Wisła

[madohora]

Początki Wisły sięgają XVI - XVII wieku. Jej letniskowe walory odkryto w 2 połowie XIX wieku. W latach 1929 -1931 ze składek mieszkańców województwa śląskiego wybudowano zamek dla prezydenta RP Ignacego Mościckiego na Zadnim Groniu.
Na przełomie lat 60 i 70 -tych XX wieku poniżej zamku utworzono sztuczny zbiornik wodny tzw. Jezioro Czerniańskie.
Przy centralnym placu w Wiśle stoi Dom Zdrojowy z lat 1935 - 1937. Naprzeciw budynku dawnej karczmy z 1794 roku działa Muzeum Beskidzkie im, A Podżorskiego, obok dworca PKS dawny zameczek myśliwski Habsburgów z końca XIX wieku, który do 1985 roku stał na polanie Przysłop pod Baranią Górą, gdzie pełnił rolę schroniska turystycznego. Dzisiaj jest siedzibą PTTK. Dzisiaj na Polanie Przysłop znajduje sie Muzeum Historii Turystyki Górskiej.
W Wiśle działa też Muzeum Narciarstwa.
Jeszcze pod koniec XVII wieku Wisłę zamieszkiwali sami Luteranie. Obecnie istnieje tu trzynaście różnych Kościołów i związków wyznaniowych. Wśród zabytków sakralnych znajduje się neogotycki kościół Wniebowzięcia NMP z lat 1850 - 1855. Klasycystyczny kościół ewangelicki Świętych Piotra i Pawła z lat 1833 - 1838.
Wisła jest drugim po Szczyrku w Beskidzie ośrodkiem narciarskim, działają tutaj liczne wyciągi, w tym kolejka na Wielki Stożek i Soszów Wielki.
W Wiśle Malince leży rezerwat faunistyczny "Wisła", rezerwat "Barania Góra"
W korycie potoku Białej Wisełki możemy podziwiać szereg naturalnych progów wodnych tzw. Kaskady Rodła.

[madohora]

WIDOK NA WISŁĘ OD STRONY JARZĘBATEJ

[madohora]

PO KILKUDZIESIĘCIU LATACH NIEDŹWIADKI WRÓCĄ DO PARKU W WIŚLE - Wyborcza - 13.06.2018

[madohora]

[madohora]

FRAGMENT PARKU I KOŚCIÓŁ EWANGELICKI

[madohora]

WISŁA KOŚCIÓŁ EWANGELICKI

[madohora]

WISŁA KOŚCIÓŁ EWANGELICKI

[madohora]

KOŚCIÓŁ EWANGELICKI - OKNA

[madohora]

PIERWSZY DOM ZDROJOWY W WIŚLE

[madohora]

WISŁA - BESKIDZKIE MUZEUM REGIONALNE

[madohora]

WISŁA - MAŁYSZ Z BIAŁEJ CZEKOLADY

[madohora]

WISŁA

[madohora]

[madohora]

[madohora2]

[madohora]

Ech dawno w Wiśle nie byłam
Znowu bym sobie tam pochodziła

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

W południowo-zachodniej części Województwa Śląskiego,
w Beskidzie na Sląskn Cieszyńskjm, u źródeł rzeki Wisły, leży
przepiękna miejscowość klimatyczna — Wisła. Układem swoim
wśród wysokich gór, pokrytych wspaniałemi lasami, tworzy
główną dolinę Wisły, ciągnąca się o,d wschodu na zachód. Cały
ten obszar przedstawia się jako park górski o powierzchni
111 km2 Urocza ta miejscowość, położona 440 m. n. p. m., za­
słonięta od północy górami wysokimi do 1214 mtr.,
posiada
klimat łagodny, jednostajny w lecie i zimie.
Szczyty górskie pokrywają bujne lasy sżpilkowo-liściaste,
tworząc wspaniałą panoramę mieniącą się bogactwem barw
wczesną wiosną, gdy przyroda budzi się do 'życia, upalnym
latem, gdy rozgrzane lasy świerkowe i jodłowe tchną przećudr
nym aromatem w letnierh gorącem słońcu. Barwna polska jesień,
tak cudna, jak bajka, roztacza tu całą swą krasę w postaci ru-
dopłowych buków i ciemnych kolum świerkowych, a rzeźbiarz
ka zima gra tęczami barw na perłowej bieli śniegów, jarzących
się na stokach gór w zalewie zimowego słońca.
Przyroda rozrzutną ręką obdarzyła swymi drzewami tą
miejscowość która rozpostarła się u źródeł królowej rzek polskich.

