Pilna prośba o akcent! AnaliTYcy czy anaLItycy?

[anka.pano]

Jak wymawiamy? AnaliTYcy czy anaLItycy? Tak jak mateMAtycy? MatemaTYcy???
Gdzie zaakcentować? Pozdrawiam!

[efedra]

anka.pano napisała:

> Jak wymawiamy? AnaliTYcy czy anaLItycy? Tak jak mateMAtycy?
MatemaTYcy???

AnaliTycy i matemaTYcy mówią ci sami ludzie, którzy akcentują:
matemaTYka, poliTYka, faBRYka. I mówią labolatorium, pomarańcz, bez
most przez czapki.
e.

[horpyna4]

I jeszcze "bibloteka", "wogle"...

[wlodekbar]

Tak mówili tarzysze, wiicie, rozumiicie, prawda, i tak mówiom tarzysze ze
Samołobrony, także PiSu... :))

[wlodekbar]

Tak więc ja optuję za przesunięciem akcentu w lewo, co nie znaczy, bym
szczególnie gorąco zagrzewał do wyznania millerowego i SLD, zreszta tamto nie w
lewo, a k'sobie (patrz: ksobny:)):).
A serio: tak ładniej, i kulturalnie.

[jacklosi]

MateMAtycy to mówią ci sami, co mówią NAuka i biBLIOteka. Odróżnij,
proszę, mianownik mateMAtyka od dopełniacza matemaTYka.

[randybvain]

Wyraz polski akcentujemy po polsku.

[plazzek]

O ile pamiętam, słowniki (może nie wszystkie) dopuszczają oba
sposoby akcentowania. Moim zdaniem nie należy się wstydzić polskiego
akcentu na przedostatniej sylabie, a nawet je wspierać.

[wlodekbar]

MOżna, można tak i tak, ale to wielu kojarzy się właśnie z budowniczymi peerelu,
no i chyba jednak akcentowanie bardziej w lewo :) bardziej eleganckie..

[bright_witch]

obie formu dopuszczalne. teoretycznie akcent 'bardziej w lewo' jest bardziej 'elegancki' ale doswiadczamy niestety tendencji zaniku akcentu proparoksytonicznego - bardziej w lewo, na rzecz typowego paroksytonicznego - bardziej w prawo. klasyczne uproszczenie powodowane ekonomia jezyka. ja osobiscie staram sie akcentowac 'po staremu' :-) ale wiadomo, jak mi korki walna w domu i szlag mnie trafia bo nie ma swiatla mowie w euforii ze musze wezwac eleKTRYka, a nie eLEktryka :-) czasami akcent bardziej w lewo brzmi porpostu juz nienaturalnie.

[teresa.kruszona]

Rzeczywiście słowniki poprawnościowe rejestrują dwa sposoby
akcentowania tego wyrazu - anaLItycy albo analiTYcy, choć ja wolę
ten pierwszy (na trzeciej sylabie od końca).

[bright_witch]

jest jakis taki bardziej elitarny i cechuje ludzi dbajacych o swoj jezyk :-) a niestety ludzie bardziej zwracaja uwage na to co mowia a nie jak mowia, a to tez wazne, czasami forma niesie wiecej informacji niz tresc.

[plazzek]

Jak to się ludzie lubią nadymać nawet akcentem. A sio!

[kotapsota]

forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=374&w=84343417&v=2&s=0

[bright_witch]

dlaczego nadymac od razu? :-) to wlasnie opozycja wstydzic sie powinna wrecz i chowac. Faktem poprawnej wymowy nie mozna sie nadymac, chociaz w kontekscie tego co dookola, jest to pewien powod do dumy. Z klasykow: uwielbiam jak wszyscy dookola coś "włANczają" i sie gdzieś "dołANczają" :-) wszyscy pisza poprawnie, a mowia do ***... ale tutaj nawet ludzie wielce wyksztalceni i usytuowani nie stanowią wyjątku :-) ustalmy w końcu, że mamy wszyscy włANczniki na ścianach i będzie po sprawie :-P

