Mobbing a depresja

[hadron-plus]

Mobbing w miejscu pracy:
przyczyny, przykłady, co robić?

Mobbing ma wiele twarzy: szeptanie i plotkowanie za plecami, bezpodstawne krytykowanie dobrej pracy czy celowe zatajanie ważnych informacji. Niezależnie od rodzaju znęcania się, ofiarom trudno jest się bronić. Nadal. Dla osób dotkniętych tym problemem nie tylko codzienna podróż do biura staje się koszmarem. Ich życie prywatne i zdrowie również cierpi z powodu konsekwencji mobbingu. Ofiary znęcania się często czują się bezradne, bezsilne i pozostawione same sobie. Tutaj dowiesz się, kiedy zaczyna się mobbing, jakie są jego przyczyny i co możesz zrobić, aby poradzić sobie z mobbingiem w pracy.

Mobbing Definicja
Te dwie cechy są decydujące:

Systematycznie
Tylko wtedy, gdy nękanie przez szefa lub współpracowników jest systematyczne, a więc celowe, stanowi przestępstwo karalne. Wcześniej przewinienie mogło być usprawiedliwione jako "jednorazowy poślizg".

Powtarzające się
Znęcanie się musi występować przez długi okres czasu. Nie każdy incydent, który wywołuje obrazę, jest wymierzony w terror psychologiczny. Dlatego, aby to udowodnić i udokumentować, potrzebna jest historia cierpienia.
Zgodnie z definicją mobbingu, prawdziwy mobbing obejmuje...

...ciągłe napaści, molestowanie seksualne, poniżanie, dyskryminacja, bezpodstawne obniżanie wydajności pracy, pogardliwe oceny, izolowanie - także od komunikacji w firmie, nękające polecenia, takie jak przydzielanie bezużytecznych lub nierozwiązywalnych zadań, polecenia hańbiących prac, którym nie są poddawani porównywalni pracownicy, bezpodstawne nagromadzenie kontroli pracy, jak również tworzenie lub utrzymywanie sytuacji awaryjnych.

Przyczyny:
Jak i dlaczego dochodzi do mobbingu?

Mobbing występuje wtedy, gdy ludzie tworzą wymuszoną społeczność w ograniczonej przestrzeni - na przykład w biurze. Może to prowadzić do rywalizacji, ale także do otwartej wrogości. Zamiast współpracować, by osiągać cele i sukcesy, pracownicy konfrontują się ze sobą, wykazując konkurencyjność, wrogość lub wykluczenie.
Częstą przyczyną znęcania się jest również niska samoocena. Poniżając kogoś innego, dręczyciele próbują postawić się wyżej i wzmocnić własne ego. W ten sposób próbują pokonać własne błędy i niedociągnięcia.

Warto zwrócić uwagę, że według badań mobbing jest przede wszystkim zjawiskiem grupowym, a nie wynikiem działania jednego sprawcy. Niektórzy mówią też o "systemie mobbingowym" - składającym się ze sprawców i ofiar, ale także katów, przechodniów i osób postronnych.

Ofiary znęcania się często nie potrafią wyjaśnić jego przyczyn. Może to wynikać z błędnej oceny ich własnego zachowania, ale znacznie częściej przyczyna jest prosta: ofiary mobbingu znalazły się w takiej sytuacji nie z własnej winy. Oczywiście zdarzają się sytuacje, w których pracownik swoim zachowaniem naraził się na utratę popularności, ale często stoją za tym inne przyczyny:

