książki z podobnym klimatem...

[nchyb]

inni autorzy (a raczej autorki częściej, ale nie zasze :-)), a klimat
zbliżony. Co proponujecie?
Ja na początek książki Elizabeth Gaskell, niestety, tylko na jedna trafiłam
przetłumaczoną - Panie z Cranford

[paszczakowna1]

Pewne podobieństwo wykazuje, stosunkowo mało w Polsce popularny, Thrackeray (ja
czytałam tylko "Targowisko próżności" - z wyjątkiem "Pierścienia i Róży",
oczywiście). Ale niestety znacznie bardziej niż Austen trąci myszką (mimo iż o
jakieś 30 lat póżniejszy).

[emdziejka]

też czytałam 'targowisko', a nawet 'pierścień i różę'.
z moich mniej lub bardziej podobnych to będą:
- wichrowe wzgórza - Bronte
- dziwne losy jane eyre Bronte- i już znacznie późniejsza Rebecca Daphne
duMaurier (chyba tak to się pisze)
- saga rodu Forsythe'ów Galsworthy'ego
- portret damy Henry'ego Jamesa
i już takie zupełnie luźne:
- przeminęło z wiatrem
- krystyna córka lavransa
- male kobietki

[mdro]

Może to nietypowe, ale dla mnie podobny nieco klimat mają znacznie
wcześniejsze "Niebezpieczne związki".

Powieści obu sióstr Bronte bardzo lubię i cenię, Daphne du Maurier takoż (jak
ktoś nie czytał, polecam "Oberżę na pustkowiu), ale one mają jednak bardziej
niesamowity nastrój powieści gotyckiej.
Thackeray może rzeczywiście trochę zbliżony, "Sagę rodu Forsythe'ów" czytałam
pierwszy i ostatni raz jako 12-latka i już nie bardzo pamiętam. Luźne
propozycje IMO rzeczywiście dość luźne są, łączy je tylko to, że są romansami
(w tym starym znaczeniu powieści obyczajowej z wątkiem miłosnym), a "Małych
kobietek" to w ogóle nie trawię (to dopiero myszką trąci ;-)).

[wimsey]

Długo się zastanawiałam, ale dla mnie Austen jest zjawiskiem dość wyjątkowym.
Romansów (poza JA i najżelaźniejszą klasyką) na ogół unikam, więc trudno mi je
porównywać, ale te, które znam bardzo odbiegają klimatem od książek Austen.
Trochę podobną atmosferę wyczuwam natomiast czasami u Anity Brookner, ale to z
kolei duuużo późniejsze (druga połowa XX w), więc problematyka kompletnie się
zmieniła. I u Austen i u Brookner ogromną rolę odgrywa samotność, autorek i
tych bohaterek (bohaterów), którzy zostali uczynieni na autorek obraz i
podobieństwo. U obu odnalazłam tę samą mieszankę dystansu i subtelnej ironii
(chociaż Brookner, co łatwo zrozumieć, jest znacznie śmielsza w podejmowaniu
tematów).

[paszczakowna1]

>a "Małych
> kobietek" to w ogóle nie trawię (to dopiero myszką trąci ;-)).

W oryginale to sie nawet daje czytac (nie mowie, ze jest jakas fantastyczna
lektura, ale jak najbardziej do przelkniecia). Tlumaczenie jest faktycznie
obrzydliwie przeslodzone i w ogole kiepskie - a poza tym juz tak jakos jest, ze
tlumaczenia starzeja sie szybciej niz oryginaly.

[nchyb]

filmowo za to, z Winoną Ryder jest za to sympatyczne -)
A Małe kobietki mają swój dalszy ciąg i nie jest on aż tak zły...

[paszczakowna1]

Zgadza się, ciąg dalszy "Małych kobietek" lepszy, głównie ze względu na
zmniejszenie natężenia smrodku dydaktycznego. Ale z Austen wspólnego ma niewiele.

