Miasteczko

[cyt_chelm]

Co sądzicie o tym pomyśle ludzi ze stowarzyszenia Miasteczko?
(www.miasteczko.org)

Ida Haendel zawita do Chełma już w maju 2006 roku.
Jako stowarzyszenie postanowiliśmy zainaugurować działalność w jakiś
niezwykły sposób. Jak brzmi imię i nazwisko najsłynniejszej skrzypaczki
Świata - okrzykniętej Pierwszą Damą Skrzypiec, a nawet ich królową. Mowa tu o
Idzie Haendel, lub małej Hendlównie - jak mówili na nią jej chełmscy
sąsiedzi. Ida jest rodowitą Chełmianką - fakt ten sama podkreśla w każdej
swojej biografii. Wyjechała z tego miasta wiele lat temu, by jako cudowne
dziecko zawojować sceny polskich, a potem światowych sal. Już w wieku lat
dziesięciu, na Ogólnopolskim Konkursie Młodych Talentów w Warszawie w 1933
roku zajęła pierwsze miejsce i otrzymała nagrodę im. Hubermana za wykonanie
tegoż Koncertu.

[kwiat_paproci]

Pomysł jest wspaniały, już nie mogę się doczekać. Oby więcej takich inicjatyw i
oby udanych :)

[cyt_chelm]

kwiat_paproci napisała:

> Pomysł jest wspaniały, już nie mogę się doczekać. Oby więcej takich inicjatyw
i
> oby udanych :)

Ciekawe, że na każdy podrzucony na forum temat jego uczestnicy mają sporo do
powiedzenia. Na ten jak widać zareagował tylko "kwiat". Dlaczego?
Za trudne, czy może nie chcecie grzebać się w historii miasta? Zwłaszcza tej,
która przypomni nie tylko żydowskie dowcipy, ale również Żydów z krwi i kości,
którzy to miasto sławią do dzisiaj?

[andrzej.sawa]

Bo niestety wymaga to pracy,a chyba jesteśmy jednak za często leniwi albo zajęci.

[cyt_chelm]

andrzej.sawa napisał:

> Bo niestety wymaga to pracy,a chyba jesteśmy jednak za często leniwi albo
zajęc
> i.

Wstyd, ale i chwała za cywilną odwagę

[andrzej.sawa]

Nie podlizuj się.
A mam temat do którego nie wiem jak się zabrać.Przykładem jest dla mnie forum
zamojskie,gdzie zastanawiają się co zrobić z ich sławnymi
mieszkańcami.Dyskutowali o tablicach pamiątkowych,o ulicach.
Może temat należałoby u nas ruszyć,ale ja niestety nie mam materiałów historycznych.
Miejsce to historia materialna,wydarzenia i ludzie.Najlepiej jak tym ludziom
można przypisać określone miejsca,a jak nie to przecież mamy przedwojenny
magistrat i na nim możnaby upamiętnić tych ludzi.
Jest na Sienkiewicza tablica poświęcona Hruszewskiemu,a więc dlaczego nie
pociągnąć tego tematu.

[cyt_chelm]

andrzej.sawa napisał:

> Nie podlizuj się.

Naprawdę przyszło ci do głowy, że mógłbym podlizywać się Tobie?

Pomysł z tablicami trąci zaś paskudną myszką. Przespaceruj się choćby ul.
Sienkiewicza. Praktycznie każdy blok postawiony za czasów słusznie minionych ma
jakąś tablicę. Ani to ładne, ani tak naprawdę nikomu nie służy.
Moim zdaniem warto angażować siły (i pieniądze) w takie projekty jak ten
Miasteczka, od którego zaczęła się ta dyskusja

[kwiat_paproci]

cyt_chelm napisał:
> Ciekawe, że na każdy podrzucony na forum temat jego uczestnicy mają sporo do
> powiedzenia. Na ten jak widać zareagował tylko "kwiat". Dlaczego?
> Za trudne, czy może nie chcecie grzebać się w historii miasta? Zwłaszcza tej,
> która przypomni nie tylko żydowskie dowcipy, ale również Żydów z krwi i kości,
> którzy to miasto sławią do dzisiaj?