*Twoi koledzy zazdroszczą Ci Twoich osiągnięć
Twoi koledzy odczuwają czystą zazdrość z powodu twoich dobrych wyników i sukcesów, które odniosłeś. Podwyżki wynagrodzeń lub awanse mogą to wzmocnić. Może to ponownie podkopać poczucie własnej wartości niektórych kolegów, którzy uciekają się do mobbingu z zazdrości.
*Masz dobre relacje z szefem
Twój szef cię lubi i twoi współpracownicy też to zauważają. Może ty i twój szef jesteście na tej samej długości fali, podobnie postrzegacie sprawy i decyzje lub pracujecie bardzo podobnie. Skrycie jesteś nazywany ulubieńcem szefa i poddawany ostracyzmowi. Ludzie oddalają się od ciebie, ponieważ obawiają się, że możesz podzielić się poufnymi informacjami z szefem.
*Żyjesz w innych okolicznościach
Twoi koledzy dystansują się od Ciebie, bo mają wrażenie, że nic ich z Tobą nie łączy. Na przykład, jesteś jedyną zamężną kobietą z dziećmi. Wszystkie twoje koleżanki są nadal samotne i lubią wychodzić na imprezy w piątkowe wieczory, podczas gdy ty wychodzisz z biura wcześniej w piątki, aby nadal spędzać czas ze swoimi dziećmi.

Sprawcy i ofiary:
Kto się znęca? Kto jest dręczony?

Istnieją branże i grupy zawodowe, w których mobbing jest bardziej powszechny niż w innych obszarach: paradoksalnie, dotyczy to sektora opieki, ze wszystkich miejsc, gdzie raczej oczekuje się interakcji społecznych. Ale mobbing jest też częstszy w sprzedaży i bankowości.
Natomiast kierowcy zawodowi, kierowcy transportu publicznego i rolnicy odnoszą się do siebie z dużym szacunkiem.
Szczególnie interesujące jest to, że kobiety  nękane znacznie częściej nękają niż mężczyźni, ale jednocześnie same są znacznie częściej ofiarami nękania. Oto dane liczbowe:

Mobbing: Sprawcy
Kto jest ofiarą mobbingu w miejscu pracy?

Koledzy: 44 procent
Przełożeni: 37 procent
Koledzy i szef: 10 procent
Podmioty podporządkowane: 9 procent
Mobbing: Ofiary
81,3 proc. ofiar to kobiety.
18,7 proc. ofiar to mężczyźni

Rodzaje i przykłady mobbingu:
Formy znęcania się.

Mobbing jest często kojarzony z otwartą wrogością lub z pomówieniami za plecami kolegów. Znęcanie się występuje jednak w wielu różnych formach i aspektach. Szczególnie na początku wiele ofiar nie zdaje sobie sprawy z tego, że są prześladowane. Niestety, niektórzy dręczyciele są bardzo podstępni i subtelni. Zamiast otwartej konfrontacji, stawiają na wytrwałość i lubią używać ukrytych ataków, intryg i przekomarzania się jako broni.

Strzelają one albo w wydajność i kompetencje ofiar mobbingu, albo bezpośrednio w ich wygląd i reputację. Wszystkie formy i ataki mają jednak tę wspólną cechę, że są niezwykle krzywdzące dla dotkniętych nimi osób. Poniżej znajdują się typowe przykłady i formy mobbingu oraz sygnały ostrzegawcze, na które należy zwracać uwagę, aby w porę rozpoznać mobbing:

Krytyka
Błędy się zdarzają. Tak samo jak bycie za to krytykowanym. Jeśli jednak dominuje zrzędzenie, jeśli jest ono niesprowokowane lub jeśli Twoje podstawowe kompetencje są ciągle kwestionowane, a nie konstruktywnie krytykowane, jest to oznaka mobbingu. Zwłaszcza jeśli celem krytyki jest ośmieszenie, zastraszenie i brak szacunku dla Ciebie. Coraz częściej krytyka ta staje się również osobista: dręczyciele naśmiewają się z fizycznych słabości, figury lub fryzury, ubrania lub akcentu w mowie. W każdym razie nie ma to nic wspólnego z pracą przez długi czas.

