Cmentarz żydowski w Nowym Dworze Mazowieckim

[fiddler_on_the_roof]

Rozpacz i wstyd. Te słowa cisną się na usta po wizycie na osiemnastowiecznej
nekropolii żydowskiej w Nowym Dworze Mazowieckim. Cmentarz został niemal
doszczętnie zniszczony, płyty nagrobne być może posłużyły niektórym
mieszkańcom do prac budowlanych. Wiele grobów zostało rozkopanych, zapewne w
poszukiwaniu rzekomych kosztowności. Ogromną część piasku z cmentarza wybrano
pod budowę pobliskiego domu, a z powstałej skarpy zsuwają się fundamenty
grobów. Zachowało się jeszcze kilkadziesiąt fragmentów nagrobków. Tylko jedna
macewa jest ustawiona w pionowej pozycji. Wśród traw można znaleźć pojedyncze
kości. Zdjęcia z cmentarza są na
www.kirkuty.xip.pl/nowydworm.htm

[wondol]

Kości pojedyncze?? Aby na pewno ludzkie??
Szkoda że nie było Cię na tym cmentarzu parę lat temu, wyglądał mniej więcej
tak samo.
Poza tym można byłoby sobie darować te „..być może posłużyły niektórym
mieszkańcom do prac budowlanych” albo "Ogromną część piasku z cmentarza wybrano
pod budowę pobliskiego domu" Cmentarz jest jedną wielką górą piasku...
Każda nekropolia niszczeje jeżeli nikt o nią nie dba... A pretensje można mieć
tylko do siebie...
Pozdrawiam


wondoł

[ex_pert]

Witaj. Widzę, że nie tylko Ciebie razi to sformułowanie. Ja wypowiedziałem się
na ten temat w księdze gości na podanej stronce.
Myślę jednak, że niszczejące nekropolie to nie tylko wina potomków tych, którzy
zginęli najczęściej bezpotomnie :(.

w końcu władze - w tym władze lokalne - powinny także dbać o to by chronić
dobra kultury, a to w końcu my rozliczamy te władze ze swojej (władzy)
działalności:

ustawa mówi:

Ochrona dóbr kultury polega na zabezpieczeniu ich przed zniszczeniem,
uszkodzeniem. dewastacją, zaginięciem lub wywozem za granicę, na zapewnieniu im
warunków trwałego zachowania, na opracowaniu dokumentacji naukowej, ewidencji i
rejestracji oraz na ich konserwacji, restauracji lub odbudowie, opartych na
zasadach naukowych.

Z różnych względów warto byłoby zastanowić się czy w jakiś sposób nie
upamiętnić tych setek nowodworskich Żydów wymordowanych w czasie II wojny.

Pozdrawiam.

ex_pert

[fiddler_on_the_roof]

Witam, o sprawie poinformowana została Fundacja Ochrony Dziedzictwa Żydowskiego
oraz Komisja Rabiniczna ds Cmentarzy. Myślę, że podstawowy problem tkwi nie w
braku troski ze strony środowisk żydowskich, ale w podejściu części mieszkańców
do sprawy - to właśnie niektórzy z nich rozkopują groby, macewy wykorzystują do
prac budowlanych (tak Expercie - nie mam na to dowodów, ale wyjaśnij mi, gdzie
podziały się macewy), na cmentarzu urządzają libacje (butelkę znalazłem w
jednym z grobów) czy też wyrzucają do grobów śmieci. Nie jestem Żydem, nie
jestem nawet człowiekiem wierzącym, ale uważam, że miejsce pochówku każdego
człowieka powinno być otoczone czcią. I dodam, że piszę to wszystko bez
zacietrzewienia.

[wondol]

Witam,

mam jednak jeszcze pare uwag,

> Witam, o sprawie poinformowana została Fundacja Ochrony Dziedzictwa
Żydowskiego
>
> oraz Komisja Rabiniczna ds Cmentarzy.

To się chwali, oby tylko, kolejna interwencja w tej kwestii zakończy się
sukcesem


Myślę, że podstawowy problem tkwi nie w
> braku troski ze strony środowisk żydowskich,

Nie mieliśmy z expertem na myśli jedynie środowisk żydowskich ale również
lokalne władze

ale w podejściu części mieszkańców
>
> do sprawy - to właśnie niektórzy z nich rozkopują groby, macewy wykorzystują
do
>
> prac budowlanych (tak Expercie - nie mam na to dowodów,


Jeżeli nie masz dowodów to proszę Cię nie rzucaj oskarżeń, bo to nieładnie, i
grozi niepotrzebną wizytą w sądzie...

ale wyjaśnij mi, gdzie
> podziały się macewy),


Myślę, że ani ekspert ani ja ani nikt z użytkowników tego forum nie odpowie Ci
na to pytanie... Nikt z nas nie pełni obywatelskich dyżurów w mieście. Od tego
mamy policję, straż miejską itp.

na cmentarzu urządzają libacje (butelkę znalazłem w
> jednym z grobów) czy też wyrzucają do grobów śmieci.