Mi się wydaje, że to z innego powodu. Jak wiadomo każdy Polak potrafi rozmawiać
o polityce i sporcie, no i ewentualnie na medycynie każdy się zna. A jak tylko
ktoś nieśmiało zacznie o kulturze, to zaraz wszyscy udają, że nie słyszą i
mówią, że ładna jest dziś pogoda :( No i jeszcze dochodzi ten nieśmiały
rumieniec zawstydzenia, kiedy pojawia się słowo Żyd :(

[cyt_chelm]

Niestety masz rację.
Wywołując temat liczyłem jednak na dyskusję nie o kulturze w jej czystej
postaci, ale o - nazwijmy to - kulturowej przeszłości tego miasta. Przecież u
licha Chełm nie zaczął się wczoraj. Nie widzę żadnego powodu po temu by, się
tego wstydzić. Tak samo jak tego, że znaczny odsetek mieszkańców, to byli
Żydzi, Ukraińcy, a bodaj nawet i Niemcy. Zastanawiam się tylko jak to możliwe,
że bez większych sprzeciwów upamiętniono miejsce narodzin pierwszego prezydenta
Ukrainy - Hruszewskiego, ale o Zygielbojmie nikt nie myśli.

[kwiat_paproci]

Nie wiem czy dobrze pamiętam, ale chyba tę tablicę odsłonięto przy okazji
kanonizacji 7 osób wyznania prawosławnego. Wtedy przyjechało duuużo osób zza
wschodniej granicy i to był raczej ich wkład niż nasz, tak mi się przynajmniej
wydaje. A co do samych tablic to ja tak dość sceptycznie jestem nastawiona,
raczej podobają mi się takie pomysły, jak np. ławeczka Tuwima, czy fortepian
Rubinsteina w Łodzi, gdzie potrafiono podejść do przeszłości z dystansem i
humorem i tak, żeby nawet najmłodsi zrozumieli, że Rubinstein wielkim pianistą
był ;) a z takich tablic, to walory edukacyjne raczej są znikome, bo głównie ci
bardziej zainteresowani zwracają na nie uwagę :/ Także ja bym liczyła na większą
kreatywność Chełmian wyrastającą ponad tablice :)

[andrzej.sawa]

No i problem tkwi w tym,żeby nie liczyć kto pierwszy.Możemy chyba szukać
wszystkich naszych krajan.I Żydów,i Polaków,i Ruskich,i Niemców,i...
A co sprzeciwów co do Hruszewskiego.Rozmawiałem z Ukraińcami,którzy byli
zdziwieni i zadowoleni.Chyba punkt dla nas.Teraz mamy prawo czekać na podobne
zachowanie braci ze wschodu.Ale to następna sprawa.Narazie szukajmy naszych
chełmiaków-rozmaitego pochodzenia etnicznego i religijnego.

[szczygiel1979]

I tak przyszło mi do głowy jedno pytanie: czy Chełmianie wiedzą gdzie w naszym
mieście jest synagoga? Drodzy forumowicze - zadajcie to pytanie swoim bliskim i
znajomym.... Dla przypomnienia: synagoga to budynek przy ul. Kopernika 8 -
czyli dotychczasowa siedziba Domu Technika.

[cyt_chelm]

Szczygiel1979 dotknęła tego co najważniejsze. Mieszkańcy nie wiedzą i – jak
sądzę - nawet nie chcą o tym wiedzieć. Spójrzcie na oficjalną stronę urzędu
miasta. Ani słowa tam o wielonarodowości, czy wielokulturowości miasta. Nie
chodzii tylko o Żydów, ale i inne mniejszości narodowe i wyznaniowe. Dobrze, że
przynajmniej o Bazylice piszą, że budowano ją jako kościół unicki.
Ciekawe dlaczego ze zbiorowej pamięci wyrzucamy takie informacje.

[andrzej.sawa]

Jest na forum Rzeszowa ciekawy wątek o Unitach.O Chełmie też jest parę informacji.
A o samym Chełmie.W 1805,a faktycznie w 1807 zlikwidowano diecezję chełmską -
katolicką.Natomiast ostatni biskup unicki opuścił Chełm w 1874.
A swoją drogą ilu chełmian zna pochodzenie nazwy Bazylany.Ja chyba wiem/no bo
czasami nawet ja się mylę/.
Następny ciekawy element Chełma - Okrąglak.Żydowskie,chyba wyłącznie, kramy i
sklepy na Placu Łuczkowskiego.

[andrzej.sawa]

A jeszcze jedno.Następne pytanie.Skąd tytuł tego wątku?Sądzę,że większość
sądzi,że to od wielkości miejscowości,ale to może być a propos Żydów.Ciekawe co
autor miał na myśli?
Co do tablic.Też nie jestem miłośnikiem,ale informacja na papierze jest tylko
momentami dostępna,a w kamieniu na okrągło.Owszem trzeba to pomyśleć z głową.
Są miasta gdzie opisane są nazwy ulic,to też fragment historii.Może na początek
przynajmniej w internecie?

