U

[rita100]

Łówam bandó słoweczka na literka 'U'

[rita100]

ubogasy - niebogaty
Jygo brat to człoziek łubogasi, mo tilo jenygo konia i to lichygo.

[rita100]

ubzdrzyć sobie - uroić sobie, ubrdać sobie
Co to znów łubzdrzułeś sobzie ? Czi miślisz, że wszisći zaro zrobzió to, co ti
chcesz ?

[rita100]

uchajtać, uchajtnąć - uchlapać; uciąć zamaszyście
Rzeźnik łuchajtnół kowoł połcia i doł go za darmo bziedni kobziycie.
W tam błocie łuchajtałam sobzie kitel aż do kolon.

[rita100]

uchal - ucho, ucho zwierzęcia
Nie stuloj tak łucholów, bo cia tu zaro trzepna.

[rita100]

uchlapać się - polać się wodą, zmoczyć sobie ubranie

Zidzisz, łuchlapołeś sobzie przi studni cało łobleka.

[rita100]

uchlapać się - upoić się alkoholem
Tak sia łuchlapoł w mnieście, ze razu lyść ni móg.

[rita100]

uciarać - ubrudzić, powalać
Łuciorołeś sobzie jegodami gamba i wiglóndasz jek taki cigon.
Wpod gźiś do błota i łuczoroł sobzie cało łobleka.

[rita100]

uciarać się - ubrudzić się, uwalać się

[rita100]

uciekaniec - uciekinier
Jek Ruski sia zblirzali, gwołt łuciekańców z Mazur nocowało łu noju.

[rita100]

ucierzpić - ucierpieć
Łón gwołt łucyrzpśiuł przed śniyrció.

[rita100]

uciesać - uczesać

[rita100]

uczba - nauka; nauczanie
Jygo dzieci do łuczbi ni mojó głowi.
Sin sójsiada je nauczicielam, ale mózi, ze łuczba to tyż nie je letki chlyb.

[rita100]

ud - udo
Kernos zaciół baba w łud,
baba mózi das war gut.

[rita100]

udać - oskarżyć, zaskarżyć
Gróski łudali młodych, że jam nie dajó całi wimowi.
Zambok łudoł Falka, że strzylo do zajonców.

[rita100]

udawić - udławić, udusić
Psiszó w gazycie, że jekiś chłopok łudoziuł dziywczina.

[rita100]

udawić się - udławić się, udusić się
Mnioł śniyrć tako nierspodzywano, jod kruszka i sia nió łodoziuł

[rita100]

uderty - oddarty, zerwany; chodzący luzem

Chodzi w zaku z łudertami knaflami.
Krowa je łuderto i poszła w pszanica.

[rita100]

udrzeć się - urwać się, zerwać sie
Łuder mi sia ziyszok łod żakyta.
Wszistkie krowi łuderuj sia z łubdzów.

[rita100]

udziakać - usiekać, rozbić na papkę

Felka juz łudziakała rónkiel no krów.
Na łobziod bandó dziś łudziakane kartofle.

[rita100]

udziułać - uciułać

[rita100]

ufarfonić - ubrudzić brodę tabaką zmieszaną ze śluzem

[rita100]

uficić - złapać, schwycić, złowić
Morcin łuficiuł zieziórka.

[rita100]

ugąć, ugnąć - ugiąć

[rita100]

ugąć się, ugnąć się - ugiąć się

[rita100]

ugnić - odpaść, oderwać na skutek gnicia

Jena gałójś łod naszi kruszki ługniuła.

[rita100]

ugnietać, ugnieść - ugniatać

[rita100]

ukarnić - utuczyć, ukarmić
Łukornili trzi cieloki; dwa przedali a jenygo zarznyli no siebzie.

[rita100]

ukarnić się - utuczyć się, nakarmić się
Te dwa zieprze już sia łukornili, możewa jych teroz przedać.

[rita100]

uklektać - uklepać, klepiąc urobić
Łuklektałam dwanaście funcików masła.

[rita100]

ukluknąć - rozsiąść się jak kwoka, rozwalić się, siąść zajmując dużo miejsca.

[rita100]

uknować - uknuć

[rita100]

ukokentować - zadowolić, ukontentować
Łónygo nicht nie łukokantuje, bo łón zawdi mo za mało.

[rita100]

ukokentować się - zadowolić się
Łón sia łukokantuje i małó zopłató, jeżli tilo dostanie pora kiliszków gorzołki.

[rita100]

ukorunować - ukoronować

[rita100]

ukosić - skosić określoną ilość
Dość koniczini łukosiuł-am no koni na noc.

[rita100]

ukować - ukuć
Am sobzie sam łukowoł łok do bosoka.