[plazzek]

Akcent służy tylko i wyłącznie do nadymania się. Gdyby tak nie było,
nadymający się nie akcentowaliby bibliOteka i mUzeum, tylko
poprawnie bibliotEka i muzEum :-)

[efedra]

plazzek napisał:

> Akcent służy tylko i wyłącznie do nadymania się. Gdyby tak nie
było,
> nadymający się nie akcentowaliby bibliOteka i mUzeum,

Warto tu jeszcze dołANczyć nAukę :)

[migni]

Jako rzecze poeta, stąd nauka jest dla żuka...

[bright_witch]

> Akcent służy tylko i wyłącznie do nadymania się. Gdyby tak nie było,
> nadymający się nie akcentowaliby bibliOteka i mUzeum, tylko
> poprawnie bibliotEka i muzEum :-)

no walsnie z ta poprawnoscia moj drogi nie jest tak latwo ;-) cale wieki wstecz krytykowany przez Ciebie akcent byl norma i od kiedy przestał tą normą być? W którym miejscu upowszechniona patologia staje się normą poprawnościową? W którymś na pewno się staje, inaczej nie wpychałbyś akcentu paroksytonicznego w słowo "bilioteka" - przez wieki tu nie przynależał. Myśle ze jest to temat na tyle względny i przejścia są na tyle zatarte, że szkoda wojować. Jednak uważam, że najgorsi są tak zwani "puryści egocentryczni", ;-) którzy swoje własne spostrzeżenia i przemyślenia z fotela podnoszą do rangi wszechobowiązujących reguł, na podstawie których można wszystkich dookoła krytykować. Pozdrawiam serdecznie, nadymająca się poprawnością językową i znajomością w temacie Wiedźma.

PS agituje wszem i wobec za tym, aby formę "włANczać" i "poszłem" uznać za święcie poprawną, za argument mam fakt, że spora większość plebsu tak właśnie, a nie inaczej mówi. Nie to co ten snobizm poprawnościowy... a fu ;-)

[efedra]

bright_witch napisała:

> cale wieki wstecz krytykowany przez Ciebie akcent byl norma i od
kiedy przestał tą normą być?

O, tak? Przez całe wieki normą była bibliOteka?
I nie przestała nią - sądząc z Twojego ironicznego pytania - być?
To może - Twoim światłym zdaniem - powinniśmy też mówić dyskOteka,
pinakOteka, fonOteka itd.?

[bright_witch]

to sa wyrazy znacznie nowsze :-) nie sa analogicznymi przykladami mimo iz wydaja sie byc.
> I nie przestała nią - sądząc z Twojego ironicznego pytania - być?
zapytanie nie jest ironiczne, ma podkreslic fakt ze zmiany zachodzace w jezyku sa zbyt plynne zeby mozna bylo jednoznacznie takie granice pokazac. Nie ma wyroczni, ktora mowi "teraz ta forma jest fe, a ta jest poprawna". Nie przestal ta norma oczywiscie byc, ale obok tej formy mamy forme paroksytoniczna, rowniez poprawna, tak samo jak poprzednia, ale bez tej tradycji historycznej, wyksztaltowana przez tendencje do uproszczenia i ujednolicania - obecna w kazdym jezyku, ktorej zrodlo mozna jednak wskazac w niedbalstwie uzytkownikow jezyka. Stad poglad ze starsza forma jest bardziej elitarna. Prosze troche grzeczniej na przyszlosc :->

[efedra]

bright_witch napisała:


> Prosze troche grzeczniej na przyszlosc :->

O ile akceptuję Twoje wywody językowe, o tyle wypraszam sobie
belferskie uwagi powyższego rodzaju.
A jeżeli masz coś na ten temat do powiedzenia, to wskaż, gdzie
wykroczyłam przeciwko zasadom dobrego wychowania.