[madohora]

Z uzdrowiska Wisły urządzać można wspaniałe wycieczki
do ośmiu dolin, dopływów Wisły. Są to spacery dogodne, nie,
męczące oraz dosyć bliskie do D oliny Białej i Czarnej Wisełki,
do Źródeł W isły, po romantycznych wodospadów Białej Wisełki,
położonych wśród niebotycznych świerków i jodeł, do zamku
Pana Prezydenta Rzeczypospolitej na Zachodnim Groniu. Wisła
stanowi również doskonały punkt wyjścia dla dalszych wycfe-
czek turystycznych, dostępnych i ułatwionych przez znaki tu ry­
styczne Polskiego Towarzystwa Tatrzańskrego, prowadzące do
schronisk i na szczyty gór. Przepiękne są wycieczki na Bara­
nią Górę (1214 m.) na Stożek, na Czantorię, na Kubalonkę,
Kozińce, Kamienny, do Malinowskiej Skały, gdzie znajduje się
jaskinia zbójecka i inne. Liczne schroniska Polskiego Towarzy­
stwa Tatrzańskiego, otwarte przez caly rok dobrze zagospoda­
rowane ułatwiają urządzanie wycieczek po Beskidzie Śląskim.
Ze szczytów gór roztaczają się wspaniałe, urocze widoki na po-
łogie grzbiety gór Tatr i pasmo Babio-górskie.
W Wiśle znajduje się stacja turystyczna P. T. T . w pen­
sjonacie „Wrzos" gdzie poza noclegami można też podnająć
pokoje z utrzymaniem.

[madohora]

Kąpiele i rozrywki.
Pierwszorzędną atrakcją Wisły jest wzorowo i nowocześ­
nie urządzony basen kąpielow y w Centrum po prawym brze­
gu rzeki W isły. Basen ten o rozmiarach 2 500 m2, głębokości
od 0*40 do 5*00 m, zasilany jest stale bieżącą, krystaliczną wo­
dą. Przedział dla pływających zaopatrzony jest w trampoliny,
pasy ratunkowe i przyrządy do zabaw. K oło basenu znajduje
się park, plaża piaskowa, korty tenisowe, kiosk z napojami i
przekązkami, zaś przed basenem obszerny plac dla postoju sa­
mochodów i m otocykli oraz furmanek. W sezonie zimowym u-
rządza się na basenie kąpielowym ślizgawkę dla gości. W se­
zonie letnim festyny, przedstawienia przejezdnych artystów, za­
wody pływackie, wyścigi motocyklowe oraz raidy i t. p.
Dzięki troskliwe j opiece komisarza rządowego prof. Mied-
niaka, Wisła obecnie jest perłą uzdrowisk Polski,

[madohora]

***

[madohora]

Oj, dawno nie byłam w Wiśle

[madohora]

[madohora]

[madohora]