[rita100]

ukradnąć - ukraść
Bziank móziuł, ze Falk mu łukradnół pora cantberów żita.

[rita100]

ukuczyć się - sprzykrzuć się
Już mi sia ta robota łukuczuła.

[rita100]

ukuć - ukłuć, użądlić
Przi sztokowaniu żita Antóś nie chcónco łukuł Jonka zidłami w ranka.
Pszczoła łukuła go w palec.

[rita100]

ukwaknąć się - rozsiąść się jak kwoka
Łukwaknuła sia jek tako kluka.
Tak sia tu łukwaknółeś, jekbi ta łowka buła tilo no ciebzie.

[rita100]

ulan - ułan

[rita100]

ulęgałka - przedojrzała gruszka, uleżała

[rita100]

ulster - jesionka, palto jesienne

[rita100]

ulżyć sobie - puścić bez żenady nagromadzone w przewodzie pokarmowym wiatry.

[rita100]

umerlak - człowiek schorzały, bliski śmierci
Bziankofke mocno sia postarzeli, to już same łumerloki.

[rita100]

umerły - zmarły; martwy
Dała na mszo swantó za łumerłych bratów i siostri.
Jek wróciuła do domu, to chlop ji leżoł na ziamni łumerłi.

[rita100]

umór - wyczerpanie sił
Bandziewa jutro siec pszenica aż do łumoru.
Bez cało noc tancowali na umór.

[rita100]

umulać - umyć

[rita100]

umurzać, umurzyć - umorusać, ubrudzić
Ale sobzie smołó te łobleke łumurzołeś.

[rita100]

umurzać się - umorusać się, ubrudzić się
Gźie tak sia łumurzaliśta ?
Mota pełno brudu na całi gambzie i nawet we włosach.

[rita100]

unargać - powalać, pochlapać, ubrudzić
Łunorgoł sia jek świnia w błocie.

[rita100]

uniforma - uniform, mundur, przepisowy strój wojska, policji i róznych
służby państwowej.

[rita100]

umterok - halka

[rita100]

upacać - upaćkać

[rita100]

upacać się - upaćkać się
Cołyj yś sia łupaćkał łod tygo farbowanio.

[rita100]

upackać - upaćkać, ubrudzić, powalić

[rita100]

upackać się - upaćkać się
Łupackołeś sia przi tam malowaniu jizbi

[rita100]

upadek - także strata, wyrwa w majątku.
W tam roku mnielim zielgi łupodek, jedan kóń sia noma zmarnowoł i dwa
krowi dostałi proch i zdechłi.

[rita100]

uperciuch - uparciuch

[rita100]

uperty - uparty, nieustępliwy

[rita100]

upilić - upilnować

[rita100]

upilować - upilnować

[rita100]

uredzić - uradzić, udźwignąć
Łón tygo mniecha nie uradzi.

[rita100]

urejchować - uwędzić
Łurejchowalim prazie całygo zieprza.

[rita100]

uretować - uratować

[rita100]

urmem - hurmem, tłumnie, gromadnie
Jutro pojedziewa łurmam do roboti na polu.

[rita100]

urwich - urwis, łobuz
łurzich
Takiych łurzichów trzeba trocha poskrómnić.

[rita100]

urwichować - swawolić, dokazywać
Łu niejenych nołuczicieli szurki gwołt łurzichujó.

[rita100]

urwisko - wielki urwis, straszny łobuz, nicpoń
Z Brónowskygo to łurzisko, nołuczycieli go bzijó, a to nic nie pomogo.

[rita100]

ury-ury - głos przywołania gęsi
uri-uri

[rita100]

uryżować - ukrochmalić

[rita100]

uryżyć - uryżować

[rita100]

urzenić - dojrzeć (o zbożu, owocach)
Pszanica już łurzaniała, możewa jó jutro siec.

[rita100]

usadzić - utemperować kogo, dać komu nauczkę.
Jo go wnetki łusadza, łón sia zaro łuspokoji.

[rita100]

usiąść się - usiąść
łusiójść sia

[rita100]

usłuchać - usłyszeć
Póznam zieczoram łusłuchoł-am jekiś krzik, wiszed-am na dwór, a tam leżoł
Szafrina ze złamanó nogó.

[rita100]

ustać na czym - stanąć na czym
Łustół na stole jek na kozanici i łupsiti zaczuł prazić kazonie.

[rita100]

ustanek - przystanek, przerwa
Na łustonku czekało dziś gwołt ludzi.
Co to dzecko tak bez łustanku riczi ?

[rita100]

ustatkować - uspokoić, utemperować
Jek sia nie łuspokojita, to jo woju wnet łustatkuje.