[plazzek]

>inaczej nie wpychałbyś akcentu paroksytonicznego w
>słowo "bilioteka" - przez wieki tu nie przynależał

Wykaż proszę ten akcent w minionych wiekach.

[bright_witch]

efedra: nie podoba mi sie ogolny bojowy ton w jakim sie do mnie odnosisz. nie lubie poprostu ludzi apodyktycznych i polemizujacych dla zasady i dla samego polemizowania.

plazzek: nie wyciagne Ci teraz z rekawa tej informacji, nie pamietam tego juz, sa to malo znaczace szczegoly, wazny jest ogolny fakt przemian, a nie wyznaczanie ich granic - tutaj najmadrzejsi w tej kwestii sie spieraja, wiec ja sie wylaczam. Nie mam czasu wracac do ksiazek nad ktorymi siedzialam x czasu temu, jak znajde chwile na wykopaliska w szafie moge dac namiar na odpowiednia literature i sobie poczytacie na ten temat.

Alfa i omega nie jestem, zastanawiam sie na ile powoduje Wami teraz realna ciekawosc a na ile nieokrzesana potrzeba podkopywania innych. ;-)

[plazzek]

Do nadymania się służy także IIdea (zamiast idEa). Zwróciło to
wczoraj moją uwagę w filmie "Sanatorium pod klepsydrą" :)

Moja realna ciekawość dotyczy wyłącznie akcentowania biblioteki.
Skoro twierdzisz, że przez wieki się akcentowało bibliOteka, to
spróbuj to udowodnić. W przeciwnym pomyślę, że powodowała Tobą
wyłącznie nieokrzesana potrzeba podkopywania innych.

[bright_witch]

z ta ideą to już chyba przegięcie :-) nikt nie powiedział, że telewizja propaguje poprawność :-) sama byłabym baaardzo daleka od tego stwierdzenia. gdybym miala bez kontekstu zinterpretowac o czym mowisz, powiedziałabym, że akcent był w tym wypadku zdaniowy - chodzi o podkreślenie w kontekście samego słowa. w kontekście, w którym nie byłby najważniejszy i kluczowy nie powinien być tak akcentowany. natomiast bibliotekę się akcetuje w ten sposób. udowadniać niczego nie będę i co mi zrobisz? mało mnie martwi co sobie pomyślisz :-) napisałam co na rzeczy i jak wygląda ogóg problemu 'nadymającego akcentu', nie sądziłam, że czepiasz się jednego słowa właśnie. nie będę bawiła się w wywody na temat każdego wyrazu z osobna, nie ma to najmniejszego sensu. Jak napisałam zresztą nie jestem językoznawcą historycznym, ale jeśli naprawde interesują Cię szczegóły dotyczące tego właśnie wyrazu daj mi trochę czasu - odkopie się z obowiązków i zasięgnę info u kompetentnych źródeł. Nie licz jednak, że dostaniesz ode mnie konkretne cezury historyczne - takowe nigdzie nie istnieją.

[plazzek]

Nie telewizja coś w przypadku IIdei propaguje, a aktorzy. Jest to
zresztą jedna z grup nadymających się :-) W dalszej kolejności idą
naukowcy i kler oraz humaniści wszelkiej maści.

Co do biblioteki, proszę, poniżej wklejam tekst z poradni językowej
PWN. Dowodzi on moim zdaniem, że przez stulecia ludzie wykształceni
mówili "biblioTEka", natomiast od kiedy rzetelne wykształcenie
ustąpiło przed nadymaniem się, zaczęło się szerzyć "bibliOteka".
Oraz Idea, mUzeum, lIceum, prAwnicy. Więc niewątpliwie jest nurt
główny języka, upraszczający akcent, i jest nurt poboczny,
bezrefleksyjnie hiperpoprawny. (Na to, że hiperpoprawność czasem
jest jednak w stanie zdominować język, można podać liczne przykłady,
wystarczy że wspomnę "chłepce".)

