Czy tak sie teraz wymawia końcówki?

[evee1]

W związku z wyborami słucham obecnie dużo polskich programów w internecie. Dlaczego 80% osób wymawia końcówki "ą" i "ę" jako "om" i "em". To jest nagminne i dotyczy to zarówno młodych, jak i starych i nie ma tu znaczenia poziom wykształcenia ani opcja polityczna. Czy to jest już normalne, język mówiony ewaluował i tak się te końcówki obecnie wymawia?

[skumbrie]

Nie, to niechlujstwo mówiących.

[login.na.raz]

Nie zwróciłam uwagi na to, jak mówią (b.mało oglądam), ale wiem, jak piszą. I piszą dokładnie odwrotnie - tam, gdzie powinna być końcówka "om", to nagminnie jest wstawiane "ą". "Kupmy dziewczynĄ kwiaty", "wszystkim paniĄ życzymy zdrowia i szczęścia" itd. A, i jeszcze jest: "Proszę panią!" zamiast "Proszę pani!" (to już oczywiście i w mowie i w piśmie 🙄).
Końcówka "ą" jest w narodzie mocna! Choć oczywiście to nie wyklucza tego, że właśnie w mowie jest odwrotnie

[kochamruskieileniwe]

Jakos tak w pierwszej klasie, syn podłapał "proszę panią" Bo wszyscy tak mówią
Az uszy puchły.
Ale łatwo było to skorygować. Wystarczyło zapytać, czy prosi panią o rękę . Proszenie o rękę bardziej było skuteczne niż proszenie do tańca...Oświadczyny były bardziej zawstydzające dla 7 letniego kawalera.

[szeptucha.z.malucha]

Ale to nie ten przypadek ą/om.
Zresztą proszę panią o kredkę/pomoc się broni

[kochamruskieileniwe]

nie, nie - to właśnie ten przypadek (przedostatnie zdanie postu loginu,na,raz). To było typu -Proszę panią a on się bije. Albo - Proszę panią, czy mogę wyjść do toalety...

[kochamruskieileniwe]

errata - trzecie zdanie od końca

[szeptucha.z.malucha]

Ok

[angazetka]

Ale to nie jest zła wymowa, tylko zły przypadek.

[kochamruskieileniwe]

naprawdę?

[aandzia43]

Jessuu, zęby bolą jak się usłyszy i oczy wypadają jak przeczyta, dla mnie paskudny błąd. Regionalizmy czyli ruszam rękom nogom albo ręko nogo przełykam - gwary, roznorodnosc, folklor, ok. Jak pani redaktor czy pan lektor czytaj: dajmy kwiaty daleziewczynĄ to mnie wstrzącha

[aandzia43]

Niektórzy tak piszą, wtedy to niż nie błąd w wymowie tylko błąd gramatyczny.

[basiastel]

Tez to zauważyłam w internecie i w szoku jestem.

[szare_kolory]

Tak, język się zmienia. Właśnie tak to przebiega, najczęściej wpływ na te zmiany ma niechlustwo językowe. Uszy bolą, kaleczy się reguły, ale za lat kilka, kilkadziesiąt taki może być standard, że samogłoski nosowe znikną z końca wyrazów.

[szeptucha.z.malucha]

Przecież to są regionalizmy (np. poznaniacy tak mówią). A ze wiele osób przez sm dorywa się do głosu, to częściej wybrzmiewają. Z kolei pisownia "ą" tam gdzie należy "om" wynika z tego, ze ci, którzy naturalnie mówią "om" chcą być hiperpoprawni i wszędzie wciskają "ą" nie rozumiejąc zasady.

[szare_kolory]

Tak, regionalizmy, które dzięki mediom zyskują rozgłos i niosą się w świat (w telewizji tak mówią!). Niestety, język przeważnie zmieniają ci, którzy słabo się nim posługują.