[dori7]

I jeszcze Vilette Charlotty Bronte! :))

[herbarium]

Podobno Charlotte Bronte bardzo nie lubiła powieści Jane Austen, twierdząc, że
są zbyt poukładane, grzeczne, ciasne i duszne:)

[wimsey]

Ha, no to już wiem, dlaczego sama nie lubię Charlotte Bronte ;) brak mi tego
opanowania, form, w życiu i w pisaniu...

[paszczakowna1]

A ja lubie C. Bronte, a zwlaszcza 'Villette'. Z Austen jednak podobienstw widze
niewiele - choc 'Villette' cenie miedzy innymi za dobre operowanie skromnymi
srodkami (bez wodotryskow w rodzaju pozarow i szalonej zony), pokazanie zwyklych
ludzi w zwyklych sytuacjach, co jest cokolwiek austenowskie. Jednak w warstwie
obyczajowej (a to mnie najbardziej interesuje, warstwe romansowa raczej omijam,
choc w 'Villette' jest ona akurat interesujaca i niekonwencjonalna), C. Bronte
jest odmienna od Austen - i pod pewnymi wzgledami ciekawsza. Przede wszystkim,
pokazuje zupelnie inne sfery (w "Emmie" perspektywa zostania guwernantka to
koszmar, w "Villette" to awans). Poza tym, bohaterki Bronte maja inne sprawy na
glowie niz tylko romanse, i przez to sa mi blizsze. Walcza o byt, o awans
zawodowy, maja poczucie misji spolecznej, interesuja sie religia, a nawet
polityka. Charakterystyka postaci Bronte jest, przyznaje, gorsza niz u Austen
(zdecydowanie przegadana), ale taka np. Madame Beck w "Villette" jest narysowana
fantastycznie.

[wimsey]

O, widzę, że muszę przeczytać "Villette" - w Twoim opisie brzmi bardzo
ciekawie. Prawdę mówiąc, "Jane Eyre" trochę mnie odstraszyła i dopiero po
Jasperze Fforde nabrałam do tej książki sympatii. Zwłaszcza wyjaśnienie
fenomenu wołania pana Rochestera było miodem na moje materialistyczne serce ;)
W kwestii romansów i koncentrowania na nich uwagi mam identyczne upodobania -
dlatego właśnie odpowiadała mi skromność i powściągliwość Austen.

[emdziejka]

a propos Jane Eyre - znacie?: www.bbc.co.uk/drama/janeeyre/

ja jeszcze nie, ale sie przymierzam w wolnej chwili

[sherman-doberman]

Jeżeli poszukujecie książek o podobnym klimacie
i stylu jak JA, to polecam powieści Teodora Fontane.
Uprawiał on literaturę na sposób Austen (która wynalazła ten rodzaj powieści)
i nawet rozszerzył o 2 dodatkowe stopnie. Niestety mam wrażenie,
że zestarzał się bardziej niż Austen.

[wimsey]

Uwielbiam Teodora Fontane (znam Effie Briest i Szacha z Wuthenow), ale
uwielbiam je głównie za to, że są na wskroś niemieckie i pod pewnymi względami
bliskie Tomaszowi Mannowi. Jeśli o mnie chodzi, to nie zestarzał się w ogóle.
Natomiast bardzo zaciekawiło mnie to, co piszesz o pokrewieństwach z Austen -
co to za wynaleziony przez Austen rodzaj powieści i co to za stopnie?
pozdrawiam,
---
PDBW

[sherman-doberman]