Na położonym po drugiej stronie torów cmentarzu komunalno parafialnym też są
urządzane libacje, a śmieci wyrzucane są tam notorycznie... NIE POCHWALAM TEGO
ABSOLUTNIE. Chciałbym jednak podkreślić, iż jest to kwestia dobrego wychowania,
a tego nam niestety brakuje.

, ale uważam, że miejsce pochówku każdego
> człowieka powinno być otoczone czcią.

Zgadzam się

I dodam, że piszę to wszystko bez
> zacietrzewienia.

a tu się nie zgadzam...


i na koniec


Jeżeli masz dowodów to nie rzucasz oskarżeń i domysłów na forum publicznym.
Jeżeli złapiesz kogoś za rękę wówczas masz dowody, jeżeli przeprowadzisz
drobiazgowe śledztwo i uzyskasz niepodważalne dowody popełnienia czynów
zabronionych wówczas możesz sobie o tym pisać, a dopóki czyny zabronione są
wytworem Twojej wyobraźni to prośba moja jest taka, abyś zostawił domniemania
dla siebie.

Pozdrawiam

wondol

[wondol]

Hej

Ależ pisząc że można mieć pretensje do siebie, to siebie również mam na myśli
(a w domyśle władze które też współwybierałem)

A co do sformułowań opisujących kirkut to z tego co pamiętam kolega Fidller...
nie jest pierwszym i pewnie niestety nie ostatnim który podnosi, skądinąd
słuszny rwetes w tej kwestii.
Mieszkam w Nowiaku od ponad 20 lat, i cmentarz żydowski nigdy nie należał do
dóbr kultury objętych szczególną troską naszych władz. Nawet nigdy nie był
objęty żadną troską... Niestety.
Natomiast oskarżanie okolicznych mieszkańców o to że pozabierali sobie płyty,
piasek i inne dobra na swoje budowy jest jednak lekką przesadą.

Pozdrawiam

wondol

[fiddler_on_the_roof]

"Natomiast oskarżanie okolicznych mieszkańców o to że pozabierali sobie płyty,
piasek i inne dobra na swoje budowy jest jednak lekką przesadą"

Wydaje mi się, że nie jest przesadą. O ile się nie mylę, to bok wzgórza został
rozkopany i w tym miejscu postawiono budynek. W przeciwnym razie nie powstałaby
świeża skarpa, z ktorej zsuwają się nagrobki.

A zaginione macewy? Kto je zabrał? Kosmici? Turyści?

Zdaje mi się, fragment macewy jest wmurowamy w ścianę budynku pobliskiego
zakładu oczyszczania. Ścianę widziałem z daleka przez płot i nie mogę tego
jednoznacznie stwierdzić.

Pozdrawiam
Krzysztof

[wondol]

fiddler_on_the_roof napisał:

> "Natomiast oskarżanie okolicznych mieszkańców o to że pozabierali sobie
płyty,
> piasek i inne dobra na swoje budowy jest jednak lekką przesadą"
>
> Wydaje mi się, że nie jest przesadą. O ile się nie mylę, to bok wzgórza
został
> rozkopany i w tym miejscu postawiono budynek. W przeciwnym razie nie
powstałaby
>
> świeża skarpa, z ktorej zsuwają się nagrobki.


Kiedy??

>
> A zaginione macewy? Kto je zabrał? Kosmici? Turyści?


z pewnoscia budowlancy

>
> Zdaje mi się, fragment macewy jest wmurowamy w ścianę budynku pobliskiego
> zakładu oczyszczania. Ścianę widziałem z daleka przez płot i nie mogę tego
> jednoznacznie stwierdzić.

no i znowu "zdaje mi sie"...


raz jeszcze- masz racje i zgadzam sie z glowna teza Twqojego posta natomiast
raz jeszcze raz jeszcze powtarzam, bez dowodów nie rzucajmy oskarzen.

pozdrawiam

wondol

[mgolem]

To prawda, że kirkut jest w opłakanym stanie, ale tak samo - niestety
- wyglądał już 30 lat temu. A co do sprawdzonych lub niesprawdzonych
informacji, to... Przeczytałem sobie artykuł pt. "Nowy Dwór Mazowiecki
i Żydzi na tle dziejów ziem polskich" na wspomnianej stronie i mógłby
on być nawet pouczający, gdyby zawierał sprawdzone informacje. Cytuję:

"Obecnie w Nowym Dworze Mazowieckim nie ma żadnego mieszkańca o pochodzeniu
żydowskim. Ostatni zmarł w roku 1970."

O ile nie mogę potwierdzić ani zanegować pierwszego z tych zdań, to drugie
jest bzdurą! Osobiście miałem kontakt z Żydami mieszkającymi w NDM co
najmniej w 1975. Może to i głupie pięć lat, ale potwierdza, że informacja
w artykule jest nierzetelna.