[szeptucha.z.malucha]

No tak, ja pewnie do śmierci będę mówić po staremu ale kto wie jak moje hipotetyczne wnuki się będą wyrażać

[kochamruskieileniwe]

Poznaniacy, owszem, tak mówią - ale piszą raczej poprawnie

[szeptucha.z.malucha]

To może ci z okolic Wałęsy kombinują😉

[kochamruskieileniwe]

Nie wiem, czy mamy to samo na myśli, ale chyba tak..

[1maja1]

Nie tylko poznaniacy, ale w bylym czestochowskim tez tak mowia. Tesciowa, tesc, cala ich rodzina, a mi uszy wiedna jak slysze meza wymawiajacego sOMsiad😵‍💫 Pal licho tesciowa, szwagierka, bo je rzadko widuje, ale meza poprawiam, bo mnie te koncowki ostro irytuja! Z reszta, to poprawianie ma marne rezultaty, bo ta wymowa weszla mu w nawyk od malego.

[jowita771]

Znikną w mowie? Przecież nosówek na końcu wyrazu się nie wymawia nosowo.

[szare_kolory]

Znikną z zapisów, miałam na myśli. W standardzie wymowy jest chyba lekka nosowość? Nie jestem pewna czy tak to się nazywa poprawnie, to zjawisko. Niemniej, nie byłoby wcale dziwne, gdyby np. samogłoski nosowe w tej pozycji zginęły pod koniec XXI wieku, tak, jak zginęło "ł" przedniojęzykowe. Na początku XX w i chyba jeszcze po II wojnie było standardem. Choć po wojnie to już raczej jako reliktowy symptom w mowie osób wykształconych. Potem zaginęło i teraz jest już tylko wspomnieniem, jeśli ktoś tak mówi, to raczej w konwencji prześmiewczej. Kto wie jak będzie z "ą" i "ę"?

[skumbrie]

Znikną w mowie? Przecież nosówek na końcu wyrazu się nie wymawia nosowo.


Serio? "(ja) piszę" i "(on) pisze" wymawaiasz tak samo? Szkoda, że tak niechlujnie.
Nosówki w wygłosie nie w każdej pozycji wymawia się nosowo, ale to nie znaczy, że w ogóle.

[mama-ola]

To jest regionalizm.
Fonetyka też się zmienia, ale to nie jest tak, że teraz tak się mówi, to jest proces.
Kiedyś na przykład była tylko jedna nosówka, wymawiana prawdopodobnie jakoś "an" (jak niektórzy mówią "włanczać"), długa i krótka. Rozdzieliła się na krótkie ę i długie ą (ząb - zęby). Oooo, gdyby się to działo w dzisiejszych czasach, ilu byłoby protestujących, że jak można tak niedbale mówić. (Jakieś ę! Jakieś ą! A przecież tylko an jest prawidłowe!)
Generalnie język i zachodzące procesy są do obserwacji, niekoniecznie do zawracania kijem Wisły.
Z punktu widzenia wschodnich Słowian to my bardzo niedbale wymawialiśmy końcówki przymiotników, aż nam się niedbalstwo utrwaliło. Oni wciąż mówią "białaja", a my "białaja - białaa - biała".

[ardzuna]

mama-ola napisała:

> Generalnie język i zachodzące procesy są do obserwacji, niekoniecznie do zawrac
> ania kijem Wisły.

A błędna wymowa i błędy gramatyczne są nadal do poprawiania, jak były setki lat. I nie przeszkadzało to językowi ewoluować.

Gdyby stosowana była wyłącznie obserwacja, dawno już mówilibyśmy z aprobatą językoznawców "wziąść", "poszłem", "wyłanczać", "ubrać bluzkę" i "jest to bynajmniej dobre" oraz "w każdym bądź razie".

[mama-ola]

> Gdyby stosowana była wyłącznie obserwacja,

Stosowana jest obserwacja, chociaż nie wyłącznie. Obserwacja sprawia, że dana częsta forma jest w ogóle odnotowywana w słownikach. I przechodzi drogę w jedną stronę. Ta droga wygląda tak:
niepoprawne > potoczne, ale lepiej (tu inna forma) > poprawne

> dawno już mówilibyśmy z aprobatą
> językoznawców "wziąść",

Będziemy mówić wsiąść na równi z wziąć już niedługo, stawiam, że 20-30 lat. Tam to ść jest przecież mówione przez analogię do innych ść w bezokolicznikach, a nie ot tak sobie od czapy. Kwestia w tym, że historycznie było tylko ć? W czasowniku iść też było tylko ć i jakos nikt nie walczy, żeby koniecznie mówić ić.

