krezzzz100
16.02.11, 21:33
Dawno nie dostałam tak historycznie (?) w łeb. Zwiedzaliśmy dziś opactwo cystersów w Lubiążu. Ogrom, jakiego nigdy nie widziałam. Największe, nieczynne już, opactwo na świecie, drugi co do wielkości obiekt sakralny na świecie (po hiszpańskim Eskurialu). Mieści w sobie trzy Wawele (wiki podaje 2,5), hektary dachów, setki (ponad 300) sal. Ogrom. Nie wiedziałam, że coś tak bombastycznego mieści się w Polsce.
Kiedyś [przebogate miejsce, niemal państwo z latyfundiami od Noteci po Oświęcim, własną walutą, własnymi przedsiębiorstwami, w tym kopalnią złota, feudalizm niespotykanej wielkości. Wszystko za sprawa mariażu z księciami śląskimi: opatem był człowiek świecki- książe. Tak działa ubogi cysters.
Ale nie to mnie tak bardzo uderzyło. Uderzył mnie ogrom grabieży i dewastacji tego …czegoś. Najpierw Prusacy, którzy wyrzucili cystersów i zaczęli grabież posiadłości, potem II wojna, potem Rosjanie do 1948 r., potem państwo polskie, które bez żenady grabiło opactwo, wywożąc co się da do Warszawy, a dzieła dokończyli okoliczni mieszkańcy, którzy wyszabrowali, co się tylko dało wynieść. Nikt, ale to nikt, aż do lat 80-tych się tym nie zajął. Pozwolono, by taka wielkość, taka świetność, poszła w cholerę. Zostały tylko mury i dach- acz w dobrym stanie, jak na to, co się z tym działo. Dziś zawiaduje tym pewna fundacja, która prowadzi mozolne restaurację tego molocha. Odnowili dach i trzy sale i szukają sponsora strategicznego (pomysł: moloch konferencyjno-hotelowy dla japiszonów).
Gdyby to się trafiło Hiszpanom, Włochom, Niemcom czy Francuzom- byłaby zabytkowa perła. Polacy mają NIC. Dosłownie: śmierdzące mury.
Kłębią się myśli. To miejsce to węzeł historycznej niesprawiedliwości, brutalności i barbarzyństwa. Wielki feudalizm, bombastyczny styl i wielki upadek. A nad tym wszystkim właśnie barbarzyństwo. Trudne kwestie: państwo polskie a tzw. Ziemie Odzyskane – grabione do cna przez wszystkich i celowo „zapomniane”. A nad tym- jakaś sprawiedliwość dziejów? Taki ogrom, że mógł tylko upaść? Na pewno? Chichot historii? Przeżuwam to, dawno mnie nic tak nie uderzyło.
pl.wikipedia.org/wiki/Opactwo_Cysters%C3%B3w_w_Lubi%C4%85%C5%BCu