[p4w3l3k]

hmm... no wlasnie. inicjatywa miasteczka sama w sobie jest calkiem przyzwoita,
tylko dlaczego kazdy watek na temat miasteczka toczy sie wokol Zydow? hmm...
przejrzalem kilka forow internetowych... przejrzalem strone miasteczka...
wszedzie duzo na temat Zydow a malo na temat czegokolwiek innego. powiem
szczerze: czekam z niecierpliwoscia na inicjatywy promujace WIELOkulurowosc...

[andrzej.sawa]

Bo miasteczko to właśnie nazwa żydowska,polska wersja sztetła/w jidisz/.

[cyt_chelm]

andrzej.sawa napisał:

> Bo miasteczko to właśnie nazwa żydowska,polska wersja sztetła/w jidisz/.

A według mnie, Miasteczko, to takie przyjemne miejsce, gdzie chce się żyć. Nie
mieścina, ani bezosobowe "miasto" czy metropolia. Miasteczko - jakich były na
tej ziemi dziesiątki. Popatrz na Wojsławice, na Dorohusk, czy Włodawę.
Jeżeli błyśniesz swymi lingwistycznymi talentami, możesz tę nazwę przetłumaczyć
nawet na sanskryt, czy suahili. Tylko po co?

[andrzej.sawa]

Widzisz,ale w wypadku Żydów to "miasteczko" ma językowe uzasadnienie.U nas wielu
nie lubi tego określenia,bo ich zdaniem deprecjonuje ich miasto,bo określa
wielkość/raczej małą/.
Chcesz o kulturze,a czepiasz się mnie,ale ja to traktuję/przynajmniej
narazie/zgodnie z tradycją Chełma,gdzie właśnie Żydzi potrafili się z siebie
śmiać.Czasami im tego zazdroszczę.

[cyt_chelm]

Chę o kulturze. Napisałem jak tłumaczę sobie nazwę Miasteczko. I nie ja
wywołałem wątek żydowski. Na szczęście nie wszystko mi się z jednym kojarzy.

[kwiat_paproci]

a mi się ta nazwa kojarzy z czymś ciepłym, podobnie jak słowo szarlotka :) W
przeciwieństwie, np. do metropolii, która to nazwa wydaje mi się strasznie zimna
i bezwyrazowa. Dlatego nie wstydźmy się tego miasteczka :)

do numerka

[tomekjot]

A to dlatego indolancie, że Żydów nikt nie chce wspominać ani o nich pamiętać.
Jest srodowisko prawosławnych które kultywują pamięć swoich współwyznawców, są
środowiska narodowo-katolickie. Więc dla równowagi trzeba przypominać pamięć
chełmskich żydów, których wymiotła z tej ziemi historia, ale z pamięci ludzkiej
pewnych rzeczy nie mozna usunąc. chwała za rtaka inicjatywe.

[jardi]

Zastanawiam się - skoro TYLE ma do zrobienia "miasteczko" - to po co w Chełmie
jeszcze ChDK i biblioteka,i muzeum? "Miasteczko" zrobi robote za nich! W
tekstach redakcyjnych aż roi sie od niedomówień, ogólników historycznych,
jakichś mitycznych sformułowań. Kto to pisał? Czy Panowie historycy z
"miasteczka" to czytali? Czy są tu jacyś poloniści? Jeśli tak, to tym gorzej dla
"miasteczka". A może od razu nazwijcie się "sztetł" i bedzie wszytsko jasne.
Kilka miesięcy działania, a w realizacji stowarzyszenia tylko jedna /słuszna!/
kultura. Gdzies sie zgubiła: rusińska, polska, niemiecka.. A miało byc tak
wielokulturowo.

[45b]

Kto czytał książkę "Zygelbojma życie i śmierć" , ciekawa pozycja , jest jeszcze w Księgarni na ul.Wojsławickiej. Polecam.

