mason44
27.12.04, 21:54
Najsłynniejszą, najciekawszą i najbardziej różnorodną kuchnią
świata jest bez wątpienia kuchnia chińska.Ta niezwykła różnorodność wynika z
natury Państwa Środka - ogromna przestrzeń, zróżnicowanie klimatyczne,
lokalne tradycje i zwyczaje. Dodatkowo panująca w Chinach ogromna swoboda w
kojarzeniu podstawowych składników spożywczych oraz stosowane nazewnictwo,
powoduje tak rozbudowane menu chińskiej kuchni. Poza tym w chińskiej kulturze
przywiązuje się ogromne znaczenie do jedzenia. Chińczycy bez wątpienia
kochają jeść!
Ogromną rolę odgrywa ryż - zboże jest podstawą każdego posiłku
kuchni chińskiej od czasów dynastii Shang (1554-1045 p.n.e.). Przeciwieństwem
ryżu jest cai (dosł. warzywa), czyli wszystko poza ryżem i mąką. Kontrast
pomiędzy fan i cai jest zgodny z zasadami równowagi i harmonii opartymi na
Yin i Yang, które odnoszą się do codziennego życia.
Większość warzyw i owoców to produkty Yin, najczęściej wilgotne i
miękkie, o działaniu chłodzącym, odżywiające żeński pierwiastek natury
człowieka.
Produkty Yang, smażone i pikantne, z czerwonym mięsem, rozgrzewają i
odżywiają męską część natury. Każdy posiłek powinien tworzyć harmonię smaków,
ale musi być także zachowana równowaga pomiędzy pokarmami o działaniu
chłodzącym i rozgrzewającym. Fan zawsze miało większe znaczenie niż cai.
W Chinach wyróżnia się cztery główne regiony kulinarne: kuchnię
północną, wschodnią, zachodnią i południową. Różnice pomiędzy nimi wynikają
nie tylko z czynników geograficznych i klimatycznych, lecz także z odmiennych
warunków historycznych i kulturowych.
Jak na ironię, regionalne szkoły kulinarne zostały skodyfikowane i
rozwinięte dopiero w XII w., kiedy Chinom zagrozili Mongołowie, a dwór
dynastii Song popłynął na południe rzeką Jangcy. Urbanizacja przyśpieszyła
rozwój gastronomii, a to z kolei wpłynęło na powstanie regionalnych kuchni.
Dodatkowym bodźcem byt popyt wywoływany przez kupców i urzędników, którzy
nieustannie przemierzali kraj.
Mongolski podbój północy kraju, spichlerza pszenicy, przyśpieszył
podniesienie ryżu do rangi głównego pożywienia. Była to znacząca zmiana,
ponieważ ryż jest najlepszym źródłem zbilansowanych kalorii. Na określonym
obszarze może się nim wyżywić znacznie większa liczba ludności niż
jakąkolwiek inną rośliną uprawną. Rozwój komunikacji, a zwłaszcza budowa
Wielkiego Kanału, który połączył Południe (spichlerz kraju) z Północą
(rejonem kraju, gdzie bardzo często panował głód), umożliwił przewożenie
żywności pomiędzy dowolnymi regionami kraju.
W okresie dynastii Ming (1368-1644) gastronomia nadal rozkwitała.
Cesarskie kuchnie Zakazanego Miasta zatrudniały w tym czasie 5 tyś. ludzi.
Poradzono sobie także z problemem przechowywania żywności - bloki lodu z
północnych rzek trzymano latem w głębokich jaskiniach. Umożliwiło to
wykorzystywanie różnych produktów bez względu na porę roku. Ostatni znaczący
etap rozwoju chińskiej kuchni nastąpił w czasach dynastii Qing (1644-1911),
gdy sprowadzono warzywa z Nowego Świata. Kukurydza, bataty i orzechy ziemne
możliwe do uprawy w klimacie, w którym nie przyjęty się ryż, pszenica i
proso, umożliwiły zasiedlenie bezludnych dotąd obszarów.
Kuchnia chińska podzielona jest na cztery regionalne odmiany:
pekińska lub mandaryńska i Shandong (z bułkami gotowanymi na parze i
makaronem jako podstawą posiłku), kantońska i chaozhouska (lekko ugotowane
mięso i warzywa), szanghajska (ojczyzna żeberek wuxi) oraz syczuańska (ostra,
z dużą ilością chili).
Najbardziej popularnym napojem jest herbata, w zasadzie wszędzie
można spotkać Chińczyków z zakręcanymi słoikami lub specjalnymi naczyniami z
pokrywkami, z których sączą zieloną herbatę. Lecąc samolotem nie należy się
dziwić kiedy chińscy pasażerowie będą prosić tylko o wrzątek (nie kawę,
herbatę czy inne napoje oferowane przez obsługę lotu) do zalania liści
zielonej herbaty we własnych naczyniach. Najpopularniejszym napojem
alkoholowym (ok.3 - 4% alkoholu) jest piwo. "Winem" można dość swobodnie
określić na przykład sfermentowaną miksturę przesiąkniętą ziołami, wino
ryżowe oraz wino zawierające jaszczurkę, pszczoły albo marynowanego węża.
Innym ulubionym alkoholem jest maotai, wódka robiona z sorgo o bardzo
specyficznym zapachu. Te napoje "wódkopodobne" są wysoko procentowe, mogą
zawierać nawet powyżej 60% czystego alkoholu.