Ścieranie się w języku nurtu plebejskiego z estetycznym obserwuję z
dużym zanteresowaiem.

biblioteka
SPP 1980 każe w wyrazie biblioteka akcentować TE. W dodatku
tendencja jest w kierunku przesuwania akcentu w zapożyczonych
wyrazach z 3. sylaby od końca na 2. Tutaj dzieje się odwrotnie. Jak
to tłumaczyć – nie dość, że jest to sprzeczne z tendencją, to
jeszcze zupełnie nieuzasadnione (wyraz ten chyba w swojej pierwotnej
formie jest akcentowany na 2. od końca)? I to do tego stopnia, że
współczesne słowniki uznają oba warianty za równorzędne? Który
wariant według Państwa jest godniejszy polecenia?
Słownik nazwany tu tajemniczym skrótem SPP 1980 to niewątpliwie
Słownik poprawnej polszczyzny pod red. W. Doroszewskiego, wydany po
raz pierwszy w roku 1973. Istotnie, słownik ten odradza akcentowanie
podanego wyrazu na trzeciej sylabie od końca. W nowszych słownikach
przeważa jednak akceptacja dla takiego akcentowania. Chodzi tu m.in.
o Podręczny słownik wymowy polskiej W. Lubasia i S. Urbańczyka
(1993) oraz Inny słownik języka polskiego pod red. M. Bańki (2000).
Należy jednak podkreślić, że wariant z akcentem na trzecią sylabę od
końca – jeśli występuje – jest podawany na drugim miejscu (w
domyśle: poboczny), a Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN (1999)
kwalifikuje go ostrożnie jako dopuszczalny.
Sprawę może wyjaśnić ewolucja w rozumieniu pojęcia normy językowej.
We współczesnych słownikach rozróżnia się zwykle normę wzorcową
(zgodny z nią jest akcent tego wyrazu na drugą sylabę od końca) i
potoczną (na jej podstawie można zaakceptować wariant z akcentem na
sylabę trzecią, co w tym wypadku – istotnie – jest osobliwe). Wymowę
taką spotykano najprawdopodobniej od dawna, ale nie uznawano jej za
godną polecenia. Współcześnie dominuje ostrożna aprobata dla takiej
wymowy.
— Jan Grzenia, Uniwersytet Śląski

[bright_witch]

Bronilam akcentu 'nadymajacego' zauważ generalnie, nie w konkretnym przypadku. Jest pewien zbior slow na 3cią sylabę od końca (są i przypadki akcentu na 4tą od końca, czy ostatnią - też odstępstwa), będących wyjątkami od paroksytonicznego akcentu, takie jak:
- formy 1 i 2 os liczby monogij czasu przeszlego: BYliśmy, maloWAłyście;
- w formach l poj oraz 3 os. l mgn trybu warunkowego: PIsałbym, rySOwałby;
- w spójnikach z końcówkami osobowymi: Abyśmy, CHoćbyście;
- w niektórych liczebnikach: czTErysta, siEdemset;
- w wyr obcych zakończonych na -ika, -yka: mateMAtyka, fIzyka <

[bright_witch]

BTW, czemu nasza forumowa Pani Językoznawczyni się nie wtrąci? :-)

[efedra]

bright_witch napisała:

> BTW, czemu nasza forumowa Pani Językoznawczyni się nie wtrąci? :-)

Jeżeli się wtrąci (co robi rzadko), to na pewno powie, że nie pisze
się 3cią, ani 4tą.

[migni]

Tudzież "poprostu" - ani za tzw. 1wszym, ani za tzw. 2-gim razem...

[bright_witch]

widze, ze czepialstwo wzielo jeszcze wiekszy mikroskop... szczerze przykro mi, ze nie da sie na forum prowadzic dyskusji w ludzki sposob bez czepiania sie z braku laku kazdej pierdoly. kto jest bez grzechu niech rzuci kamien - i leca kamienie... ech, przykre.