Fałszywe oceny
W wielu przypadkach jednak mobbing pochodzi bezpośrednio od szefa (jest to również tzw. bossing). Szef bojkotuje rozmowy lub współpracę, rzuca nieobiektywne insynuacje, rozdmuchuje drobne pomyłki do rangi tragedii, ocenia Ciebie i Twoje wyniki zupełnie niesłusznie i niesprawiedliwie. Taka sytuacja jest szczególnie trudna dla ofiar - w tym przypadku pomoc może przyjść od innych współpracowników lub kolejnego wyższego przełożonego.

Wykluczenie
Nie tylko pojedynczo, jak np. podczas wspólnego lunchu, ale systematycznie: podczas pogawędek w kuchni przy kawie (lub runda milknie, gdy tylko się pojawisz), podczas spotkań (na które nie jesteś zaproszony lub które są przekładane z krótkim wyprzedzeniem - ale nikt Cię o tym nie informuje) lub spotkań w dziale. Sprawcy traktują cię jak powietrze, unikają cię i marginalizują. Typowy sygnał antypatii i podstępności.

Głośność
Niektórzy szefowie mają więcej temperamentu niż inni. Są bardziej emocjonalne, bardziej impulsywne, a nawet mogą stać się głośne w niektórych momentach. Nie musisz tego znosić, ale możesz to przeoczyć, jeśli mieści się to w granicach. Nikt nie jest doskonały. Ale jeśli jesteś regularnie wykrzykiwany, być może nawet na oczach całego zespołu, to jest to nie tylko niegrzeczne i niezgodne z prawem, ale także jest to zastraszanie. Nacisk kładziony jest jednak na "regularnie".

Kłamstwa
Plotki, ploteczki, plotuchny i plotuchny istnieją w każdej firmie. Ma to nawet swoje zalety. Jeżeli jednak pogłoski te są destrukcyjnie i uporczywie kierowane przeciwko tobie w celu naruszenia twojej reputacji, jeżeli przybierają charakter obraźliwych insynuacji, wówczas jest to zniesławienie - i to uzasadnione. Takie plotki i nie

[hadron-plus]

2.

Obelgi
Oprócz zaczepek, mobbing obejmuje również obelgi. Mogą one zostać wypowiedziane bezpośrednio do ofiary lub rozprzestrzeniane za kulisami, jak wspomniane plotki. Osoby dotknięte tym problemem szczególnie dotkliwie odczuwają taki terror psychiczny i często nie wiedzą, jak poradzić sobie z tą sytuacją. Jeżeli w pracy padasz ofiarą poważnych obelg, powinieneś zdać sobie sprawę, że nie jest to szorstka komunikacja, lecz forma mobbingu.

Sabotaż
Jeden krok dalej i nie tylko mówi się o tobie, że jesteś zły, ale także upewnia się, że to prawda. Twój komputer jest manipulowany, dokumenty znikają, zaczyna się terror telefoniczny, koledzy knują przeciwko Tobie. Krótko mówiąc, otrzymujesz błędne informacje i jesteś poddawany presji, aby popełniać błędy, wyglądać "głupio" lub się kompromitować. Znęcanie się nie może być bardziej zrozumiałe niż to.

Wyłączenie informacji
To zmierza w tym samym kierunku, co poprzedni punkt. Jeśli ważne informacje są regularnie ukrywane przed Tobą (w celu wyrządzenia Ci krzywdy), jest to również mobbing. Na przykład, jeśli współpracownik celowo ukrywa informacje, które są ważne dla projektu i mają wpływ na Twoją pracę, jest to zdecydowanie forma mobbingu.

Przemoc
Istnieją subtelne formy przemocy. Znęcanie się jest przemocą psychiczną. Obejmuje ono molestowanie seksualne lub zastraszanie, jak również groźby użycia przemocy. Jeśli koledzy zawstydzają cię dwuznacznościami, dotykają cię wbrew twojej woli lub zmuszają cię do zaprzestania wyrażania swoich opinii (ze strachu), jest to przemoc psychiczna i forma mobbingu.