> "poszłem", "wyłanczać", "ubrać bluzkę" i "jest to
> bynajmniej dobre" oraz "w każdym bądź razie".

Byłam jakiś czas temu na spotkaniu z członkiem Rady Języka Polskiego. Zapytał się audytorium, co powinno naszym zdaniem przejść z kategorii "niepoprawne" do "potoczne, ale lepiej: ..." Zaproponowałam ubrać bluzkę czy buty jako potocznie dopuszczalne. Potaknął, że uważa tak samo. Kwestia czasu.

Co do poszłem, to też niewykluczone, że przejdzie pod kwantyfikator "potoczne". Zależy, jak częste to będzie.

[eglantine]

Mama-ola, widzę, że tematyka jest ci bliska. Jak się ma twoim zdaniem sprawa z tĘ książkĘ, tĄ lalkĄ. Bo w mowie potocznej uzgodnienie końcówek zanika, mam wrażenie, że mało kto już tak mówi, a o ile w zapisie "tĄ książkĘ" nadal mnie razi, to ostatnio sama stwierdziłam, że mówiąc, wolę użyć właśnie tej formy, bo formę poprawną odbieram właśnie jak silenie się na hiperpoprawność.

[mama-ola]

> Mama-ola, widzę, że tematyka jest ci bliska.

Dość bliska

> Jak się ma twoim zdaniem sprawa z tĘ książkĘ, tĄ lalkĄ.

Tę/tą to podobna sprawa jak z wsiąść. Przez analogię do innych wyrazów, które mają ść, wziąć też "chce" je mieć.
Zaimek tę w bierniku (kogo, co widzę - tę książkę) "chce" mieć ą, bo inne zaimki mają ą w bierniku: kogo, co widzę: taką, moją, tamtą książkę. Język dąży do wyrównania. Albo nie język, tylko nowe pokolenia, dzieci intuicyjnie, nieświadomie rozpoznają system (np. zaimki w bierniku mają ą), a potem lecą systemem. I nagle zonk: tę masz mówić inaczej, bo będą cię brali za niewykształconego.
Też odczuwam tę jako hiperpoprawne. Ale tak mówię i piszę, bo tak mnie wychowano...

[ardzuna]

mama-ola napisała:

> > Gdyby stosowana była wyłącznie obserwacja,
>
> Stosowana jest obserwacja, chociaż nie wyłącznie.

Przede wszystkim stosowane jest piętnowanie błędów w wydawnictwach poprawnościowych. Czasem wieloletnie. "Ubrać sukienkę" czy "wziąść" było bardzo powszechne i kiedy byłam mała, i teraz. Nie spopularyzowało się wcale teraz bardziej. I cały czas było i jest piętnowane.

> stronę. Ta droga wygląda tak:
> niepoprawne > potoczne, ale lepiej (tu inna forma) > poprawne

Bynajmniej. Jest też i droga w drugą stronę, której przejście powoduje, że forma staje się przestarzała.
A te objawienia powyżej naprawdę nie są niczym nowym. Różnimy się tylko tym, ze na przestrzeni dziesiątek lat swojego życia obserwuję szereg powszechnych błędów, których językoznawcy nijak nie chcą uznać za normę, a ty chciałabyś uznawać praktycznie każdy błąd za normę, jak tylko się pojawi - albo jak tylko się upowszechni, ale za żadną cenę nie wolno go w marszu do triumfalnego upowszechnienia się nazwać błędem (być może by go to uraziło).

> > dawno już mówilibyśmy z aprobatą
> > językoznawców "wziąść",
>
> Będziemy mówić wsiąść na równi z wziąć już niedługo, stawiam, że
> 20-30 lat.