Wyspaliśta się?

[dar61]

Jak to miło w zapisie rozpoznać generację piszącej i piszącego...
Ci wiekowsi zapiszą - "ul. 1-go Maja".
Ci młodsi - "na 1. maja pójdziem na ul. eks-1-go Maja - dziś ul.
Bogiem Sławienego Jana Pawła 2. - zrobić sobie z postkomunistów
j*j*" [ci nie-komuniści].
Najmłodsi - wklawiaturują "1. maja".

A historycy wspomną, że pierwsze były zapisy "Vivat 3. Maj - dla
Polaków błogi raj".
Raj ortograficzny, ż.t.p.
Błogiego snu życzy

Dar 60. i 1.
[dawniej "dar61-y"]

[efedra]

dar61 napisał:

> Dar 60. i 1.
> [dawniej "dar61-y"]

Dar, pominąłeś najbardziej popularną wersję zapisu - dar 81-wszy
Na wszelki wypadek zastrzegam się - to nie złośliwość; po prostu
samo się cisnęłó na tzw. usta.
e.

Wszów Ci...

[dar61]

-Wszów ci [Ci?] u nas dostatek, ale i te przyjmiemy na oznakę ...
czystości "w temacie".

* * *
W temacie tomaty:
Adio pomidory - witaj tomato.

Ad: IO

[dar61]

"Adio" --> addio [mio caro italiano ortografico]

[migni]

Jaki "grzech", jakie "kamienie"???
Po prostu osądom w kwestiach językowych nie przydaje wiarygodności
taka sobie ortografia (że nie wspomnę o takiej sobie interpunkcji i
o ignorowaniu polskich liter).
No ale skoro poprawna pisownia na forum "Ortografia" to pierdoły z
braku laku...

[bright_witch]

jak uwazasz. jakby nie bylo - pisze na forum... i wylacza mi sie
hiperautokorekta - szkoda mi czasu. liczy sie tutaj dla mnie komunikatywnosc i
przekazanie tresci, hiperpoprawnosci mam dosyc gdzie indziej. enyłej, koncze
dyskusje ze swojej strony. szkoda mi na nia czasu, bo zaczyna mijac sie z celem
jaki sobie zalozylam i na jaki liczylam, a zaczyna byc bezplodna szermierka
wytykania sobie czego tylko sie da. co w kwestii biblioteki i tak dokladnie
wybadam, bede madrzejsza o jeden wyraz, nie pofatyguje sie jednak napisac tu
czego sie dowiedzialam, a calkiem mozliwe ze nie mialam racji w kwestii tego
wyrazu (ze mowilam o pewnej rzeczy generalnie, nie na bibliotecznym przykladzie,
juz nie dociera jak widac) - pewne osoby wowczas nie dostana niestety orgazmu na
widok mojego przyznania sie do pomylki - niepowetowana strata, bo jak widac nie
o dojscie do prawdy tutaj niektorym chodzi. pozdrawiam serdecznie i zegnam, a
teraz prosze wypisac wszystkie wyrazy w tym tekscie, ktore zapisalam mala litera
i bez znakow diakrytycznych - macie co robic przynajmniej. alleluja.

PS: nie, nie jestem zlosliwa, raczej rozczarowana.

[migni]

> pewne osoby wowczas nie dostana niestety orgazmu na
> widok mojego przyznania sie do pomylki - niepowetowana strata

Aa, to o to chodzi w merytorycznej dyskusji... ;)
A to ja przepraszam.

(wpis pozamerytoryczny, nieorgazmogenny)

[bright_witch]

wlasnie tak zaczynam powoli sadzic. jest jeszcze opcja ze na forum nigdy nie miala miejsca merytoryczna dyskusja (albo ja na taka nie natrafilam), bo zawcze konczylo, albo nawet zaczynalo czepialstwem.

