektę udusze. Lesbo miało być!
>

"Nie gryźcie, nie duście, darujcie mi życie!" (Baltazar Gąbka). A autokorekta dba o twój poziom moralny, żebyś nie propagowała stylu życia sprzecznego z naturą (Kościoła, Matki Naszej).

[tajna_kryjowka_pyziaka]

julian_arden napisał:
>"Nie gryźcie, nie duście, darujcie mi
>życie!" (Baltazar Gąbka).

Tajemniczy Don Pedro, gwoli ścisłości.

[julian_arden]

tajna_kryjowka_pyziaka napisała:

> julian_arden napisał:
> >"Nie gryźcie, nie duście, darujcie mi
> >życie!" (Baltazar Gąbka).
>
> Tajemniczy Don Pedro, gwoli ścisłości.


To prawda, już nie chciałem szczegółowo drążyć. Zagryź i Uduś to były pieski.

[tajna_kryjowka_pyziaka]

julian_arden napisał:
>To prawda, już nie chciałem >szczegółowo drążyć. Zagryź i Uduś
>to były pieski.

Pupilki pana Barnaby z oberży "Pod Wesołym Karakonem". Amatorzy pelerynki Don Pedro de Pommidore Przez Dwa M.
Ech, że też serial na podstawie był taki skrajnie uproszczony. Dobrze, że chociaż sequel wyszedł wierny i rozwinięty. Combo Deszczowcy&Debiliusz mnie rozwaliło

[julian_arden]

tajna_kryjowka_pyziaka napisała:

[...]
> Pupilki pana Barnaby z oberży "Pod Wesołym Karakonem". Amatorzy pelerynki Don P
> edro de Pommidore Przez Dwa M.
> Ech, że też serial na podstawie był taki skrajnie uproszczony. Dobrze, że choci
> aż sequel wyszedł wierny i rozwinięty. Combo Deszczowcy&Debiliusz mnie rozwaliło


Zdecydowanie mamy wspólne lektury :-)

[lezbimbella_veganella]

bupu napisała:
> > Sysko pięknie zacna Leśno, ino że Milicja to nie Mila, ani Milena. Milicj
> a to M
> > elania!

Najzacniejsza Bupu moja, otóż nigdy NJE przyjmę żadnej Melaniny ani Melissy do wiadomości.
Apokryficzna harlekiniara Jeżyc nie ma tu nic do gadania. Niepokalana Skalamburka nigdy się nie wydarzyła.

Kanonicznie w kilku-nastu tomach była od początku Mila, serce moje.
Mila zniszczona, przygarbiona, zawsze Mila.
Konia zrzędę temu, kto zdrabnia Melanię na Mila.
Jeśli od początku byłaby Melania, musiałaby być zdrabniana na Mela - co po poznańsku oznacza dziewuchę, dziewczynę, tak trochę kpiąco i rubasznie. No ale zawsze lepsza frechowna mela niż jakaś guła.

> Leśno... Ja tę autokorektę udusze. Lesbo miało być!

Uwielbiam! Leśnobimbo - czyli baba Jaga, leśna stwora, trollica bagienna, tożto MUA w rzeczy samej!
Padam do stópek autokurekcie Twej i kreślę się wdzięcznym kobiercem (z leśnego runa).

[bupu]

lezbimbella_veganella napisała:


> Uwielbiam! Leśnobimbo - czyli baba Jaga, leśna stwora, trollica bagienna, tożto
> MUA w rzeczy samej!
> Padam do stópek autokurekcie Twej i kreślę się wdzięcznym kobiercem (z leśnego
> runa).
>


Kaszubi mają w swojej mitologii taką istotę co się zowie Lesno Cotko (Leśna Ciotka), która, jak sama nazwa wskazuje, w lasach żyje i nad leśną żywiołą opiekę sprawuje, a jak kogo nie lubi to go straszy, albo po manowcach wodzi. Tak mi się skojarzyło.

[tajna_kryjowka_pyziaka]

lezbimbella_veganella napisała:
>Zatem:
>1. Gabinia Mila Pyzacina ;-) potem Gabinia
>Mila Strybina vel Gabinia Mila Brassica
>Oleracea.
>2. Ida Mila Pałysina vel Ida Mila Mareczka
>Neurologia
>3. Nutria Mila Tercja Robercina
>4. Patty Mila Kwarta Florentyna

Ale zaraz, nie łapię czemu dwie starsze mają ostatni człon od nazwisk mężów, a dwie młodsze od ich imion?

[julian_arden]

lezbimbella_veganella napisała:

[...]
> Zatem:
> 1. Gabinia Mila Pyzacina ;-) potem Gabinia Mila Strybina vel Gabinia Mila Brass
> ica Oleracea.
> 2. Ida Mila Pałysina vel Ida Mila Mareczka Neurologia
> 3. Nutria Mila Tercja Robercina
> 4. Patty Mila Kwarta Florentyna
>
> Buona notti


Błona błoną, a Melania ma podobno źródłosłów grecki (również Melissa, ale to od czego innego). Melania jako taka jest również imieniem rzymskim (jest święta tego imienia, Rzym V w. n.e.). Patrycja również, późny Rzym (Patricia, np. św. Patrycja z Nikomedii, II w. n.e.).

Zatem widziałbym wersje:

Gabriela Melania Ioanni Pyziacina
Ida Melania Secunda Marci Palysina
Natalia Melania Tertia Flavi Mystaci Antonia Avis vel Natalia Melania Tertia Furiati Filippina vel Natalia Melania Tertia Rubri Mystaci Robertina.
Patricia Melania Quarta Floriana Ursina

[aniadm]

Nie jestem pewna, jak z tymi cognomenami było. Chyba powinna być forma dzierżawcza. Córka Corneliusa Scipio nazywała się Cornelia Scipionis (w przypadku Scipio Africanusa - Cornelia Scipionis Africana), a córka Cezara Iulia Caesaris. Matka Cezara była Aurelia Cottae (męski Aurelius Cotta).

Ale za daleko jestem od mojej licealnej łaciny, bym była w stanie utworzyć formę dzierżawczą od Borejko.

[julian_arden]

aniadm napisała:

> Nie jestem pewna, jak z tymi cognomenami było. Chyba powinna być forma dzierżaw
> cza. Córka Corneliusa Scipio nazywała się Cornelia Scipionis (w przypadku Scipi
> o Africanusa - Cornelia Scipionis Africana), a córka Cezara Iulia Caesaris. Mat
> ka Cezara była Aurelia Cottae (męski Aurelius Cotta).
>
> Ale za daleko jestem od mojej licealnej łaciny, bym była w stanie utworzyć form
> ę dzierżawczą od Borejko.

Borealis?