Ciekawe, że co najmniej od 50 lat ten "postęp" nie nastąpił.

[mama-ola]

> Bynajmniej. Jest też i droga w drugą
> stronę, której przejście powoduje, że
> forma staje się przestarzała.

To jest droga w tę samą stronę - od dołu do góry. Doły awansują, archaiczna góra jest wypychana, po środku norma. (Jeśli trudno to sobie wyobrazić, mogę poszukać schematu).

> ty chciałabyś uznawać praktycznie każdy
> błąd za normę, jak tylko się pojawi

Ależ skąd. Ja jestem opcja: "obserwuję, ale to ciekawe, warto odnotować". Nie ma, że czegoś "chcę" osobiście. Ale się też i nie wnerwiam.
Natomiast trochę mnie bawi wywyższanie się nad tych, którzy wcześniej ulegają jakimś procesom fonetycznym. Bo przecież oni za to jakby nie mogą. Mówią ą/om, bo to idzie w ich regionie w tym kierunku i tyle. Osłuchali się, przyswoili, ciało się nauczyło.

Dużo osób mówi teraz np. by-em, robi-em, powiedzia-am, praktycznie nie słychać ł. To też jest proces do obserwacji, który wydaje mi się ciekawy. Zanik ł między dwiema samogłoskami i powstanie jednej długiej samogłoski w tym miejscu jest pewnie nie do zatrzymania. Guzik można sobie "chcieć" W przymiotnikach ściągnęliśmy końcówkę i żyjemy.

[lilia.z.doliny]

Językowo dążymy do.maksymaonych uproszczen i jest to zjawisko naturalne. Od tego, by ten proces nie pędził zbyt szybko, są puryści.
Bardzo często słyszę w wygłosie oł zamiast ą (np. Pójdę z lenką- pójdę z lenkoł). Lubię to.

[7katipo]

Lub też - oł.
Takoł historioł.
Dla mnie to jeszcze gorsze.

[1.wetta.1]

Widziałam ostatnio Polaką. Długo zastanawiałam się, o co chodzi w tym potworku. Skąd to się wzięło. Brrrrr.

[melikles]

Kto wie czy wymowa Mickiewicza albo Słowackiego nie byłaby dla nas dziwaczna i "brrrr". Tak samo sposób mówienia w przedwojennych filmach jest dla nas od razu rozpoznawalny i archaiczny. Za 100 lat będą się dziwić naszej wymowie.

[taki-sobie-nick]

Nadgorliwość nieuków. Powiedziano im, że na końcu ma być -ą, a nie -om, no to piszą wszędzie - ą. Zasad nie ogarniają.

Najlepiej jest, jak sklep dedykuje swoje produkty osobą.

[chicarica]

I odwrotnie. „Kobietą wydaje się że”. Usch.

[jehanette]

Ciekawa obserwacja, moje dziecko też tak mówi, ciągle jej zwracam uwagę , myślałam że to jakaś moda wczesnych nastolatków, ale ona mówi że nauczycielki też tak mówią o_0

[jehanette]

Nawet sprawdziłam, że -om zamiast -ą wymawia się w gwarze poznańskiej. Jako że nic wspólnego z Poznaniem nie mamy, będę się trzymać twardo opinii, że to niepoprawne!

[angazetka]

Generalnie w całym dawnym zaborze pruskim

[enaw11]

Dziwne. Jestem poznanianką i tak nie wymawiam. Rodzina i znajomi też nie.

[emateczka]

Może nie jesteś prawdziwom poznaniankom

[taki-sobie-nick]

Podrabianom ona jest. I przeflancowanom na poznański grunt.

[kochamruskieileniwe]

gorzej, że równiez tak piszą...

