Magiczny Olsztyn - Piechockiego

[rita100]

[rita100]

Faktycznie magicznie to wyszło

MaM w rękach 'Olsztyn Magiczny' Stanisława Piechockiego. Trzeba przyznać, że
cięzka praca była przed Nim opisując tak dokładnie dzieje miasta. Zamieścił też
spis alfabetyczny polskich i niemieckich nazw, które tak poszukiwałam i ulic,
ale nie pomyśleli o mapie Olsztyna, tak bardzo przydatnej do takiego zestawu.
Piechocki zaczął rozdział od Pałacu Burgrabiego, który sie kojarzy mieszkańcom
z Klubem Garnizonowym koło zamku w którym odbywały się zabawy sylwestrowe oraz
bale karnawałowe.
No więc jakie losy były tego obiektu ?
Pałac Burgrabiego położony przy ulicy Zamkowej 5 na malowniczej skarpie zaraz
za mostem na Łynie. Został zbudowany w XVII wieku i zamieszkiwali go
burgrabowie i wysocy urzędnicy administracyjni.
Ten barokowy pałac 'Dom Burgrabiów' wielokrotnie przebudowywano po licznych
zawirowaniach i pozarach. Najbardziej rozbudowany został w XX wieku przez
ówczesnego własciciela Ernesta Haricha. Do końca II wojny światowej willa była
własnością Harichów. Ernest, był posiadaczem dużej, która miesciala się w
istniejącym do dziś budynku u zbiegu ulic Skłodowskiej-Curie i 11 listopada.
Jego syn był pisarzem.
Przed I wojną światową mieszkali w nim m.in. dowódca brygady w stopniu
generała majora i jego adiutant oraz szef 10.Pruskiego Pułku Dragonów , major
August von Schoenebeck, zastrzelony we własnym mieszkaniu przez innego oficera
wskutek rywalizacji o kobietę. Od tego czasu dom okreslano mianem 'Willi
Mordu". Ta sprawa zakończyła się głośnym procesem sądowym, które to wydarzenie
stało się kanwą powieści 'Taniec zbrodni' i 'Bliźnieczki' węgierskiej autorki
Zyte Fagyas. Ostatnim prywatnym właścicielem tej kamienicy była Else Lóffke,
wdowa po byłym prezesie Sądu Krajowego w Olsztynie.
cdn

[rita100]

W 1945 roku budynek przeszedł na własnośc Skarbu Państwa RP i został
przeznaczony na rezydencję wojewodów olsztyńskich. W 1948 roku przekazano
mieszkanie Mieczysławowi Moczarowi - wiemy kim był Moczar. Jednak przeniósł sie
Moczar w inne miejsce i kamienica została zajęta przez Wojewódzką Szkołę
Partyjną PPR.
Od roku 1950 dom jest we władaniu Ministerstwa Obrony Narodowej. Budynek
stanowi siedzibę Klubu Garnizonowego i biblioteki. Zwany jest też potocznie i
orginalnie 'Casablanca'.

Tralala, jeśli masz tą książkę, to wiesz, że zajmiemy sie cudownym tematem -
jarmarkami Jakubowymi, które zanikły, a które warto odbudować i tradycyjnie je
obchodzić.
A teraz czas popatrzeć na ten zabytek i zapraszam do oglądnięcia go na stronce
Suda.
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=1&ido=11&pg=0
Przyznam , że nie jestem pewna czy to ten, bo Sud chyba nie zamieścił w swojej
stronce tego zabytku, szukałam , szukałam i nic.
Przyznam , że będąc w Olsztynie nie zwróciłam na niego uwage i po raz pierwszy
poznaję taki zabytek

[rita100]

Gość: tralala 15.11.05, 21:20 + odpowiedz


Z dawnej świetności willi Haricha (pałacu Burgrabiego, czy też Casablanki)
pozostały także stare drzewa rosnące przed budynkiem, od stronu zamku. Wyraźnie
widać dawny układ alei prowadzącej do głównego wejścia.
Jeśli rzeczywiście w trakcie remontu odnaleziono macewy, to warto by wróciły na
swoje miejsce i zostały otoczone opieką. Szkoda, że już nigdy nie uda się
odnaleźć nagrobków z cmentarza św. Józefa. Znikały stamtąd w latach
osiemdziesiątych, i podobno też zostały wykorzystane przez przedsiębiorcę
budowlanego *** (nazwisko zachowam dla siebie).

[rita100]

Tralala, o parku nie wspomniałam , ale wiem , że rosną tam bardzo stare i
zabytkowe drzewa. A co to sa macewy ?


Gość: tralala 15.11.05, 21:53 + odpowiedz


Park nad Łyną jest za pałacem, od strony ogrodowej, a od strony frontowej rosną
dwa szpalery drzew (niestety, nie znam się na gatunkach)prowadzące do głównych
schodów. Bardzo dostojne.
Macewy to kamienne nagrobki żydowskie, takie stojące pionowo

[rita100]

Autor: Gość: sud
Casablanca jest w remoncie. Będzie tam restauracja.
Podczas remontu okazało się (a podobno niektórzy o tym wiedzieli), że wojsko tam
kiedyś murek na zewnątrz wyłożyło macewami z cmentarza żydowskiego (to te płyty
na zdjeciu).
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=1&ido=11&idz=5555
i bpkw napisał :
Czy legendarna olsztyńska Casablanka znowu ożyje? Tak obiecuje jej nowy
właściciel, a prace konserwatorskie już się zaczęły
serwisy.gazeta.pl/metroon/1,0,2720638.html
No to temat mamy wyczerpany, zostaje nam czekac na koniec remontu

[rita100]

Kuba z wieży dmucha
Stanisław Piechocki wspaniale opisuje Dzień św.Jakuba Starszego Apostoła
patrona Olsztyna. i najstarszego tu kościoła. Ten dzień przypada na 25 lipca.
Ten dzień już od czasów średniowiecznych do schyłku XIX wieku był szczególny
dla Olsztyniaków. Było to najważniejsze święto Olsztyna, a że pora dogodna bo w
lecie to i świętowanie było najczęściej pod gołym niebem. W świętowaniu wszyscy
brali udział, bez względu na wyznanie, narodowość, wiek czy płeć. A ten
szczególny dzień zaczynał się od samego wczesnego rana, kiedy to Olsztyniacy
wcześnie wstawali i wyruszali do kościoła św. Jakuba, by wziąść udział w
uroczystym nabożństwie ku czci tego patrona. Pózniej wszyscy zbierali się na
Rynku Staromiejskim wokół Starego Ratusza oraz w okolicznych knajpkach z
ogródkami, bo wiemy, że Olsztyn w tym czasie należał do najbardziej zielonych
miast i aż do świtu bawiono się jedząc, pijąc, tańcząc i śpiewająć. Zwieży
ratuszowej, ktora była przybrana flagami miejskimi rozbrzmiewały w tym dniu
patetyczne choraty. Następnie na plac wtaczano trzy moździerze, z których
oddawano salut. Wspaniale się bawiono, życie w Olsztynie tętniło i huczało od
zabawy w tym dniu.

W 1872 roku po raz ostatni zabrzmiał z wieży ratuszowej świąteczny hejnał.
Według mieszczańskiego podania od tego czasu przez kilka następnych
dziesięcioleci Kuba w dniu swojego święta dął w trąbę z wieży obecnej
współkatedry. Oto ona w dzisiejszej krasie.
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=1&ido=10&pg=0cdn

[rita100]

Największą artakcję festynu stanowił jarmark Jakuba. Liczne stragany z
cudeńkami były roztawione wokół ratusza i to nie tylko kupców z Olsztyna ale
również z innych miast w tym też Elbląga. Echo wspaniałych jarmarków nióśł się
daleko i przyciągał wielu, wielu ciekawskich. Taki był Olsztyn lecz....
Tradycja Świętego Jakuba zaczynała zanikać w drugiej polowie XIX wiku, kiedy to
świętowanie połączono ze zbiorowym wypoczynkiem sobotnio-niedzielnym, wtenczas
ludność zaczeła opuszczać Olsztyn i wyjeżdzali na imprezy na obrzeżach miasta w
malownicze miejsca urokliwych jezior i lasów.
Niestety nie wiele dały póżniejsze próby przywołania tej tradycji. Po II wojnie
światowej 25 licpca był już li tylko dniem imienin Jakuba. Festyny wprawdzie
odbywały sie huczne ale połączone ze znanym świętem PRL- 22 lipca co
oznaczało , że charakter lokalny zanikł prawie całkowicie.
W latach 60. i 70. podczas wakacji organizowano w śródmieściu Olsztyna imprezy
artystyczne jak Młodzieżowy Lipiec Artystyczny, Olsztyńskie Dni Folkloru, Dni
Olsztyna, jednak to były imprezy przejściowe, które nie ugruntowały tej
tradycji. Dalsze lata też nie przyniosły przełomu w tej tradycji. Chociaż
urządzano różne imprezy w Olsztynie - jednak z dawnym 'Świętem Jakuba", poza
nazewnictwem niewiele miały współnego.
Stara tradycja przeszła do lamusa "
Czy aby napewno ? Czy możnaby ją przywrócić ? I jak to zrobić ? Kto tym
powinien się zająć ?
To są pytania na które cięzko otrzymać odpowiedź, ale czy napewno, czy napewno
musimy zapomnieć o jednym , jedynym dniu Olsztyna, Olsztyna magicznego, gdzie
festyn z jarmarkiem króluje, gdzie Kuba zagrałby na trąbce hejnał w tym dniu,
gdzie odezwałyby sie duchy przeszłości , by całkowicie już nie zanikły tradycje
tej ziemi.
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=1&ido=3
Tu jest Stary Ratusz pod którym były słynne jarmarki i wszystkie imprezy

[rita100]

Re: Park nad Łyną

Park nad Łyną
Wracając do Parku, to na skwerze , po drugiej stronie ulicy Zamkowej, naprzeciw
Klubu Garnizonowego, znajduje się popiersie Mikołaja Kopernika, odsłoniete w
tym miejscu 27 października 1946 roku.

"Wokoło rozpościera się natomiast urzekającej wprost urody stary park miejski
czyli Park Podzamcze, a zaraz po wojnie nazywany Parkiem im. Jakuba Prawina
(pierwszego pełnomocnika rządu RP na Okręg Mazurski), potem zaś Parkiem nad
Łyną. Rośnie tu ponad 50 gatunków i odmian drzew oraz krzewów o dużej wartości
przyrodniczej. Są wśród nich piękne egzemplarze pochodzących z Ameryki
Południowej drzew takich jak robinia biała, klon jesionolistny i jodła
kalifornijska, które wspólnie z rodzimymi olchami, dębami czy wierzbami
przydają temu zakątkowi Olsztyna swoistego, niepowtarzalnego uroku."

A swoją drogą, jestem ciekawa jak wygląda taka stara jodła kalifornijska. Owego
czasu posiadałam malutką w ogrodzie, a ponieważ sie bardzo rozrastała musiałam
ją wyciąć, zaczym objął by mnie zakaz wycinania drzew .
Ta jodła ma niesamowicie długie igły i jest naprawdę urokliwa. Ciekawe jak
wygląda w Parku nad Łyną ?
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=1&ido=11&pg=1

[rita100]

Gość: tralala 16.11.05, 20:20 + odpowiedz


To popiersie Kopernika za zamkiem jest dowodem na to, że nie tylko koty mają
więcej niż jedno życie. W 1946 dokonano ponownego odsłonięcia tego pomnika,
który został zamówiony przez radnych miasta Olsztyna w 1913 roku, i wykonany w
Berlinie przez Johannesa Goetza. Pierwsze uroczyste odsłonięcia pomnika,
ustawionego wowczas przed zamkiem, od strony Starego Miasta (mniej więcej na
tej wyskoności, co obecna ławeczka z Kopernikiem, ale po przeciwnej stronie)
odbyło się w 1916 roku, w czterchsetlecie objęcia przez Kopernika funkcji
administratora na zamku olsztyńskim. Poza cokołem i popiersiem było jeszcze
zwieńczenie w stylu neogotyckim (Kopernik wygladał w tym jak świątek w
kapliczce). Pod koniec wojny Niemcy przenieśli pomnik Kopernika do zamku - co
się stało z kapliczką, nie wiadomo. Polacy ustawiając pomnik za zamkiem
przekręcili cokół o 180 stopni - z tyłu do tej pory widoczne są ślady po dawnej
tablicy, na której był napis 'Astronomus, Medicus, Clericus'. Z boku cokołu
można także wypatrzeć nazwisko rzeźbiarza J. Goetz.
Jak wygląda jodła kalifornijska - zapewne pięknie, ale ja z trudem odróżniam
kilka podstawowych gatunków drzew, czego niepomiernie żałuję

[rita100]

Tak, pomnik Kopernika przedwojenny był bardzo ładny i taki wzniosły, czytałam o
tym.