Nadwyżka/niedobór popytu
Z punktu widzenia prawa pracy jest to również jednoznaczne z mobbingiem: Otrzymujesz zadania, które są poniżej twojego poziomu i są poniżające - lub dostajesz projekt, z którym nie jesteś w stanie sobie poradzić w danych warunkach. Krótko mówiąc: poddają cię ogromnej presji psychicznej, stawiają ekstremalne wymagania - i liczą na twoją porażkę. Inny klasyczny przykład: gdy tylko okaże się, że tego wieczoru masz ważne prywatne spotkanie (np. dzień rodziców, ślub), szef daje ci zadanie, którego nie można przełożyć. I podczas gdy wszyscy idą na piwo, ty pracujesz w nadgodzinach.

Konsekwencje mobbingu:
Poważne zakłócenia
Mobbing ma daleko idące konsekwencje w miejscu pracy, wpływa na atmosferę i jakość pracy. Ale jeszcze gorsze są konsekwencje w życiu prywatnym ofiar.
Wielu pracowników nie jest w stanie poradzić sobie z uporczywym nękaniem i związaną z nim presją i cierpi z powodu chorób psychicznych nawet poza biurem.
Większość ofiar znęcania się czuje się bezradna, nieszczęśliwa i bezsilna. Bardzo cierpi na tym ich wiara w siebie, ponieważ nie mogą się powstrzymać i bronią się przed atakami znęcania.
Oprócz skutków psychologicznych, takich jak znacznie obniżone poczucie własnej wartości, strach przed pracą, a w dłuższej perspektywie nawet depresja czy samobójstwo, istnieją również liczne fizyczne skutki mobbingu. Osoby dotknięte chorobą często cierpią na:
Zaburzenia snu
problemy z oddychaniem
ból pleców
ból brzucha
Bóle głowy
Arytmie serca
Zaburzenia odżywiania
Wiele ofiar znęcania się próbuje uczynić swoją sytuację bardziej znośną za pomocą leków lub alkoholu. Do tego dochodzą straty finansowe, gdy w wyniku ciągłego mobbingu pracownicy przebywają na długotrwałych zwolnieniach lekarskich lub nawet stają się bezrobotni.

Znęcanie się jest przestępstwem:
To są Twoje prawa
W przeciwieństwie do innych krajów, w Niemczech nie ma ogólnej ustawy o przeciwdziałaniu mobbingowi. Znęcanie się jest jednak również w Niemczech karalne i uważane jest za naruszenie praw osobistych człowieka, chronionych przez art. 1 i 2 Ustawy Zasadniczej.
Można zatem wskazać na różne cząstkowe aspekty mobbingu. Sprawcy mogą być, na przykład, ścigani za...

Znieważenie (§ 185 kodeksu karnego)
zniesławienie (§ 186 kodeksu karnego)
zniesławienie (§ 187 kodeksu karnego)
uszkodzenie ciała (§ 223 kodeksu karnego)
Ponadto istnieje ustawa o równym traktowaniu (AGG), na którą możesz się powołać jako ofiara mobbingu, jeśli masz wrażenie, że jesteś dyskryminowany ze względu na pochodzenie etniczne, płeć, religię lub światopogląd, niepełnosprawność, wiek lub orientację seksualną.

Ofiary mobbingu mogą również skorzystać z prawa do złożenia skargi zgodnie z Ustawą o Konstytucji Zakładowej (§ 84 I BetrVG) i złożyć skargę do pracodawcy na niesprawiedliwe traktowanie. Pracodawca musi zbadać skargę i, jeśli jest ona dopuszczalna, zapewnić poprawę sytuacji. Zgodnie z § 85 I BetrVG można również skierować tę skargę bezpośrednio do rady zakładowej - jeśli taka istnieje - która następnie musi zająć się tą sprawą z pracodawcą.