[migni]

Nigdy? Tu się już czysto merytorycznie nie zgodzę, np.:
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=374&w=86186547
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=374&w=86337189
A daleko nie szukam.
Niektóre są po prostu prowadzone bardziej emocjonalnie, którą to
emocjonalność budują jednak, od słowa do słowa, od żartu do - czasem
w odbiorze - przytyku, wszyscy po trosze...

[plazzek]

>Idea, mUzeum, lIceum, prAwnicy to jakies kompletne bzdury, nie wiem
>gdzie to slyszalas i wierzyc mi sie nie chce ze ludzie tak mowia

Mam ucho wyczulone i to słyszę, po prostu. Możesz nie wierzyć w
prAwników, bo jest to naprawdę rzadkie. Pozostałe, włącznie z
nieszczęsną, już prawie wyłączną nAuką, spotyka się nagminnie.
Powtórzę zatem, że są to przykłady, na podstawie których ukułem
swoją tezę o roli akcentu w nadymaniu się, i usiłowanie podebrania
mi z tego zestawu biblioteki bardzo mi się nie spodobało :-)

Twój wykład na temat akcentów banalny :P, stali bywalcy tego forum w
końcu to wszystko wiedzą. Ale daje mi to okazję, aby skomentować
tendencje, które swym uchem odnotowuję:

- Czas przeszły: pół na pół starego i nowego.
- Tryb przypuszczający: trwa (moim zdaniem dlatego, że w powszechnym
odczuciu formanty trybu przypuszczającego są nadal osobnymi
wyrazami - wystarczy przejrzeć fora, "by" jest namiętnie pisane
osobno).
- Spójniki: pół na pół.
- Liczebniki: pół na pół.
- Ika: pół na pół.

Nie zaprzecza to mojej tezie, że akcent w języku polskim nie pełni
istotnej roli. Można powiedzieć, że wyróżnia wyrazy, ale ich nie
rozróżnia. Czy powiesz Osiemset, czy osiEmset, zawsze to będzie 800.
Jedyne odstępstwo od postępów akcentu paroitd. jest dobrze
uzasadnione utrzymującym się poczuciem odrębności słów posiłkowych
trybu przypuszczającego.

Pozdrawiam.

[bright_witch]

Tez mam wyczulone ucho i zwracam uwage na pewne rzeczy - zapamietalabym tego typu przyklady z pewnoscia, parsknawszy soczyscie uprzednio smiechem <- w tym miejscu Tobie serdecznie zazdroszcze. :-) jednak to, ze pewna garstka osob przesadza - przesadzic mozna we wszystkim i nigdzie nie jest to zdrowe - nie znaczy jeszcze ze akcent inny niz najprostszy istniejacy u osoby wyzej sytuowanej niz sprzataczka jest nadymaniem. poprostu nie lubie generalizacji w jakiejkolwiek formie.
co do "wykladu", stali moze i tak. banalne pytania tutaj tez sie zdarzaja, stad pewna ilosc banalnych odpowiedzi. forum jest publiczne - nigdy nie wiesz do kogo piszesz, wiec i forma sprzedania informacji uproszczona byc powinna, co to by Krysia z Powiazek Dolnych tez mogla sie czegos dowiedziec. Gdyby wszyscy tutaj byli geniuszami - nawet stale bywajace osoby, moze poprostu ciekawe swiata - to nie bylo by chociazby tego watku... jak i wielu innych.

mowiac o tezie iz akcent w j. pol. nie pelni istotnej roli przeczysz sam sobie - wg. Ciebie owszem pelni - role nadymawczą, ktora musi byc istotna skoro jej tak bronisz :-P ;-)
mysle ze najwyzszy czas zakonczyc spor i isc razem na grzyby, bo oboje mamy racje i zadne z nas jej nie ma.
ide sie nadymac czytajac ksiazke - to dosc elitarne zajecie niestety w tym kraju ;-) wiec bede sie pysznic do bolu, w oknie nawet z nia stane :-D
pozdrawiam