Jeszcze w XVIII wieku w Olsztynie istniały trzy średniowieczne kościoły i
cztery kaplice.
Były to :
- kościół św. Jakuba (obecnie współkatedra) +
- kościół św. Ducha (koło mostu św.Jana Nepomucena) -
- kościół św. Krzyża (w miejscu nowego Ratusza) -
Kaplice :
- kaplica św. Jerzego -
- kaplica św. Ducha -
- Kaplica Jerozolimska +
Wszystkie znajdowały sie przy dzisiejszej ulicy Grunwaldzkiej, nazywanej
wówczas Drogą Miłakowską.
- kaplica św. Jana Nepomucena , która znajdowała się w miejscu zbudowanego
później więzienia przy obecnej alei Piłsudskiego.
I piękne słowa autora 'Magicznego Olsztyna' Stanisława Piechockiego:
"Do dziś przetrwały jedynie współkatedra oraz Kaplica Jerozolimska. Pozostałe
budowle pogrążyły się w mrokach historii miasta. Odeszły, nie pozostawiając po
sobie utrwalonych w jakiejkolwiek formie wizerunków. Co więcej, do tej pory
nikt nie pokusił się, by odtworzyć ich dawne oblicza."

[rita100]

Jak wynika z zachowanych opisów, bardzo skromnych, szczególnie interesująco
prezentował się kościół św.Krzyża stojący na dzisiejszym miejscu Nowego Ratusza.
Dokładna data budowy tego kościoła nie jest znana. Datuje się w XIV wieku.
Początkowo nbyła to budowla drewniana o konstrukcji ryglowej. W 1621 roku w
skutek wielkiego pożaru uległ zniszczeniu. Trzy lata później został on
odbudowany już z cegły. Na przełomie XVIII i XIX wieku kościołowi św. Krzyża
groziło zawalenie. Przetrwał do roku 1803, po czym został rozebrany. Na jego
miejscu powstał następnie cmentarz parafii św. Jakuba. Po odsprzedaniu parceli
w roku 1909 przez parafię magistratowi i likwidacji w 1911 roku cmentarza,
wzniesiono tu w latach 1012-1915 nowy ratusz.

[rita100]

Jakie mamy pozostałości po tym kościele św. Krzyża ?
Mamy, coś mamy. A więc część inwentarza znajduje się do dziś w kościele św.
Jakuba. Możemy tam znaleź żyrandol w formie świecznika z poroża jelenia. A dwa
barokowe ołtarze boczne - ołtarz Matki Boskiej Bolesnej i ołtarz św. Andrzeja
zostały przeniesione do kościoła pod wezwaniem św.Wawrzyńca w podolsztyńskim
Gutkowie, gdzie przetrwały do chwili obecnej jako ołtarze boczne - z lewej i z
prawej strony.

Tralala, czy nie uważasz , że te bajania warmińskie właśnie często nawiązywały
do tego kościoła i do przewożenia pamiątek kościelnych w innne miejsca.
Nie jestem pewna i już się nie dowiemy czy Pan Piechocki miał w rękach to
opracownie studentów 'Bajki Warmii i Mazur' w gwarze ? Mógłby skojarzyć pewne
wydarzenia.

[rita100]

Gość: tralala 17.11.05, 21:39 + odpowiedz


Rito, zajrzyj na str. 16 Magicznego Olsztyna - ciemne i mało widoczne,
niestety, zdjęcie bardzo pięknego tryptyku, który z kościoła św. Krzyża trafił
do św. Jakuba. Obraz przyciemniony przez stulecia i trzeba podejść bardzo
blisko, żeby wypatrzeć szczegóły, ale warto.
Z żyrandolem z poroża jelenia związana jest legenda (a także pewna anegdota),

[rita100]

Masz rację Tralala, faktycznie w współkatedrze olsztyńskiej jest zachowany do
dziś tryptyk św. Krzyża, który stanowił ołtarz główny w nieistniejącym już
kościele św. Krzyża. Namalowany on został na desce w XVI wieku. W słoneczne dni
może być oglądany w blasku przebijającego się przez witrażowe okna ciepłego
światła, które tworzy niepowtarzalną atmosferę - jak napisał Piechocki -
tchnienie nieistniejącej już budowli. A w/g to warto się wybrać specjalnie i
zobaczyć na własne oczy ten duch przeszłości.
Oczywiście , że wstąpiłam do współkatedry w czasie mojej wizyty, ale
nieświadoma tej wielkiej jej wartości podziwiałam tylko za to , że jest, a nie
za to że właśnie w niej jest coś co powinno się poczuć. Dzięki Tralala za
zwrócenie tak ważnej uwagi i jak dobrze, że nie został ten ołtarz wywieziony do
konserwacji w Krakowie Choć zauważyłaś , tą wspaniałą wiadomość ?
Odnalazł się, teraz tylko trzeba czekać , aż będzie zawieszony w odpowiednim
miejscu ten obraz.
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=64&w=32021236

[rita100]

Gość: tralala 18.11.05, 20:53 + odpowiedz


na początek legenda o tym, skąd wzięło się poroże, z którego powstał wiszący
świecznik (teraz żyrandol) z olsztyńskiej katedzre, a wówczas w kościele
parafialnym św. Jakuba. Ponoć przed wiekami w gęstych lasach rosnących wokół
Olsztyna, w trakcie polowania pewien rycerz postrzelił z łuku dorodnego
jelenia. Ranne zwierzę uciekło w stronę miasta, i przez otwartą za dnia Bramę
Dolną (dziś już nieistniejącą)wbiegło na ulice miasta ostatkiem sił dotarło do
kościoła św. Jakuba, gdzie padło martwe na posadzkę. I właśnie poroże tego
jelenia dziś zdobi katedrę. No, ale skoro ten kadelabr przeniesiono z kościoła
św. Krzyża, znajdującego się poza murami średniowiecznego Olsztyna, to nie
wiem, czy w tej legendzie jest choć ziarnko prawdy.
Druga opowieść wydaje się jeszcze mniej prawdopodobna. Otóż podobno kiedy koło
żyrandola stanie zdradzany mąż, poroże skieruje się w jego stronę. O takim
przypadku jednak kroniki miasta milczą.

[rita100]

hehe, a ja myslę , że takie poroże zafundowała jakaś grzesznica męzowi ))
I tu już zadziałała tajemnica spowiedzi ) Ale fajne są te legendy.
Jutro zajmę się samy św. Jakubem, jako patrona Olsztyna.

[rita100]

"Postać św.Jakuba Starszego ma dla Olsztyna znaczenie symboliczne. Jego
wizerunek wszedł do herbu miasta i pieczęci miejskich, przechodząc na
przestrzeni wieków liczne przeobrażenia. Święty ten stał się patronem obecnej
współkatedry oraz licznych nazw topograficznych w samym Olsztynie i najbliższej
okolicy jak: Jakubowo zwane też Wzgórze Jakuba (Jakobsberg), słynne dawne
miejsce sobotnio-niedzielnego wypoczynku olsztynian ; Dolina Jakuba
(Jakobstal), obszar na którym znajduje się Stadion Leśny. Imię Jakuba do 1945
roku miała ulica obecna Skłodowskie-Curie zwana ongiś Jakobstrasse. (No komu to
przeszkadzało , by tak drastycznie zmienić nazwę starej ulicy ? Wnioskuję o
przywrócenie nazwy .
Wciąż możemy podziwiać w olsztyńskiej współkatedrze rzeźbioną w drewnie i
polichromową figurę św. Jakuba Starszego Apostoła pochodzącą z dawnego
barokowego ołtarza głównego wykonanego w Elblągu w latach 1645-1650.
Św. Jakub Starszy został patronem Olsztyna za sprawą średniowiecznego kultu
tego świętego i związanym z nim pielgrzymek do Santiago de Compostela w
hiszpańskiej prowincji La Coruna.
Istniej również pogląd, że przy wyborze patrona Diecezja Warmińska wzieła pod
uwagę tego świetego, jako patrona, który wspomoże kapitułę w chrystianizacji i
pokonaniu napadających Warmię niewiernych.
Przypomnę , że św. Jakub Starszy jako pierwszy z Apostołów umarł w glorii
męczeństwa uznany za mesjonarza oraz krzewiciela ewangelizacji wśród
niewiernych i innowierców.
www.emazury.com/index.php?JEZ=pl&LIS=miasta&MENU=olsztyn&GL=olsztyn1
Dodam tylko, że postać patrona Olsztyna fascynowała od dzieciństwa Stanisława
Piechockiego , autora książki 'Magiczny Olsztyn'.
Tralala, wiesz ja jestem zaskoczona ogromem tematów olsztyńskich u
Piechockiego. Ja, właściwie myślałam , że Olsztyn malutki jest, że w jeden
dzień można go przelecieć, a tu czytając tą książkę, to nie wiem czy mi życia
starczy na te wszystkie zakamarki i tajemnice olsztyńskie

[rita100]

Tralala napisała :

Oczywiście, jak tylko 'Olsztyn magiczny' wpadł mi w łapki, zaczęłam od
oglądania zdjęć. Oglądam i oglądam i trafiam na stronę 21 - a to co? Gdzie w
Olsztynie jest taki kościół? Zamurowało mnie kompletnie, i dopiero jak
ochłonęłam, przeczytałam podpis - katedra w Santiago de Compostela! No to teraz
wędruję do źródeł: zdjęcie rzeczonej katedry i pomnik św. Jakuba:
www.sacredsites.com/europe/spain/santiago_de_compostela.html
Oraz fragment tekstu: 'Legendy chrześcijańskie głoszą, że św. Jakub starszy,
jeden z dwunastu apostołów Jezusa Chrystusa, pielgrzymował po całym Półwyspie
Iberyjskim, niosąc wiarę chrześcijańską mieszkającym tu Celtom. Po swej
męczeńskiej śmierci w Jeruzalem ok. roku 44 naszej ery, szczątki Jakuba zostały
ponoć przewiezione do Hiszpanii i pochowane w sanktuarium. Jednak ze względu na
prześladowania Rzymian, hiszpańscy chrześcijanie musieli świątynię opuścić, a
wraz z wyludnieniem się tej okolicy dokładne położenie świątyni uległo
zapomnieniu. W roku 813 lub 838 pustelnik prowadzony przez gwiazdę i niebiańską
muzykę odkrył pochowane relikwie świętego.'
Niestety, już następny akapit wyjaśnia - tę legendę należy włożyć między bajki
i historie o hiszpańskiej rekonkwiście.

[rita100]

Czyli z Hiszpani przywędrował nam Św. Jakub patron Olsztyna. Oglądałam to
zdjęcie , tylko nie w kolorze.

Kamienica przy ul. Mrongowiusza 3
Kamienica jak kamienica, ale jednak wyróżnia się spośród sąsiednich. Ma
wyjątkowy szczegół elewacji, a więc w połaci dachowej umieszczony jest herb
Olsztyna stylizowany przez nieznanego artystę.
Na przełomie XIX i XX wieku , kiedy przystępowano do budowy kamienic , ulica
nosiła nazwę Magisterskiej (Magisterstrasse). Kamienica została zbudowana w
latach 1905-1910 z zamiarem kamienicy czynszowej czyli do wynajęcia mieszkań.
Uroku dodają jej natynkowe zdobienia oparte na motywach botanicznych no i
rewelacją jest już wspomniany umieszczony herb Olsztyna, którego kompozycja ma
niepowtarzalne elementy. Przede wszystkim jest repliką postaci w najstarszych
pieczęciach Olsztyna.

Właścicielami domu od początku istnienia do 1945 roku byli Hugo i Olga
Freisleben, włąsciciele kilku innych kamienic. Hugo Freisleben był nadto znanym
olsztyńskim kupcem, prowadzący zanane sklepy z ubraniami przy dzisiejszej ul
Kołłątaja 21. Czy włąsciciel nieruchomości udekorował kamienicę herbem i kto
wpadł na ten pomysł , tego juz się nie dowiemy. Budynek spełniał funkcje
mieszkalne, wynajmowano 10 mieszkań o średnim standarcie. Po 1945 roku
zamieszkiwali go funkcjonariusze bezpieczeństwa. Potem kamienicą zawładną
kwaterunek, przydzielając mieszkania w/g zasady jedno mieszkanie dla kilku
rodzin. Aktualnie na parterze budynku funkcjonuje kilka firm, sklep z pieczywem
i biuro podrózy.
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=2&ido=54&pg=0
O , rany, Tralala, to jest ta ulica , którą często przechodziłam w
dzieciństwie))) Od teatru Jaracza, skręt w ul. Warmińską , a żeby dojść do
Warmińskiej trzeba przejść ul. Mrongowiusza i wiesz, że ja tej nazwy ulicy
nigdy nie mogłam zapamiętać.Te ulice mają coś w sobie, wąskie uliczki i te
kolosy stojące, gdzie nigdy słońca nie było i te ciężkie bramy, gdzie za
uchleniem kryły się duchy przeszłości. Och, jak sie bałam tych bram , czyli
drzwi wejściowych. Piękny kawałek prawdziwej historii Olsztyna.