Nawiasem mówiąc, jeśli kierownicy się o tym dowiedzą, muszą interweniować. Dzieje się tak dlatego, że zgodnie z prawem pracy mają oni obowiązek dbania o swoich pracowników. Oznacza to, że muszą natychmiast położyć kres dręczycielom - poprzez...
Ostrzeżenia
transfer lub
Zwolnienie z pracy

[hadron-plus]

Obrona siebie:
Oto jak powinieneś reagować na znęcanie się.

W każdym razie nie należy NIGDY tolerować znęcania się, ale należy podjąć środki zaradcze. Jeśli będziesz milczeć i tolerować, będziesz wzmacniać mobbing i jego sprawców. Czujesz się bezsilny i bezradny, ale im bardziej się bronisz, tym większe są szanse na powstrzymanie znęcania się.
Oczywiście, zadaniem przełożonych jest przede wszystkim zapobieganie mobbingowi w miejscu pracy. Liczne przypadki znęcania się pokazują jednak, że nie zawsze się to sprawdza.
Dlatego ci, którzy są zastraszani, powinni sami podjąć działania. W żadnym wypadku nie należy poddawać się roli ofiary i być biernym.
Raczej stań się aktywny i podejmij działanie. W rzeczywistości istnieje kilka strategii, które ofiary znęcania się mogą wykorzystać, aby się bronić:

Zignoruj
W tym przypadku bycie "aktywnym" oznacza, że jesteś całkowicie "pasywny" i nie okazujesz żadnej reakcji na znęcanie się. Jeśli masz wystarczająco dużo przyjaciół w firmie i możesz być pewien, że twój przełożony nie przejmuje się wichrzycielem i jego działaniami, to daj mu spokój. To udaremnia plany i przyczynia się do deeskalacji - najważniejszego celu w mobbingu. Często takie typy szybko się poddają, gdy zdają sobie sprawę, że ich złośliwości, plotki i wulgaryzmy nie przynoszą żadnego efektu. Wręcz przeciwnie, nagle okazuje się, że to oni są rzucającymi błotem przed innymi... Jednak takie przypadki są rzadkie.

Atak
Jeśli dręczyciel nie daje za wygraną lub jeśli gromadzi wokół siebie coraz więcej sprzymierzeńców, musicie stać się aktywni i przeciwstawić się dręczycielowi. Najpierw porozmawiaj z nim na osobności (niektórzy ulegają dopiero wtedy), a potem przy świadkach. Możesz również zaangażować radę zakładową. Ujawnij jego zachowanie kolegom i daj mu jasno do zrozumienia, że w razie konieczności podejmiesz kroki prawne, jeśli nie przestanie. Pomoże Ci to również zdobyć szacunek i zademonstrować swoją siłę. Zanim jednak dojdzie do dyskusji, pamiętaj, aby zebrać solidne dowody. Jeśli to konieczne, przez chwilę graj ofiarę i wprowadź biurowego terrorystę w poczucie bezpieczeństwa, aż wpadnie w pułapkę. Znęcanie się jest przestępstwem karalnym.

Żądanie
Najpóźniej, jeśli rozmowa nie przyniesie poprawy, należy zażądać na piśmie, aby dręczyciel zaprzestał i zmienił swoje zachowanie. W tym miejscu możesz ponownie wyraźnie zaznaczyć, że poinformujesz pracodawcę i podejmiesz kroki prawne.

Prowadź również dziennik mobbingu: W przypadku późniejszego sporu prawnego ciężar dowodu spoczywa często na ofiarach mobbingu. Ponieważ jednak wielu sprawców jest na tyle sprytnych, że nie dopuszcza się molestowania przy świadkach lub na piśmie, jest to zazwyczaj trudne. Jest to więc przypadek świadectwa przeciwko świadectwu. Alternatywą, która jest prawnie akceptowana, jest prowadzenie tzw. dzienniczka mobbingu. Zapisuj szczegółowo ataki i napady - z datą, godziną, nazwiskiem i dokładnym opisem. Nagranie może nie mieć takiej wagi jak dokumenty pisemne lub świadkowie. Można jednak udowodnić, że mobbing jest systematyczny i regularny oraz że w ogóle jest mobbingiem.

