Pyry na Warniji

[tralala33]

Pyry na Warniji – i vice versa, czyli wątek o ludzkich związkach między
Wielkopolską a Warmią.
Taki pomysł przyszedł mi do głowy, kiedy odkryłam, że Maria Paruszewska,
współpracująca z Feliksem Nowowiejskim poetka, autorka słów wielu kolęd i
pieśni, także Hymnu warmińskiego, urodziła się w wielkopolskiej rodzinie
ziemiańskiej.
ww2.tvp.pl/tvppl/780,20050521207151.strona

Poszukam więc innych pyr wielkopolskich, które pokochały Warmię, tudzież
Warmiaków, którzy swoje życie związali z Wielkopolską. Mam nadzieję, że żaden
rychtyczny Warnijak sia nie zajadozi, bo pierwszy w kolejce czeka nie kto
inny, jak Seweryn Pieniężny senior.

Seweryn Pieniężny senior

[tralala33]

Seweryn Pieniężny senior urodził się 6 stycznia 1864 roku w Poznaniu. Tam też
wyuczył się zawodu drukarza i pracował jako zecer w oficynie ‘Gońca
Wielkopolskiego’. Do Olsztyna przyjechał w lipcu 1888 roku, żeby pomóc Janowi
Liszewskiemu w redagowaniu ‘Gazety Olsztyńskiej’, której pierwszy numer ukazał
się 16 kwietnia tegoż roku. Trzy lata później objął redakcję ‘Gazety’, gdy Jan
Liszewski chory na gruźlicę musiał zrezygnować z prowadzenia ‘Gazety’.

W kwietniu 1891 roku ożenił się z siostrą Liszewskiego, Joanną. Ich związek był
przedmiotem niemałego skandalu w Olsztynie, gdyż syn Seweryna i Joanny, Seweryn
junior, urodził się rok przed ślubem swoich rodziców, a w tamtych czasach nie
było dobrze widziane. Trudno się jednak dziwić Sewerynowi, bo na zachowanych
zdjęciach Joanna wygląda bardzo atrakcyjnie

Seweryn Pieniężny przylgnął do swojej nowej ojczyzny. Poza
prowadzeniem ‘Gazety’ brał udział w ruchu polskim na Warmii, organizował
biblioteki Towarzystwa Czytelni Ludowych, pomagał też w zorganizowaniu Polsko-
Katolickiego Towarzystwa Ludowego Zgoda dla robotników i rzemieślników
warmińskich w Olsztynie. W 1893 pojechał do Watykanu, gdzie reprezentował
Warmię na uroczystościach pięćdziesięciolecia kapłaństwa Leona XIII.

W 1905 roku z powodów zdrowotnych przekazał redakcję ‘Gazety Olsztyńskiej’
bratu, Władysławowi Pieniężnemu. Zmarł w Olsztynie 2 listopada tegoż roku, w
wieku niecałych 42 lat.

[rita100]

Nic nam Tralala nie przeszkadza Mam pytanie czy Seweryn Pieniężny jest
pochowany w Olsztynie ?
Mlodziutko zmarł.

[tralala33]

Na pewno tak, ale nigdzie nie mogę znaleźć odpowiedzi na pytanie gdzie? Jego
syn, Seweryn Pieniężny junior, czyli Kuba spod Wartemborka, zginął rozstrzelany
w obozie koncentracyjnym Hohenbruch pod Królewcem 2 lutego 1940 roku. Po wojnie
sprowadzono jego prochy do Olsztyna i pochowano. Jeśli się nie mylę - w grobie
Jana Liszewskiego na cmentarzu św. Jakuba (to zaraz za torami i wiaduktem od
ul. Paryzantów do al. Wojska Polskiego). Ale gdzie jest pochowany jego ojciec?
No i matka? Naprawdę nie wiem.

[rita100]

Kuba spod Wartemborka - popatrz się, to Kuba był synem juniora Seweryna
Pienięznego - teraz rozumię. Tyle postaci mi się przewineło , że nie
kojarzyłam. Czyli na tym cmentarzu Kuba leży, co dawniej po nim łaziłam. Nie
wiem co tam teraz jest, ale był wątek fajny o cmentarzach ze zdjęciami z
Olsztyna. Chyba being28 robił zdjęcia tego cmentarza.
A gdzie zamieścić te monologi Kuby - fajne były. Moze wtym watku, bo jednak
będziemy go kojarzyć z ojcem.

[tralala33]

Jakby się udało więcej tych monologów znaleźć - może czas udać się do zwykłej,
realnej biblioteki - to można by Kubie spod Wartmeborka osobny wątek poświęcić.
A tu będę dalej swoje pyry uprawiać, no i może ktoś łaskawy wskaże grob
Seweryna ojca? przeszukam zdjęcia Suda - może tam gdzieś na ślad trafię?

[tralala33]

Na razie trafiłam tylko na historię poszukiwania grobuJana Liszewskiego, czyli
szwagra Seweryna Pieniężnego seniora

Joanna Śmiechowska wspomina jak z mężem chodziło po dawnym cmentarzu parafii
olsztyńskiej katedry znajdującym się przy ulicy Wojska Polskiego i odczytywali
napisy na nagrobkach. Wreszcie na samym końcu znalazły wspólną mogiłę Jana
Mazy, Leona Włodarczyka i Seweryna Pieniężnego juniora. Z tekstów historycznych
wiedziały, że Liszewski spoczywa razem z wymienionymi na nagrobku. 10 listopada
ubiegłego roku, w rocznicę urodzin Liszewskiego, obie nauczycielki z dziećmi z
koła tropicieli wybrały się na ten cmentarz, żeby posprzątać okolice grobu.
- Chciałybyśmy odrestaurować grób, postawić tablicę pamiątkową - mówi pani
Joanna. - Pan Jan Chłosta poradził nam, żebyśmy postawiły obok kamień
pamiątkowy z napisem pamiątkowym: "Polakiem był sercem i duszą".

www.wm.pl/index.php?ct=reporter&id=591248

[rita100]

Żeby nam to nie uciekło , bo mam pod ręką

tralala33 27.02.06, 20:48 + odpowiedz


A mi się udało, ale faktycznie forum dziś chodzi bardzo ospale. W dodatku
właśnie mnie wylogowało i wycięło gotowy post (
Nie wiem, jakiej to pracy podjąłby się pan Cyfus, ale już się cieszę. Będą nowe
gawędy? Gazeta Olsztyńska nie chciała drukowac gwary warmińskiej. Dobre sobie,
to niech wrócą do dawnej nazwy swojej gazety z lat pięćdziesiątych Głos
Olsztyński - organ PZPR, i niech nie udają spadkobierców rodziny Pieniężnych.
Seweryn Pieniężny nie wsydził się pisać polszczyzną stylizowaną na gwarę.

[rita100]

Kuba z Wartemborka godo
tralala33 27.02.06, 20:53 + odpowiedz


„Gazeta Olsztyńska" nr 41 — wtorek, 19 lutego 1929 roku
Moi Złoci! Strasznie mi markotno, że tak długo do Waju pisać nie mogłem. Nie
moja jednak jest w tym wina, lecz przeszkodę odgrywa „vis major" czyli siła
wyższa, którą jest mróz. Obiecałem Wam, że po teatrze w Olsztynie do Was
napiszę. Więc chociaż już dwa tygodnie minęły, chce zło naprawić. Byłem w
tej „Concordiji" i obejrzałem sobie ten tejater. Pomimo mrozu przybyło bardzo
dużo ludzi, tak że pan Biegała otworzyć musiał dużą bramę. Amatorzy odegrali
swoje role lepiej jak aktorzy niemieccy z trojdanku 3. Nie będę tutaj nikogo
wyróżniał, tylko powiem „Bóg zapłać" za tę ucztę duchową. Jeno ten obżarty Fryc
mi się nie spodobał. Chodził on z gnatem w ręku, jak gdyby chciał jeść na
zapas. Pewnie miał strach postu. Po przedstawieniu była fest zabawa. Tańczyłem
w lewo i w prawo prawie z wszystkimi frajlenami. Najgorzej było, gdy wróciłem
do domu. Od „podpierania ściany" zrobiło mi się słabo. Idąc więc z Wartemborka
do Łapki zmarzły mi uchole, zaschło gardło i gdy przybyłem do domu byłem prawie
nieżywy.
Na drugi dzień ani rusz, ani ręką, ani nogą ruszyć nie mogę. Z gardła głos się
wydobywa. Jeno patrzałem w pułap jak konające ciele. Gospodyni ręce załamuje,
gospodarz klnie, bo zachciało mu się draszować — i stał się rwetes jak na
jarmarku. Pierwsza odzyskała równowagę gospodyni. Posłała do Wartemborka po
doktora. Ten oklepał mnie, obmacał, spojrzał do gęby i powiada — grypa.
www.domwarminski.pl/content/view/321/443

Wanda Pieniężna

[tralala33]

Choć Seweryn Pieniężny junior urodził się w Olsztynie, z matki Warmiaczki, to
za żonę wziął sobie wielkopolską pyrę!

Wanda Pieniężna urodziła się w Żninie, w 1867 roku. Była córką listonosza,
Konstantego Dembińskiego. Ukończyła gimnazjum (kiedyś to było coś!), i
rozpoczęła pracę w biurze prawnym, a następnie w Ministerstwie b. Dzielnicy
Pruskiej w Poznaniu.

W 1920 roku jako ochotniczka przyjechała na tereny plebiscytu i trafiła do
Olszyna, gdzie rozpoczęła pracę w Konsulacie RP. Tu poznała Seweryna
Pieniężnego, a już w listopadzie 1920 roku odbył się ich ślub. Seweryn i Wanda
doczekali się trojga dzieci. Wanda pomagała mężowi w pracach wydawniczych i
redakcyjnych. Sama działała też w organizacjach kobiecych i w pracach Polsko-
Katolickiego Towarzystwa Szkolnego.

We wrześniu 1939 roku, dwa dni po tym, jak Gestapo aresztowało i wywiozło jej
męża, Wanda także została aresztowana i skazana na 9 miesięcy więzienia. Po
wyjściu z więzienia, wraz z dziećmi, zamieszkała w baraku przy ul. Lubelskiej.
Przez całą wojnę pracowała w fabryce wyrobów cementowych.

Po 1945 roku została w Olsztynie i została sekretarką w biurze Pełnomocnika
Rządu na Okrąg Mazurski, którym był radziecki pułkownik Jakub Prawin. Tamtych
czasów dotyczą jej spisane wspomnienia ‘Jakub Prawin’. W latach 1957-1961 Wanda
Pieniężna była posłanką do Sejmu PRL, należała do klubu poselskiego ‘Znak’.
Wanda Pieniężna zmarła w Olsztynie 25 stycznia 1967 roku.