[rita100]

Wieża z zegarem
"Po pięćdziesięciu ośmiu latach przerwy na dach Starego Ratusza powróciła wieża
zegarowa czyli jej wierna rekonstrukcja.
Początki Starego Ratusza sięgają zarania Olsztyna Zbudowany został
prawdopodobnie 1380 roku, podczas pożaru miasta 1621 Ratusz spłonął. Odbudowano
go i rozbudowano w 1624 roku i wtenczas być może wzniesiono wieżę zegarową i
ratuszową dzwonnice. Wieża była ciągle odrestaurowana i modernizowana, jako że
była drewniana.
Tu trzeba sprostować , że powtórnie Stary Ratusz objął płomień w 1942 roku i
wieża uległa całkowitemu zniszczeniu, a nie w 1945 r.
Po II wojnie światowej odbudowano szybko Stary Ratusz i w tej szybkości i
braków finansów zrezygnowano z odbudowy wieży zegarowej, jak również z
zagospodarowania gotyckich podziemi czyli lochów z sekretnymi przejściami. Ale
o legendarnych lochach, następnym razem.
Jeśli chodzi o zegary , które są również wizytówką miasta to trzeba wspomnieć
że w 1930-1943 był zegar na wieży nowego ratusza wyposażony w kuranty. Jak jest
teraz, nie wiem ?
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=1&ido=3

Plaża miejska

[tralala33]

Nie mogłam się powstrzymać, żeby tego linku tu nie wkleić - oto jest, proszę,
Plaża miejska opisana piórem Piechockiego
www.wm.pl/Index.php?ct=olsztyn&id=243544

[rita100]

Oj, tak, plaża miejska to moje oczko w głowie.
Dwie rzeczy pamiętam doskonale : plażę i tramwaj który mnie tam wiózł

[rita100]

Jak głosi stare ludowe podanie, pod olsztyńską Starówką powinny być podziemia
pochodzące z początków istnienia miasta. Łączyły ongoś siecią korytarzy
gotyckie budowle Olsztyna - Stary Ratusz, zamek i kościół św. Jakuba. Ponoć
znajduje się XIX wwieczna kronika, będaca rekonstrukcją dziejów miasta, ale
niestety tajemnicę tą zabrał ze sobą już nieżyjący historyk Andrzej Wakara.
Co mówi za tym, że takie lochy mogą być ?
Znajdują się ponoć fragmenty dotyczące tajnych korytarzy i opanowania miasta i
zamku przez Krzyżaków podczas wojny trzynastoletniej w XV wieku oraz wydarzeń
przy dzisiejszej ulicy Okopowej (nazywanej ongiś Szańcami), podczas okupacji
branderbursko-szwedzkiej.

Co ciekawe Tralala, że Piechocki sam sobie zaprzecza pisząc , że 'ostatni
wielki pożar Starego Ratusza miał miejsce w roku 1945', a sam w poprzednim
rozdziale zwrócił nam uwagę , że błędnie ta data jest podawana, bo pożar
nastąpił 1942. Ale to nic, wszystko się wybacza , a szczegolnie takie drobne
ustereczki

[rita100]

No więc po tym pożarze, przystąpiono szybko do odbudowania Starego Ratusza i
zrezygnowano z zagospodarowania piwnic przez zasypanie piaskiem i gruzem i tak
zostawiono innym pokoleniom.
Że piwnice były to dowodzi fakt, że w czasie targowisk wykorzystywano je jako
magazyny. Niestety nad tym zagadnieniem nie prowadzili badań archeolodzy
niemieccy, stąd nie wiadomo czy prawda to jest czy nie ?
W 1972 roku zrobiono próbę wyjaśnienia zagadaki , próbowano dostać się do
piwnic, odnaleziono gotyckie sklepienie wejściowe i fragment zasypanego
korytarza.
I na tym wszystko się kończy.
Czy będa jeszcze badania archeologiczne, też nie wiemy. Wydaje mi się , że brak
funduszy temu przeszkadza.
Tralala, to musi być napewno zaplanowane, ustalone i tak jak w Krakowie kopią
cały Rynek dla odnalezienia tajnych przejść tak i Olsztyn kiedyś musi dokopać
sie do swoich tajemnic.
"Jak dowodzi przypadek współczesnych odkryć korytarzy pod Starówką w
Sandomierzu, przejścia podziemne równie dobrze mogą znajdować się pod Olsztynem"
Stanisław Piechocki

[rita100]

Gość: tralala 23.11.05, 21:17 + odpowiedz


Może jednak Piechocki się nie mysli? Może pisząc o ostatnim wielkim pożarze ma
na myśli pożar per se, a nie spalenie Ratusza i większości Starego Miasta przez
Armię Radziecką?
Takie lochy byłyby niesamowitą atrakcją, ale nie do końca wierzę, że istnieją.
Może z tego powodu, że zamek i miasto w średniowieczu były oddzielone murami,
mostem zwodzonym i fosą, i to właśnie ze względu na bezpieczeństwo twierdzy.
Trudno uwierzyć, żeby budowniczowie zamku, dochowując wszelkich starań, żeby
budowla oparła się atakom, pod ziemią drążyli przejścia do miasta. ale kto wie?
Może się jeszcze zdziwię?

[rita100]

Mamy już kolekcję wspanialych pieśni warmińskich Jak cos jeszcze będziesz
miała Tralala to zamieszczaj, lubię taką twórczość ludową.

Złoczyńcy i kaci
Najdawniejszym stałym miejscem kary śmierci w Olsztynie było wzgórze znane jako
Góra Szubieniczna (Galgenberg) znajdujące się na terenie dawnych nieużytków
zwanych Soja. Drugim urządzonym już pózniej w XVIII wieku miejscem straceń były
ugory położone przy obecnej ul. Bałtyckiej, naprzeciw jeziora Długiego.
Rozbójnicy i złodzieje byli powieszani, mordercy oraz sprawcy zbrodniczych
podpaleń najczęściej łamano kołem. Ścięcie toporem wykonywano sporadycznie ,
najczęściej za zdradę.
Stracenie skazańca poprzedzone było specjalnym orszakiem na wzór pogrzebowego
konduktu. Orszak taki składał się z idących na czele pachołków miejskich, za
którymi kroczyli bijący w bębny dobosze, obwieszczając mieszkańcom o ponurym
wydarzeniu. Następnie pachołkowie prowadzili skazańca , obok którego szedł
ksiądz, za nimi kroczył sędzia lub urzędnik sądowy. Na końcu konduktu podążał
wożny miejski , który zdawał sprawę z przebiegu egzekucji magistratowi. Na
końcu kolumna ludności, ktora wszystko to obserwowała. Tuż przed szubienicą
skazańca ładowano na katowski wóz, który od razu podstawiano pod stryczek. Po
udzieleniu złoczyńcy ostatniego słowa kat czynił swoja powinność.
Praktyką w Olsztynie było pozostawienie go na stryczku przez kilka dni, by jego
widok stanowił przestrogę przed przestępstwem.

Jak świat światem ludzie za zło byli karani. Jeszcze tak niedawno w Polsce była
kara smierci. To jest dyskusja niekończąca się , szczegolnie przy strasznych
przestępstwach. Nie jedni pomyśleli, że powinna ona być, ale lepiej nie
rozważać tej sprawy w tym wątku.

[rita100]

Gość: tralala 24.11.05, 20:27 + odpowiedz


Pod takim wątkiem nie pozostaje mi nic innego, jak wkleić mroczną balladę o
zbójcy, który poślubia dziewczynę po to, by ją ograbić i zabić:

Koniki zarżały,
z podwórka nie chciały,
bo o jej wielkim
nieszczęściu wiedziały.

Ujechał z nią mil
trzydzieści i cztery;
żadne do żadnego
słówka nie mówili.

Przemówiła Käsia
słóweczko do Jasia:
A dalekoż, Jaśku,
rodzineczka nasza.

Ty mnie się nie pytaj
o mojej rodzinie,
będziesz ty pływała
w dónaju, we trzcynie.

I zajechał ci z nią
z tatmej strony zdroja:
zewłócze Käsiecko,
twe bogate stroje.

I ujął ci ją czart
za jej cienkie boki,
i wrzucił ją w dónaj
bardzo też głęboki.

I zawadził jej się
fartuszek na kole;
ratujże mnie, Jaśku,
pocieszenie moje.

Nie na tom cię wrzucił,
bym cię miał ratować,
ty musisz, ty musisz
ten dónaj gruntować.

I ujrzał ją, ujrzał
brat w wysokiej górze:
spuśczył się do siostry
po jedwabnym sznurze.

[rita100]

Jak nic pasuje do tematu i pewnie do tamtych czasów. A ja dzis króciutko, bo
klawiaturka zajęta , a tymczasem zabiorę sie za olsztyńskich Cyganów - czyli do
białej plamy Romów na Warmii.
dobranoc

[rita100]

Świat Ronów jest piękny i bardzo muzyczny, trzeba bedzie się im bardziej
przyjżyć .

[rita100]

Losy Romów na ziemiach Warmii i Mazur były tragiczne. Ich wojenne losy owiane
są mgłą tajemnicy i stanowią białą plamę w historii.
Na teranie Prus pojawili się w XVI wieku przybywając z Mołdawii i Wołoszczyzny
oraz z Węgier. Zrazu zostali uznani za osoby niepożądane. Traktowano ich
niechętnie, a nawet wrogo. Ich populacja nieustanie się powiększała i w 1613
roku biskup warmiński nakazał wypędzić ich z Warmii. Jednak wkrótce pojawili
się ponownie. Z czasem Romowie od okresu wojen napoleońskich stali się już
obecną , acz niechętnie aprobowaną grupą etniczną Warmii. Jako , że nie umieli
pisać nie pozostawili po sobie żadnych żródeł pisanych. Jedynie z relacji
mieszkańców dawnych olsztynian i to mieszkających dziś w Niemczech możemy się
dowiedzieć, że tabory cygańskie dość często były widziane pod Olsztynem.
Krótkie pobyty mieli w stałych określonych miejscach. Jedno z nich znajdowało
sie przy dzisiejszej ul. Bałtyckiej, za wiaduktem kolejowym przy Dworcu
Zachodnim. Drugim miejscem była okolica Jakubowa. Obozowiska też rozbijali we
wsiach, często zatrudniani byli w gorzelniach przy maszynach. Trudnili się też
kowalstwem, handlem obwoźnym, wróżbiarstwem i muzykowaniem. Jednak ciagle
obawiano się kradzieży i oszukiwania.
Po wybuchu II wojny światowej tych co pozostali , nie opóścili Warmii
wywieziono do miejsc zagłady i obwieszczono, że Olsztyn jest wolny od Cyganów.
("Allenstein zigeunerfrei")
Smutne ta historia Tralala.

Ale wiemy
Romowie żyją i są wśród nas.

[rita100]

Gość: tralala 25.11.05, 21:33 + odpowiedz


Rzeczywiście - nie wiem, czy poza tym jednym rozdziałem w książce Piechockiego
ktoś jeszcze pisał o Cyganach w Prusach, czy na Warmii lub Mazurach. ja na nic
takiego (drukowanego) nie trafiłam. A ten wóz cygański (dziś w Skansenie w
Olsztynku) widziałam - w środku jest tak ciasny i niski, że aż trudno sobie
wyobraźić, jak tam można było wysiedzieć, a co dopiero mieszkać. I na tle tych
wszystkich chat warmińskich, mazurskich i z Powiśla wygląda bardzo egzotycznie
i efemerycznie - istny przybysz z innego świata. Czasem na ulicach Olsztyna
widuję inny wóz cygański(a właściwie furgonetkę) z napisem Hitano. Wędruje nim
zespół z Olsztyna, który tańczy, śpiewa a wygląda tak, jak na tych zdjęciach:
www.mok.olsztyn.pl/hitano_03.htm

[rita100]

Tak o Romach w Polsce nic się nie mowi, a oni tak jak Żydzi przecież zostali
wyniszczeni.
A tu Tralala, jest sliczna cygańska ballada, nie mam melodi, ale same słowa sa
piekne, warto sobie je zanucić przy temacie Romów.