Wycofaj się
Jeśli nic nie pomoże, masz tylko dwie alternatywy: pójść do szefa lub zrezygnować. W pierwszym przypadku ważne jest, abyś uświadomił swojemu przełożonemu jego obowiązek zachowania ostrożności i omówił alternatywne rozwiązania w zakresie pracy wewnętrznej. Ważne jest jednak, aby zachować obiektywizm. Jeśli będziesz płakać i umniejszać siebie, zepsujesz swoją reputację. Narzekacie na niesprawiedliwość - ale to nie czyni was bezradnymi czy bezbronnymi. Z drugiej strony, bohaterskie wyjście ze zwolnienia jest często celem dręczycieli - zwłaszcza jeśli jeden z nich jest szefem. Nawet jeśli odejście wydaje Ci się wtedy porażką - postaw sprawę jasno: firma z taką kulturą intrygi nie zasługuje na Ciebie. Twoje zdrowie też nie jest warte wstrzymywania się.

Uwaga dręczyciele:
dręczenie boli i powoduje choroby
Znęcanie się sprawia, że jesteś chory. Jak udało się ustalić Richardowi Ryanowi, psychologowi społecznemu z Uniwersytetu w Rochester, i jego współautorce Nicole Legate, wpływ na psychikę sprawców nie jest taki, na jaki mogliby oni naiwnie liczyć: zabawa, satysfakcja, poczucie władzy. Jest wręcz przeciwnie: sami cierpią.

Wykluczanie innych wywołuje poczucie wstydu i winy, a z czasem zanika także poczucie niezależności. Ponieważ wykluczenie i znęcanie się są wyczerpujące. Nawet jeśli celem ataków jest rzekoma ofiara, sprawca również staje się jej ofiarą, ponieważ musi teraz utrzymać swoją rolę i osiągnąć swój cel. A ponieważ w mobbing zaangażowane są zawsze dwie osoby (jedna, która się znęca i druga, która pozwala się znęcać), im bardziej autonomiczna i suwerenna pozostaje ofiara, tym bardziej oddala się sukces.

Autorzy posuwają się nawet do stwierdzenia, że sprawcy są tak samo zestresowani jak ofiary. Badania wykazały, że w mózgu sprawców uruchomione zostały te same mechanizmy bólowe, co u ofiar przemocy fizycznej. Krótko mówiąc: znęcanie się niszczy samych znęcających się.

Obowiązek zachowania ostrożności przez kierowników: kroki przeciwko mobbingowi
Kierownicy MUSZĄ interweniować, gdy zauważą mobbing. Jednak jeszcze lepiej byłoby podnieść świadomość, a tym samym promować zapobieganie znęcaniu się, aby do niego w ogóle nie dochodziło.

Kiedy jednak już do tego dojdzie, stanie z boku i milczenie nie jest żadnym rozwiązaniem. Sąd Pracy Kraju Związkowego Turyngii (Landesarbeitsgericht Thüringen) tak to ujął w wyroku (10.4.2001, AZ 5Sa 403/00):

Pracodawca jest zobowiązany do nienaruszania ogólnych dóbr osobistych zatrudnionych przez niego pracowników poprzez atakowanie ich sfery osobowości lub wolności, do ochrony ich przed molestowaniem przez współpracowników lub osoby trzecie, na które ma wpływ, do zapewnienia humanitarnego miejsca pracy i promowania osobowości pracowników.
Poniższe kroki z pewnością nie są łatwe do wykonania, ale jako menedżer musisz w końcu umieć radzić sobie z konfliktami i sporami. Jeśli odkryjesz terror psychologiczny i mobbing w swoim zespole, musisz interweniować i działać - jesteś do tego nawet prawnie zobowiązany:

Dążenie do dialogu
Brzmi to banalnie, ale może rozwiązać wiele problemów: poszukaj rozmowy z mobbingującymi pracownikami. Przygotuj się, dokumentując wcześniej problematyczne zachowanie i wyraźnie nazywając je w rozmowie. Wyraźnie zaznacz, że inicjatywa pochodzi od ciebie i że TY jesteś zaniepokojony tym zachowaniem. Należy wyjaśnić, że dręczony pracownik nie ma nic wspólnego z dyskusją i że tylko ty, jako szef, czujesz się urażony tym zachowaniem.