[tralala33]

O Wandzie Pieniężnej pamiętają w Żninie
www.um.znin.pl/Miasto/Historia_Znina.htm
'Wanda Pieniężna (1897-1967) – urodzona w Żninie. Pochodzi z rodziny
Dembińskich, znanej rodziny mieszczańskiej. Wraz ze swym mężem Sewerynem
Pieniężnym, wydawcą i redaktorem „Gazety Olsztyńskiej”, walczyła o polskość
Warmii i Mazur. Jej mąż został zamordowany przez nazistów w obozie Hohenbruch.
Ona przeżyła Ravensbrück i doczekała się spełnienia idei, o którą całe życie
walczyła.'

Hm, to ostatnie zdanie chyba jest na wyrost.

[tralala33]

Łejery - ale dałam plamę, nie wiem, czy mi Pani Wanda wybaczy? Postarzyłam ją
ni mniej ni więcej tylko o trzydzieści lat! Wanda Dembińska urodzła się w roku
1897, a nie 1867. Mea culpa.

[rita100]

w taki momencie, kiedy się zrobi nieumyślny błąd, mówię na szczęście

[tralala33]

No to jeszcze raz - na szczęście! Czemuż mi się wydawało, że Żnin to
Wielkopolska, podczas gdy to już Pałuki
Jednym słowem Wanda Pieniężna była pałuczanką, a nie wielkopolanką. Dobrze, że
choć w Poznaniu pracowała, i stamtąd do Olsztyna przyjechała, to może choć
trochę usprawiedliwi jej obecność w tym wątku.

[rita100]

"Wanda Pieniężna, wybitna działaczka polonijna w Olsztynie, została w styczniu
1940 roku skazana przez sąd na dziewięćiomiesięczny pobyt w obozie
koncentracyjnym w Ravensbruck. Następnie w lutym 1945 roku funkcjonariusze NKWD,
mimo przedłożonych dokumentów i swiadków, uznali, ze zasłużoną działaczkę spod
znaku rodła należy deportować na roboty w głąb Rosji. Z kolumny Niemców, którzy
dotarli do Mławy, Wandę Pieniężną zdołano wydostać."

Kellmann "Klebark Wielki"

Feliks Nowowiejski

[tralala33]

Feliks Nowowiejski, będąc rychtycznym Warnijakiem, urodził się w Wartemborku,
czyli dzisiejszym Braniewie. Domu, w którym przyszedł na świat 7 lutego 1877
roku, już nie ma, ale w wybudowanej w tym samym miejscu kamienicy jest po dziś
dnia maleńkie muzeum poświęcone jego postaci.

Początkowo Feliks uczył się muzyki w szkole muzycznej w Świętej Lipce. Ciekawe,
czy jako uczeń mógł grać na sławnych świetolipskich organach? Dzięki wygranej
nagrodzie na konkursie w Londynie w 1989 roku, Feliks wyjechał na dalsze studia
muzyczne do konserwatorium w Berlinie, potem do Szkoły Muzyki Kościelnej w
Ratyzbonie, i ponownie do Szkoły Mistrzów w Berlinie.

Warmiakom znany jest Feliks Nowowiejski jako autor melodii do słów ‘O Warmio
moja miła’. Dziś w samo południe słyszymy fragment tej pieśni z wieży Nowego
Ratusza. Polakom znana jest jego melodia do ‘Roty’, napisanej przez Marię
Konopnicką. A światową sławę za życia Nowowiejski zyskał za dużo bardziej
poważne utwory – oratoria ‘Znalezienie świętego krzyża’ (1906) i Quo Vadis
(1907). Nowowiejski skomponował też 4 symfonie, poematy symfoniczne, koncerty,
10 mszy, kantaty, hymny, dwie opery ale też i kolędy oraz około 600 pieśni
chóralnych i solowych. Od 1962 roku Orkiestra Filharmonii Olsztyńskiej nosi
imię Feliksa Nowowiejskiego.

[tralala33]

Co jednak robi Feliks Nowowiejski w wątku o pyrach wielkopolskich? Otóż od 1919
roku Feliks Nowowiejski mieszkał w Poznaniu, gdzie do 1927 roku był profesorem
w konserwatorium. Działał też jako dyrygent, organista (przydały się nauki
świętolipskie!), a przede wszystkim jak kompozytor.

Związał się z Poznaniem ale o Warmii nie zapomniał, szczególnie w czasie
plebiscytu 1920 roku. Przyjechał wtedy do Olsztyna i Barczewa, brał udział w
polskich koncertach, skomponował warmiński hymn. Gazeta Olsztyńska napisała o
nim, że wyjechał z Warmii jako Niemiec, a wrócił jako Polak.

Po przegranym plebiscycie nadal myślał o polskich Warmiakach. W zorganizowanym
przez niego kursie dla organistów brali też udział utalentowani muzycznie
młodzi ludzie z Warmii.
W czasie okupacji skrył się w Krakowie. Doczekał tam końca wojny, zdążył
jeszcze wrócić do wyzwolonego Poznania, gdzie zmarł 18 stycznia 1946 roku.


www.poznancity.republika.pl/nowowiejski.htm

[tralala33]

A tu najdłuższy i najdokładniejszy biogram internetowy Feliksa Nowowiejskiego w
polskim internecie - tak długi, że nie wiem, czy mi się link nie zwinie?
www.muzeum.srem.pl/gazetasremska/wrzesien-pazdziernik/trzypokolenia.htm

Feliks sum - vivo sine curis,
czyli
Feliks sum bez granic - kłopoty mam za nic!

[tralala33]

I jeszcz fragment z artykułu o muzeum Feliksa Nowowiejskiego w Barczewie, wraz
ze smutnym pytaniem.

'Pomysł umiejscowienia biograficznego Muzeum Feliksa Nowowiejskiego, w
rodzinnym mieście wielkiego kompozytora narodził się w sierpniu 1946 roku wraz,
z propozycją zmiany nazwy miasta na Nowowiejsk. Po latach z ponowną inicjatywą
wystąpiło Muzeum Mazurskie w Olsztynie. Tam powstał projekt utworzenia
biograficznego Muzeum F. Nowowiejskiego w Barczewie. Jedyną do przyjęcia
lokalizacją był budynek przy ul. Mickiewicz 13, na którego miejscu dawniej
znajdował się skromny, parterowy, rodzinny dom kompozytora. Pierwotnie
uroczyste otwarcie Muzeum zaplanowano na 29 czerwca 1961 roku. Jednak
organizatorzy przesunęli termin na 15 lipca 1961 roku, w przeddzień
pięćdziesiątej pierwszej rocznicy prawykonania „Roty” na krakowskich błoniach.


Dziś z fasady budynku przy ul. Mickiewicza 13 miejscami odpada tynk. Nie
ogrzewane dostatecznie w okresie zimowym pomieszczenia muzealne mają ujemny
wpływ na zgromadzone eksponaty. Brak nowych ekspozycji i akcentów łączenia
historii ze współczesnym życiem powoduje mniejsze zainteresowanie naszych
mieszkańców tą placówką kulturalną. Czyż nie wskazane byłoby odnaleźć się w
grupie i współpracować z instytucjami czy towarzystwami zajmującymi się
propagowaniem twórczości Feliksa Nowowiejskiego, w kraju i zagranicą ? Może
warto zastanowić nad lepszą promocją czy nowym folderem, a także nad innym
sposobem funkcjonowania ?'

www.zenderowski.gower.pl/a-barczewo/404.htm

[rita100]

a i Kraków był dla Feliksa Nowowiejskiego tajemniczą kryjówką.

[rita100]

Tralala, zidzisz jek dokłodnie citom wpisy

[tralala33]

No jo - aż ma gamba czerzianiaje. Ziem - erratę dam:
Feliks Nowowiejski, będąc rychtycznym Warmiakiem, urodził się w Wartemborku,
czyli dzisiejszym Barczewie.

[rita100]

Felik Nowowiejski
Znalazłam pewne wydarzenie z życia Felksa Nowowiejskiego, bardzo ciekawe ,
wśród opisu orkiest śląskich. Jak wiemy bardzo duże znaczenie tak w Prusach
Wschodnich jak i na Ślasku miały orkiestry wojskowe , jak i górnicze.
W październiku 1909 roku odbył się zjazd polskich orkiestr dętych na Zadolu w
Katowicach. Ale zanim zaczęto się regularnie organizować w związki
przygotowywana była uroczystość niezwykle ważna dla śląskiego śpiewactwa, a
mianowicie odsłonięcie pomnika Władysława Jagiełły w Krakowie. Do udziału w tym
pamiętnym wydarzeniu chóry przygotowywały się wyjątkowo starannie. Ta gorliwość
jednakże skomplikowała plany śpiewaków. Policja wykryła przygotowania chórów do
zbiorowego wyjazdu i udaremnienia go. Jan Fojcik w "Materiałach do dziejów
ruchu śpiewniczego na Ślasku" przytacza treść pisma starosty powiatu
tarnogórskiego, ktory do podległych mu placówek rozesłał poufny ogólnik z datą
17.VI.1910. W piśmie tym informuje on, że "jakiś profesor Nowowiejski (!) z
Krakowa stara się chóry polskie z Górnego Śląska, Wielkopolski oraz Prus
Wschodnich i Zachodnich pozyskać do udziału w pochodzie organizowanym z okazji
rocznicy bitwy grunwaldzkiej w Krakowie. Gdyby Nowowiejskiego w tamtejszym
obwodzie spotkano, należy postąpić w taki sam sposób, jak to zostało zarządzone
w stosunku do sprawy Gutkowskiego. Podobnie należy postąpić także wobec
dalszych galicyjskich emisariuszy, ktorzy by zachęcali do organizowania
wycieczek na obchód grunwaldzki. O każdym wypadku należy starostwu niezwłocznie
donieść.
Śpiewacy wyjeżdzali więc do Krakowa na własną rękę. Pod pomnikiem Jagiełły
stanęli w jednym chórze zbiorowym, ktorym dyrygował właśnie sam Feliks
Nowowiejski.
Była to tak zwana Święta Pieśń.
oj, i chór z Warmii był napewno też.