Re: Sinti i Roma
amfiza

Tonto el que no entienda Każdemu kto nie rozumie
Cuenta una leyenda Opowiada legenda
Que una hembra gitana Że cygańska kobieta
Conjuró a la luna Modliła się do księżyca
asta el amanecer Aż do świtu
Llorando pedia Płacząc go prosiła
Al allegar el dia Aby do nadejścia dnia
Desposar un calé Mogła poślubić
cale (cygan-
z rodu cale)
Tendras a tu hombre piel morena Będziesz miała męża o śniadej karnacji
Desde el cielo hablo a luna llena Z nieba przemówił księżyc w pełni
Pero a cambio quiero el hijo primero Ale w zamian chcę pierworodnego syna
Que le engendres a él Którego mu urodzisz
Que quién su hijo inmola Kto syna kocha
Para no estar sola Żeby nie być samotnym
Poco le iba a querer Będzie go kochał krótko
Estrebillo: -Refren
Luna, quieres ser madre Księżyc chce być matką ( w j.hiszp.r.ż.)
Y no encuentras querer Ale nie może znaleźć ukochanego
Que te haga mujer Który uczyni ja kobietą
Dime, luna de plata Powiedz mi srebrny księżycu
Que pretendes hacer co'un nino de piel Co zamierzasz począć z ludzkim dzieckiem
Hijo de la luna Syn księżyca
De padre canela nació un nino Ojciec dziecka o śniadej cerze
Blanco como el lomo de un armino Białe jak grzbiet gronostaja
Con los ojos grises en vez de aceituna O oczach szarych zamiast zielonych
Nino albino de luna Dziecko księżyca albinos
Maldita su estampa Przeklęta istota
Este hijo es de un payo To jest syn białego człowieka
Y yo no me lo cayo A ja tego nie przemilczę
Estrebillo -Refren
Y yo no me cayo A ja tego nie przemilczę
Gitano al creerse deshonrado Cygan myśląc, że jest zhańbiony
Se fue a su mujer cuchillo en mano Zaatakował swoją żonę nożem
De quien es el hijo? Czyje to dziecko?
Me has enganao fijo Zapewne mnie oszukałaś
Y de muerte la hirio I zranił ją śmiertelnie
Luego se hizo al monte Potem uciekł do lasu
Con el nino en brazos Z dzieckiem na rękach
Y alli lo abandono... I tam je zostawił
Estrebillo - Refren
Y en las noches W takie wieczory
Que haya luna llena Kiedy jest pełnia księżyca
Sera porque el nino este de buenas Zapewne jest bo dziecko śpi spokojnie
Y si el nino llora A kiedy dziecko płacze
Menguara la luna maleje tarcza księżyca
Para hacerle una cuna by zbudować mu kołyskę
Y si el nino llora A kiedy dziecko płacze
Menguara la luna maleje tarcza księżyca
Para hacerle una cuna... by zbudować mu kołyskę

Przyznasz , że słowa działają jak kołyska księzyca

[rita100]

Dworzec w cieniu kasztanów
Jednym z pamiętnych obiektów w Olsztynie , do którego mam ogromny sentymeny,
poniewaz tam wsiadałam do pociagu, który mnie z Olsztyna wywióz na wieczność,
ponad 30 lat temu i kiedy po 30 latach przyjechałam do Olsztyna Dworca już nie
było. Tylko jakieś pudełko, ktore w żaden sposób nie przypominał dawny piękny
niemiecki Dworzec. Tramwaji też nie było , ale o tym po tym.
Początek prosperity kolei w Olsztynie datuje sie 1868 roku, kiedy Olsztyn stał
sie ważnym węzłem kolejowym.
Budowę Dworca Głównego wraz z ul. Partyzantów (dawniej Dworcowej) ukończono 1
grudnia 1872 roku. Oddanie obiektu było uroczyste, przy akompaniamencie salw
armatnich. Obiekt ten w ciągu 100 lat trzykrotnie zmienił swoje oblicze. Nie
był on wprawdzie jakiąś pompatyczną budowlą, ale miał swój styl. Wraz z
założeniem elektryczności w Olsztynie w 1907 roku uruchomiono pierwszą linie
tramwajową Nr 1, która poczatek miała na przystanku pod Dworcem i sobie
spokojnie biegła do Śródmieścia. Tak , ze już mniej było dorożek konnych i
zostały wyparte przez transport publiczny.
Ważne jest też, że wraz z zabudową Dworca, Olsztyn podzielił się na dwie
części - dlatego też część za torami odrazu została nazwania Zatorze i istnieje
do dziś i mieszka tam wielu naszych fajnych forumowiczów olsztyńskich
Wiem, wiem , ze długo pisze ale o tym też trzeba wspomnieć, że po oddaniu
obiektu Dworca, powstał śliczny skwer, a ulicę obsadzono kilkoma rodzajami
drzew. "Jeszcze po II wojnie światowej drzewostan mojej ul. Partyzantów
uchodził za najpiękniejszy w całym mieście. Latem korony drzew tworzyły tu nad
jezdnią i chodnikami unikatowej urody botaniczny baldachim."
To wszystko było przed wojną , a po wojnie budynek tak strasznie nie był
zdewastowany, więc szybciutko przywrócono go do stanu używalności, po czym , po
20 latach został rozebrany.
Tu Tralala łezki się potoczą, bo to największy szok dla powracających ludzi,
może dla bliskiej okolicy też, która zżyła sie z tym obiektem, która widziała
tych ludzi wywożonych, ta tragedię ludzi tej ziemi i tak lekką ręka - bach i po
Dworcu.

[rita100]

Gość: tralala 26.11.05, 20:55 + odpowiedz


Rito - to chyba szósty zmysł, a może wiedziałaś? Że też właśnie dziś piszesz o
dworcu! Otóz, pierwszy, uroczyście witany przez burmistrza i ludność Olsztyna,
pociąg wjechał na dworzec w Olsztynie - tralala tra la la - 26 listopada 1872
roku. No to mamy rocznicę.
A czy jesteś pewna, że ten powojeny dworzec, to był ten sam budynek? Czy nie
było tych dworców trzy: pierwszy z XIX wieku, drugi z połowy XXw i obecny
szkaradek gierkowski. Tak to wygląda na zdjęciach. Ten drugi dworzec to jeszcze
pamiętam, ale bardzo mgliście. Najbardziej utkwiły m w pamięci obracane
rozkłady jazdy, przymocowane do takiego słupka pośrodku hali.

[rita100]

Co za przypadek , no tak się złożylo niesamowicie , że w rocznicę , nawet tego
nie zauważyłam. Tak ten Dworzec był trzykrotnie przebudowywany, ale jakoś swój
styl zachował.
Jest nowy, ale czy Olsztyniacy mogą być z niego dumni ? Watpię. Takie pudełko
marketowe i nic więcej, nic tam nie można podziwiać, prostotę tylko, ale
turyści potrzebują też podziwu , bo dla podziwu przyjeżdzają.
W pamięci co starszych olsztyniaków zostaną szczegóły związane z dworcem z
tamtych lat jak pobliski postój dorożek konnych, postojem taksówek,
podświetlany słóp zegarowy, duże agawy w lecie na swerach, a także umieszczony
na klombie i każdego dnia modelowany z sezonowych kwiatków botaniczny kalendarz
z aktualną datą, bo wiemy , że dawniej Olsztyn mianował sie miastem cudownej
zieleni, a jak jeszcze dołaczymy plażę to ciiichuteńko zapłaczemy za tamtym
Olsztynem.
I tak skromnie wzniesiemy toast za pamięć, bo to wszystko kiedyś było.

Właściwie to ja tez mgliście go pamiętam, ale gdzieś oglądałam zdjęcia , a
teraz je nie mogę znaleź. Te zdjęcia mnie przypomniały mi jego widok, stąd
teraz trudno mi się przyzwyczaić do nowego.

[rita100]

Cosik na tam Dworcu przystanełam. Trza go dalyj cióngnóńć.

Herbata w barze przy dworcu
smakuje zawsze tak samo
na główny przychodzą spóżnieni co rano

herbata w barze przy dworcu
sztuczna jak kubek z plastiku
na głównym pociąg przyjechał po cichu

Tak spsiewa Czerwony Tulipan

[gajowy555]

No jó, mało chto łuż pamnianto jek rychtycznie banhof we Łolstynie wyglóndoł.
Tak mowam dlo Waju łobrazeczek :
schlesien.nwgw.de/foto/albums/userpics/normal_100_3418.jpg
i eszcze muzyczka do tygo...

media.putfile.com/Herbata-w-barze-przy-dworcu

[rita100]

schlesien.nwgw.de/foto/albums/userpics/normal_100_3418.jpg
To je tyn psiyrszy dworzec, z cegły - to buł fejn Dworzec, szkoda, co sia do
dziś nie łostał. Pychtycznie poziem co w Kolobrzegu Dworzec sia lostał i w
Krakowie i só tera psianknó łozdobą mniasta.

Czy nie mógł nasz Olsztyński Dworzec zostć tak jak został kolobrzeski i łobacie
jaki fejn
schlesien.nwgw.de/foto/displayimage.php?album=249&pos=10
To samo w jinnych mniastach, tlu nie łu noju.

[tralala33]

O Jenu - banof jek z łobrazka! Rychtynie psiankny.

[gajowy555]

Tak zapraszom do kóntka "Cołkiem nowe łobrozki" na szpacyr po kedajszam Łolstynie...

forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=38446&w=48605979&a=50287356

[rita100]

Następny temat melancholijny. Jeszcze sa ludzie , ktorzy pamiętają te
wspaniałe czerwone pojazdy.
Tramwaje uruchomiono w 1906 roku. Pierwsza linia biegła od Dworca Głównego do
Jeziora Długiego, druga od Ratusza do Jakubowa. Znikły z naszych ulic w 1965
roku, cichuteńko i niezauważalnie. Nikt nawet nie wie jak to się stało, owiane
tajemnicą bardziej, bo jak czytam to i Piechocki nie ma na to wytłumaczenia
logicznego. Po prostu one w Olsztynie musiały zniknąć, kiedy w innych miastach
tramwaje triumfowały. Ju teraz obchodzilibyśmy stulecie tramwajów w Olsztynie,
ale nam to nie dano. Ludnośc tłoczy sie w autobusach i wszystko jest dobrze.
Jedni budują drudzy burzą. Była też zajezdnia tramwajowa na alei Wojska
Polskiego, były stanowiska naprawcze, było też zatrudnienie dla Olsztyniaków. I
tak pod koniec 1907 roku zajezdnię opóściły pierwsze tramwaje w towarzystwie
fanfarów, festynów i przystrojone odświętnie. Miato się cieszyło, miasto
zaczeło żyć i rozwijać. Pracowało osiemnastu motorniczych i trzydziestu
konduktorów.

[rita100]

Gość: tralala 29.11.05, 20:08


Pierwszy uruchomiony po wojnie tramwaj wyruszył 30 kwietnia 1946 roku, na
trasie Dworzec Główny - Jezioro Długie. Pierwszymi honorowymi pasażerami byli:
prezydent miasta Tadeusz Pałucki, i aktorzy Teatru Miejskiego - Eugenia Śnieżko-
Szafnaglowa i - uwaga, uwaga - Jan Kurnakowicz. 26 maja tego roku wyruszy na
trasę drugi z wyremontowanych wozów, a miesiąc później oddana zostanie do
użytku druga linia: Ratusz - Jakubowo.