STANISŁAW HADYNA - ]Z WISŁY W ŚWIAT, PLENEROWA WYSTAWA - Radio Katowice - 02.08.2019

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

Świątynię wzniesiono na miejscu poprzedniego drewnianego domu modlitwy w czasie pastorowania w Wiśle Michała Kupferschmida w latach 1833-1838 według projektu Edwarda Koerbera jako klasycystyczna trójnawowy dom modlitwy, nadal bez wieży i dzwonów czego wciąż zabraniał patent tolerancyjny z 1781 r. na mocy którego go wybudowano. Poświęcenia dokonano 29 czerwca 1838 r. przez ks. seniora J. Schimko i superintendenta ks. J. K. Lumnitzera. Wieża z dzwonami pojawiły się po wydaniu Patentu Protestanckiego w 1861 r., który zrównał prawa protestantów z katolikami. W latach 1862-1863 korpus świątyni został wydłużony o blok frontowy zwieńczony trójkondygnacyjną 45-metrową wieżą.
We wnętrzu kościoła, w nawach bocznych zobaczyć można typowe dla kościołów protestanckich 2-kondygnacyjne empory. Wystrój utrzymany jest w bieli, dlatego uwagę skupia na sobie ołtarz wraz z witrażem przedstawiającym patronów świątyni. Witraż wykonany został w 1932 r. przez słynny Krakowski Zakład Witrażów, Oszkleń i Mozaiki „S.G. Żeleński” według projektu Adama Ciompy. Wewnątrz można obejrzeć wystawę starodruków ewangelickich. Na parafialnym cmentarzu ewangelickim „Na Groniczku” pochowano wielu zasłużonych dla Wisły osób, w tym także Bogumiła Hoffa.
Naprzeciwko kościoła, po drugiej stronie ulicy 1 Maja, znajdują się zabytkowe budynki plebanii (zbudowanej w latach 1805-1807) i dawnej szkoły ewangelickiej (z 1824 r.).

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

Ziemia bywa jak twarz ludzka. Jedna zbiedzona, jakby zgryzotq i zmarszczkami pomięta, o wyblakłem spoj rzeniu; inna znowu zamyślona, zamknięta w sobie, nigdy do nikogo nie uśmiecha jąca się; a jeszcze inna bezpłodna i suro wa, jakby w męce umarła. Gdzieindziej znowu hyrna i dumna, na ludzkie mrowie z pogardą patrząca. I jeszcze inna bywa przeróżna, jak przeróżne twarze ludzkie by wają. Ale takiej ziemi, coby uśmiech mło dej dziewczyny przypominała, uśmiech jasny i zamglony - to mało. Tam tylko powstała, gdzie Pan Bóg w chwili jej two rzenia Swemi modremi oczami zapatrzył się w nią i uśmiechnął. Ową ziemią stworzoną z uśmiechu Bo ga są Beskidy i Podbeskidzie śląskie. Kiedy człowiek zabłąka się w jej uro czyska, lub kiedy wyjdzie na jej gronia i zasłucha się — wtedy ucisza się w nim serce, urzeczone zaś oczy lecą w zamyśle niu w daleką dolinę Wisły. Pod spojrzeniem rozkłada się wtedy ogromna przestrzeń kryształem po wierzch napełniona, na kraj świata w słońcu idąca, a gdy oczy zam knąć—pod powiekami wynurza się wtórny jej obraz, a w sercu zaś radość powstaje. I czy w lecie czy w zimie, na wiosnę, czy w jesieni, zawsze spojrzenie ludzkie spotyka jej niezwykłą urodę. I romusi się w niej człowiek po wszystkie cza sy. Wygląda bowiem, jakby kobierzec prze dziwny, boskq dłonią utkany. Pobok Czan- torji—w której śpiący rycerze króla Jana Sobieskiego drzemiq,—a Równicą rozwiera się naścieżaj dolina, a na jej dnie snuje się wą ski, srebrzysty paseczek rzeki Wisły. Wisła uszczy się złotemi plewami w słońcu, prze wija miękko między wzgórzami i kępami, znika na drobną chwilę, polem znowu wy cieknie srebrem lub zgoła ciemnym błę kitem i znika na krańcu ziemi pod niebem. Po jej obu stronach schodzą ze wzgó- rzy łąki, pola i lasy. Jeżeli zejść z groni w tamte doliny i pójść, gdzie oczy poniosą, pobok ścieżyn górskich napotkać można święte źródełka, wyciekające z pod zwalis tych kamieni lub z kępy olbrzymich papro ci. W źródełkach przegląda się słońce, woda zaś jest zimna i zdrowie przynoszą ca, bo gdy ją pijesz — myślisz, że płynne słońce pijesz. Gdy zejdziesz w doliny, mi jasz wsi przeróżne o nazwach od piasto- wego pomyślenia wywodzące się, mijasz ustronia, rozkosz dla źrenic zdziwionych, ze wzgórzy patrzysz i widzisz jak ta ziemia nie spoczywa, lecz płynie w łagodnych, miękkich, obłych ogięciach, że idzie z niej naprzeciwko ciebie słodkie złudzenie, iż ziemia ta naprawdę do dziewczęcego uśmiechu podobna, że w niej cisza i uta jone myślenie o czemś, co radość zgorzk niałemu sercu przynosi.