Na uniwersytecie w Kolonii zdarzyło mi się wysłuchać cyku wykładów
na temat Austen i Fontanego. Prof. twierdził, że Austen wynalazła
taki rodzaj Gesellschaftsroman, w którym każde wydarzenie odbywa się niejako trzystopniowo:
najpierw się go oczekuje i mówi się o tym , potem wydarzenie się odbywa, o czym też czytamy, a
następnie po wydarzeniu jest omawiane przez uczestników osobiście.
Otóż według niego, Fontane, jako chyba jedyny z pisarzy niemieckich zastosował ten model, ale
rozbudował go do formy pięciostopniowej, bo dochodzi jeszcze korespondencja.
Potem z pewnością musiałam na ten temat coś czytać, skoro to zapamiętałam. ale minęło już
ponad 20 lat, więc bliższych szczegółów nie mogę podać, a notatki dawno już diabli wzięli.
Należy przy tym pamiętać, że Austen pisała jako młoda kobieta i wcześnie umarła,
Fontane zaczął pisać jako mocno starszy pan i urodził się 2 lata po śmierci Austen,
co, oprócz faktu że mieszkał w Niemczech, czyli podlegał innym wpływom niż ona, składa się na nieco
inny klimat jego twórczości. Austen wydaje mi się bardziej żywa i ironiczna, Fontane bardziej
melancholijny i krytyczny.

[wimsey]

Bardzo dziękuję. Właśnie krytycyzm Fontanego powoduje, że nie dostrzegam
większych podobieństw między nim a Austen (abstrahując zapewne od tych trzech
wspólnych "stopni"). JA występuje z pozycji obserwatora świata, ale gdyby
chciała uszczęśliwić wybraną bohaterkę, to zaopatrzyłaby ją we wszystkie
atrybuty pozwalające kobiecie odnieść sukces (czyli w tej epoce: sukces
matrymionalny) - dałaby jej znakomite pochodzenie, duży posag i typową urodę.
Fontane chyba zmieniłby jednak kilka praw rządzących jego światem. Dlatego też,
mimo wszelkich uroków prozy Austen (jak choćby wspomniana przez Ciebie ironia),
TF jest mi chyba bliższy. Austen wydaje mi się zbyt uległa, zbyt "rozważnie"
pogodzona ze wszystkimi dolegliwościami swojego świata - jej powieści są
celowo "odciążone". Dlatego nie tylko z powodu znacznego jednak czasu
dzielącego twórczość obojga pisarzy, JA wydaje mi się o wiele bardziej obca.
Co w niczym nie umniejsza zresztą mojej dla niej sympatii.

[sherman-doberman]

Wydaje mi się, że różnica rzyczywiście polega na tym, że jeden obserwuje z ironią, a drugi
krytykuje stosunki, które zapewne należało by zmienić.
Ale też Fontane może być w pewnym sensie bliższy nam nie tylko z powodów czasowych, ale i
społeczno?historycznych. System społeczny Brandenburgii, czyli Prus podobny był do naszego, gdyż
byliśmy jego częścią.Za czasów Austen nikt o żadnych rewolucjach socjalnych nie rozmyślał. Dickens
jest późniejszy.
System angielski znacznie też odbiega od naszych doświadczeń społeczno?historycznych. Kto z nas
obracał się w sferach angielskich baronetów czy ziemiaństwa?
Z drugiej strony Austen jest mi przyjemniejsza, Fontane przygnębia. A przecież , jak dokładnie
spojrzeć, opisują nieomal takie same środowiska. I to jakby kompletnie wyobcowane z rzeczywistości
społecznej. Od taki sobie świat sam w sobie. Przy czym Fontane jest znacznie bliższy tej
rzeczywistości.

[emdziejka]

podbijam wątek ponieważ ostatnio obejrzałam mini serial bbc 'north
and south' i dla mnie zdecydowanie był w klimacie (choć czasy
późniejsze o kilkadziesiąt lat) - serial jest ekranizacją niewydanej
w Polsce powieści Elisabeth Gaskell, ale może ktoś czytał i zna.

a serial polecam - kojarzył mi się z dumą i uprzedzeniem (oboje
dumni i upzedzeni).

[jhbsk]

Serial jest wspaniały. Mam nadzieję, że kiedyś książka będzie przetłumaczona na
język polski. Grzebiąc po internecie znalazłam forum, na którym są duże
fragmenty przetłumaczone - rewelacja.