Na Śląskim szlaku III

[madohora]

Cmentarz Żydowski w Gliwicach

Pierwsze wzmianki na temat Żydów w Gliwicach pochodzą z XVII wieku, osadnictwo żydowskie przybrało większe rozmiary wiek później. W 1783 r. w Gliwicach mieszkało sześćdziesięciu ośmiu Żydów, a w 1809 r. do rodzin żydowskich należało osiemnaście domów. Pierwsza synagoga w Gliwicach została otwarta 4 września 1812 roku, pierwszym rabinem był prawdopodobnie Samuel Biedermann. W 1861 roku otwarto kolejną synagogę - w stylu mauretańskim, synagogę ta przebudowano w 1911 roku. W Gliwicach działało wiele organizacji i stowarzyszeń żydowskich, funkcjonowała też siedmioklasowa szkoła żydowska.
Po dojściu Hitlera do władzy zaczął się okres trudny dla gliwickich Żydów. W 1933 roku pobito rabina, zainicjowano bojkot sklepów i przedsiębiorstw żydowskich. Rozpoczął się okres gwałtownej migracji Żydów z Gliwic. W 1938 roku wyeliminowano Żydów z życia ekonomicznego poprzez zakazanie im prowadzenia jakiejkolwiek działalności gospodarczej. W czasie "Nocy Kryształowej" spalono miejscowe synagogi, splądrowano sklepy i mieszkania żydowskie. W 1942 roku przetransportowano większość gliwickich Żydów do Oświęcimia. Ostatni transport śmierci odjechał do obozu zagłady w grudniu 1943 roku.
Pierwszych pochówków gliwickich Żydów dokonywano w wydzielonej kwaterze na terenie cmentarza wielowyznaniowego przy obecnej ulicy Kozielskiej. Cmentarz został zlikwidowany w latach 80 XX wieku

[madohora]

Najstarszym zachowanym zabytkiem kultury żydowskiej w Gliwicach jest cmentarz wyznaniowy przy ulicy Na Piasku. Został on założony w 1815 roku na mocy reskryptu z 24 maja 1814 roku, który nakazywał rodzinom żydowskim mieszkającym dalej niż jedną milę od cmentarza żydowskiego zatroszczyć się o własne pole grzebalne pod groźbą wydalenia z aktualnego miejsca pobytu. Na szczęście społeczność żydowska dysponowała parcelą zakupioną w 1795 roku, którą mogła przeznaczyć pod założenie swojego cmentarza zgodnie z zasadami religii mojżeszowej. Nekropolia bowiem nie mogła być położona bliżej niż 25 metrów od najbliższego domu mieszkalnego.

Krzykawka

[madohora]

Krzykawka – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie olkuskim, w gminie Bolesław. W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa
katowickiego.
Na terenie wsi znajduje się zabytkowy dwór z 1724 r

[madohora]

[madohora]

Cmentarz ten posiada powierzchnię 0,63 ha. Do dnia dzisiejszego zachowało się tu około 500 nagrobków. Były one ustawione w równych rzędach, co sprawiało wrażenie dużego zagęszczenia pomników. Dominującą formą nagrobka jest tutaj tradycyjna dla żydowskiej sztuki sepulkralnej macewa, czyli pionowo ustawiona płyta zwieńczona trójkątnie lub półkoliście, z inskrypcjami w języku hebrajskim lub niemiecko-hebrajskim, zdobiona starotestamentowymi symbolami.

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

Na tym cmentarzu w Gliwicach zostali pochowani przedstawiciele rodziny Troplowitz - przodkowie Oskara Troplowitza, który był wynalazcą pasty do zębów i kremu Nivea

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

Najbardziej okazałym grobowcem jest grobowiec rodziny Meyerów. Jest to wolno stojąca kaplica przypominająca ohel. Grobowiec jest w stylu neoklasycystycznym - jak widać na zdjęciu mocno zniszczonym.

[madohora]