[rita100]

ustatkować się - uspokoić się, utemperować się, przestać dokazywać
Konie tak sia zlankłi, ze nie mogłi sia ustatkować.
Tróncała sia po wsi i lotuła za chłopokami, a jek sia łożaniuła, to sia dicht
łustatkowała.

[rita100]

łusterować - uspokoić , uciszyć
Tak sia rozpłakoł, ze ni mogłam go łustyrować.
Tego chłopoka nicht nie łustyruje, łón zawdi bandzie robziuł po swojamu.

[rita100]

usterować się - uspokoić się, przestać się awanturować
W młodości to łón buł zadziorni, ale na starość sia łustyrował.

[rita100]

uszcześliwić - uszczęśliwić
łuszcześlizić

[rita100]

uszparować - uciułać, zaoszczędzić
łuszporować

[rita100]

usztaplować - nagromadzić, ułożyć w sągi
Łusztaplowali sobzie drewków na cało zima.

[rita100]

usztrykować - udziać
Łusztrikowałam mu na zima ciepłe źołnianne picie.

[rita100]

usztyftować - założyć, ufundować
Szwanty Franciszek łusztiwtowoł zokon franciszkonów.
Łukowski łusztiwtowoł baldach do nowygo kościoła.

[rita100]

uszykować - ustawić, przygotować; naprawić
Wszistko łuszikowalim na wesele: kupsili pora achtelków psiwa, pora butelków
gorzałki, cigarów pora kostków, zarznyli zieprza i jełozica.
Musza łuszikować ta duża jizba, bu już pora dni ji nie sprzóntałam.
Zamek nie chcioł sia zamikać, ale ślusarz go jekoś łuszikowoł.

[rita100]

uśćknąć - uszczknąć

[rita100]

uślinić - poślinić, zwilżać śliną

[rita100]

uślinić się - zaślinić się
Łuśliniułeś sia jek prosioczek.

[rita100]

uśniech - uśmiech

[rita100]

uśniechać się - uśmiechac się

[rita100]

uśniechnięty - uśmiechnięty

[rita100]

uśnierzać - uspakajać, uśmierzać

[rita100]

uśnierzać się - uspokajać się

[rita100]

uśpić - znieczulić narkozą
Do operacji go łuśpsili.

[rita100]

uśwęcić - uświęcić

[rita100]

utarz - ołtarz
Nosz ksióndz łodpraziuł msza przi małm łutarzu.

[rita100]

utarzowy - ołtarzowy

[rita100]

utarzyk - ołtarzyk
Nejene ludzie majó w domu łutorziki.

[rita100]

utchnąć - utknąć, ugrzęznąć
Łutchnyli z furó w błocie.

[rita100]

utchwić - utkwić
Pod paznokciam łutchsiuł mu źur.

[rita100]

utnąć - uciąć, ściąć
Czamu łutnyliśta ta brzoza, co stojała dicht przi stodole ?

[rita100]

utrapiony - człowiek opętany przez złego ducha
Do Gyczwałdu przijyżdzali ludzie łutrapsione, a ksiónc wigonioł z niych czarta.

[rita100]

utszta - uczta, przyjęcie

[rita100]

utsztować - ucztować

[rita100]

utścić - uczcić
Łutścili go jek nolepszygo przijociela.

[rita100]

utściwy - uczciwy

[rita100]

uwarzyć - ugotować
Kobziyta chłopozi łuwarzi, łopłucze go i wszistko mu prziszikuje.

[rita100]

uwrocie - skraj pola przy drodze, nad łąką, jeziorem itd
Nech szurki podpasó krowi na łuwrociu.

[rita100]

uzagować - upiłować

[rita100]

uzreć - ugryźć, ukąsać
Nie bój sia, tan psies cia nie łuzre.

[rita100]

użerać - ujadać
Jek chto w noci do noju przichodzi, to psi tak łużyrajó, że wszistkich łobudzó.

[rita100]

użerać się, uzryć się - upijać się
Jek buł plebiscyt, to mniemnieckie pachołki noprzód sia łużyrali, a potam śli
dokuczać Polokom.

[rita100]

użerty - pijany do nieprzytomności
Konie mu łuciekli i same pośli do domu, a łón leżoł przi drodze kele Heroda
łużerti jek bela ze złomanó nogó.

[rita100]

używić - wyżywić, żywiąc utrzywmywać
Jedan łojciec łużizi i dwanaście dzieci, a łóne nie potraszó łużizić jenygo
starygo łojca.

[rita100]

używić się - utrzymać się, wyżywić się
Z tygo małygo kowałka pola łużyżi sia cała familija.
Te małe kozocke kóniki łużizió sia bile czam; łóne wcole łowsa nie brukujó.