walki z Litwinami 1919-1920: ilu zabitych?

[windows3.1]

nie mogę znaleźć szacunków, ilu ludzi straciła strona polska podczas różnych
walk polsko-litewskich w latach 1919-1920. Ktoś wie?

Łossowski i jego doktoranci opisali szczegółowo problematykę konfliktu polsko-
litewskiego, ale koncentrowali się na aspektach politycznych. Strona
militarna jest nieco gorzej opracowana.

Od kwietnia 1919 do listopada 1920 zbrojne starcia polsko-litewskie miały
różny charakter. Wiosną 1919 były to utarczki podczas obsadzania terenów
wyzwolonych od Sowietów, latem 1919 powstanie sejneńskie i próba zamachu POW
w Kownie, od jesieni 1919 do wiosny 1920 starcia na linii demarkacyjnej,
latem 1920 potyczki w tle wojny polsko-bolszewickiej, regularna bitwa o
Sejneńszczyznę we wrześniu 1920, rajd oskrzydlający w czasie bitwy
niemeńskiej 1920, wreszcie starcia Żeligowskiego i jego armii "Litwy
Środkowej" z jesieni 1920. Jednym słowem, trochę tego było, choć w sumie poza
zaciętymi walkami o sejneńszczyznę z początku września 1920 rzecz sprowadzała
się do utarczek i potyczek.

Na podstawie niewielkiej skali tych walk szacowałbym, że strona polska (ze
względu na poplątane układy lojalnościowe nie piszę "Polacy") straciła może
100-200 ludzi, ale może ktoś doczytał się (albo dopracował) innych danych?

[panzerviii]

sprawdzę w domu wieczorem, wydaje mi się, że Norman Davis w "Białym Orle ,
Czerwonej Gwiexdzie" o 1700 litewskich jencach zlapanych przez Polaków.
traktowanych lepiej niz sowieci i trzymnych oddzielnie.

cześć panzer, sprawdziłeś? [n/t]

[windows3.1]

[panzerviii]

ups zapomniałem((( Sprawdzę dzisiaj

[panzerviii]

Windows niestety muszę odszczekac to co napisałem. Przejżałem Czerwoną Gwiazdę
i Orła Białego niemal od dechy do dechy i tego nie znalazłem, widocznie wiem ze
gdzieś dzwonia tylko nie wiem gdzie.

sorrki

dzięki

[windows3.1]

jakbyś coś przypadkiem znalazł gdzie indziej, daj znać proszę.

[wielki_czarownik]

Wedle książki "Wojna Polsko-Sowiecka 1920 roku - przebieg walk i tło międzynarodowe - materiały z konferencji naukowej w instytucie historii PAN 1-2 X 1990" wynika, że podczas bitwy w rejonie Sejnów (Sejn?) Litwini stracili 2000 jeńców i 16 dział zaś Polacy... 20 zabitych i 70 rannych.
Ale cóż... atakowanie 1 DPL było dość głupim pomysłem.
Należy wspomnieć o rozkazie dowództwa 1 DPL mówiącym, aby nie bić Litwinów zbyt mocno, albowiem są to "nasi bracia zbłądzeni".

[marek_boa]

Rozkaz ten przypomina rozkaz Amerykańskiego sztabu,który zalecił "nieagresywne"
zachowanie w stosunku do Japońskich samolotów tuż po podpisaniu aktu
kapitulacji Japonii! Jeden Amerykański dowódca stwierdził na to ,że każe swoim
lotnikom strzelać do Japońskich samolotów tylko z...połowy uzbrojenia
zamontowanego na myśliwcach!:)
-Pozdrawiam!

Sejny, 22.IX.1920

[windows3.1]

właśnie. Ja co prawda z innej książki (Łossowski, Konflikt polsko-litewski 1918-
1920, Wawa 1996), ale mam te same liczby.

Skoro więc w największej i najbardziej zaciekłej bitwie polsko-litewskiej lat
1918-1920 zginęło 20 Polaków, to przypuszczam że w całym tym okresie mogliśmy
stracić jakiś 100 ludzi razem.

Swoją drogą być może była to i najkrwawsza bitwa polsko-litewska XX wieku w
ogóle (nie pamiętam ilu ludzi AK straciła w bitwie pod Murowaną Oszmianką z
maja 1944, ale chyba kilku).

**

PS. Malutka poprawka: Litwini nie atakowali 1 DPL, to 1 DPL zaatakował
Litwinów. Owszem, kilka dni wcześniej (13 września) formacje litewskiej twz.
Grupy Mariampolskiej zaatakowały Polaków i zajęły Sejny, ale wtedy miasta
broniła nasza kawaleria z 3. Pułku Ułanów (źródło jw).

PPS. W latach 1919-1920 Sejny przechodziły z rąk do rąk 9 razy. 4 razy Litwini
wypierali z miasta Polaków, a 5 razy Polacy Litwinów.

Murowana Oszmianka, 13.V.1944

[windows3.1]

wg Wołkonowskiego (Okręg Wileński ZWZ AK w latach 1939-1945, Wawa 1996), w
bitwie pod Murowaną Oszmianką siły AK z inspektoratu F straciły razem 12
zabitych.