Kazimierz Jaroszyk

[tralala33]

Kazimierz Jaroszyk urodził się 19 grudnia 1878 roku w Poznaniu (ładny prezent
na Gody dla Jaroszyków Jego ojciec był robotnikiem, a syn wykształcił się na
drukarza i pracował w 'Dzienniku Poznańskim' i 'Gońcu Wielkopolskim'. Poznał
Seweryna Pieniężnego (seniora) i przyjechał do Olsztyna, gdzie przez kilka
tygodni zastępował go w 'Gazecie Olsztyńskiej'. W połowie lutego 1908 roku
wyjechał do Szczytna, na Mazury, gdzie redagował i drukował słowo polskie w
gazecie "Mazur'.
Poznaniacy pomogli mu utworzyć Mazurski Bank Ludowy. Zakładał też biblioteczki
dla Mazurów we wsiach pod Szczytnem.

[tralala33]

Pierwszego stycznia 1921 roku Kazimierz Jaroszyk wrócił do Olsztyna i objął
stanowisko redaktora 'Gazety Olsztyńskiej'. Pisał artykuły, felietony, także w
języku niemieckim. Niechętny był jednak ówczesnym działaniom Związku Polaków w
Niemczech i rządom Józefa Piłsudskiego. W 1928 roku stracił stanowisko
w 'Gazecie Olsztyńskiej' i wyjechał do Mławy. Tam też zmarł w 1941 roku.
Dziesięć lat wcześniej wydał wspólnie z Hugonem Barhke książkę 'Walka o
Mazowsze Polskie.'

[tralala33]

Tyle ciekawego napisał o Kazimierzu Jaroszyku Jan Chłosta (Słownik Warmii), tu
zaś ciekway link i artykuł o synu Kazimierza. Dla mnie najciekawsze są te
fragmenty, w których opisany jest dom Jaroszyków w Szczytnie.

pobocza.pl/pob08/hi42.html

Ojciec w każdą sobotę zadawał dzieciom prace domowe, matka konsekwentnie
pilnowała aby je odrabiali. Za nieodrobienie zadań, groziła kara
kilkudniowego "aresztu domowego". Natomiast w każdą niedzielę na stokach fosy
tzw. zamku Jurandowskiego, twarzą zwróceni w stronę południa - ku Polsce,
rodzice udzielali lekcji historii. Zaczynały się one bardzo atrakcyjnie,
wskazując na południe, ojciec pytał -co tam jest? Dzieci odpowiadały chórem "
Polska". Następnie opowiadał o Bolesławie Chrobrym, który kazał wbijać słupy
graniczne na zachodzie, o Czarneckim umierającym ze słowami " jam nie z roli,
ani z soli, ale z tego co mnie boli wyrosłem " - wyjaśniając sens tych
wypowiedzi, i o wielu innych przykładach patriotycznego bohaterstwa.

Wieczorami rodzice czytali im wiersze Mickiewicza, Słowackiego, Konopnickiej no
i oczywiście trylogię Sienkiewicza. Największe wrażenie na Panu Henryku robiło
opowiadanie rodziców o wizycie Henryka Sienkiewicza w redakcji "Mazura" w 1909
r. Wzruszona matka częstowała gości ciastem i kawą, gdy rozległ się płacz
Henia, Sienkiewicz zapytał matkę jak ma dziecko na imię - Henryk -
odpowiedziała. Jak Go Pani wychowa w tym niemieckim, zgermanizowanym Szczytnie?
Postaramy się zrobić wszystko, by wychować Go na gorącego patriotę - usłyszał w
odpowiedzi.


W 1918 r. dzięki pomocy burmistrza - Meya, udało się ojcu zapisać Henryka do
septimy, jedenastoklasowego gimnazjum. Był jedynym Polakiem w tej szkole. To,
że mógł do niej uczęszczać, sprawił szczęśliwy przypadek. Burmistrz Mey,
uczciwy Niemiec, żywił do rodziny Jaroszyków dużo sympatii, czego nie mogli mu
wybaczyć miejscowi szowiniści. Przyjaźń ta zaczęła się w dniu narodzin
Henryka.Pan Kazimierz Jaroszyk spotkał się w domu położnej z Meyem, któremu tej
nocy również miał się urodzić syn. Sytuacja była dramatyczna. Mey posłał
położną do swojej żony, a Panu Kazimierzowi pomógł znaleźć inną. Wszystko
zakończyło się szczęśliwie.

[tralala33]

I jeszcze coś o młodszym synu Kazimierza Jaroszyka
www.roman.biskupin.wroc.pl/jaroszyk.html

Witold Jaroszyk urodził się 9 kwietnia 1920 r. w Szczytnie na terenie Prus
Wschodnich. Jego rodzice (Kazimierz i Teodora) byli zagorzałymi patriotami.
Ojciec wydawał czasopismo polskie "Mazur", brał także aktywny udział w
popularyzowaniu plebiscytów.

Młody Witold ukończył szkołę powszechną w Mławie, która wówczas znajdowała się
na terenie Polski. Latem tegoż roku przeszedł szkolenie szybowcowe w
Ustianowej, a następnie odbył kurs unitarny w podchorążówce piechoty. Na
początku 1939 r. wstąpił do Szkoły Podchorążych Lotnictwa w Dęblinie. We
wrześniu 1939 r. jako kapral podchorąży nie walczył.

16 sierpnia 1941 r. Jaroszyk przydzielony został do 301 Dywizjonu "Ziemi
Pomorskiej". Nocą z 26 na 27 marca 1942 r. poleciał jako pierwszy pilot. Nad
Düsseldorfem, już po zrzuceniu ładunku, jego Wellington został trafiony przez
obronę przeciwlotniczą i spadł, grzebiąc we wraku całą załogę.

W czasie wojny Witold Jaroszyk spisywał pamiętnik, który na wypadek jego
śmierci miał być przekazany rodzicom. Dzięki kolegom poległego, dziennik ten
trafił do państwa Jaroszyków.

[rita100]

schlesien.nwgw.de/foto/displayimage.php?album=94&pos=31
Tu mam zdjęcie dawnej Gazety Olsztyńskiej

Augustyn Steffen

[tralala33]

Augustyn Steffen to kolejny Warmiak, który wybrał się do Poznania (i Krakowa
też) po nauki, i to z dobrym skutkiem. Dla nas ważny, bo został entografem,
folklorystą, wielkim badaczem ziemi warmińskiej, a w dodatku pociągnął za zobą
młodszego brata, Wiktora Steffena.

[tralala33]

Augustyn Steffen, urodził się 15 listopada 1901 roku w Unieszewie, niedaleko
Olsztyna. Był synem rolnika Jana i Marty z domu Turowskiej. Początkowo
kształcił się do pracy w banku, i właśnie w Poznaniu skończył kurs bankowości.
Potem pracował w bankach w Lubawie i Sztumie. Jednak w końcu przeważyły
zainteresowania folklorem i językiem – Augustyn powrócił na nauki do Poznania,
tym razem wybrał studia z filologii klasycznej na Uniwersytecie Poznańskim,
oraz dodatkowo z filologii polskiej i etnografii na Uniwersytecie Jagiellońskim
w Krakowie. Tam też zdobył tytuł doktora nauk.

[tralala33]

W latach 1932-1933 powrócił na Warmię, gdzie zbierał teksty gwarowe i ludowe
pieśni. Po wybuchu wojny przedostał się na Rumunię, stamtąd na Cypr. Ochotniczo
służył w Samodzielnej Brygadzie Karpackiej na Środkowym Wschodzie. Po wojnie
przez kilka lat był wykładowcą w Studium Polonistycznym amerykańskiego
uniwersytetu w Bejrucie, potem pracował na uniwersytecie w Lund, w Szwecji, aż
w końcu przeniósł się do Anglii. Zmarł 15 czerwca 1992 roku w Cavendish koło
Londynu.

[tralala33]

Rodzinna ziemia, Warmia, stanowiła ważny temat pracy naukowej Augustyna
Steffena. Wydał on m.in. Zbiór polskich pieśni ludowych z Warmii (trzy tomy,
lata 1931-1937), Rymy dziecięce, zagadki i przysłowia z Warmii (1937),
Opowiadania komiczne i podania z Warmii (1937), Język polskiej Warmii cz. 1
Teksty (1938), Nasi poeci (1935). W tym ostatnim tomie zamieścił wiersze
swojego brata, Wiktora Steffena, oraz swoje własne poezje.
(na podstawie Słownika Warmii, Jana Chłosty)

Brat Augustyna, Wiktor, także studiował na Uniwersytecie w Poznaniu. Ale o tem
potem.

[rita100]

Zitaj Tralala

Zbiór polskich pieśni ludowych z Warmii (trzy tomy,
lata 1931-1937), Rymy dziecięce, zagadki i przysłowia z Warmii (1937),
Opowiadania komiczne i podania z Warmii

I gdzie mozna zdobyć te dzieła ?
Sa one dostępne ogólnie ?

[tralala33]

Ogólnie dostępne to wątpię. Ale może w Bibliotece UJ?

[rita100]

Już odpowiadam
Tralala, te dzieła w Bibliotece UJ sa niedostępne ze względu na lata twórczość.
Wypożyczają tylko książki po latach 60-tych.
Czyli niedostępne - jak to możliwe ?
Dla kogo są te ksiązki ?
Jak się do nich dostać ?

[gajowy555]

Zitojcie dziywczoki , może te ksiójżki ma OBN, albo Muzeum Warmii i Mazur w
Łolstynie ?

[tralala33]

Powinni mieć!

[tralala33]

A może pozwalają czytać w czytelni? Z czasów studenckich pamiętam, że niektóre
książki nawet w czytelni można było dostać tylko ze specjalnym 'pozwoleństwem',
na przykład promotora pracy magisterskiej. Tyle, że wtedy dotyczyło to przede
wszystkim książek objętych zapisem cenzorskim. Ale też i pewnie tych cennych,
starych. Popytam w naszej bibliotece uniwersyteckiej. Może coś z tego będzie?

[rita100]

Już nie mamy dostępu do Biblioteki UJ - na psiorun morowy , spóźnieliśmy sia.
A tak by nam się przydała. Gajowy, ja bym ją wklepała jakby kto mi ją
dostarczył, albo gdzie ja szukać ?
Jak myslisz Tralala ?

[tralala33]

No, niestety, już sprawdziłam - w Bibliotece UWM mają tylko dwie książki
Wiktora Steffena: 'Moja droga przez życie', i 'Słownik Warmiński' (sztuk dwie).