[jardi]

Na ul. Wojsławickiej co najwyżej może leżeć zdechły pies. Ksiegarnia jest PRZY
ul. Wojsławickiej - i to jest po polsku! Wszytskim kochającym "wielokulturowość"
w Chełmie polecam najpierw naukę polszczyzny.
chełmianin/Chełm/POLSKA

[szczygiel1979]

Wyszło szydło z worka - odruch Pawłowa na słowo "ŻYD". Możesz być sobie
najwiekszym znawcą polszczyzny, wchodzić w szranki z prof. Bralczykiem, ale
jeżeli nie szanujesz jakiegokolwiek człowieka z powodu jego pochodzenia,
przekonań religijnych, choćby kształtu nosa innego niż miarka w Twoim mózgowiu
przewiduje - to wybacz, ale jesteś NICZYM (nawet nie zasługujesz na miano
NIKOGO). Poza tym bidulku, jak możesz żyć ze świadomością, że nazwa naszego
miasta pochodzi w linii prostej z języka ukraińskiego - wiesz, to narodowy
język tych co na rynku handlują i co nazywasz ich "ruskimi" Może podnieść
sprawę SPOLSZCZENIA Chełma... W końcu Polska dla Polaków, a reszta na
Madagaskar:)
Do reszty forumwiczów: patrzcie na Jardiego, jak się biedny musi męczyć sam ze
sobą. Ale chyba nie mozna się dziwić - jakbym była na jego miejscu i codziennie
patrzyła w lustrze na twarz zgorzkniałego, niezrealizowanego,
małomiasteczkowego człeka, bez żadnych horyzontów, ale za to z dużymi, niczym
nie uzasadnionymi, ambicjami, to też miałabym kłopoty z samopoczuciem. I gdzieś
tę żółć trzeba wylać...

[andrzej.sawa]

Nazwa Chełma nie pochodzi z języka ukraińskiego.Z prostego powodu.Wtedy jeszcze
nie było Ukraińców."Chołm" chyba jest pochodzenia po prostu słowiańskiego,a
spory są,czy Słowianie zamieszkujący nad Bugiem w okolicach Chełma i Kowla to
Słowianie zachodni czy wschodni.Podobno u historyków polskich przeważa opinia,że
jednak zachodni,a więc nie plemiona ruskie.Czyli nie wiadomo czy nastąpiło
spolszczenie nazwy Chełm,ale nie jestem filologiem.
Z forum "miasteczko" jest chyba poważniejszy problem.Chcemy czy nie ale przez
znaczną część historii Żydzi stanowili około połowy a nawet czasami większość
mieszkańców i ich historia to też historia Chełma.
Teraz to problemy historyczne.Tylko nagrobki na cmentarzach przypominają o
chełmskich Rosjanach,Ukraińcach i Żydach.

[jardi]

Oj, oj..panienka szczygieł jest mocno przewrażliwiona i wysuwa zbyt daleko i
niczym nieuzasadnione wnioski. Czy to źle, że zauważyłem tak brzydki i
powszechny nie tylko w Chełmie błąd językowy? Do tego się wogóle nie odniosła,
a czego się przy okazji dowiedziałem... Hmmm Nawet to że jestem NIKT:( na
jakiej podstawie?? Czekam na przeprosiny.
A już na pewno nazwa Chełm nie pochodzi od ukraińskiego - raczej od
satrosłowiańskiego. I nie powinno się używac okreśłenia "ruski" na obuwatela
Ukrainy - jeśi juz - to RUSIN, adekwatnie do nazwy historycznej RUŚ. Odsyłam na
spokojnie do merytorycznych żródeł historycznych. Mam wrażenie, ze w
tym "Miasteczku" za dużo emocji i półprawd, a zbyt mało wiedzy historycznej.

[tociekawe]

Czytam to forum od niedawna i chyba niedługo przestanę bo nic konstruktywnego w
nim nie ma.Skąd w Was tyle złości i jadu? W Chełmie nic sie nigdy nie narodzi i
nie rozwinie przy takim podejściu. Apeluję o nieco ludzkiej
życzliwości.Założycielom "Miasteczka" gratuluję pomysłu i odwagi.Uważam ,że
każdy ma prawo rozwijac swoją kulturę i tradycję, inna sprawa czy to się uda.

[andrzej.sawa]

Widzisz możesz się czepiać,ale może Ty wniesiesz coś konstruktywnego.

[cyt_chelm]

Jardi, jak przystało na wytrawnego polemistę manipuluje słowem jak tylko
potrafi. Niestety swoje retoryczne umiejętności wyniósł z przedszkola.
Chcesz kopnąć ludzi z Miasteczka, to Twoja sprawa, ale merytorycznie. Na jakiej
podstawie zarzucasz stowarzyszeniu, o którym chciałem dyskutować, że w nim "za
dużo emocji i półprawd"?, a zarazem "zbyt mało wiedzy historycznej"?
Taką łatkę przyklejasz na podstawie lektury anonimowych postów?