[madohora]

[madohora]

[madohora]

DOM ZDROJOWY Z FIGURĄ ADAMA MAŁYSZA - Radio Katowice - 28.04.2023

[madohora]

W latach świetności urządzano w nim bale sylwestrowe, kuligi i ogniska. Miejsce tętniło życiem! Aktualnie we wnętrzach widać jeszcze pozostałości wystroju, niegdyś charakterystyczna mozaika uświetniała wygląd recepcji domu wypoczynkowego witając przyjezdnych, dziś świeci on pustkami.

[madohora]

UWAGA NA BURZE. WISŁA I USTROŃ ZALANE. ODWOŁANY FINAŁ LATA Z RADIEM KATOWICE W WIŚLE - Radio Katowice - 26.08.2023

[madohora]

WISŁA - ŹRÓDŁA BIAŁEJ WISEŁKI

[madohora]

Nie przeżywa sią piękniejszej chwili, jak wtedy, gdy można na nartach wędro wać ośnieżonemi groniami. Zima beskidzka posiada tak bardzo swoisty urok, że czło wiek patrzy zdumiony, niewierzącemi ocza mi, zrozumieć niemogący, że może coś podobnego isinieć na ziemi. I nie wie wtedy, czy płakać z radości, czy się śmiać i krzyczeć pijany urodą zimy beskidzkiej, czy ież mo dlić się najpiękniejszemi słowami, jakie człowiek stworzył, myśląc o Bogu. Takie bowiem cuda można spotkać w Beskidach. A kiedy wkońcu spada się na nartach w dolinę wiślańską, jeden i drugi uświada mia sobie, że przeżył znowu najpiękniejszy dzień w życiu. Beskidy — to jedno wielkie uzdrowisko dla nerwów ludzkich wyczerpanych zawrot- nem tempem fabryk i życia wielkomiej skiego, i dla płuc, zduszonych dymem i cza dem, i dla serca wyjałowionego twardemi warunkami pracy. Wisła zaś — to najdogodniejszy punkt wyjściowy do wszystkich wycieczek gór skich w Beskidy. Aczkolwiek najpóźniej odkryta ze wszystkich współczesnych uzdro wisk polskich, może śmiało pójść w para gon chociażby z taką Krynicą, czy zgoła Zakopanem. Obok komfortu zachodniego cechuje ją urozmaicona przestrzeń dzięki celowemu rozrzuceniu will, pensjonatów i dworków po obszernych stokach gór skich, istnieje możliwość szczodrego korzy stania ze wszystkich cech typowej wsi gór skiej przy równoczesnem zaspokojeniu na wy czek i rozrywek wielkomiejskich. W Wiśle dobrze czuje sie człowiek pragnący życia towarzyskiego jak i człowiek, tęskniący za ciszą i samotnością.