[tralala33]

Mam!!! W Bibliotece UAM w Poznaniu mają 'Zbiór polskich pieśni ludowych z
Warmji' oraz 'Rymy dziecięce, zagadki i przysłowia rymowane z Warmii' do
korzystania na miejscu, ale nic to - prędzej czy później będę w Poznaniu, a na
pewno wcześniej wyślę tam spokrewnioną pyrę, która studiuje na UAM co?
kulturoznawstwo i etnografię

[rita100]

Tralala, szybciej bedzie jak zrobisz zdjecia aparatem cyfrowym tym wierszom.
Zobacz jak wychodzi jak ja robiłam gwarze, można przeczytać. To dobrze, ze
mamy dojście.
schlesien.nwgw.de/foto/displayimage.php?album=94&pos=0

[tralala33]

Łuż ziam - ja jejich psianknie po naszamu prosić banda, co by dali mi te
ksiójżki łobfortografować, no tlo do lata trza poczkać.
Rito, Gajowy - napiszecie mi ta mowa? Łuśniejemy sia wsie

[rita100]

Chodzi o napsisanie prośby ło łobfotografowanie ?
To niech kożdan napsisze i bandziewam wybzierać tekst i sia śnioć
Jo jutro napsisze tlo pomysle.

[gajowy555]

No jó, dzisioj nie moga
bo mnie boli noga...
a po prowdzie gwołt roboty łu noju dzisioj.

[rita100]

Mowam cias do lata, to eszcze co jinksze sia cóś wymysli

Wiktor Steffen

[tralala33]

Młodszy od swojego brata Augustyna Wiktor Steffen urodził się 27 września 1903
roku w Sząbruku, warmińskiej wiosce niedaleko Olsztyna. Uczył się w szkołach w
Ornecie, Lubawie, a egzamin dojrzałości złożył w gimnazjum w Brodnicy w 1924
roku. W tym samym roku rozpoczął studia z zakresu filologii klasycznej na
Uniwersytecie w Poznaniu (magisterium w 1928r., doktorat w 1931r. i wreszcie
habilitacja w 1936 roku). Studiował też na Uniwersytecie w Berlinie. Do wybuchu
wojny pracował w gimnazjum sióstr urszulanek w Poznaniu. Będąc oficerem rezerwy
brał udział w kampanii wrześniowej 1939 r. Za udział w walkach pod Warszawą
odznaczony Krzyżem Walecznych. Okres wojny spędził w obozach jenieckich w
Brunszwiku i Dobiegniewie (Woldenbergu).

[tralala33]

Bezpośrednio po zakończeniu wojny Wiktor Steffen pomagał organizować gimnazjum
w Nowym Mieście Lubawskim, a w 1946 roku został profesorem i kierownikiem
katedry filologii klasycznej na Uniwersytecie we Wrocławiu. Tam przepracował
niemal dziesięć lat, by w 1956 roku powrócić na swój macierzysty Uniwersytet w
Poznaniu, gdzie do 1973 roku był dziekanem wydziału filologicznego i
kierownikiem zakładu hellenistyki.

[tralala33]

Profesor Wiktor Steffen w 1981 roku otrzymał doktorat honoris causa
Uniwersytetu Wrocławskiego:
WIKTOR STEFFEN (1903-1997)
Filolog klasyczny, profesor Uniwersytetu i Politechniki we Wrocławiu,
Uniwersytetu Wrocławskiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
11 marca 1981 r. - Uchwała Senatu o nadaniu tytułu doktora honoris causa UWr.
14 maja 1981 r. - Promocja na doktora honoris causa UWr.
Promotor: prof. Jerzy Łanowski.

[tralala33]

Wiktor Steffen wydał kilkadziesiąt prac naukowych i podręczników do nauki
łaciny. Stał się światowej sławy znawcą dramatu satyrowego, tragedii greckiej,
komedii i poezji. Dla nas jednak najważniejszy może być fakt, że Wiktor Steffen
znalazł też czas na upamiętnienie swojej rodzimej mowy – opracował ‘Słownik
warmiński’ wydany w 1984 roku. Napisał też wspomnienia ‘Moja droga przez
życie.’

[tralala33]

Wiktor Steffen zmarł 29 kwietnia 1997 w Poznaniu. W czasopiśmie UAM ‘Życie
Uniwersyteckie’ napisano: Zmarł em. Prof. zw. dr hab. Wiktor Steffen, światowej
sławy filolog klasyczny, znawca dramatu i poezji greckiej. Pożegnanie zmarłego
odbędzie się w dniu 7 maja o godz. 10:30 w westibulu Auli UAM.
Pogrzeb o godz. 12:45 na cmentarzu miłostowskim.

[tralala33]

i jeszcze tylko zdjęcie kościoła w Sząbruku, pięknej warmińskiej wsi
www.zobacz-olsztyn.cso.pl/page/w_okolo/szabruk.htm

[rita100]

Piękny ten ołtarz i ambona w kościele w Sząbruku

A taką ciekawostkę o Poznaniu mam
Komitet niesienia pomocy Mazurom zawiązał się najpierw w Poznaniu. Miał on za
zadanie zakładanie polskich bibliotek na terenie mazurskim w 1881 roku i
ciekawa w tym postać Marcina Girszy, który nie została własciwie doceniony. Ale
to chyba odrębny temat. Wydawał 'Kalendarze Literackie'.

Blubry Starego Marycha

[tralala33]

... czyli o gwarze poznańskiej.
Od środy można w "Gazecie" wygrać pierwsze po 10 latach wznowienie "Blubrów
Starego Marycha" Juliusza Kubla

O Marychu w Poznaniu wciąż się pamięta, a jego kariera przyspieszyła w
momencie, kiedy na rogu ul. Półwiejskiej stanęła rzeźba Marycha z rowerem.
Ostatni raz "Blubry Starego Marycha" ukazały się jednak drukiem 10 lat temu i
teraz wydawnictwo Media Rodzina postanowiło je wznowić. Od jutra do soboty
można wygrać tę książkę w "Gazecie", a w długi weekend będzie można ją kupić
podczas majówki przy Arenie.

W książce znajdą się najstarsze gawędy z lat 1983-1986. Do książki dołączona
będzie płyta z 12 gawędami w wykonaniu Mariana Pogasza. Gwara jest modna,
młodzi ludzie często szukają wzorów i stąd pomysł płyty - mówi Juliusz Kubel,
który często zasiada jako juror w konkursach gwarowych. Płytę będzie też można
kupić osobno.

Mama Kubla (z domu Leitgeber) pochodziła ze znanej bamberskiej rodziny. Kubel
należy do Towarzystwa Bambrów Poznańskich, a ostatnio ciętym słowem walczy o
Muzeum Bambrów. Wychował się na poznańskich Ratajach w czasach, kiedy
przypominały jeszcze sielską wieś. Tam nauczył się gwary, na Ratajach inaczej
się wtedy nie mówiło. Do dziś uważa, że to najpiękniejszy język. - Poznaniaka
poznam na drugim końcu świata po kilku zdaniach. Intonacja zawsze zostaje -
mówi.

We wstępie do wznowienia "Blubrów Starego Marycha" napisał: "(...) gwarę da się
ze sobą zabrać w nawet najdalszą podróż. Bez cła i walizki można ją przewieźć i
przechować w sercu w każdym zakątku świata". A jeśli ktoś nie ufa swojej
pamięci, będzie mógł sięgnąć po książkę!

miasta.gazeta.pl/poznan/1,36037,3303430.html

[tralala33]

Tego Marycha z rowerem latoś po roz psierszy zidziałam. Am sia strachnuła bom
myślała co to jekiś człoziek stoji tlo nieruchomy jek kamnień A Klyjmens
tysz kołam do Łolstyna jechał - może i łon tako statua bandzie mniał?

[rita100]

Tak, to jest wyzwanie dla Prezydenta Łolstyna.
Poznań potrasi, a Łolstyn ?

[tralala33]

A tak wygląda stary Marych z Poznania ze swoim kołem
tinyurl.com/e96f6

[tralala33]

serwisy.gazeta.pl/kraj/1,34309,3705742.html
Ktoś ukradł pedał od roweru Starego Marycha.
- Dobrze, że mu żadnej innej części nie ukradli - żartuje Juliusz Kubel, twórca
postaci Starego Marycha, symbolu poznańskiej gwary.

Co tak naprawdę zginęło? - Został zdemontowany lewy element napędowy do roweru -
wyjaśnia ostrożnie Kubel.
Był to pierwszy przypadek kradzieży czegokolwiek Staremu Marychowi. I już
wiemy, że zostanie on naprawiony. Nie wiadomo tylko kiedy. Robert Sobociński,
rzeźbiarz, z pracowni którego wyszedł pomnik Marycha, za kilka dni wyjeżdża do
Paryża. Zdąży jednak skręcić po drodze do Odlewni Żeliwa w Śremie (tam Marych
przybrał ludzką postać) i złożyć zamówienie na odlanie brakującej części
roweru. Będzie to kosztowało ok. 2 tys. zł.
I jeszcze jeden nieustający apel: chwytajcie Starego Marycha za kierownicę, bo
za dzwonek podobno nie lubi.

A jekby tak Klyjmans z kołam stanół łu noju na Rynku? Fejn by buło.

Józef Gieburowski

[tralala33]

Józef Gieburowski przez 14 lat był konsulem Polski w Prusach Wschodnich, w tym
siedem lat spędził w samym Olsztynie, na Warniji. Wspierał jak mógł polskich
Warmiaków i Mazurów - usłyszymy o nim też w ątku o Marii Zientarze-Malewskiej,
której pomógł wyjechać po naukę do Krakowa.

Józef Gieburowski urodził się 17 lutego 1889 w Gnieźnie! Pochodził z rodziny
ziemiańskiej o tradycjach patriotycznych. Studia prawnicze skończył we Lwowie,
a pierwszą posadę w służbie dyplomatycznej otrzymał w dalekim Nowosybirsku. Od
maja 1920 roku do 15 sierpnia tego roku (czyli w gorącym okresie plebiscytu)
pracował w olsztyńskim Konsulacie RP.

No to teraz muszę sprawdzić, czy w Gnieźnie mieszka jeszcze rodzina o takim
nazwisku

[tralala33]

Od 1921 przez siedem lat Gieburowski urzędował jako kierownik wicekonsulatu w
Kwidzynie, nadal jednak pamiętał o Warmii. Wspólnie z Janem Baczewskim podjął
akcję wysyłania polskich dziewcząt i chłopców z Warmii do szkół w Polsce.
Podjął też próbę wydrukowania wierszy Marii Zientarówny w Polsce. Wsperał też
wydawanie 'Kalendarzy dla Mazurów'. Niejednokrotnie sam przewoził przez granicę
drukowany w Polsce nakład Kalendarza.
Był inicjatorem wydania w 1930 roku 'Krzyżaków' Sienkiewicza, drukowanych
szwabachą w Olsztynie. Następnie powieść tę jako dodatek do 'Mazura'
rozprowadzano w Prusach Wschodnich.