[rita100]

www.castlesofpoland.com/prusy/olsz_po017_de.htm
A tak wyglądał Dworzec

[rita100]

"Jezioro Ukiel (Krzywe) jest największym olsztyńskim akwenem (381 h). Składa
się z kilku basenów rozdzielonych cieśninami oraz półwyspami. Posiadają one
tradycyjne orginalne nazwy, dziś już niestety nieużywane i zapomniane. Można je
jeszcze znaleź na starych odręcznych mapach z 1946 r i warto przy tej okazji
wspomnieć o nich.
Zatoki noszą nazwy: Zatoka Kopernika, Łabędzia szyja, Pacyfik, Zatoka
Grunwaldzka i Zatoka Miła.
Cieśniny: Czarcie Wrota, Zakręt oraz Lwia Paszcza.
Półwyspy: Korona, Ostry Róg i Orle Gniazdo.
(Tralala, wspomnę przy tym, że klient opowiadał mi o dwóch orłach , które
upatrzyły sobie pewien kamień i tylko na nim przebywały, codziennie w jednym
stałym miejscu, to tak mi sie przypomniało, ale nie pamiętam o jakim miejscu to
mowił)
Nazwa jesiora Ukiel jest nazwą staropruską, wzięta z języka Prusów (auka -
ofiara) Można ją spotkać w dokumencie pochodzącym z roku 1353, gdzie posłużono
się formą "Aucel"
Nie bedę już zanudzać o istnieniu gospody "Seestern" i jej ciekawej histori,
ale musze wspomnieć o atrakcjach turystycznych w tym rejonie. A więc w pobliżu
brzegów tego jeziora znajdują się pozostałości po domniemanych grodziskach
pruskich. Dawne fortyfikacje w postaci rowów z wałami ziemnymi nazywane
jako "Starym Szańcem", który rozpościera się między Uklem a Długim jeziorem."

foto.moon.pl/zdjecie.php?id=13211

[rita100]

Cudowne zdjęcie , profesjonalne, jak pisze Jarek Bukowski, trzy dni czekał by
zrobić takie zdjęcie, ale i następne jest piekne. Szkoda tylko , ze dlugo się
ładują.

foto.moon.pl/zdjecie.php?id=13246&PHPSESSID=87adf5e28968202b15bae7ce64978a2d

[rita100]

"Kasernopolis"
Do roku 1945 Olsztyna miał potoczną nazwę "Kasernopolis", a to dlatego, że
znajdowała się tu siedziba drugiego pod względem wielkości, po krolewieckim,
garnizonu w Prusach wschodniach. Nasze miasto było miasto 'przyfrontowym'.
Kiedy w 1912 roku utworzono w Olsztynie niemiecki 20. Korpus Armiijny prawie
wszystkie kamienice były zasiedlone żołmierzami. Kiedy powołano w Olsztynie
11. Dywizję Piechoty Wehrmachtu uznano, że trzeba wybudować specjalny do tych
celów obiekt. I tak został wybudowany przy alei Wojska Polskiego 37, a
ukończono budowę w 1936. Jak na ówczesne czasy obiekt był monumentalny i
wzbudzał respekt. Od samego początku do dziś służy służbom mundurowym.
Po wojnie mienie przejął Skarb Państwa. W 1950 roku uruchomiono też poliklinikę
dla funkcjonariuszy i ich rodzin. Kompleks budynków przy alei Wojska Polskiego
37 jest siedzibą olsztyńskiej polikliniki najdłużej. Pod koniec lat 80.
rozbudowano placówkę.
Od pewnego czasu w żargonie mieszkańców Olsztyna krążą nazwy dwóch placówek
tego samego obiektu "stara poliklinka" i "nowa poliklinika".

[rita100]

Gmach "starej polikliniki", ma swoje stare tajemnice i ponoć czekają ciągle na
wyjaśnienia.
Jak wynika z relacji dawnego mieszkańca Olsztyna, obecnie mieszkającego w
Duisburgu (Niemcy) montera grupy budowlanej, podaczas naprawy instalacji
elektrycznej jako uziemienia użyto odnalezionej wtedy na strychu metalowej
płyty, pochodzącej ze zburzonego po II wojnie światowej niemieckiego pomnika
plebiscytowego, który znajdował się dwaniej w miejscu dzisiejszego pomnika
Bohaterom Walk o Wyzwolenie Narodowe i Społeczne Warmii i Mazur. Płytę, będącą
emblematem , zakopano na trawniku przed "starą poliklinkią", gdzie
prawdopodobnie tkwi do dziś. Gdyby się zatem odnalazła, byłaby materialną
pozostałoscią po dawnym pomniku."

[rita100]

Piechocki pisze, że przedwojenny Olsztyn był miejscowością turystyczną.
Świadczy o tym zawrotna liczba, bo około 2tys starych pocztówek oraz stosunkowo
duża liczka hoteli i pensjonatów (18), miejsc rozrywek i uciechy dla
podniebienia - restauracje (48) oraz kawiarnie (10).
Do najbardziej znanych i renomowanych była 'Kawiarnia Zamkowa' (Schloss-Cafe).
Znajdowała się przy dawnej ul.Zappelinstrasse 15, mająca nieco inny bieg niż
obecnie ulica 11 Listopada. Hehe, może znajdę jeszcze taką widokówkę starą,
gdzies taka stronka była z tymi widokówkami, musze pogrzebać w linkach.
Ta przedwojenna kawiarnia wyrózniała sie surowum i interesującym kształtem
budynku wybudowanego w latach 1905-10. Budowla wyrózniała się od innych
charakterystycznymi wieżyczkami oraz na połaci dachowej widniały trójkątne
szczyty. Kamienica należała do kupca Augusta Herrgotta.
Kawiarnia ta posiadała i sale konsumpcyjne i koncertowe i taneczne. Jak widzisz
Tralala dbano o turystów i zaspokajano i dusze i żółądki i oczy. Trzy
najważniejsze pokarmy dla turystów Jak pisze dalej Piechocki ta własnie
kawiarnia była reklamowana jako styl wiedeński gdzie królowała muzyka i taniec.
Była to najelegentsza kawiarnia Olsztyna. Działała ona do czasu wkroczenia
odziałów Armii Czerwonej 1945 roku. Padła ona pastwą płomieni, a po II wojnie
światowej nikt już nie był zainteresowany jej odbudową i ponoć w tym miejscu do
dzisiaj jest niezabudowany teren na którym jest skwer.

[rita100]

napisała tralala33


A to ci zagadka - gdzie dokładnie była Kawiarnia Zamkowa. Nazwa ulicy zmieniła
się, i to dwukrotnie, po przecież po wojnie to była ul. 22 lipca, a teraz 11
listopada, a jedyny długo niezabudowany plac był niedaleko Ratusza. Niestety,
od kilku lat straszy tam kolejny wrzód na oku, czyli tak zwana czarna trumna,
nagrobek lub czarna perła. Paskuda co najmniej o jedno piętro za wysoka,
oklejona czymś czarnym, niby marmur ale bardziej jak lastriko. Jeśli to tam
była Kawiarnia Zamkowa, to zamiast pamiątkowego kamienia doczekała się
nagrobka! Ale warto by było sprawdzić numerację - może ta w przeciwieństwie do
nazwy ulicy nie uległa zmianie?

[rita100]

tralala33


O to jest ten ohydnik w całej okazałości
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=2&ido=46&idz=2074
a na tym zdjęciu widać, jak psuje widok na Ratusz od strony Starego Miasta.
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=2&ido=46&idz=2115
Co nie znaczy, że właśnie na tym placu stała niegdyś Kawiarnia Zamkowa?

[rita100]

tralala33 napisała:

Tu jest Zeppelinstrasse.
www.castlesofpoland.com/prusy/olsz_po033_de.htm
Może Kawiarnia Zamkowa to ten duży budynek po lewej stronie, z samego przodu?
Na parterze ma duże okna, szkoda tylko, że napisu nie da się odczytać. A z
opisu: 'Ta przedwojenna kawiarnia wyrózniała sie surowum i interesującym
kształtem budynku wybudowanego w latach 1905-10. Budowla wyrózniała się od
innych charakterystycznymi wieżyczkami oraz na połaci dachowej widniały
trójkątne szczyty.' - surowa jest, trójkątne szczyty - no, przynajmniej jeden
widać, ale gdzie te wieżyczki? Mniej więcej w tym miejscu jest teraz Inka, choć
bardziej cofnięta od ulicy.
Za to czarna paskuda została wybudowana tam, gdzie na odległym końcu ulicy, pod
Ratuszem widać taką kremowo-żółtą kamienicę. Nie jest to chyba Kawiarnia
Zamkowa?

[tralala33]

Wtedy jeszcze szukałyśmy 'Zamkowej' restauracji. Teraz juz wiemy na pewno - to
właśnie ten budynek na zdjęciu. Dziś w tym miejscu, cofnięty bardziej do tyłu
jest budynek Inki - tam też początkowo była kawiarnia.

[rita100]

Tośmy wczoraj powertowali pocztówki olsztyńskie.
A dalej Piechocki pisze, że w latach późniejszych powojennych zaczeły rozkwitać
lokale gastronomiczne. Były lokale eleganckie jak "Staromiejska", "Andromeda",
czy "Parkowa". Restauracje jak "Nowoczesna", "Kolorowa" czy "Pod Żaglami" jak i
spelunki typu "Pod Koniem", "Zgoda" czy też "Tramp".

Dalej Piechocki pisze , ze w latach 1965-66 wybudowano dla Olsztyniaków przy ul
Nowowiejskiej kawiarnię "Inkę" z betonu, stali i szkła coś na wzór paczki
papierosów.
Takie obiekty miały ogromne wzięcie i swoją klientelę owego czasu, ale w latach
siedemdziesiątych przeistaczyła się Inka w spelunkę, knajpę i dobra renoma
prysła. No i cóż było zrobić z tą spelunką ? Władze Olsztyna stwierdziły , ze
najlepiej ją zniszczyć, zburzyć i postawić nowy, nowoczesny obiekt o
architekturze światowej. Tak więc w 1991 roku Inka została zamknięta i
pogrzebana w przeszłości a w 1999 roku powstała nowa Inka już jako super
archiktoniczny obiekt handlowy tuż przy Wysokiej Bramie.

[rita100]

tralala33 napisała:


Przebudowę Inki obserwowałam najpierw z sympatią, bo ten stary klocek nie mógł
się podobać. zaczęło się nawet nieźle - od strony ul. Nowowiejskiego, coś na
kształt starych kamienic. Ale kiedy od frontu doczepiono tę gigantyczną,
blaszaną konserwę - zamarłam ze zgrozy. Uwaga, uwaga - ten sam archtekt miał w
planach zaprojektowanie czegoś na drugim końcu ulicy, przy skrzyżowaniu Pl
Jedności Słowiańskiej i Pieniężnego, tam gdzie teraz straszy pusty plac ze
strzeżonym parkingiem. W tej sytuacji grozi mi nawrót katatonii ((

[tralala33]

O, ale wydaje mi się, że stara Inka nie została zburzona, tylko gruntownie
przebudowana. Dopóki trwały prace miałam nadzieję na coś ładnego, szczególnie
bok budynku od strony ul. Nowowiejskiego wydała się ciekawą zapowiedzią. No ale
potem od frontu ozdobiono budynek ogromną, blaszaną 'beczką' i czar prysł.
Niejeden olsztyniak na takie architektoniczne cuda mowi 'sosaki'. To od
nazwiska architektów Sosak and Sosak
A w sobotnio-niedzielnej Rzeczpospolitej ciekawy artykuł o Czesławie Bieleckim.
Żeby Olsztyn kiedyś doczekał się takiego architekta!

[tralala33]

He he - minęły miesiące a ja niemal słowo w słowo powtórzyłam wpis. Bo też nie
zmieniam zdania na temat tego, czym obdarza nas ta para architektów. Rito -
jakbyś zobaczyła ich dom (i jednocześnie pracownię) na Słonecznym Stoku. Ha,
Gargamel by z miłą chęcią w nim zamieszkał ))

[rita100]

Czesław Bielecki, zgadza się i jeszcze dr. Zin - pilnuja Krakowa i zabytków.
Pewnie lubi zwracać na siebie uwagę wasz architekt. Oj, nie macie szczęścia do
architektów, choc zabytków gwołt i mozna by wzorować się na turystycznym
Krakowie. Wszystko tam się dopieszcza- nawet ten dworzec i market jakos mi
pasuje.

[rita100]

rita100 napisała:

> Czesław Bielecki, zgadza się i jeszcze dr. Zin - pilnuja Krakowa i zabytków.
> Pewnie lubi zwracać na siebie uwagę wasz architekt. Oj, nie macie szczęścia
do
> architektów, choc zabytków gwołt i mozna by wzorować się na turystycznym
> Krakowie. Wszystko tam się dopieszcza- nawet ten dworzec i market jakos mi
> pasuje.

Oczywiście mówię o Krakowie - bo sensacja by obok dworca tak starego zrobić
Galerie Kraków, największa w Polsce. Oj, zmienił się Kraków przy dworcu na
korzyść.

[rita100]

www.castlesofpoland.com/prusy/olsz_po040_de.htm
Kościół Najświętszego Serca Jezusowego zbudowany 1901-1903. Nad portalem
znajduje się piękna mozaika, wykonana 1008 roku. Całośc otacza łaciński napis:"
Połóż mnie jako znak na twoim sercu" Autorem mozaiki jest malarz z Królewca,
który podpisał się jako Gostek.

To ten kościół, cudowny - brak mi juz słów pochwalnych

Tralala dodała:
Kościół parafialny pw Najświętszego Serca Pana Jezusa przy obecnej ul
Kopernika, od paru lat wpisany na listę zabytków (nie wiem, czy nie w stulecie
powstania - a zbudowany został w latach 1901-1903 ze składek polskich
Warmiaków), od paru miesięcy pięknie podświetlony nocą.

