Fly-by-wire

[matrek]

"Skonstruowany na bazie pojedynczego, potężnego silnika F-16 jest lekki.
Dysponuje więc ogromnym zapasem ciągu, a co za tym idzie, dużą prędkością
wznoszenia i znakomitym przyspieszeniem. Ale jego cecha podstawowa,
zapewniająca mu doskonałą zwrotność, wynika z zamierzonej niestabilności.
Specjaliści doskonale wiedzą, że równowaga między stabilnością, a
niestabilnością była podstawową troską konstruktorów samolotów myśliwskich od
czasów I wś. W samolocie stabilnym środek siły nośnej i środek ciężkości
znajdują się blisko siebie. Jeśli dokona się przesunięcia środka siły nośnej
ku tyłowi, samolot może szybciej zmieniać kierunek, co w walce powietrznej
daje mu przewagę nad samolotem bardziej stabilnym, ale jednocześnie staje się
znacznie trudniejszy w pilotażu. Aby złagodzić tę trudność, zamiast systemu
mechanicznego, w którym ruchy drążka sterowego są przenoszone na ruchome
powierzchnie sterujące za pomocą cięgieł, zastosowano elektryczny system
"sterowania po drucie" (Fly-by-Wire), z wykorzystaniem joistick'a, niewielkiej
dźwigni połączonej poczwórną instalacją elektryczną z mechanizmami
wykonawczymi, a problem niestabilności rozwiązują aż cztery komputery, zanim
właściwy impuls dotrze przewodowo do mechanizmów wykonawczych. Kiedy
skomputeryzowany system sterowania przezwyciężył problem niestabilności,
natychmiast pojawiły się nowe korzyści aerodynamiczne...."

[fulcrum1]

Su-27 też ma fly-by-wire tyle, że analogowy. Plus jest taki, że pilota Su nie
ogranicza komputer. W F-16 po prostu nie da się zrobić pewnych manewrów bo
układ sterowania na to nie pozwoli

[matrek]

fulcrum1 napisał:

> Su-27 też ma fly-by-wire tyle, że analogowy. Plus jest taki, że pilota Su nie
> ogranicza komputer. W F-16 po prostu nie da się zrobić pewnych manewrów bo
> układ sterowania na to nie pozwoli

A jaka to roznica? Tzn., miedzy analogowym, a cyfrowym? I jeden i drugi
calkowicie kontroluje samolot, natomiast gdyby cyfrowy dawal w efecie mniejsza
manerwowosc, chyba amerykanie nie pchaliby sie w to, zwlaszcza przy wiekszych
kosztach, nie sadzisz?

[lancerb1]

FBW z care-free jaką ma F16 C daje jednak ogromną przewagę. Pilot nie musi
pilnować ciągle parametrów w obawie że może je przekroczyć i wejść w krytyczne
stany. Może niemal machać drągiem jak popadnie. W Suce trzeba jednak
rygorystyczniej pilnowac parametrów.

[skyddad]

Na poczatku byly problemy z Jas 37 Gripen,sterownie odbywalo sie wlasnie przy
pomocy Fly-by-wire nie z powodu zle funkcjonujacej konstrukcji tylko niedowierzaniu
pilotow w te urzadzenie plus utrzymywamnie stabilnosci.Pierwszy wypadek Gripena
na pokazach lotniczych w Stockholmie pare lat temu udowodnil ze zawinil faktor
ludzki.
Pilot stary oblatywacz i wyjadacz w momencie wykonywania lotu i akrobacji w
pewnym mnomencie stracil panowanie nad maszyna ,melduje ze uklad sterowania
wysiadl i opuszcza (zdrowa) maszyne.Oczywiscie sie katapultowal.dziennikarze
filmowali to zdarzenie od poczatku.Nastapila analiza filmu i co zauwazono ze po
opuszczenia samolotu przez pilota komputery ustabilozwaly i samolot byl gotow
do lotu poziomego,no ale coz pilota nie bylo i wzial i spadl.Co sie okazalo ze
pilot reaguje duzo szybciej niz eklektronika,nalezalo nie wpadac w panike tylko
swoje odczekac i dac gazu.Pilot zostal wyslany na emeryture.Konstruktor
Joysticka dostal zadanie aby nie bylo opoznienia i naprawde to funkcjonowalo.
Dzisiaj zostalo dopracowane do perfekcji ale wyslano wszystklich starych pilotow
na emeryture i za sterami juz nowych maszyn siedza piloci nowej generacji.Nawyki
z starej szkoly robia wiecej szkody niz pozytku.
Amerykanie w swoich pierwszych konstrukcjach mieli podwojne sterowanie
Fly-by-wire i obok stary kochany mechaniczny.Dzisiaj juz sie uzywa tylko ten nowy.
Pzdr.Sky.