[tralala33]

Jako polski dyplomata Józef Gieburowski składał kilka raportów na temat Polaków
zamieszkałych na Warmii i Mazurach - postulował wzomcnienie polskich banków,
rozwinięcie kółek rolniczych oraz pomocy wzajemnej warmińskich rolników,
zachęcał wybitnych Polaków, m.in. Leona Wyczółkowskiego, do odwiedzenia Warmii.
Nie wszystkie jego inicjatywy można było zrealizować - lecz swoją pracowitością
i społeczną służbą Józef Gieburowski zdobył uznanie Warmiaków i Mazurów.

[tralala33]

Po odwołaniu z placówki w Olsztynie Józef Gieburowski został radcą w
Ministerstwie Spraw zagranicznych, i z poczatkiem 1936 roku został wysłany jako
konsul na placówkę do Kurytyby w Brazylii. Tam spędził resztę życia. Zmarł 22
maja 1971 roku.
Coś mi się wydaje, że po 1945 roku Józef Gieburowski przestał być polskim
deyplomatą a stał się polskim emigrantem. Niech mu ta brazylijska ziemia lekką
będzie.

[rita100]

Widać Tralala, ze Poznań olsztyński to Twoje oczko w głowie

[tralala33]

Krakusy olsztyńskie też by się znalazły. Rito, a widziałaś Starego Marycha z
rowerem w Poznaniu?
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=38446&w=38903994&a=41066425
Kopiowanie głupia sprawa, ale ja bym się nie obraziła, jakby u noju taki
Klyjmens z kołam stał.

[rita100]

Wiesz co mi to przypomina, że każde miasto ma swego artystę, czlowieka, którego
spotyka nacodzień w mieście i jest niezapomniany. To może być róznie rozumiane,
bo to nie chodzi o wiekie znakomitości , ale o ludzi prostych , którzy są taką
maskotką miasta. Jak odchodza to zostaje pustka w mieście. W Olsztynie takie
osoby były, Piechocki o nich pisał.

[gietpe]

KRAKÓW *

O piękny Krakowie, kto ciebie nie widział,
Ten jest jak wędrowiec, co na progu siedział
Własnego domu, a nie wszedł do niego
Witać kolebkę dzieciństwa swojego.
O zamku królewski nad Wisły wodami,
O ty nasz cudowny Wawelu kochany,
Ze łzą dziś patrzę na ciebie i z drżeniem,
Przed tobą zamki krzyżackie są cieniem.
Kościele Mariacki z hejnałem na wieży,
Co dnie, i noce, i godziny mierzy,
Ołtarzu Stwosza! Anioły Matejki!
Jakże nasz naród jest zdolny i wielki!
Jak śliczny jest Kraków! O bracia Warmiacy,
Toć ludność Krakowa to nasi rodacy
I Warmia była z Krakowem związana,
Kiedy do Polski jeszcze należała.

Olsztyn, 1923
Wspomnienie z roku 1921 z Krakowa podczas pierwszego pobytu tamże.
Maria Zientara Malewska

[gietpe]

Kciałem powziedzić że cały czas mówzita o kraju podziemny pomaranczy i
tamtejszy ludności pochodzenia szkockiego jak mi powziedział kiedajs rychtyczny
poznaniak że łuni zostali wygnani z ty Szkocji za skompstwo.Ale pracowite to
som.

[rita100]

Łuśniołam sia Gietpe , bo ło Szkotach to znom fejny wic. To teraz trza
łuważać , co by take Pyry nie buły skómpe.

[tralala33]

Pod szpileczką kamera obserwuje olsztyński Ratusz, a tu rzut oka na Rynek w
Gnieźnie i jedną z najstarszych ulic, ulicę Tumską (w perspektywie Katedra
gnieźnińska - niestety, ta kamera się ździebko przechyliła)
www.gniezno.com.pl/mapa/kamery.php

[rita100]

W Gnieźnie są już parasolki i ślicznie rozświetlony lampami centrum. Popatrz
się jak każde miasto stara się być najpiękniejsze. Tralala, to serce przy tej
kamerce stukocze

[tralala33]

Zobaczcie - na rynku jest takie koło z ciemniejszego bruku - tam są wmontowane
tabliczki z nazwami miast, które dołożyły się do remontu gnieźnieńskiego Rynku.
Obeszłam całe to koło i Olsztyna nie znalazłam. Za to była Ostróda - w tym
miejscu z serca dziękuję.

[rita100]

www.gniezno.com.pl/mapa/kamera1.php
Widze teraz, są te kręgi. To piękne takie znaleź partnerskie miasta, to robi
wrażenie. To tak jak znalazłam na Sunienicach nazwy miast i szukałam Olsztyna.
Taki znak znaleź w swoim mieście to rogrzewa serce i jakoś się go czyta też
sercem. Wiem cos o tym.

[tralala33]

W Gnieźnie o 20.30 14 stopni i świeci słoneczko. Łu noju też świeci tlo zimno!

Antoni Szajek

[tralala33]

Antoni Szajek urodził się w Poznaniu, w roku 1900. Był synem tramwajarza,
Piotra Szajka, sam jednak wybrał zawód drukarza. Ciekawe jest nazwisko
panieńskie matki Antoniego - Fiedler - znana jest, nie tylko w Wiekopolsce
rodzina Fiedlerów podróżników. Nie wiem, jednak czy to tylko zbieg
okoliczności, czy pokrewieństwo.
Już wieku osiemnastu lat Antoni Szajek podjął pracę w Wydawnictwie św.
Wojciecha w Poznaniu. Właśnie kończyła się I wojna światowa. Antoni był
harcerzem i włączył się do I Pułku Strzelców Wielkopolskich, z którymi wziął
udział w Powstaniu Wielkopolskim. Wkrótce potem przyłączył się do innych
Wielkopolan, którzy aktywnie wspomagali Polaków na Warmii.

[tralala33]

W maju 1920 roku dwudziestoletni Antoni rozpoczął prace w Gazecie Olsztyńskiej.
Mieszkając w Olsztynie zaczął działać w Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach
Wschodnich. Sam będąc jeszcze młodym człowiekiem pomagał redagować
dwutygodnik ‘Życie Młodzieży’, w którym drukował swoje artykuły dotyczące
folkloru Warmii. Opiekował się polską biblioteką w Olsztynie i prowadził polski
chór im. Feliksa Nowowiejskiego.

[tralala33]

31 marca 1939 roku został przez władze hitlerowskie wydalony z Prus Wschodnich.
Wyjechał wraz z żoną, rodowitą Warmiaczką, Marią Pieczewską, pochodzącą z
Gutkowa. Razem z nią został w 1940 roku aresztowany i osadzony w obozie w
Sachsenhausen. Po wyzwoleniu obozu wyjechał do Szwecji, a wkrótce potem, już na
stałe, do Anglii. Zamieszkał w Leicester i pracował tam w drukarni. Antoni
Szajek zmarł 22 października 1976 roku.

[rita100]

W poszukiwaniu pracy nauczycielskiej Toeppen wyjechał do Elbląga i Poznania.
Czyli też gościł w Poznaniu

[tralala33]

Mniło to łon buł pruski tartofel w Zielgopolsce.

[rita100]

No tak, Poznoń buł jednak mniastem przyjaznym Warminiakom i Mazurom

[tralala33]

Antoni Szajek przyjechał do Olsztyna w gorącym czasie przed plebiscytem. Miał
pomagać Polakom przed głosowaniem, ale został na Warmii aż do przymusowego
wysiedlenia w marcu 1939r. Od początku pracował przy wydawaniu ‘Gazety
Olsztyńskiej’, ale poza pracą w drukarni organizował towarzystwa młodzieży (sam
miał niewiele ponad 20 lat). Pierwsze takie towarzystwo powstało w Olsztynie, w
listopadzie 1922 roku, a następne w Gietrzwałdzie, Stanclewie, Wrzesinie,
Lesznie, Różnowie, Biskupcu, Gryźlinach, Mokinach i Gutkowie Szajek dążył do
utworzenia jednolitego związku młodzieży polskiej w Prusach wschodnich,
skupiającego istniejące już towarzystwa, koła śpiewacze i sportowe. Po
powołaniu Związku Towarzystw Młodzieży w Prusach Wschodnich Antoni Szajek
zaczął redagować dodatek do ‘Gazety Olsztyńskiej’ zatytułowany ‘Życie
Młodzieży’ (od 1926 samodzielna gazeta). W jednym z numerów ‘Życia Młodzieży’
Szajek napisał: ‘Nie jest dobrze, jeśli tylko starzy ludzie trzymają się swojej
gadki macierzystej, czytają polskie książki i cejtunki, chodzą na polskie
nabożeństwa. Tę drogą spuściznę po ojcach przelać powinniśmy także na młodzież
naszą’.
16 lipca 1930 roku Szajek zawarł związek małżeński z Martą Pieczewską, córką
zasłużonego działacza plebiscytowego, Antoniego Pieczewskiego z Gutkowa. Marta
Szajkowa aż do wybuchu II wojny światowej pracowała w olsztyńskim konsulacie
RP. (wg ‘Wokół spraw warmińskich’ Jana Chłosty)

rynek w Gnieźnie

[tralala33]

uff - jak gorąco. Już 35 stopni na rynku w Gnieźnie
www.gniezno.com.pl/mapa/kamera1.php

[rita100]

Łoj, jak psianknie je na Rynku w Gnieznie - pozietrze fejn, słóneczko i ludzi
mało. Co je ? Ludziów tam nima z tygo gorónca ?
Tlo zidać te łokregi z kamnieni. Nima tyż parasolek psiwnych.

[tralala33]

Tak gorąco, że pewnie zrobili sobie sjestę. A ogródków piwnych na rynku nie ma -
za to zaraz za tą ceglaną kamienicą zaczyna się ulica Chrobrego, prawdziwy
deptak, są ogródki, muzyczka, sklepy i widok na rynek i katedrę. Tylko kamery
tam nie ma

[rita100]

Szkoda , że w tak popularnym miejscu nie ma kamery. To samo pewnie w
Olsztynie , dawniej była też kamera z widokiem na Starówkę. Ale jest duszno.

[tralala33]

A w Gnieźnie na rynku ani płatka śniegu - nie to, co łu noju
www.gniezno.com.pl/mapa/kamera1.php

Stanisław Nowakowski

[tralala33]

Stanisław Nowakowski urodził się 2 września 1889 roku w Śremie Wielkopolskim.
Całe dzieciństwo spędził w Wielkopolsce. Pochodził ze skromnej rodziny – jego
ojciec był szewcem. Jednak nie brakowało mu talentu i ambicji. Choć był
samoukiem to już w 1910 roku znalazł zatrudnienie w ‘Dzienniku Bydgoskim’.
Pracę w dziennikarstwie rozpoczął więc od kolportażu tego tygodnika, którego
właściciel, Jan Teska, interesował się sytuacją Polaków w Prusach Wschodnich.
Być może swoim zaangażowaniem w sprawy Warmiaków i Mazurów zaraził
początkującego dziennikarza, Stanisława Nowakowskiego.