[madohora]

GŁÓWNE TRASY WYCIECZKOWE z podaniem odległości i kolorów znakowania turystycznego opracowane w 1936 roku

Na Stożek z Wisły (Dziechcinki) - znaki zołte ....... ........ I /4 godz. Na Stożek z Wisły (Halamówki) - znaki biało-zielone ............ I /4 *4 Na Górę Baranią z Wisły (do zbiegu Czarnej i Białej Wisełki) IV 4 « Drogą potem wzgłuż Czarnej Wisełki . . 2 „ Do zbiegu Czarnej i Białej Wisełki wzdłuż Białej Wisełki - znaki modre .... 2Vs » Z Czantorji na Stożek - znaki czerwone . 27i ., Ze Stożka na Górą Baranią - znaki czerwone 3 '/i ,. Ze Stożka do Istebnej - znaki biało-zielone 2 Ze Stożka do Jabłonkowa — znaki modre. 1V 4 ,.
Każdy zwiedzający Wisłę nieomieszka uczynić wycieczki dającej się odbyć w ciągu 6 godzin: do zameczku P. Prezydenta R. P., drogą przez Czarne, poczem do sanatorjum dla młodzieży zagrożonej gruźlicą (szczególnie warte zwiedzenia!) — powrót przez Głębce do centrum Wisły. Bliższe dane, dotyczące wycieczek, znajdują się w »Przewodniku po Wiśle« A. Podżorskiego — do nabycia w kioskach gazetowych.

[madohora]

[madohora]

[madohora]

kościół katolicki z 1865 r., przebudowany i rozbudowany w 1970 r. (ul. Lipowa 7).

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

W połowie XVII w. szybko wzrastała liczba osadników, szukających tu schronienia przed prześladowaniami religijnymi kontrreformacji i uciskiem ekonomicznym, który wzmagał się na nizinnych terenach Księstwa Cieszyńskiego od momentu przejęcia tych ziem przez Habsburgów w 1653 r. Pewną ulgę przyniósł dopiero tzw. patent urbarialny cesarzowej Marii Teresy Habsburg z 1771 r., który ograniczył pańszczyznę i poprawił pozycję prawną chłopów. Patent religijny cesarza Józefa II z 1783 r. nadał równe prawa religijne protestantom, co w późniejszym okresie pozwoliło im na wystawienie kościoła. W tymże 1783 r. powstała pierwsza szkoła we wsi; pierwszym nauczycielem został Paweł Welszar.

[madohora]

W tym samym czasie postępował upadek gospodarki pasterskiej w Beskidach. Wiązało się to z uruchomieniem pod koniec XVIII wieku hut na terenie Śląska Cieszyńskiego (w Ustroniu i Trzyńcu), które potrzebowały do swej produkcji wielkich ilości drewna. Książę Albert Sasko-Cieszyński zapoczątkował nowy okres gospodarki leśnej w Beskidzie Śląskim. Z Saksonii sprowadził służbę leśną oraz rozpoczął ograniczanie dotychczasowych swobód góralskich. Stopniowo usuwano górali ze śródleśnych łąk i rozpoczęto proces zalesiania, co w konsekwencji doprowadziło do całkowitego upadku pasterstwa. Dotrwało ono tylko w formie szczątkowej do połowy XX w.

[madohora]

W czerwcu i lipcu 1900 r. przebywał w Wiśle Bolesław Prus, który zamieszkał w drewnianej willi Ochorowicza, nazwanej na pamiątkę tego wydarzenia „Placówką”. Rok później, jesienią 1901 r., bawił tu Władysław Reymont, który w willi Ochorowicza (w „Placówce” lub „Jaskółce”) pisał fragmenty swoich „Chłopów”. Sam Ochorowicz osiadł w Wiśle w 1899 r. i mieszkał z przerwami do 1913 r., prowadząc tu m.in. swe eksperymenty parapsychologiczne. W latach 1909–1912 mieszkała tu również Stanisława Tomczykówna – słynne „medium” Ochorowicza.

[madohora]

12 listopada 1918 roku pałacyk myśliwski Habsburgów zostaje splądrowany przez miejscowa ludność.