[rita100]

tralala33 NAPISAŁA:


Obawiam się, że przemiesza mi się historia kościoła z knajpkami, ale cóż
począć Niech i coś dla ducha i dla ciała będzie.

O historii powstania kościoła Najświętszego Serca Pana Jezusa pisze w swojej
najnowszej książce ‘Architektura i urbanistyka Olsztyna’, Andrzej
Rzempołuch:
W 1898 roku proboszcz od św. Jakuba, ks. Józef Teschner napisał odezwę do
Warmiaków: ‘Katolicy olsztyńscy jakoby w rozproszeniu żyją, bo posiadłości

poprzechodziły przeważnie w ręce innowierców, a wyżsi urzędnicy w rzadkich
przypadkach tylko są katolikami. Ludność katolicka jest bez wpływu i składa się
po większej części z ubogich. ... Tak więc, jeżeli pomoc nie nadejdzie,
wtenczas będzie Olsztyn utracony dla katolickiej Warmii. Dla tego błagam,
kochani bracia, kochane siostry warmijskie, dopomóżcie nam! Chodzi o to, ażeby
wystawić świątynią Najsłodszemu Sercu Jezusowemu i św. Rodzinie na pożytek
dusz, które w największem niebezpieczeństwie utracenia wiary Ojców.’

Zbiórkę na budowę kościoła rozpoczął poprzedni księdza Teschnera, dziekan
August Karau. W 1895 powołano pod jego przewodnictwem Komitet Budowy; tempo i
skutek olsztyńskich katolików do dziś są przedmiotem podziwu. Olsztyniaków,
którzy opodatkowali się na rzecz budowy kościoła, wspomogli wierni i księża z
całej diecezji. 10 czrewca 1901 roku rozpoczęto prace ziemne; po niespełna pół
roku stały już mury korpusu i prezbiterium. W latach 1901-1903 wydano na budowę
świątyni 448 000 marek.

Przedsięwzięcie o skali dotychczas w Olsztynie niespotykanej realizowano
własnymi siłami. Cegły konstrukcyjnej dostarczyły olsztyńskie cegielnie Ottona
Naujacka i Maksa Liona, licówki – cegielnia A. Schlütera w Kluczniku koło
Prejłowa. Jedynie glazurowane zielone i żółte kształtki sprowadzono z dolnego
Śląska. Prace kowalskie i ślusarskie wykonali Julius Reitzug jun. I Rudolf
Neuber, a pokrycia i detale blacharskie – Albert Heinrici. Jako głównych
wykonawców ksiądz Teschner zaangażował Alberta Scholza i Franciszka Sowę.

Autorem projektu był królewiecki architekt Fritz Heitmann. Bezpośrednim wzorem
były późnogotyckie świątynie z Ulm i Fryburga, ale wiele detali zostało
zaczerpniętych z rodzimej architektury warmińskiej, oraz z zamku w Malborku
(szczyt kaplicy św. Józefa, oraz arkadowe szczyciki prezbiterium) oraz z
kaplicy na zamku w Królewcu.

[rita100]

I eszcze na kóniec Tralala dodała:

Dlatego wpadam tu tylko na chwileczkę, żeby zostawić zdjęcia z wnętrza kościoła
NSJ. O, i jeszcze korekta - na stronie parafialnej doczytałam, że ten kościół
jest na liście zabytków dużo dłużej niż od paru lat, a mianowice od 1988 roku.
Miłego oglądania
www.republika.pl/nspj_olsztyn/nspj_galeria.html

[rita100]

schlesien.nwgw.de/foto/displayimage.php?album=296&pos=10
A tu mamy jedną z najstarszych pocztówek z tym kościołem

[rita100]

Tak Plac Bema i jak i kamienice przy tym Placu przechodziły metamorfozę. Nie ma
drugiego miasta chyba w Polsce , gdzie by historia tak nagle wirowała i obiekty
zabytkowe nie były obiektami zabytkowymi a zabytki przechodziły z białych rąk
do czarnych i na odwrót. Przy tych zawirowaniach możemy tylko być dumni , że
kamienice zbyt nie ucierpiały, bo kamień to kamień wszystko zniesie, ale jednak
bez pomocy renowacji i ciągłego dbania może stracić urok. Do dzisiejszego
pokolenia należy dbanie o tego typu obiekty, które powinny być zapisane do
rejestru zabytków , a nie tylko chronione przez konserwatora. Konserwator to
czlowiek, jak każdy czlowiek przekupny i może się tak stać, że ktoś wybuduje
poddasze lub jakieś inne widzimisie, a w zabytek nie można już zmienić, musi
zostać tak jak w pierwotnym stanie. Tyle tytułu wstępu, bo wiem , że kamienice
przy Placy Bema stanowią zabytki klasy najwyższej i są jedne z nielicznych ,
ktore przetrwały wojnę.

Kamienica na Placu Bema 2 była kamienicą czynszową, włascicielem jej był
Ruchard Fuch, ale po wojnie jej żywot był burzliwy. Co ona nie pamięta ? hoho..
Oczywiście po II wojnie światowej obiekt został upaństwowiony i od tego czasu
mozna ją nazwać kamienicą metarmofoz. Od 1948 roku lokum miała Polska Partia
Robotnicza i rozwieszano na niej flagi partyjne i polskie , kamienica nabrała
żywego czerwonego koloru, a po schodach jej tam i nazad kursowali działacze
partyjni. W 1957 roku po schodach jej już chodzili tam i nazad petenci Wydziału
Finasowego Wojewódzkiej Rady Narodowej. W 1958 roku obiekt przejeło na krotko
liceum pielęgniarskie i schody znów były zatłoczone uczniami.
W 1962 kamienica przeszła w ręce Wyższego Warmińskiego Seminarium Duchownego
Hosianum. 1991 roku Seminarium zbyło kamienicę Zakładowi Ubezpieczeń na
Życie "Westa-Lift". Po upadku tego zakładu, kamienicę przejął następne
Towarzystwo Ubezpieczeniowe "Polisa", ktore przystąpiło do remontu tej
kamienicy , ale nie ukończono, "Polisa " zbankrutowała i w 2002 r gmach kupił
warszawski bank planując urochomienie w nim biur swojego odziału i schody,
schody tej kamienicy już są napewno schodzone.... a na początku były drewniane.
Jak sie chodziło to aż drewno piszczało pod nogami z zadowolenia - to są
tajemne tajemnice starych kamienic.

[rita100]

tralala33 napisała:
Rito, jeśli chcesz zobaczyć tę kamienicę na zdjęciu, zerknij na stronę 76
Magicznego Olsztyna. Także na stronie Suda jest cała seria fotografii, ale już
współczensych - podupadającej kamienicy Jest tylko jakiś drobny problem z
numeracją - tam jest oznaczona jako Plac Bema 1, a nie 2.
Coraz bardziej się sypie, a tu czytam, że Starostwo Powiatowe, urzędujące też
przy Placu Bema, ale w budynku z lat 50-tych, planuje przebudowę tego gmachu,
żeby go nieco postarzyć i wystylizować secesyjnie. Czy nie lepiej by było wydać
te pieniądze na remont tej pięknej kamienicy? A ten budynek po przeciwnej
stronie też ma swój styl - nawet jeśli się on komuś nie podoba i kojarzy ze
stalinizmem czy socrealem. Nic dobrego z takiej przebudowy nie wyniknie - ja
nie jestem z w stanie tego pojąć (choć byłam za przebudową bloków w Lidzbarku,
ale to pospolite bloki i nic im nie zaszkodzi).
No nic, przyznam, że ten pomysł z hotelem od dawna siedzi mi w głowie - tak
sobie marzę, że gdybym miała (nie wiem skąd) grube miliony, to bym z chęcią
urządziła pięciogwiazdkowy hotel w tej kamienicy - taki jak hotel George we
Lwowie, albo Bazar w Poznaniu, a może Grand w Sopocie czy Bristol w Warszawie.
A który hotel w Krakowie ma taką rangę? Ale po piewsze nie mamy armat (czyli
pieniędzy), a po drugie miejsce hałaśliwe, i nie bardzo wiadomo, gdzie ulokować
parking, no i czy budynek nie jest jednak za mały na taki cel. To może Pan
Starosta się zastanowi?

czy widziałaś już ten artykuł. Co za zbieg okoliczności (tylko,
że ja nie wierzę w coś takiego jak zbieg okoliczności - to fatum!)
miasta.gazeta.pl/olsztyn/1,35189,3105288.html

Do kamienicy przy pl. Bema wprowadzili się bezdomni. Ogrzewają się przy ognisku
rozpalanym wewnątrz budynku. - Boimy się, że zabytek spłonie - mówią
mieszkający tuż obok olsztyniacy.
JA TEŻ SIĘ TEGO BOJĘ. :-0

Finalizujemy właśnie transakcję kupna-sprzedaży - mówi Renata Osiecka z
Colliers International. - Powiadomimy oczywiście przyszłego nabywcę o tym, by
lepiej zabezpieczył budynek przed dostępem niepożądanych gości.

Jak dowiedzieliśmy się nieoficjalnie, w zabytku ma powstać hotel. Wczoraj w
kamienicy przy pl. Bema pojawili się robotnicy, którzy zabezpieczali okna i
drzwi wejściowe.
A jednak nie hotel, tylko - nie wiem co - coś na kształt ekskluzywnego
biurowca. Byle szybko i jak najładniej, trzymam kciuki:
www.wm.pl/index.php?ct=olsztyn&id=807368

[rita100]

Oj, niedobrze, już się wydawało, że nowy właściciel zaopiekuje się tą piękną
kamienicą, a tu taka nowina

miasta.gazeta.pl/olsztyn/1,35189,3170489.html
W ostatni czwartek miejski konserwator zabytków dostał sygnały od mieszkańców
okolicznych budynków, że w kamienicy słychać odgłosy prac budowlanych. Tego
samego dnia, późnym popołudniem, urzędnicy razem z policją pojawili się w
kamienicy na pl. Bema 2. Potwierdzili, że zaczęły się w niej normalne prace
budowlane. - Zobaczyliśmy skute tynki na trzecim piętrze, częściowo zniszczone
sztukaterie, zaczęły się też prace w piwnicy przy fundamentach

No i ciekawie co się zmieniło od dnia 17.02.2006 roku ?
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=5&ido=27

[rita100]

Plac Kopernika , dziś Bema pojawił sie w magisterskich dokumentach na początku
XX wieku jako plac z okalającą go zabudową komunalną złożoną z dużych i
pięknych kamienic. Stanowił on wówczas niepowtarzalny rodzaj skrzyżowania
pięciu ulic : Partyzantów, Limanowskiego, Kopernika, Kętrzyńskiego i
nieistniejącej dziś ulicy Stara Barczewska. Pośrodku placu urządzono coś w
rodzaju skweru z parkiem z alejkami i ozdobnymi drzewami i krzewami, trawnikami
i klombami. W 1923 roku postawiono tam pomnik ku czci żołnierzy poległych
podczas I wojny światowej. Pomnik ten przedstawiał klęczącego żołnierza
niemieckiego na wysokim cokole, otoczony kamiennymi schodami. Po minionej
wojnie w jego miejscu urządzono piskownicę dla dzieci.