P.S. Może ktoś z "Pólka" wie, kiedy Prakseda Meskler zamknęła swój sklepik
na Lotników?

[lol21ndm]

mgolem napisał:

>
> P.S. Może ktoś z "Pólka" wie, kiedy Prakseda Meskler zamknęła swój sklepik
> na Lotników?
>
>

Tego nie wiem, ale wiem, ze rozmawialam ze staruszka w ogrodku kolo sklepiku
gdzies na poczatku 1992r., gdy mieszkalam na Lotnikow.

[mgolem]

> rozmawialam ze staruszka w ogrodku kolo sklepiku
> gdzies na poczatku 1992r.

No proszę! Ciekawe, ile miała lat... Mnie już w siedemdziesiątych
latach wydawała się staruszką :-)

[lol21ndm]

Dla zainteresowanych historia Zydow w Nowym Dworze - jest interesujaca ksiazka
(niestety, nie jest w jez. polskim, a tylko kawalek jest po angielsku... ale
jest duzo zdjec):

Obecnie egzemplarz tej ksiazki widzialam wystawiany na eBay. Oto link:

cgi.ebay.co.uk/YIZKOR-JEWISH-BOOK-NOVY-DVOR-CHASSIDIC-HOLOCAUST_W0QQitemZ6248830608QQcategoryZ1449QQssPageNameZWD2VQQrdZ1QQcmdZViewIte
m

[fiddler_on_the_roof]

Co do komentarza na temat tekstu: "Obecnie w Nowym Dworze Mazowieckim nie ma
żadnego mieszkańca o pochodzeniu żydowskim. Ostatni zmarł w roku 1970." - cóż,
każdy może popełnić błąd, zwłaszcza w dużym opracowaniu historycznym i to na
temat społeczności która niemal całkowicie zniknęła z naszego krajobrazu. Nie
jest to mój tekst, ale link do odrębnej strony. A jeśli ktoś z Was poczuł się
urażony posądzeniem o kradzież macew, to niniejszym przepraszam. Zresztą
napisałem "być może" i "niektórzy mieszkańcy", więc nie podejrzewam każdego. I
jest to przede wszystkim przypuszczenie, którego nie trzeba od razu ubierać w
ostre słowa, takie jak posądzenie czy oskarżenie. Najważniejsze, że mimo uwag
na temat pewnych sformułowań, macie świadomość, że cmentarz jest niszczony i że
nie powinno to mieć miejsca.

[fiddler_on_the_roof]

Może zaciekawi Was wpis na forum na witrynie miasta Nowy Dwór Maz. (
forum.nowydwormaz.pl/viewtopic.php?t=214 ):

Panie Zbyslawie czcigodny. W książce P. Ryszarda Gołąba (chodzi o monografię
Nowego Dworu - przypis) znalazłem taki oto opus na interesujący nas temat:

przypis 714, s. 164. "Wywiad z Ryszardem Możdżyńskim. Podaje on, żejuż w
okresie okupacji Niemcy zarządzili rozbierania cmentarza żydowskiego i z maceb
ułożono chodniki na ulicach Sukiennej po lewej (północnej) stronie idąc od ul.
Wybickiego w kierunku Spacerowej i na dzisiejszej ul. Sportowej po lewej
stronie idąc od przejścia kolejowego do starej stacji PKP".

Z przytoczonego fragmentu nie wynika, że proces dewastacji kirkuta naziści
przeprowadzili do końca, co miałoby wyłączać odpowiedzialność miasta za stan
rzeczy.

Otóż proceder nie został sfinalizowany, co jest o tyle banalną konstatacją, iż
cmentarz wciąż jest - choć w szczątkowej formie.

Znam relacje ludzi, którzy zamieszkiwali Nowy Dwór w latach 50 XX w. i którzy
chadzali na kirkut jeszcze jako dzieci. To, co tam funkcjonowało, było po
prostu cmentarzem (wniosek z tego, iż Niemcy zniszczyli tylko część obiektu).

Znam także takie relacje, zgodnie z którymi dochodziło do procederu
pozyskiwania marmuru z maceb na "użytek własny" nowodworzan.

Jak wyraziła się pewna bliska mi osoba "kirkutem nikt się nie przejmował (po
wojnie), gdyż Żydów nie traktowano jako ludzi".

ps. podkreślam, iż posty moje w tym, delikatnym, wątku nie stanowią przejawu
schlebiania którejś z politycznych poprawności - działają mi one raczej na
nerwy i nie zawsze wytrzymują krytykę racjonalną. chodzi tu, po prostu, o,
raczej oczywiste, jakości etyczne, estetyczne i kulturalne.

[fiddler_on_the_roof]

Na cmentarzu był niedawno człowiek z Komisji Rabinackiej ds Cmentarzy, zakopał
kości. W tym tygodniu Polska Unia Studentów Żydowskich posprząta cmentarz.

[krka7]

forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=451&w=44676403