[evee1]

Być może to regionalizm poznański, ale mówią te końcówki wymawiane są tak przez rzesze dziennikarzy i polityków, nie z poznańskiego pochodzących bynajmniej.
Co do lenistwa, to wydaje mi się, że akurat "robią" wymówić jest łatwiej niż "robiom". No, w każdym razie nie jest łatwiej
Niestety razi mnie to, ale widocznie muszEM (!) się przyzwyczaić

[ardzuna]

evee1 napisała:

> Być może to regionalizm poznański, ale mówią te końcówki wymawiane są tak przez
> rzesze dziennikarzy i polityków,

...z przewagą rzeszy.

[reinadelafiesta]

Ani nie ewaluował, ani nie ewoluował, ludzie mówią niechlujnie i tyle.

[evee1]

Ha ha, faktycznie napisałam "ewaluował", ale miałam na myśli ewolucję oczywiście, tyle że telefon mi zmienił

[ardzuna]

Ach te telefony...

[angazetka]

Jest to regionalne, na Wschodzie wymawia się "ą" jako "o".

[ardzuna]

angazetka napisała:

> Jest to regionalne, na Wschodzie wymawia się "ą" jako "o".

Na jakim "Wschodzie"? Niczego takiego nie słyszałam na Litwie.

[niemcyy]

Tak sie nie wymawia, a zwolennicy teorii o regionalizmach z roznych regionow usprawiedliwiajacych kazdy blad niech sie zastanowia, czy g* jest dobre, bo przeciez miliony much nie moga sie mylic.

[szeptucha.z.malucha]

Jak się nie wymiarów, jak się wymawia🙄
W każdym języku są regionalizmy i gwary.
Pachnie mi to zakazami wobec używania swojego języka.

[emateczka]

Tak, od razu krzycz, że Niemcy cie biją i nie pozwalają mówić w twoim języku! 😂
Litości!

[angazetka]

LOL. To, czy coś jest błędne, idzie w poprzek tego, czy coś jest gwarowe/regionalne.

[ardzuna]

To efekt budowania tzw. "nowych elit". Mało elitarnych.

[al_sahra]

Wymowa “rękom, nogom” albo “ręko, nogo” zamiast “ręką, nogą” to nie jest regionalizm (chociaż w niektórych regionach może występować częściej), a przede wszystkim mowa chłopska, spotykana u niewykształconych ludzi, podobnie jak w gramatyce zastępowanie biernika dopełniaczem (“wyrwać zęba”) albo niewłaściwy zaimek (“te forum”).

Z kolei “-ą” zamiast “-om” (“wszystkim osobą”) to hiperpoprawność biorąca się z tego, że tym ludziom ktoś wytłumaczył, że mówić “-om” jest nieładnie, a oni niedokładnie to zrozumieli.

[szeptucha.z.malucha]

A czymże jest mowa chłopska wg Ciebie? Błędnym językiem? Aha

[kochamruskieileniwe]

No jednak nie jest poprawną polszczyzną.

Oczkuję stosowania poprawnej polszczyzny, w tym wymowy od:
-spikerów radiowych i telewizyjnych, zwłaszcza o zasięgu krajowym. O ile nie jest to telewizja/radio regionalne lub program o konkretnym regionie to - patrz wyżej
- dziennikarzy piszących w mediach oczekuję publikowania treści pisanych poprawną polszczyzną, z wyjatkiem, gdy użycie gwary lub niepoprawnej polszczyzny ma na celu podkreślenie pewnych cech (np wywiad, dialog)
-aktorów - z zastrzeżeniem jw.
-polityków (marznie ściętej głowy )

Czyli - ludzie, którzy w zawodzie mają wpisane wypowiedzi publiczne, powinni używać jednak poprawnej polszczyzny.

Wspomniana przez Ciebie mowa chłopska, jak już napisałam - nie jest poprawną polszczyzną. Naw. Z drugiej strony, jest znakiem rozpoznawczym. Tak jak wszelkie dialekty.

Możn

[szeptucha.z.malucha]

Akez oczywiście, ze w przestrzeni publicznej powinien być język literacki.
Nie oznacza to, ze gwara chłopaka używana w naturalnych sytuacjach jest złym użyciem języka. Niektórzy rodzice moich podopiecznych tak mówili i było to komunikatywne. A o to chodzi w języku.