[rita100]

A jaki pomysł miało miasto po II wojnie światowej na zagospodarowanie tego
Placu Bema ? Ano takie, że oprócz pamiętnej pisakownicy na tym miejscu miał
stanąć pomnik wdzięczności Armii Czerwonej. Na szczęście postawiono go w innym
miejscu , przy dzisiejszej alei Piłsudzkiego. Ze względu na wielkiego i
cenionego artystę rzeźbiarza Xawerego Dunikowskiego pomnik ten powien stanowić
zabytek i tej karty historii, i stanowić symbol minionej epoki.
Plac Bema stał się teraz ważnym węzłem komunikacyjnym, ale nie pomyślano o
objazdach , o zachowaniu odrębności tego Placu i zaczęto go ciągle remontować.
Pierwszym pomysłem było zburzenie dziwiętnastowiecznego mostu żelaznego i
postawienie nowego. To jednak jest za mało, ruch wzamga sie na tym rondzie z
godziny na godzinę i staje się coraz bardziej niefunkcjonalne - na jaki pomysł
wpadną nasi samorządowcy, tego nikt nie jest w stanie przewidzieć

[tralala33]

No jó nie ziam czy to só te wybory co Rita mózi ło PISkownicy i PISakownicy na
Placu Bema ))

[rita100]

Łuż niose kóntek ło histori nazwy pl. Bema.
forum.gazeta.pl/forum/72,2.html?f=38446&w=50432560

[rita100]

Na miejscu dzisiejszego 'Manhattanu" była daniej Miejska Hala Targowa. Pojawiła
sie ona w latach 50. Przez około 30 lat była symbolem handlu róznego rodzaju.
Był tam kompleks pawilonów drewnianych. Obiekt był zadaszony, a w hali stoiska
na handel , na zewnatrz stoły do ogolnego handlu. Dodakowo przed ścianami stały
przekupki oferujące towar od ręki.
Jeszcze do dziś wielu olsztynian wspomina ta halę z czułością jako relikt tego,
co bezpowrotnie mineło. Właściwie to swoim widokiem przypominał obiekt - slamsy
i nie przynosiłu chluby miastu. Zawsze kojarzył się z brudem , smrodem. Ale
pomimo tego był tam największy ruch, a o miejscu nawet krązyły kawały.
'Jeden męższczyzna mówi do drugiego: "Masz pozdrowienia od Hali. Tamten
pyta; 'Od jakiej Hali ?' Na to pierwszy: 'Targowej'
Pod Halą również wróżyły Cyganki. Pod Halą odchodziły niejedne interesiki, tam
sprzedawano wszystko nawet groch z kapustą. Hala ze względu na bezpieczeństwo
została rozebrana w latach 80 i handel odbywał się pod gołym niebem, a 1992
roku rozpoczęto budowę 'Manhattanu' i ja tam byłam i nic takiego nie
zauważyłam. Normalny styl amerykański, luksus,przepych za to ceny już nie z
tamtych lat. "

[rita100]

W pierwszych latach II wojny światowej władze hitlerowskie nakazały pozyskanie
surowców strategicznych dla niemieckiej armii i przemysłu zbrojeniowego. Pod
hasłem "Ofiara narodu dla Rzeszy" do końca wojny masowo konfiskowano przedmioty
z metali szlachetnych bez względu na zabytkowość. Przetapiane miały być m.in.
wszystkie dzwony z brązu. Akcja ta nie omineła również Olsztyna. W 1943 roku
zdemontowano i zdjęto trzydzieści dzwonów stanowiących wyposażenie ratuszowych
kurantów.
Jedno wydarzenie odbiło się szczególnym echem w Olsztynie. ze względu na
wyjątkowy dramat i przebieg.
Opisywany dramat odbył się w kościele św.Jakuba dziś współkatedry.
Jak wynika z relacji dawnych olsztynian, w tym dwóch naocznych świadków
żyjących do dziś w Monachium i Dortmundzie, trudno było przede wszystkim znaleź
kogoś, kto ściągnął by dzwony z wieży tego kościoła.
W końcu zadania podjął sie jeden z miejscowych zakładów budowlanych. Przy
demontażu pomagał były pracownik tego zakładu przebywający akurat na urlopie
marynarz Kriegsmarine. Przebieg samego zdarzenia był bardzo spektaktularny.
Podczas odprawianej w dzień powszedni porannej mszy świętej panujący w kościele
spokój zakłócił nagły hałas. Okazało się, że właśnie zdejmowano dzwon.
Spuszczany dzwon o imieniu św.Jakuba zerwał łańcuch śmiertelnie raniąc
marynarza. Wpadł przez pochodzący z XVIII wieku otwór w stropie do kościoła.
Uszkadzając fragment stropu i posadzkę, rozpadł sie na dwie części.
Zaraz po wypadku marynarz dawał jeszcze znaki życia, lecz był już w stanie
agonii i skonał. Uszkodzony dzwon zabrano na przetopienie. Już wtedy miejscowa
ludnośc uważała grabież kościelnych dzwonów za świętokradztwo, zaś tragiczny
finał ściagania dzwonu jakubowego uznała za karę niebios.

Z Olsztyna zabrano wtenczas żelazny parkan okalający kościół, oprawę metalową
przypominającą kapliczkę pomnika Mikołaja Kopernika sprzed zamku. Jeszcze do
tej pory mozna ją podziwiać na starych widokówkach.

[rita100]

Gość: tralala

O, to wiadomo co się stało z obudową popiersia Mikołaja Kopernika! Biedny
astronom - moknie teraz na deszczu. Za to w zimie, jak śnieg popada, ma ładną,
białą czapeczkę.

[rita100]

A tak opisuje swoje uwagi Piechocki:
" W roku 1996 podczas ziedzania zamku rodu von Bergów w Solingen (Nadrenia
Północna Westfalia) niespodziewanie natknąłem się na dzwon z Krolewca. Jak się
okazało, na dzwonnicę tego zamku trafił on ze składowiska w Hamburgu, gdzie
podczas wojny gromadzono dzwony w celu ich przetopienia. Niktóre przetrwały
wojnę i trafiały do parafii na terenie Niemiec Zachodnich. Zachowane dzwony
zostały już w znacznej mierze zidentyfikowane i skatalogowane. Nie jest zatem
wykluczone, że przynajmniej niektóre z nich w przyszlości mogą powrócić na
swoje pierwotne miejsce".

[rita100]

Trzeba wspomnieć , że Olsztyn pod koniec XIX i na przełomie XX wieku stulecia
przechodził niesamowity boom budowlany. W tym okresie rozbudowywano ulice,
inewestowano i dorabiano się wielkich fortun. To były piękne czasy dla
Olsztyna. Takim wielkim przedsiębiorcą był Robert Mrzyka, właściciel jednego z
największych zakładów murarsko- brukarskich. On to postawił ogromną rezydencję
z trzema klatkami schodowymi przeznaczoną pod wynajem czynszowy. Są to
kamienice oznaczone numerami 3,3/4,4,4a. Nie będę opisywaś szczegółów i detali
architektonicznych , bo się nie znam, ale proponuję spojrzeć na fotografię i
niech sam wzrok oceni to cudeńko. Piechocki , mimo, ze uprzedziłam jego myśli
zwrócił uwagę na klatkę schodową, która w budynku 4a ponoć jest zachowana do
dnia dzisiejszego w postaci rzeźbionej stolarki poręczy i drzwi.
Kamienica grzecznie spełniała funkcję mieszkań czynszowych, a część jej nawet
była przystosowana na rejencję, gdyż właściciel był też radnym miejskim. Razem
z nadburmistrzem Olsztyna Oskarem Belianem stworzyli Olsztyn potężny. Po
śmierci Roberta Mrzyka , wdowa Franziska odnajmowała lokale komendaturze wojska
20 Korpusu Armijnego.
Po II wojnie światowej gmachem zawładnęła służba zdrowia urządzając w nim swoje
placóki. I tak schody, schody przechodziły swoją historię. Jak jest dziś - nie
wiem.

[rita100]

www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=5&ido=29&pg=0

[rita100]

Pałacyk ul.Dabrowszczaków 3
Willa ta obecny swój kształt otrzymała w roku 1907. Jej włascicielem był znany
w grodzie nad Łyną przełomu XIX i XX wieku fabrykant i własciciel cegielni Otto
Naujack.
Jest niesłychanie bogata dekorowana secesyjnymi elementami willa. Obiekt w roku
1989 wpisano do rejestru zabytków.
Przed wejściem do budynku gości wita ułożone z kolorwoych płytek łacińskie
pozdrowienia "SALVE" (witaj, bądź pozdrowiony) Dzięki szczęśliwemu zbiegowi
okoliczności obiekt ten w bardzo dobrym stanie przetrwał zawieruchę wojenną.
Ostanio ich gruntowną renowację przeprowadzono na koszt miasta 1996 roku z
inicjatywy miejskiego konserwatora zabytków. Proce wykonał artysta plastyk
Jacek Grudziński.
olsztyn.wm.pl/i/n/1ba6c59cf490424d7ee858b34eccaff1Kamienica_gc.jpg

[rita100]

Złocone sztukaterie, stolarka okienna i drzwiowa z motywami roślinnymi,
kolorowe witraże, kafle i wymyślne balustrady zdobią kamienicę przy ul.
Dąbrowszczaków 3. To perełka olsztyńskiej secesji. Miejski Ośrodek Kultury na
1500 metrach powierzchni stworzy nowoczesną siedzibę sztuk.
olsztyn.wm.pl/?main=15&c=121,3,14207,,4200
A to jeden z komentarzy internautów:

"Ta kamienica ,to perełka Olsztyna od zawsze!Moje siostrzenice (starsza 20,
młodsza 5 lat) wierzą (starsza wierzyła ,gdy była mała),że to zamek Królewny
Śnieżki.Dziewczyny będąc na spacerze w okolicy pałcyku zawsze wołały-O zamek
królewny! Fajne, nieprawdaż! "

No jó, fajne. To je prowda, nie fałsz ! mózi Gajowy
olsztyn.wm.pl/i/n/1ba6c59cf490424d7ee858b34eccaff1Kamienica_gc.jpg
A tu ten zameczek w szczególe i w ogóle- dodaje Tralala
jttp://www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=2&ido=18

A jó jutro dopoziem ciekawostki, bom i w żłobeczku tam buła i w przedszkolu.

[rita100]

Początkowo 'Pałacyk' służył wyłacznie celom mieszkalnym. Była to typowo willa
fabrykancka, na podobieństwo uroczych tego typu obiektów, jak: "Pałac
Burgrabiego" (obecny Klub Garnizonowy przy ul. Zamkowej 5) "Villa Beyer"
(wieloletnia siedziba TPPR przy ul. Szrajbera 1) czy chociażby rezydencja
rodziny Hermenau (Niepodległości 85). W okresie międzywojennym mieszkania były
podnajmowane, najczęściej adwokatom, notariuszom , lekarzom. W czasie ostatniej
wojny w willi znajowały się agendy hitlerowskich Schutzstaffeln SS.
Po wojnie znajdowały tam miejsce złobki, przedszkola o placówki służby
zdrowia. W 'Pałacyku było też przedszkole dla dzieci pracowników UBP, potem
przedszkole milicyjne, wreszcie miejski żłobek.

'Pałacyk' ten ma też, jak na stare tego typu budynki przystało swój pitawal.
Według ustnego przekazu w czasie gdy wynajmowano lokale mieszkalne UB-ekom, w
przybudówce na jej zapleczu, funkcjonariusz UB zamordował tam swoją
przyjaciółkę. O zabojstwie było wówczas głośno w całym Olsztynie, zaś kondukt
podczas pogrzebu ofiary liczył kilka tysięcy osób.
----
Przygotujta mi moi mnili łobrazecki kamienicki ze smokami, bande ło niej
rozprawiać.
To je Dąbrowskiego 6 willa ze smokami.

Dom pod Smokami

[tralala33]

Łuż so, smoki prazie wawelskie
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=2&ido=60

[rita100]

Dzianki Tralala
Budynek ul Dabrowskiego 6 - willa ze smokami
Budynek Dąbrowszczaków 6 zasługuje na szczególną uwagę, za względu na
interesująco udekorowaną paszczami smoków drewnianą loggię.
Willę wzniesiono w roku 1908 jako budynek wolnostojący. Do jego budowy użyto
czerwonej i zółtej cegły licowej. Posiada dwa skrajne ryzality zwieńczone w
kształcie hełmu. Na pierwszym piętrze znajduje się drewniany balkon o belkach
konstrukcyjnych dekorowany dwoma paszczami mitologicznych smoków. Z tej racji
willę określa się mianem domu ze smokami.
Obiekt w roku 1987 wpisano do rejestru zabytków.
Przypomninam link Suda
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=2&ido=60

[rita100]

Budynek ten od samego początku służył celom mieszkalnym. Do roku 1945 mieściła
się tu Klinika chorób kobiecych prowadzona przez doktora Gustawa Kalmusa.
Po II wojnie światowej kamienicę przejął Skarb Państwa RP. dO POŁOWY LAT 50.
mieścił się tam Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa Publicznego, kasyno milicyjne i
biblioteka. Na drugim piętrze było nawet więziennictwo.
Kiedy wybudowano Komędę Wojewódzką na Partyzantów lokale przekazano
olsztyńskiemu środowisku dziennikarskiemu w ktorym urządzono klub z bufetem
cieszący się wielkim wzięciem. Bywali tam Mieczysław Szczepańki, Józef
Lewandowicz i inni artyści i tworcy.
Kiedy i dla tego środowiska otwarto nowe Dom Środowisk Twórczych (Mickiewicza
2) w drugiej polowie lat 60. w budynku ze smokami zagnieździły się placówki
handlowe jak słynny 'Komis". Kiedy 'Komis' upadł zamieścił się Sklep
Muzyczny "Elka"
Co się teraz tam mieści nie wiadomo do dziś ?
Ciekawe czy dalej kamienica jest własnością Skarbu Państwa ?