Wyjaśnić przyczyny
Postaraj się znaleźć przyczyny mobbingu, zarówno w rozmowach indywidualnych, jak i w zespole. Nierzadko zdarza się, że dręczony pracownik działa jak piorunochron lub mile widziane ujście dla innych problemów i konfliktów, które od dawna są w nim skumulowane. Postaraj się nie tylko zidentyfikować przyczyny, ale także uświadomić je mobbingowanemu pracownikowi i znaleźć rozwiązania.

Wskazanie konsekwencji
W większości przypadków rozmowa z dręczycielem nie wystarczy. Zwróć uwagę mobbingowanemu pracownikowi (pracownikom) na jego zachowanie i jasno określ konsekwencje, jeśli sprawca nie zaprzestanie swojego zachowania. Jak wspomniano powyżej, istnieje wyraźna dramaturgia eskalacji upominania, ostrzegania i zwalniania.

Odciążenie
Jeśli stres spowodowany mobbingiem jest silny, a pracownik już cierpi, należy podjąć natychmiastowe działania i zadbać o to, aby natychmiast go rozładować. Można to zrobić poprzez przeniesienie lub - w skrajnych przypadkach - zawieszenie mobbingowanego pracownika. Zwolnienie ofiary mobbingu z pracy często jest złym sygnałem i może zostać źle odebrane przez ofiarę jako dalsza kara. Jeśli ten krok jest konieczny, pamiętaj, aby go zapowiedzieć i wyjaśnić.

[hadron-plus]

4.

Poszukaj wsparcia
Jeśli początkowe działania nie przynoszą rezultatów, należy szukać wsparcia z zewnątrz. Mogą to być profesjonalni przełożeni lub mediatorzy sporów, którzy przychodzą do zespołu i na miejscu zajmują się tlącym się konfliktem i mobbingiem. Możesz również zaangażować radę zakładową - najpóźniej w tym momencie. Wątpliwe jest jednak, czy ich wsparcie będzie wystarczające.
Adresy, punkty kontaktowe i poradnictwo dla ofiar mobbingu
Ponieważ mobbing nie jest już - niestety - zjawiskiem wyjątkowym, istnieją obecnie liczne poradnie, infolinie mobbingowe i stowarzyszenia wsparcia, do których mogą zwracać się ofiary. Poniższa lista nie rości sobie prawa do bycia kompletną, lecz ma jedynie stanowić wstępny przegląd, który stale uzupełniamy i rozszerzamy.

Czy w Polsce istnieje taka lista adresów?

[tuttifrutti1234]

proszę o podanie autora i źródła tych mądrości

[hadron-plus]

Jest na samej górze. Nie jest? Rzeczywiście. Jochen Mai.

[hadron-plus]

Tekst linku

[tuttifrutti1234]

hadron-plus napisała:

> Jest na samej górze. Nie jest? Rzeczywiście. Jochen Mai.



No to przynajmniej autor książki odniesie sukces, gdy ktoś kupi cegłę.

[hadron-plus]

Podobno sprzedał ponad 4 mln egz. Autorów książek należy zawsze wspierać.

[vermieter]

te 4 mln to odwiedzający miesięcznie jego bloga
jest mnóstwo takich doradców, czytelnicy muszą być nieźle zdesperowani

[hadron-plus]

To tylko pokazuje skalę zjawiska.