[tralala33]

Tymczasem jednak w życiu Nowakowskiego pojawiła się piękna kobieta i wielka
miłość – Emilia Gerke. Niestety ślub młodej pary nie spotkał się z aprobatą –
panna młoda pochodziła ze spolonizowanej lecz protestanckiej rodziny. Pan młody
był katolikiem. Oboje postanowili więc wyjechać przez ocean do Ameryki. 1
września 1912 roku przybyli do Nowego Jorku, a stamtąd wyruszyli w głąb lądu.
Stanisław Nowakowski podjął pracę w polskiej gazecie w Milwaukee (stan
Wisconsin), a następnie w drukarni w Toledo. Wielka wyprawa nie przyniosła
szczęścia młodej parze – stracili pierwsze dziecko, a Emilia tęskniła za starym
krajem i rodziną.
Wielu polonusów śpiewało;
‘Jeszcze Polska nie zginęła
Choć my za morzami,
Chociaż z oczu nam zginęła
Lecz ją w serach mamy!’

[tralala33]

W 1913 roku państwo Nowakowscy postanowili wrócić do Europy, a Stanisław
poszukując posady trafił do Olsztyna, gdzie został korektorem. Małżonkowie
zamieszkali przy Kronenstrasse 27 (dzisiejsza ulica Wyzwolenia – jedna z
nielicznych ulic olsztyńskich, która zachowała wiele kamienic sprzed stu lat).
W Olsztynie Nowakowscy poznali Joannę Pienięzną, prowadzącą wówczas ‘Gazetę
Olsztyńską’. Stanisław Nowakowski zaczął publikować na łamach Gazety
Olsztyńskiej. W czasie wojny ratował Gazetę przed konfiskatą ‘W komendzie
cenzorem był pewien kapitan, znający język polski niedostatecznie. Pomocnikiem
cenzora wojskowego byłem ja’ – pisał. W 1916 roku Nowakowski rzucił posadę
korektora w ‘Pruskim Przyjacielu Ludu’ i poświęcił się redagowaniu ‘gazety
Olsztyńskiej’. Już w 1917 roku włączył się też w działalność publiczną,
współtworząc Komitet Obywatelski, a później Warmińską Radę Ludową. Celem rady
była ‘Obrona sprawy narodowej na zagrożonych kresach’. Po wojnie Stanisław
Nowakowski był jednym z ekspertów delegacji polskiej na konferencji pokojowej w
Paryżu. Starał się, by tereny Warmii przyłączono do Polski bez plebiscytu. Gdy
to się nie powiodło powrócił do Olsztyna, angażując się w organizowanie
plebiscytu. Po przegranym przez Polaków plebiscycie Stanisław Nowakowski wraz z
rodziną musiał na zawsze opuścić Olsztyn.

[tralala33]

Gazeta Olsztyńska napisała; ‘We wtorek 17 sierpnia opuścił naszą Warmię na
zawsze Stanisław Nowakowski, były redaktor ‘Gazety Olsztyńskiej’, znany i
popularny działacz społeczny, który w historii ruchu polskiego na Warmii
pozostawił zasłużone wspomnienie. Po przewrocie w Niemczech zajął się
uświadomieniem ludu warmińskiego. Zwoływał liczne wiece, na których przemawiał
z zapałem i wspólnie z innymi działaczami założył radę Ludową i pierwsze
towarzystwa ludowe na Warmii.’
Stanisław Nowakowski powrócił do Bydgoszczy, gdzie w 1940 został przypadkowo
aresztowany na ulicy. Gestapo szybko zorientowało się, z kim ma do czynienia –
Stanisław Nowakowski został wysłany do obozu koncentracyjnego w Sachsenhausen,
a następnie w Dachau, gdzie zmarł w połowie 1942 roku.

[tralala33]

Choć państwo Nowakowscy mieszkali w Olsztynie zaledwie kilka lat, to właśnie
tu, w 1917 roku, przyszedł na świat ich syn – Tadeusz Nowakowski (wraz ze swoją
siostrą-bliźniaczką, Wandą) – słuchaczom Radia Wolna Europa znany później jako
Tadeusz Olsztyński. Po 1990 roku Tadeusz Nowakowski-Olsztyński został honorowym
obywatelem Olsztyna.
(wg wspomnień Jerzego Nowakowskiego, syna Stanisława, spisanych przez Ewę
Mazgal, i książki Jana Chłosty 'Wokół spraw warmińskich')

[rita100]

Jan Liszewski w 1882 roku wydał w Gnieźnie widowisko sceniczne "Swaty
warmińskie" (wyd.II.1886) oparte na miejscowym folklorze.
---
Słyszałaś o tym Tralala ?
To ten Liszewski co jako pierwszy wydawał GO.
Ciekawe co ten Janek L. robił w tym Gnieźnie ?

[tralala33]

Tero zim Co robził to robził ważne co szwagra tam znalazł, Seweryna
Pieniężnego seniora z Poznania do Olsztyna przywiózł.

[rita100]

forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=38446&w=44435140
To tak , by Pyry nie buły samotne ))
A jo ci przywiozła z Krakowa Kube spod Wartenborga

Ks Benon Schirmer

[tralala33]

Kapłan z Wielkopolski

Ks. Benon Schirmer pochodzi z Wielkopolski, z okolic Poznania. 24 czerwca 1956
roku uzyskał w Olsztynie święcenia kapłańskie. Przez dwa lata był wikariuszem,
najpierw w Biskupcu Reszelskim, potem w Dąbrowie koło Iławy. Podjął studia
teologiczne na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Potem pracował w Olsztynie w
parafii św. Józefa, w Strużnie koło Mrągowa, następnie objął parafię w
Sząbruku. Od 29 lat jest proboszczem w Dywitach. Oświetlił, nagłośnił i ogrzał
kościół. Jego zasługą jest także m.in. położenie polichromii, renowacja
ołtarzy, obrazów, ambony, konfesjonałów, chóru. 13 listopada 1990 Jan Paweł II,
w uznaniu zasług, mianowało go prałatem.
Z księdzem Schrimerem rozmawiała Adriana Tomaszewska
miasta.gazeta.pl/olsztyn/1,35189,3449395.html

[tralala33]

Proboszcz parafii Dywity po 56 latach opuszcza Warmię
Spędził Ksiądz tu 29 lat...
- Pochodzę z Wielkopolski, ale na Warmii jestem już 56 lat. To są ziemie
cudowne, najzdrowsze. Bogactwo drzew, dużo jezior. Natura nam nigdy tu krzywd
nie wyrządza. Ziemia jest najpiękniejsza i ludzie są wspaniali.

Wraca przecież Ksiądz w rodzinne strony...
- Wracam do Kościana, skąd pochodzę. Ale sentyment do Warmii pozostanie. Tu
spędziłem większość swojego życia. Tu już wrosłem. Wszystko jest mi tu bliskie
i znane. Tam się wszystko zmieniło. Inni są ludzie, inne ulice.

Więc dlaczego Ksiądz wyjeżdża?
- Ci potrzebujący wszędzie mnie odnajdywali. I to by nadal trwało. Bałem się,
że to mogłoby prowadzić do konfliktu z nowym duszpasterzem. Parafianie chcieli
mnie tu zatrzymać. Życzliwość mieszkańców po prostu mnie zachwyciła. Chcieli mi
ofiarować mieszkanie lub działkę pod dom. Ale odchodzący musi stworzyć następcy
jak najlepsze warunki.

Co Ksiądz teraz będzie robił?
- Proboszcz w parafii, do której jadę, zaprasza mnie, żeby tam się włączyć do
życia duszpasterskiego. Pomagać tam w miarę możliwości. Jak długo Pan Bóg
pozwoli.

Będzie Ksiądz tęsknił?
- Zawsze. Trudno ze świadomości i serca wyrwać tych, których się kochało.
Miłość jest trwała.

Julis Dinder

[tralala33]

To buł Warnijok niemniecki i falorz co do Zielgopolski sia wyciógnoł. Tak ło
nim napsisali trocha dobrze i trocha niedobrze. Nie ziam czy go pyry polubzili
abo nie?

Dinder Julis urodził się 9 III w Reszlu na Warmii w rodzinie niemieckiego
krawca. Nauki teologiczne pobierał w Lycaeum Hosianum w Braniewie. Po uzyskaniu
święceń kapłańskich w 1856 objął wikariat w Biskupcu i probostwo w Gryźlinach
k. Olsztyna. Pracując głównie wśród ludności polskiej, nauczył się w pewnym
stopniu języka polskiego. W 1868 objął probostwo w Królewcu. Wkrótce też
powołany został na dziekana dekanatu sambijskiego i honorowego kanonika
warmińskiego. 27 II 1886 niespodziewanie otrzymał godność abpa gnieźnieńskiego
i poznańskiego. Jedyny duchowny pochodzenia niemieckiego na tym stanowisku,
zawdzięczał je przede wszystkim ówczesnemu kanclerzowi Rzeszy Bismarckowi,
który przeciwstawił się zdecydowanie obsadzeniu stolicy arcybiskupiej duchownym
polskim. Z drugiej strony papież Leon XIII, dążąc do porozumienia z Niemcami,
przyjął postawę ustępliwą. W zamysłach władz niemieckich abp miał z nimi
współdziałać w dziele germanizacji.

[tralala33]

Julis Dinder próbował znaleźć złoty środek między nadziejami rządu a postawą
wiernych i większości kleru, w rezultacie jego działalność cechował brak
konsekwencji. Na stanowisko swego zastępcy powołał Polaka, bpa sufragana J.
Cybichowskiego, a polskich księży J. Korytkowskiego i E. Likowskiego na
wikariuszy generalnych w Gnieźnie i Poznaniu. Zabiegał również usilnie o
usunięcie skutków Kulturkampfu, np. doprowadził do ponownego otwarcia obu
konsystorzy oraz przejęcia majątku i archiwum obu archidiecezji z rąk komisarza
rządowego. Z drugiej jednak strony wprowadził kilku duchownych niemieckich do
kapituł poznańskiej i gnieźnieńskiej, a w 1887 przystał na usunięcie języka
poi. z lekcji religii we wszystkich klasach gimnazjalnych. Zmarł 30 V 1890 w
Poznaniu.
Tekst: Wielkopolski Słownik Biograficzny, PWN, 1981, Lech Trzeciakowski

[tralala33]

W Gazecie łun noma poni Joanna Wojciechowska prazi ło zjeździe Warnijoków w
Gietrzwałdzie - no i patrzajta, am łobaczyła Warnijoka co sia do Zielgopolski
wyciójgnół. Tak go w tym kóntu witam!
... nadanie tytułu honorowego obywatela gminy prof. Hubertowi Orłowskiemu,
urodzonemu w Gietrzwałdzie kulturoznawcy, który mieszka teraz w Poznaniu .