Ogółem po stronie polskiej walczyło jakieś 600 ludzi, po stronie litewskiej
chyba porównywalna lub nieco większa liczba. Litwini stracili kilkuset jeńców
(podawane liczby oscylują wokół 300-500) i około 100-150 zabitych. Była to więc
spora bitwa, może i porównywalna z tą spod Sejn z września 1920.

walki z Litwą a walki z Czechosłowacją, 1918-1920

[windows3.1]

wygląda na to, że nikt nie dokopał się żadnych liczb odnośnie polskich strat w
walkach z Litwinami w latach 1919-1920. Przyjmuję więc, że zgineło góra 100
ludzi.

Ciekawe, czy w innym kieszonkowym konflikcie, tym z Czechosłowacją z lat 1918-
1919, byli jacyś polscy KIA w ogóle. W końcu do jakiś utarczek dochodziło na
Zaolziu, na Orawie, na Spiszu, nawet w Pieninach. Ale zdaje się co najwyżej
chłopaki dali sobie po pyskach, bo jak enpel pojawiał się w większej ilości,
dawali w długą.

[aldon]

windows3.1 napisała:

> wygląda na to, że nikt nie dokopał się żadnych liczb odnośnie polskich strat
w
> walkach z Litwinami w latach 1919-1920. Przyjmuję więc, że zgineło góra 100
> ludzi.
>
> Ciekawe, czy w innym kieszonkowym konflikcie, tym z Czechosłowacją z lat 1918-
> 1919, byli jacyś polscy KIA w ogóle. W końcu do jakiś utarczek dochodziło na
> Zaolziu, na Orawie, na Spiszu, nawet w Pieninach. Ale zdaje się co najwyżej
> chłopaki dali sobie po pyskach, bo jak enpel pojawiał się w większej ilości,
> dawali w długą.
Walki z Czechami były krótkie ale armia czeska była bardzo brutalna. Między
innymi Czesi mordowali polskich jeńców i cywili. Najbardziej znany tego typu
wypadek miał miejsce pod Stonawą gdzie Czesi zamordowali kilkudziesięciu
polskich jeńców.

dzięki, dawaj info

[windows3.1]

o, wielkie dzięki, napisz coś więcej proszę, kiedy, w jakich okolicznościach, co to za Stonawa, co to za armia czeska (czechosłowacka?), a przede wszystkim źródła

[aldon]

windows3.1 napisała:

> o, wielkie dzięki, napisz coś więcej proszę, kiedy, w jakich okolicznościach,
c
> o to za Stonawa, co to za armia czeska (czechosłowacka?), a przede wszystkim
źr
> ódła
Jest dobra książka na ten temat Marek Kamiński "Konflikt polsko-czechosłowacki
1918-1920". Tytuł ten cytuję z pamięci ale chyba to dokładna nazwa.
W internecie tez zresztą trochę jest na ten temat. Choćby ten artykuł.
www.zaolzie.org/zaolzie2006/200601/PBI200601.htm
Co do konfliktu z Litwinami to chyba faktycznie zabitych po obu stronach mogło
być 100-200. Nie było jakichs większych walk więc mogło to być nawet mniej.
Najwięcej chyba na Sejneńszczyźnie.

Sprostowanie

[aldon]

Chciałem sprostować tytuł. Chodzi o konflikt polsko-czeski 1918-1921.

no to zorganizowałeś mi weekend

[windows3.1]

ze względów rodzinnych jak co weekend wybierałem się z Warszawy pod Kraków, ale
planowałem - również jak co weekend - wypad w góry. Zmieniam jednak zamiar i
jeśli namówię resztę rodziny, pojedziemy w sobotę albo niedzielę do tej
Stonawy, może też zawadzimy o inne miejscowości wspomniane w artykule.

Zalinkowany tekst przygwoździł mnie do krzesła (dzięki!), choć jego
orkiestracja wydała mi się nieco podejrzana. Nie wiedziałem również nic o
katowickim pomniku. Poszukam czegoś więcej.

Tak czy siak, z tekstu wynika, że 23.1.1919 (a może i kilka dni potem) doszło
na Zaolziu do całkiem sporych bitew. Po stronie czeskiej (czechosłowackiej?)
miało brać udział nawet kilka batalionów (sic! ciut wątpię), co do strony
polskiej tekst nie podaje żadnych danych oprócz wspominania pojedynczych
plutonów. Wygląda na to, że w tym dniu i potem straciliśmy kilku, kilkunastu
albo i kilkudziesięciu KIA oraz na pewno kilkudziesięciu MIA - których potem
Czesi mieli teleportować do cieszyńskiej Walhalii.

**

PS. Książkę Kamińskiego zamówiłem właśnie w Merlinie. Ciekawą kontynuacją jest
praca zbiorowa pod red. Balceraka z 1980 pt. "Stosunki polsko-czechosłowackie a
rewolucje ludowo-demokratyczne", a zwłaszcza artykuł tegoż Kamińskiego o
konflikcie o Zaolzie w latach 1945-1948. Gdzieś zresztą czytałem, że
czechosłowackie patrole latem 1945 pojawiły się nawet w Kotlinie Kłodzkiej, ale
nie pamiętam gdzie.