[misza_kazak]

fulcrum1 napisał:

> Su-27 też ma fly-by-wire tyle, że analogowy.

Zgadza sie.
Na Mig-29K i Su-27KUB i poznejszych modyfikacjach juz stoi cyfrowa FBW

[fulcrum1]

Pytanie:

Jaki fbw jest w Su-30 MKI i MKK? W MKI chyba cyfrowy?

[misza_kazak]

fulcrum1 napisał:

> Jaki fbw jest w Su-30 MKI i MKK? W MKI chyba cyfrowy?

W MKI analogowo- cyfrowy SDU-10MK

www.airshow.ru/expo/22/prod_2020_r.htm
A na MKK Analohowy SDU-10


Na MIg-29m cyfrowy SDU-915-01

www.airshow.ru/expo/22/prod_2019_r.htm

Połowicznie

[adam_al]

Tzn. Su-27 ma czynny układ analo­gowy bez rezerwowego mechanicznego dla
sterowania podłużnego (SDU-10-27 nazywa się to ustrojstwo) i do wychylania klap
przednich. Układ sterowa­nia poprzecznego i kierunkowego (usterzenie piono­we) są
mechaniczne - układ areodynamiczny zapewnia stateczność w tym zakresie.
> Plus jest taki, że pilota Su nie ogranicza komputer.
Brakuje cyfrowego fly-by-wire nie dla plusów lecz dlatego, że nie było to
możliwe technologicznie, nowsze wersje rodziny Su mają go na pokładzie.
Podejrzewam zresztą, że w przypadku cyfrowego układu czynnego sterowania można
podkręcić zakres pewnych parametrów np. w celu bardziej widowiskowego fikania
koziołków.

>W F-16 po prostu nie da się zrobić pewnych manewrów bo
> układ sterowania na to nie pozwoli

Rodzaj manewrów jest rzeczywiście ograniczony bardziej przez dopusz­czalny
zakres przeciążeń i kątów natarcia pilnowanych przez system niż same możliwości
areodynamiczne i techniczne samolotu.

[jorl]

Pierwsze to cos czytalem ze jeden polski F16 ma silnik do wymiany bo jakies
parametry, zapewne przeciazenia, zostaly przekroczone. To nie byl wypadek czyli
system fly-by-wire nie pomogl. Bo chyba akurat tu powinien.
Sluzbowo mam znajomego inzyniera Francuza ktory poprzednio pracowal przy
projektowaniu smiglowca NH90.
On mi opowiadal ze pierwsze mialy system chyba cos w rodzaju tego fly-by-wire
analogowy bo inzynierowie nie mieli smialosci ryzykowac w cyfrowy. Ten
smiglowiec byl dlugo opracowywany i po kolei byly opracowywane cyfrowe systemy.
Ciekawe ze on nieufnosc do cyfrowych systemow przeniosl do tej firmy z ktora ta
gdzie ja pracuje wspolpracuje. Wlasnie do sterowanie koparki dla nich mielismy
opracowac system. Czujniki i uklad kontrolny. On chcial tutaj tez przesylanie
sygnalow analogowe i ja ich przekonalem do cyfrowego. Jest dokladniejszy i
stabilniejszy.
Moj cyfrowy pracuje i to dobrze ale widac inercje u wielu tez na Zachodze.
Oczywiscie to nie samolot ale tez dosc skaplikowany.
A wiec spokojnie ,kazdy gotuje tylko z woda, jak Niemcy mawiaja.
Pozdrowienia