Hubert Orłowski

[tralala33]

W Gazecie piszó 'łurodzony w Gietrzwałdzie' a w jednym życiorysie 'w
Podlejkach'. Tak gdzie só te Podlejki?

Profesor dr hab. Hubert Orłowski -
urodzony 22 maja 1937 r. w Podlejkach na Warmii. Jest kierownikiem Zakładu
Historii Literatury Niemieckiej w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Jako germanista i profesor uniwersytecki opublikował on wiele książek, które
przyczyniły się nie tylko w Polsce do lepszego zrozumienia literatury
niemieckiej. Jako wydawca licznych antologii, jako eseista i tłumacz
współkształtował debatę intelektualną w Polsce.
Jest członkiem korespondentem polskiej Akademii Nauk i był wielokrotnie
profesorem gościem na uniwersytetach niemieckich i austriackich. Jego
najważniejsze wyróżnienia: Medal Goethego za wybitne zasługi dla języka
niemieckiego w roku 1990; Nagroda promocyjna języka i literatury niemieckiej
fundacji Alexander von Humboldt-Stiftung 1993 r.; Nagroda KLIO za najlepszą
książkę historyczną w Polsce roku 1998.

[gietpe]

Pan Orłowski pochodzi z Podlejk .Tam był dom rodzinny ,W Gietrzwałdzie mieszka
jego siostra .Podlejki to wioska leżąca na Mazurach jadąc do Ostródy za
Gietrzwałdem przekraczamy Pasłękę(to już Mazury) i mamy Tomaryny a następnie
Podlejki

[tralala33]

Masz rację, Gietpe. Podlejki to rodzinna wieś matki pana Orłowskiego. Właśnie
wróciłam z miasta z książką 'rzecz o dobrach symbolicznych, Gietrzwałd 1877',
dopiero ją przeglądam - opisuje bardzo dokładnie Objawienia Gietrzwałdzkie na
tle ówczesnej polityki Kulturkampfu. We stępie opisany jest też dokładnie
Gietrzwałd. Będzie ciekawa lektura. Na początek wkleję fragment opisujący
związki profesora Huberta Orłowskiego z Warmią.
Adyć to je rychtyczny Warnijok choć tero to poznańska pyra

[tralala33]

‘Z Warmią Południową, z ziemią purdzką, losy moich przodków po mieczu i po
kądzieli związane są od lat blisko trzystu, z Gietrzwałdem natomiast – od
przeszło wieku. W parafialnej ‘Ksiedze zapowiedzi Proclamationes et preces
annuae pro defunctis 1884-1898, przechowywanej w Archiwum Archidiecezji
Warmińskiej, znaleźć można pod datą 20 grudnia 1898 zapis następujący:
Uczciwy młodzian Jan Orłowski uczciwego Jana Orłowskiego gospodarza syn z Purdy
z uczciwą Philomeną uczciwego Wojciecha Prass gospodarza córką panną z Podlejk
z ligi panieńskiej dają na zapowiedzi.

Wzmiankowany w zapisie parafialnym ‘uczciwy młodzian Jan Orłowski [...]
gospodarza syn z Purdy’ to nikt inny jak mój dziadek, zaś ‘uczciwa Philomena
uczciwego Wojciecha Prass gospodarza córka z Podlejk’ to moja babcia. [...]
W Gietrzwałdzie, 17 października 1932 roku, ślub brali moi Rodzice, Monika (z
domu Preylowska) i Alojzy Orłowski. Do dziś, od 3 września 1933, czyli dnia
chrztu, członkinią parafii Gietrzwałd jest moja siostra Maria. Moje chrzciny w
kościele w Gietrzwałdzie przypadły na przedostatni dzień maja 1937 roku. Za
czasów proboszczów ks. Władysława Borowskiego i ks. Wiktora Szoty, w latach
1947-1952, pełniłem służbę ministrancką w kościele parafialnym. Na cmentarzu
parafialnym spoczywają Philomena i Jan Orłowscy oraz nasza Matka Monika. Tyle
słów o mich dawniejszych związkach z Gietrzwałdem.’

[tralala33]

Szczególnym osiągnięciem Huberta Orłowskiego jest wydawana przez niego i przez
Christopha Klessmanna Poznańska Biblioteka Niemiecka, w której ukazało się
dotychczas 20 tomów pism wybitnych niemieckich uczonych i pisarzy w polskim
tłumaczeniu z wprowadzeniami czołowych polskich specjalistów. Poznańska
Biblioteka Niemiecka opublikowała teksty, które nie tylko zostały napisane po
niemiecku, lecz również informują o nastawieniu ich autorów do własnego
społeczeństwa i jego uwarunkowaniach Stąd też obok historyka socjologii jest
tam pisarz, socjolog, filozof. Struktura tomów jest różna. Obok tekstów
zwartych przewidziane są tomy z dziełami wybranymi, które bądź to przedstawiają
dzieło jedynego autora, bądź też grupują artykuły wokół określonego kręgu
tematycznego lub debaty.
Dotychczas ukazały się np. tomy Norberta Eliasa, Waltera Benjamina, Wolfa
Lepeniesa, Gottfrieda Benna, Thomasa Manna, o ewolucji Konserwatywnej w
Niemczech 1918-1933, o wizjach Europy pisarzy niemieckich.
www.torun.pl/portal/index.php?strona=wl_nagr_linde_2004bis
Ziecie co jó wczoraj łoglondała jedna ksiojżka profesora o Gietrzwałdzie i jiej
nie kupsiła. Tak tero trza bandzie eszcze roz pojechóc do mniasta.

[rita100]

Profesor dr hab. Hubert Orłowski -
urodzony 22 maja 1937 r. w Podlejkach na Warmii. Jest kierownikiem Zakładu
Historii Literatury Niemieckiej w Instytucie Filologii Germańskiej Uniwersytetu
im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.

No , no i koniecznie trza ksiójżke kupsić - ciekawe co pisze ze swej strony o
Gietrzwałdze ?

[rita100]

A Hugo Barka zamieszkoł w Poznaniu, a łón był na audiencji u samego
Piłsudzkiego w sprazie Mazur.

[tralala33]

Hugo Barka - już wpisany na listę warmińskich pyr. A wiemy o nim więcej?

[rita100]

Hugo Barka jest wspomniany u Małłka, byli bliskimi znajomymi.

Edward Michalski

[tralala33]

Kolejną pyrę na Warniji znalazłam dzięki Gazecie Wyborczej. To Edward
Michalski, świętujący 85 rocznicę urodzin, architekt, którem Olsztyn zawdzięcza
tak znane budynki jak kamieniczki na Satrym Mieście, budynki w
Kortowie, 'Akwarium' niedaleko Nowego Ratusza czy 'Elegant' na Zatorzu.

miasta.gazeta.pl/olsztyn/1,35189,3611680.html
Edward Michalski urodził się w Dolsku w Wielkopolsce. Do Olsztyna przyjechał w
maju 1950 roku jako student ostatniego roku Politechniki Gdańskiej. Razem z
piątką kolegów dostał zadanie projektowania zabudowy uczelni na Kortowie. -
Mieliśmy robić dyplom, ale usłyszeliśmy od naszego rektora, że Polska Ludowa
czeka - opowiada Michalski. Dyplom zrobili później.

W Olsztynie pracy było huk, ale dobre były też zarobki. Postanowili zostać w
Olsztynie. Michalski zatrudnił się w biurze projektowym Miastoprojekt i tam
pracował do 1988 roku.

Lata 50. i 60. to odbudowa olsztyńskiej starówki, zrujnowanej przez Rosjan.
Jemu przypadło m.in. projektowanie ciągu kamieniczek przy ulicach
Staromiejskiej i Zamkowej. - Oglądałem stare pocztówki, ale starałem się, by na
miejscu zburzonych kamienic powstawały ładniejsze, bo nie wszystkie
przedwojenne budynki były udane. Te, które zachowały się w dobrym stanie,
pozostawały jako "świadkowie" - opowiada architekt. Wszystko trzeba było wtedy
uzgadniać w centrali w Warszawie. Praca nad Starym Miastem trwała do 1966 roku.

[tralala33]

Ów Dolsk, z którego pochodzi Edward Michalski, to jedno z najmniejszych miast w
Wielkopolsce – liczy sobie zaledwie 1500 mieszkańców. Znajduje się w powiecie
śremskim, na południe od Poznania. Z Olsztynem łączą je dwie cechy – choć jako
miejscowość jest ponad dwieście lat starsze, to prawa miejskie Dolsk otrzymał
niemal w tym samym czasie co Olsztyn. Po drugie, Dobsk znajduje się w tej
częsci Wielkopolski, która jest pagórkowata i bogata w jeziora – choć nie tak
bardzo jak my Dolsk otaczają Pagórki Dolskie a w pobliżu są dwa jeziora –
Dolskie Wielkie i Dolskie Małe
Dolsk na starej pocztówce
www.pocztowki.poszukiwania.pl/displayimage.php?album=385&pos=0

[tralala33]

Edward Michalski jest znaną postacią w artystycznym światku Olsztyna.
"Kiedy zaczął rysować karykatury (1951) stał się osobowością olsztyńskiej
bohemy. Był współzałożycielem Domu Środowisk Twórczych (1958), w którym skupił
się cały lokalny światek artystyczny. Potrafił biesiadować i rysować
jednocześnie, wśród przyjaciół otrzymał pseudonim "Michał". Posiada
instynktowny dar aktorskiego talentu. W latach 50-tych zagrał w kilku
przedstawieniach teatralnych: największy sukces to Rejtan w "Zemście" Fredry.
Występował też z monologami Tuwima i Wyrwicza. Zawsze przy sobie ma szkicownik,
dzięki czemu udało mu się ocalić od zapomnienia wiele ówczesnych teatralnych
kreacji i portretów aktorów. Olsztyn jest dla niego niekończącym się tematem
inspiracji, podobnie jak mieszkający tu ludzie. Swoje rysunki publikował m.in.
w "Gazecie Olsztyńskiej", "Dzienniku Pojezierza", "Warmii i
Mazurach", "Kulisach". Zilustrował kilka książek, miał wiele wystaw
indywidualnych. Od 1987 jest członkiem Stowarzyszenia Polskich Artystów
Karykatury."