Zakrojony na szeroką skalę rozwój miejscowości nastąpił w okresie międzywojennym i wtedy też Wisła nabrała cech uzdrowiska. Wzniesiono istniejące do dziś budynki Urzędu Gminy z pocztą, Dom Zdrojowy z salą kinową, czy nową szkołę. Zbudowano basen kąpielowy i skocznię narciarską w Głębcach oraz około 100 nowych willi. W 1927 r. otwarto nową drogę z Cieszyna do Wisły, a Jan Molin uruchomił przewozy autobusowe z Wisły do Cieszyna i Katowic. W 1929 r. do centrum Wisły dotarła linia kolejowa. W 1931 r. władze wojewódzkie przekazały prezydentowi RP wraz z honorowym obywatelstwem Wisły rezydencję na Zadnim Groniu (tzw. Zameczek Prezydencki). Wybudowano ją ze składek społeczeństwa śląskiego. W 1932 r. przedłużono linię kolejową do Głębiec oraz oddano do użytku drogę z Wisły do Istebnej. Jako ośrodek letniskowy Wisła wyprzedziła pobliski Ustroń i była jedną z najpopularniejszych miejscowości tego typu w Polsce. Jako ośrodek narciarski ustępowała tylko Zakopanemu.

[madohora]

karczma z 1794 r., obecnie Muzeum Beskidzkie im. Andrzeja Podżorskiego (ul. Stellera). Muzeum to jest oddziałem Muzeum Śląska Cieszyńskiego.
enklawa starego budownictwa drewnianego (obok muzeum) – stoją tam: drewniana stara szkoła z 1891 r. (obecnie siedziba organizacji społecznych z terenu Wisły) oraz przeniesiona tu z Jonidła chałupa góralska z początku XX w. Obiekty te znajdują się na SAD logo.svg szlaku architektury drewnianej woj. śląskiego.
Kościół Ewangelicko-Augsburski Apostołów Piotra i Pawła wybudowany w 1838 r. – przykład architektury klasycystycznej.
stara szkoła ewangelicka (vis a vis kościoła ewangelickiego) wzniesiona w 1824 r., na niej tablica poświęcona kompozytorowi Janowi Sztwiertni.
plebania ewangelicka w Wiśle-Centrum, wybudowana w latach 1805-1807.
110-letni pałacyk myśliwski Habsburgów z lat 1897-1898 r. obecnie - po przeniesieniu spod Baraniej Góry do centrum miasta - od 1987 r. siedziba wiślańskiego Koła PTTK (ul. Lipowa).
Zamek Prezydenta na Zadnim Groniu wybudowany w 1930 r. według projektu architekta prof. Adolfa Szyszko-Bohusza.

Obiekty nie wpisane do rejestru zabytków, mające jednak wartość historyczną to:

wieża kościelna z XVI w. na kościele pw. Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle Łabajowie, przeniesiona w 1983 r. z Połomi koło Wodzisławia Śląskiego. Kościół ten znajduje się na SAD logo.svg szlaku architektury drewnianej woj. śląskiego.
hotel Piast, pierwszy hotel w Wiśle wybudowany około 1885 r.
kościół katolicki z 1865 r., przebudowany i rozbudowany w 1970 r. (ul. Lipowa 7).
drewniane wille z początku XX w. (np. „Zacisze” i „Dąbrówka” przy al. Burschego).

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

KOŚCIÓŁ EWANGELICKI

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora]

POMNIK JANA SZTWIERTNI

[madohora]

[madohora]

[madohora]

[madohora4]

[madohora]

Pewien pan przyjechał do Wisły
W celach nader oczywistych
A tutaj wszystko pozamykane
Spotkałam się z tym panem
Na (smutny) spacer razem poszliśmy

[madohora]

Bystra. Uzdrowisko i stacja klim. podgórska, stacja kolej. Wilko wice—Bystra koło Bielska, poczta Bystra pod Białą. UzdrowisK- 0 £ a Szarewskiego, sanatorjum dla piersiowo chorych Zw. Kas. Chor. z Krakowa. Do leczenia nadają się choroby płuc, nosa, gardła, krtani i ostre stany osłabienia. — Przez Bystrą przewija się kilkadziesiąt tysięcy turystów latem; zimą dosko nałe tereny narciarskte (2 skocznie.)

[madohora]

[madohora]

WISŁA ZDJĘCIE Z LAT 70-TYCH

[madohora]