[45b]

Jardi - napadłeś na mnie za tą Wojsławicką w niebywale chamski sposób - skoro jesteś taki znawca języka polskiego to dlaczego " w ogóle "piszesz razem ?

[andrzej.sawa]

Skończmy z pyskówkami i do tematu.

[szczygiel1979]

Cóż, tak właśnie myślałam, że wpisując tekst o nazwie Chełma wywołam
dyskusję... Ale niestety taka jest właśnie świadomość mojego pokolenia -
informację o ukraińskim, a własciwie rosyjskim pochodzeniu nazwy Chełm
przekazała mi moja polonistka w V klasie szk. podstawowej. To jest dowód na
skandaliczne traktowanie (na poziomie szkolnym) historii i wiedzy o regionie -
o miejscu w którym zyjemy. Brak wiedzy i świadomości, że przed wojną nasze
miasto stanowiło swoisty tygiel narodowościowy, i na dodatek wszyscy jakoś
wspólnie żyli (oczywiście bywało różnie - ale jakoś to życie się toczyło)- jest
wg mnie prawdziwym niedopatrzeniem edukacyjnym. Nauka o własnej historii jest
ciekawa, daje duże mozliwości poznawcze,rozwija chęć poszukiwań i uczenia się.
Łatwiej przyswaja się informacje o rzeczach, które można np. obejrzeć, dotknąć,
porozmawiać o nich z ludźmi, którzy żyli w innych czasach... To jest nauka
historii, ale także nauka szacunku do innych ludzi: zarówno do osób starszych,
jak i przedstawicieli innych nacji. Chełmianie żydowskiego pochodzenia,
rozsiani po świecie inetersują się Chełmem nie ze względu na kamienice (po co
komu rozwalający się budynek, nawet w centrum - skoro i tak siedzi w
Brazylii....a te pieniądze- są atrakcyjne dla Polaków, na zachodzie te sumy nie
są aż tak porywające, żeby o nie walczyć latami), ale z przyczyny bardzo
prozaicznej: każdy człowiek ma potrzebę uświadomić sobie swoją tożsamość. To
jest poszukiwanie swojego miejsca na ziemii - zrozumieć to mogą tylko ludzie,
którzy zostali wygnani na emigrację (nawet z prozaicznych powodów).

[andrzej.sawa]

Dlatego,żeby było namacalne podniosłem sprawę tablic na budynkach lub opisu nazw
ulic.Może to trącić myszką jak ktoś napisał,ale może ułatwić nauczanie o mieście
i regionie.Kartkę papieru można pominąć,tablicę trudniej.

[cyt_chelm]

Tablicę za to łatwiej rozbić, albo przynajmniej pomalować. Dla mnie takie
pomysły, to swoiste "odfajkowanie" tematu.
Może warto zastanowić się nad tym czego się uczymy w domach i w szkole?
O ile dom nigdy nie będzie wolny od różnych stereotypów, o tyle szkoły mogłyby
na poważnie podejść do hasła edukacja regionalna. Rzecz jasna uwzględniając
historię takich miejsc jak Chełm, z jego mozaiką narodowościową i wyznaniową.

[andrzej.sawa]

Mogłyby,gdyby szkoły były na odpowiednim poziomie,niestety...

[cyt_chelm]

A może nie tylko szkoła?
Np. co w tej sprawie robią rodzice, samorząd (od niego zależą programy
nauczania) i inne organizacje pozarządowe.

[andrzej.sawa]

Szkoły mają większe możliwości choćby w dostępie do fachowcóe i materiałów.
Pojedyńczy rodzice zwykle nie dadzą rady,ale dobrze,gdyby przynajmniej się starali.
Miasto powinno to robić w ramach promocji i edukacji.

[cyt_chelm]

Nie zwalniałbym rodziców z obowiązku wymagania od szkoły np. tego by lekcje
poświęcone edukacji regionalnej zawierały takie własnie tematy.

[andrzej.sawa]

Oczywiście,rodzice powinni domagać się od szkoły właściwej pracy

[kwiat_paproci]

jedno wam powiem: miałam w gimnazjum lekcje historii regionalnej i były to jedne
z NAJNUDNIEJSZYCH lekcji świata :) Nie uwierzę, że nasza historia jest tak
nudna, żeb nauczyciel aż musiał zasnąć na lekcji ;DDD

[andrzej.sawa]

Nauczyciele też bywają do kitu.Nie tylko uczniowie.

[cyt_chelm]

I tu masz rację. Ludzie są nieprzygotowani do nauczania tego przedmiotu.
Szkoda, bo ta regionalna historia naprawdę jest intrygująca.