Prymasowska stolica

[tralala33]

O Gnieźnie piszą dziś w 'Rzeczpospolitej'
"Rzeczpospolita": Gniezno stało się siedzibą prymasów po 1415 roku i było nią
aż do 1992 roku - przypomina gazeta. Teraz wracamy do tej wielowiekowej
tradycji. Stolica Apostolska zdecydowała o tym jeszcze przed wakacjami. Nie
wiadomo jednak, czy Watykan zdecyduje się od razu przekazać godność prymasa
abp. Henrykowi Muszyńskiemu, obecnemu metropolicie gnieźnieńskiemu, czy
pozostawi ją dożywotnio przy kardynale Glempie. W tym przypadku byłby on nadal
prymasem i emerytowanym arcybiskupem warszawskim. A ja przypomnę, że jednym z
polskich prymasów był także biskup warmiński Ignacy Krasicki, dlatego też
został pochowany w gnieźnieńskiej Katedrze.

[rita100]

Tralala, a czy w Gnieżnie jeszcze chowa sie ludzi wielkich ?
Czy juz skrypta zamknieta całkowicie ?

[tralala33]

Zapytam następnym razem. Nie przypominam sobie jednak żadnego takiego
uroczystego pogrzebu w Katedrze ani nowych nagrobków, więc chyba już nie
chowają w kryptach pod katedrą.

[rita100]

I tak przy okazji to nic nie znalazłam na tym wątku o Hugo Barka ? Wprawdzie
nie urodził się w Poznaniu, ale większośc czasu tam mieszkał i chyba nawet
umarł.

Jacek Sykulski

[tralala33]

Jacek Sykulski - kompozytor i dyrygent. Urodził się w Poznaniu w roku 1964.

Ukończył Szkołę Chóralną Jerzego Kurczewskiego. Jest absolwentem Akademii
Muzycznej w Poznaniu w klasie klarnetu i kompozycji u prof. Floriana
Dąbrowskiego.

Od 1996 roku jest dyrygentem i szefem artystycznym CHÓRU AKADEMICKIEGO
UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA, który m.in. w roku 2000 zdobył Złoty Medal
na KONKURSIE PALESTRINY w Rzymie, a w roku 2002 nagrał płytę "Tribute to USA",
której główną intencją było wyrażenie współczucia i solidarności z narodem
amerykańskim po wydarzeniach z 11 września 2001. Po nagraniu zespół odbył
sześciotygodniowe tournée po Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, występując m.in.
na waszyngtońskim Kapitolu, w siedzibie ONZ, w Katedrze Św. Patryka w Nowym
Jorku oraz w samej "strefie ZERO".

Zespół Sykulskiego brał udział w oficjalnych warszawskich obchodach rocznicy 11
września pod patronatem Prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego, w roku 2003
realizował koncert organizowany przez Ambasadę RP w Berlinie (projekt z Polskim
Teatrem Tańca zarejestrowany przez Radio SFB w berlińskim Haus des Rundfunks)
oraz występował na FESTIWALU CZTERECH KULTUR w Łodzi. Jacek Sykulski tworzył
liczne kompozycje i opracowania na chór. Zasłynął w 1991 roku pisząc hymn VI
Światowego Dnia Młodzieży, spotkania z Ojcem Świętym w Częstochowie - ABBA
OJCZE; sukcesem była też kompozycja KYRIE, wykonana w Rzymie w 200 roku,
podczas wspomnianego KONKURSU PALESTRINY i wielokrotnie nadawana za
pośrednictwem radia BBC.
www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_sykulski_jacek

[tralala33]

Właśnie w tej chwili w kościele gietrzwałdzkim trwa prapremierowe wykonanie
Oratorium dla uczczenia objawień gietrzwałdzkich skomponowane przez Jacka
Sykulskiego.

Władysław Stachowski

[tralala33]

Władysław Stachowski – uczył w tej szkole w Stancelwie
www.biskupiec.com.pl/inne/szkola/zd1.jpg
Do Stancelwa przyjechał 15 sierpnia 1930 roku i zamieszkał w budynku szkoły.
Początkowo mieszkańcy Stancelwa traktowali go nieufnie, być może dlatego, że
pochodził spoza Warmii. Z czasem jednak zdobył ich zaufanie, skro udało mu się
założyć chór i prowadzić lekcje w szkole, do której w dniu otwarcia przyszło
zaledwie ośmioro uczniów. Władysław Stachowski musiał też zmierzyć się z
wyraźną niechęcią niemieckich mieszkańców wsi – już 13 września niemieccy
uczniowie prowadzeni przez nauczyciela z niemieckiej szkoły przeszli koło
polskiej szkoły demonstracyjnie śpiewając antypolskie piesni. Kolejnym
problemem był brak podręczników. Stachowski starał się temu zaradzić
sprowadzając czasposimo ‘Mały Polak w Niemczech’. Jednak 11 maja 1932 roku
władze rejencji olsztyńskiej zakazały korzystania z tego czasopisma. Złamanie
tego zakazu skonczyło się dla Stachowskiego wydaleniem z Niemiec. Szkołę w
Stanclewie musiał opuścić w grudnu 1932 roku.

Tak o tym pisał:
"... Władze niemieckie i wszystkie organizacje niemieckie czyhały zawsze na
to , aby znaleźć powód wydalenia ludzi szczególnie efektywnie pracujących
społecznie. (...) Od 1932 roku władze niemieckie wydały zakaz kolportowania i
używania w szkole polskiej gazety ,, Mały Polak w Niemczech" i ,, Polak w
Niemczech" . Wówczas zleciłem kolportaż tego pisemka zawsze do wszystkiego
gotowemu działaczowi Augustowi Hahnowi . Hahn złożył wówczas nie odebraną
gazetkę na stole w klasie o czym nie wiedziałem. (...) Następnego dnia
zapytałem w klasie , skąd się wzięła ta gazetka i dowiedziałem się , że Klara
nie odebrała jeszcze swojej od Hahna . Dałem jej więc tę gazetkę . Za kilka dni
pojawił się w szkole niemiecki inspektor szkolny dr Pasternack celem
przeprowadzenia dochodzenia z powodu kolportowania przeze mnie zakazanej
gazetki. (...) Na podstawie dochodzenia odebrałem z niemieckiego kuratorium w
Olsztynie naganę i zakaz dalszego przebywania na terenie Warmii" .
www.biskupiec.com.pl/inne/index.php?id=szkola_polska

[tralala33]

Kim jednak był ten Wielkopolanin, który w 1930 roku przyjechał na Warmię. Na
pewno nie było to malarz marynistyczny Władysław Stachowski
(1852-1932) urodził się w Kubie na Kaukazie, był synem zesłańca. Studia odbył w
Akademii Petersburskiej (dział budownictwa), następnie wyjechał do Ameryki, po
kilku latach powrócił do Rosji, kończąc studia w Petersburgu. Po rewolucji
rosyjskiej wyjechał na krótko do Monachium, gdzie wystawiał swoje prace w
Glaspalatz. W 1905 roku powrócił na Kaukaz, a po 1919 roku osiadł w Warszawie.
Tam też, po długiej chorobie zmarł i pochowany został na Cmentarzu Bródnowskim.
www.koneser.krakow.pl/biografie/W-I-STACHOWSKI.htm

[tralala33]

Czy mógł być to Władysław Stachowski, urodzony w Grodzisku, lecz całym życiem
związany z Gostyniem, autor tej książki ‘Rok 1848 w dawnym powiecie bukowskim’,
wydanej w Kościanie w 1934 roku i będącej omowieniem wydarzeń Wiosny Ludów w
Buku, Grodzisku i okolicach? Według słów założyciela tej strony Kuzyn mojej
babci, Stanisławy Formanowicz z domu Stachowskiej, Władysław Stachowski, postać
niezwykła: historyk, społecznik, dziennikarz, regionalista, mieszkający w
Gostyniu.
www.formanowicz.pl/pierwsi.html
Najwyraźniej tenże Władysław Stachowski, zafascynowany historią swojej
rodzinnej Wielkopolski opisał legendę związaną ze wsią Babkowice:
Historyk - regionalista Władysław Stachowski w swoich notatkach opisał legendę
pochodzącą z XVI w. "o której nie piszą kroniki i nie pisze historia, że w
czasie najazdu szwedzkiego (1655r.) na Wielkopolskę, został obrabowany ze złota
i srebra kościół na Zdzieżu pod Borkiem. Oburzeni chłopi z Babkowic i okolic
pod dowództwem prawdopodobnie Czarnego Porucznika spod Stawiszyna, stoczyli
walkę z przejeżdżającym oddziałem szwedzkim pod Babkowicami. Walka była
nierówna. Wieś Babkowice spłonęła. Szwedzi przyparci do bagnisk i stawów
leśnych, odległych o 1 km od wsi bronili się zaciekle, lecz nie mając żadnej
możliwości ucieczki skarby rzucili do stawu, a sami poginęli pod kosami
chłopów". Czy rzeczywiście wieś spłonęła nie wiadomo, gdyż następne informacje
pochodzą dopiero z 1775r.
www.babkowice.yoyo.pl/historia.html
Pewne przesłanki wskazują, że tak – ów Władysław Stachowski w pierwszych latach
po I wojnie światowej nauczał języka polskiego w szkole w Gostyniu. W 1945 roku
został kierownikiem Banku Pożyczkowego Spółdzielczego, instytucji w długiej z
zacnej tradycji
www.pbsgostyn.pl/content.php?show=bank&menu=bank&submenu=bank
W Gostyniu ów Władysław musiał mieć niemalą rodzinę, gdyż w latach dwudziestych
inspektorem szkolnym był tu Teofil Stachowski. Niewykluczone, że właśnie ten
Władysław Stachowski żył w latach 1887-1974.

[tralala33]

A może stancelwskim nauczcielem był.Władysław Stachowski, urodzony w Sarnowej
koło Rawicza (dziś dzielnica Rawicza) w 1899 roku. I on był nauczcielem,
wieloletnim kierownikiem szkoły w odległym o 4 kilometry od rodzinnego miasta
Zakrzewie. Był też autorem ‘Wesela zakrzewskiego’, regionalnego widowiska.
Pozostawił po sobie rękopiśmienny pamiętnik, w którym pisze o ekonomicznym i
społecznym germanizowaniu południowej Wielkopolski. Władysław Stachowski z
Sarnowej zmarł w 1986 roku.

[rita100]

To i pewnie Karol Małłek powinien go znać. Podobne profesje mieli i zainteresowania.