[aldon]

Ostatnio wyszła tez ciekawa książka Edwarda Długajczyka "Polska konspiracja
wojskowa na Śląsku Cieszyńskim w latach 1919-1920". Możesz ją kupić w
internecie w Głównej Księgarni Naukowej. Co do wojny polsko-czeskiej z roku
1919 to najwieksza bitwa miała miejsce pod Skoczowem gdzie naszym wojskom udało
się zatrzymać Czechom. Zreszta gdyby sie nie udało to pewnie dzisiaj Cieszyn,
Bielsko, Wisła, Ustroń byłyby czeskie.

odpust w Stonawie

[windows3.1]

w sobotę się nie udało, ale w niedzielę pojechaliśmy na Zaolzie.

Plan miałem ambitny, przejechać z północy na południe – z Chałupek
k/Wodzisławia do przełęczy Jabłonkowskiej. Ale było za gorąco, dojechaliśmy
tylko przez Bogumin, Rychwałd, Orłową i Karwinę do Stonawy, a potem już odwrót
na Cieszyn.

W Stonawie trafiliśmy akurat na odpust, całe centrum było zamknięte dla ruchu i
musieliśmy zostawić auto daleko daleko. Ciekawe wrażenie: wokół kościoła i
cmentatrza ludzie mówią niemal wyłącznie po polsku, wśród odpustowych atrakcji
(karuzele, strzelnice, kramy etc) niemal wyłącznie po czesku. Przecież bzdurą
jest zakładać że Polacy idą do kościoła, a Czesi na karuzelę. Przypuszczam
raczej, że to ci sami ludzie pod kościołem mówią po polsku, a bawiąc się na
strzelnicy po czesku. Czyżby więc polski stał się językiem rytualnym, językiem
sacrum, a czeski językiem codziennym?

Cmentarz w Stonawie prawie wyłącznie polski, z rzadka trafia się czeski
nagrobek. Grób dwudziestu pięknie utrzymany, z bujnymi kwiatami, choć napisy
faktycznie bardzo enigmatyczne. Na krzyżu typowe „przechodniu powiedz
Polsce...” – no więc mówię.

[aldon]

Dzięki za ciekawy opis. Chociaż mieszkam niedaleko nigdy nie byłem w Stonawie a
w ogóle na Zaolziu tylko raz w Czeskim Cieszynie. Z tym językiem to
rzeczywiście ciekawa sprawa. Musiałbym zapytać na forum Księstwa Cieszyńskiego
jak sprawa wygląda. w każdym razie przed I wojną światową Stonawa była
miejscowością zdecydowanie a Czechów była dosłownie garstka. Według spisu
austriackiego z roku 1910 w Stonawie mieszkało 3876 Polaków 18 Czechów i 22
Niemców.
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=15232&w=45052659&a=45237275

jeszcze straty polskie na Zaolziu

[windows3.1]

strony Księstwa Cieszyńskiego (dzięki za link) podają:

że "Siły polskie dowodzone przez płk Franciszka Latinika, a liczące niespełna
1,6 tys. żołnierzy i policjantów, nie były w stanie powstrzymać ofensywy 16
tys., dobrze uzbrojonej armii czeskiej. Szybko utracono Bogumin oraz zagłębie
ostrawsko-karwińskie. W tej sytuacji, 26 stycznia, płk Latinik zadecydował o
wycofaniu wojsk za linię rzeki Wisły, głównie pod Skoczów. Równocześnie z
Cieszyna ewakuowała się RNKC i inne polskie instytucje. Już dzień później
wojska czeskie zajęły miasto, a następnie m.in. Goleszów, Hermanice, Ustroń i
Nierodzim. Front ustalił się na linii Wisły. W pierwszej fazie walk straty
polskie wyniosły ok. 1000 żołnierzy: 400 zabitych i zaginionych oraz ok. 600
wziętych do niewoli."

Całość wygląda raczej nieprawdopodobnie. Nie wyobrażam sobie, żeby siły polskie
w liczbie 1.6 tys. ludzi mogły stracić 1.4 tys KIA, MIA i WIA, a tym bardziej
400 KIA/MIA. Tak ogromne straty, poniesione w ciągu 2-3 dni, musiałyby być
wynikiem ciężkich walk na wielką skalę - a niby gdzie miałyby one mieć miejsce?
Tak patrząc od czapy wygląda mi na to, że straty polskie są tak z 10 razy
zawyżone.

[panzerviii]

Kalicki w Duzym Formacie z cyklu "zdazyło się wczoraj" opisywał te zdarzenia,
ale napisał, ze oddziały polskie liczyły 3000 zółnierzy, większośc zólnierzy z
tych rejonów była wtedy pod Zytomierzem na Ukrainie.

Próbowałem znaleźć linka ale od kwietnia 2005 r. Wyborcza zdazyła go 10 razy
przenieść do archiwum, w którym nie umiem znaleźć tego.