[kochamruskieileniwe]

ale al_sahra nie napisała nic o błędnym/złym języku w przypadku mowy chłoskiej.

napisała
a przede wszystkim mowa chłopska, spotykana u niewykształconych ludzi
co jest prawdą.
Obecnie teoretycznie, wykształcony człowiek nie będzie uzywał mowy chłopskiej.

wyboldowałam teoretycznie, bo obecnie niby mamy coraz wiekszy procent społeczeństwa z wyższym wykształceniem, a jednak poprawność, używnej przez nasze społeczeństwo, polszczyzny spada.

[szeptucha.z.malucha]

Jakość wykształcenia też spada.

[al_sahra]

szeptucha.z.malucha napisała:

> Nie oznacza to, ze gwara chłopaka używana w naturalnych sytuacjach jest złym uż
> yciem języka. Niektórzy rodzice moich podopiecznych tak mówili i było to komuni
> katywne. A o to chodzi w języku.

Coś sobie wymyśliłaś (czego ja nie napisałam) i teraz z tym polemizujesz.

[ardzuna]

kochamruskieileniwe napisała:

> -polityków (marznie ściętej głowy )

Najważniejsi politycy w kraju (w tym jeden oskarżany o bycie inteligentem") mówią mniej lub bardziej wyraźnie "siłom i godnościom osobistom". Posłuchajcie uważnie.

[angazetka]

> Wymowa “rękom, nogom” albo “ręko, nogo” zamiast “ręką, nogą” to nie jest regionalizm (chociaż w niektórych regionach może występować częściej), a przede wszystkim mowa chłopska

Nie.

[al_sahra]

angazetka napisała:

> > Wymowa “rękom, nogom” albo “ręko, nogo” zamiast “ręką, nogą” to nie jest
> regionalizm (chociaż w niektórych regionach może występować częściej), a przede
> wszystkim mowa chłopska
>
> Nie.

A możesz rozwinąć, czy Twój autorytet musi wystarczyć?

[dwasmoki]

Samogłoski nosowe, występujące w języku prasłowiańskim, zanikły we wszystkich językach słowiańskich z wyjątkiem polszczyzny. U nas też kiedyś zanikną, to nieuniknione, a to, co słyszymy, to przejawy tego procesu. Język nie stoi w miejscu, jest w nieustannym ruchu. Język to rzeka, nie sadzawka. Dla Polaków sprzed 100, 300, 500 lat nasza dzisiejsza polszczyzna byłaby nie do zniesienia. Z ich punktu widzenia nasza obecna "poprawna" gramatyka czy "poprawna" wymowa byłyby jednym wielkim błędem. Generalnie błędy są motorem zmian językowych. Język, w którym nikt nie popełnia błędów, jest językiem martwym
Powyższe nie usprawiedliwia rzecz jasna mylenia końcówek"-om" / "-ą" w pisowni. Też mam drgawki, jak to widzę.

[seeview]

Oprócz tak wymawiajacych są osoby, które mówią: widze (zamiast widzę), góro (zamiast górą), wiedzo (zamiast wiedzą) itp. Z moich obserwacji to jednak koreluje nie tyle z poziomem wykształcenia, co z pochodzeniem.

[ardzuna]

Wystarczająco gruntowne wykształcenie pozwala na wyzbycie się naleciałości tego typu.

[mama-ola]

> widze (zamiast widzę),

Wszyscy tak mówimy. Nosowość ę w wygłosie zanika i tyle.
Kto mówi wyraźnie widzĘ, dajĘ, z przegięciem aż do czegoś w rodzaju dajęł, ten mówi hiperpoprawnie. Sztucznie.
Trochę podobna sytuacja do starania się o utrzymanie dźwięczności w wygłosie (mówienie chleb zamiast chlep).

[szeptucha.z.malucha]

Dokładnie. Moje dziecię chodzi na zajęcia z dykcji i emisji głosu, gdzie otrzymało reprymendę za hiperpoprawność. Jako aktor ma mówić: "widze, bemben" itp.