[tralala33]

Kamnienina pod smokami jak żywa, tlo adres nie ten - Dąbrowskiego to jenaksza
uloca, a tu je Dąbrowszczaków 6. Sklep muzyczny dalej tam dxiała, ale ja mam w
pamięci Komis, małe okienko na drobne luksusy zachodniego świata w czasach PRL.

[rita100]

Wogóle Dąbrowszaków to ulica taka inna od wszystkich , co tam się nie miesciło,
dawniej to koncentrowało sie tam życie. Dziś powinna być promenadą willową.
Jakies takie plany były chyba.

[tralala33]

Na razie na planach się skończyło. W pierwszym rzędzie mogliby zmienić nazwę,
bo na tej można sobie język zaplątać - Dąbrowszczaków.

[gajowy555]

No jó, a teroz znowój só plany, coby łulicę Dąbrowszczaków łotworzyć i połączyć
z Patyzantów. Jo to bym zrobziuł jenakszy., coby Dąbrowszczaków buła takim
naszam sopockim "Monciakiem", abo łódzką Piotrkowską. Coby ołta tamój nie
jeździuły, a na szpacyr ludzie chodzili. No, trza gwołt psieniandzy w renowacje
psianknych kamianiczek włożyć, ale jeki by tan kawałek Łolstyna śliczniuchny buł...

[rita100]

Oj, dobrze mówicie, ta ulica zasługuje na inną nazwę i na główną promenade
Olsztyna. Przybyło by więcej atrakcji dla zwiedzajacych i zadbano by o nią
specjalnie. Zasługuje na miano najbardziej ciekawej ulicy, ulicy zabytkowej w
tym sensie , ze działo się na niej działo i sama jej historia nazwy ulicy ma
coś w sobie. Przecież to był też ulica i Cesarza i Stalina, a teraz nagle
Dąbrowszaków jest mianowana. Sam Piechocki poświęcił jej wiele miejsca o czym
bedziemy jeszcze pisać. Mam nadzieje , ze Rajcy Olsztyna nie przemianują jej na
JPII. Bo co za dużo to nie zdrowo, choć w okresie secesyjnym to bajecznie by to
wyglądało.
A cy ziecie moi mnili, że ten sam fabrykant Otto Naujack co posiadał cegielnie
w Olsztynie i wybudował na Dąbrowszczaków 3 'pałacyk'lub zwany
inaczej 'zameczek', wybudował też inną wille ?
Tak przygotujemy się do wejścia do budynku Dąbrowszczaków 10, budynek
zwany "Villa Fortuna"

[tralala33]

Kiedyś, w przedwojennym Olsztynie to rzeczywiście była główna aleja Olsztyna,
dziś nie wiem, czy by się to udało odtworzyć. Mało na niej sklepów - jest za to
sąd, policja, prokuratura - a to nie są instytucje, które chcemy zbyt często
odwiedzać Kilka banków, tylko jedna resturacja. Poza tym ciągle straszy
rujnowana kamienica 'Pod Samowarem', już jej chyba nikt i nic nie uratuje. No i
ten okropny zielony wieżowiec na rogu ul. Mickiewicza.
Co do nazwy - zajrzyjcie do sobotnio-niedzielnej Rzeczpospolitej, jest tam
artykuł o wojnie domowej w Hiszpanii, sporo też piszą o tych 'polskich
ochotnikach'. Paskudna historia.

Villa Fortuna

[tralala33]

www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=5&ido=20&idz=863

[rita100]

Dąbrowszczaków 10 "Villa Fortuna"
Przechodzimy do następnej secesyjnej kamieniczki czynszowej. Wzniesiona w
latach 1900-1901. Wybudował ją zamożny fabrykant Otto Naujack. Przeznaczony był
na luksusowe mieszkania i sklepy. Stanął on na planie litery 'L' jako budynek
trzykondygnacyjny z podworkiem, podpiwniczony, z wysokim poddaszem, murowny z
cegły czerwonej, częściowo otynkowany. Na jego interesujący wygląd wpływa także
wtopina w narożnik kwadratowa wieżyczka, przykryta blaszanym hełmem z lukarnami
i kutą w żelazie chorągiewką. Od frontu znajdują się dwa balkony z żelaznymi
balustradami. Całość wieńczy wielopałaciowy dach oraz metaloplaztyczne ozdoby.
Nad wejściem do części handlowo-usługowej, po lewej stronie na wysokości
drugiego piętra, w specjalnym kartuszu znajduje się, nie przyciągająca niestety
zbytnio wzroku, inskrypcja z nadaną kamienicy przed bez mała stu laty nazwą -
Villa Fortuna.
Budowla w roku 1987 formalnie uznano za zabytek.
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=5&ido=20&idz=863

[rita100]

Przed I wojną światową jedno z mieszkań zajmował Ferdinand Kirchner - prezes
Sądu Krajowego w Olsztynie. Drugie z mieszkań należalo do gen. mjr. Conrada von
Katzlera, dowódcy 37 Brygady Kawalerii olsztyńskiego garnizonu.
W okresie międzywojennym kamienica zmieniła właściciela, którym został Robert
Lutz, prowadzący na jej parterze duży sklep meblowy zwany "Domem Mebli"
Po ostatniej wojnie światowej kamienica zupełnie straciła charakter. Zmieniła
się na biurowiec i gmach urzedowy. Już 1945 roku ulokowała się tam Komęda
Wojewódzkiej Milicji Obywatelskiej, której pierwszą obsadę stanowiła grupa
funkcjonariuszy milicji przybyłych 7 kwietnia 1945 roku z Lubelszczyzny,
Radomia, Poznania i Bydgoszczy.
W tym momencie zaznacza Piechocki , że do końca czerwca tegoż roku zjechało 312
funkcjonariuszy MO.
Mieszkańcy Olsztyna przyjęli to poczatkowo nawet ten fakt z zadowoleniem,
ponieważ milicjanci chronili ich w tym czasie nie tylko przed rzezimieszkami,
ale często i przed dopuszczającymi się w stosunku do nich nikczemności
czerwonoarmistami, wobec których sami byli bezradni.
Kto dalej zamieszkiwał tą piękną 'Ville Fortune' ?
cdn

[rita100]

Następnie budynkiem zawładnęła Temida - olsztyńskie sądy. Od lat
sześdziesiątych lokatorzy kamienicy zmieniali się jak w kalejdoskopie. Rózne
instytucje zasiedlały. W czasach najnowszych obiekt był siedzibą m.in.
NSZZ "Solidarność" Obecnie użytkownikami tych pomieszczeń są rózne instytucje.
Kamienica użytkowana jest wciąż i wciąż, szkoda tylko , że w zapomnienie
odeszło już jej orginalne imię, króre może jeszcze powróci do łask, wszakże
fortuna kołem się toczy.

Psianknie Piechocki łukończył historie "Villi Fortuna", wszak fortuna kołem sia
toczy i eszcze nopewno przyjdzie cias na nió.
No ale ni kóńczym z ulicą Dąbrowszczaków, ulicą przy której mnieści sia Villa
Fortuna, bo jakby tu poziedzieć to i Fortuną pozinna sia nazywac ta ulica. Była
kedajś pełna blasku, czy eszcze bandzie ?
Chciałabym i bande przekonywać , ze ta ulica to ulica magiczna Łolstyna, ulica
ło chtórej rozpisał sia Piechocki i łón tyż ma swoją nazwę tej ulicy, no ale ło
tam potam. Zapewniam , co bandzie cikawie.

[rita100]

Przepiekna jest dziś ta Villa Fortuna - rzuca sie w oczy.

[rita100]

O ciajżka sprawa z przywruceniem godności tej ulicy, ale przy dobrej
urbanistyce to wszystko je możliwe. Zidzo to tak, coby zrobić z tyj ulicy
podobną do ulicy Kanoniczej w Krakowie. Czyli zacząc od święta tej ulicy i
zorganizować imprezy , łuroczystości, parady, dużo kawiarenek z parasolkami,
ogródkami, ogrodzeniami i to na okres letni jek narazie. Tak naczeli budować
nowy styl też sławetnego Kazimierza , dzielnicy życowskiej gdzie cały Kraków
sie przeniósł. Siedzenie nocne przy świeczkach, piekne kawiarenki.
I tak teraz Kazimierz jest najbardziej obleganą dzielnicą Krakowa , nawet
turystów. Coś chyba w tym kierunku musza robić i musza chcieć. To jest
najwazniejsze.

[rita100]

Czy chtoś zie jek Piechocki nazwałby tą ulice Dąbrowszczaków ?
Jeśli ni, to na bank woma jutro poziem, a może dzisioj ?

[rita100]

Piechocki nazwałby ja ulicą Bankową - dlaczego , bande wyjasniać

[rita100]

W XIX wieku dzisiejszą ulicę Dobrąwszczaków nazywano Szosą Barczewską. Jeszcze
przed I wojną światową przechrzczono ją na ulicę Cesarską (kaiserstrasse), by w
ten sposób uczcić rządy imiłościwie panującego' cesarza Wilhelma I, ktorego
monumentalny pomnik od 1901 roku stał po środku skweru przed ówczesnym
gimnazjum. Nazwa ta utrzymywala się do 1945 roku. Już w maju tegoż roku
patronem tej ulicy został Józef Stalin.
Okoliczni mieszkańcy wymyślili nawet powiedzenie:
że 'milościwie panującego' zastąpiono 'mrocznie panującym'.
Jak pisze Piechocki, że aż dziw że taka ulicę nie nazwano Bankową. Własnie na
niej istniało mnóstwo Banków. Po 1945 roku miały one siedzibę pod numerem 11,
28, 30 , 33, a wcześniej pod numerem 16.
A skoro mowa o bankach to ..... bedzie pewna sławna historyjka , ktorą
pamietają dani mieszkańcy Olsztyna.

[tralala33]

Łuważajta - bandzie napad na bank.

[rita100]

Tak, tak - bandzie, trza sie tlo łuzbroić w cierpliwość

[rita100]

A skoro mowa o bankach, to nie sposób nie wspomnieć o napadzie, o ktorym myśli
Tralala.
W roku 1961 społeczeństwo olsztyńskie poruszył napad na II Odział Miejski
Narodowego Banku Polskiego, który mieścił się przy ulicy Dąbrowszczaków 11. Nie
był to napad o charakterze rabunkowym kasy, lecz w celu zdobycia broni palnej.
Przebieg zdarzenia był typowy. Czterej młodzi sprawcy, podstępnie obezwładnili
strażnika, zabierając mu pistolet, z którego go następnie podczas ucieczki
postrzelili. Napastników niebawem ujęto. Czołowy ze sprawców w wyniku głośnego
wówczas w mieście procesu został skazany na karę 12 lat więzienia.

[rita100]

Sąsiednią ulicą Dabrowszczaków jest ulica Warmińska, jedna z najbliższych mi
sercu. Była to typowa ulica czynszówek. Kamienice czynszowe powstały tu
sukcesywnie do roku 1911. Przy ulicy tej , pod numerem 23, jest kamienica, ktora
pozornie niczym się nie wyróżnia spośród innych domów i mało kto wie, ze
mieściła się w niej kaplica baptystów. Od frontu widać osłoniete podcieniem
wejście i kuta w żelazie brama. W budynku tym znajdowała się kaplica oraz dom
zgromadzeń sekty ewangielickiej baptystów. W Olsztynie w okresie międzywojennym
odgrywali dużą rolę w działalności charytatywnej. Ostatnio kaplicę tą użytkował
Kościół Chrystusowy, urządzając w niej nabożeństwa.
----------
Tyle pisze Piechocki, tylko jedną kamienicę pokazuje, a wydaje mi się, ze są tam
wszystkie prawie kamienice godne uwagi. Na rogu ulicy Samulowskiego i
Warnijskiej jest również kamienica z pięknymi wykuszami , balkonami.

[gajowy555]

A tu mowam łobrozki z ul. Warmińskiej...

www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=5&ido=31

[rita100]

www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=5&ido=31&pg=1
No zidzita co pianknuchne só te kamnienice. Ta ulica je troszeczke zaniedbana ,
ale i na nió przyjdzie cias. Tlo wyremontowac i przywrócić ji blask

[gajowy555]

No jó, a noju sia ulica Warmińska lejduje. Koniecznie trza ji przywrócić dawny
blask...

www.moje-fotografie.olsztyn.pl/ryc/d/0000031200605002.jpg

[tralala33]

Na tym zdjęciu chyba najwyraż=źniej widzać wejście do kaplicy.
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=5&ido=31&idz=3590
To brama tej wąskiej, ciemno-ceglanej kamienicy dokładnie pośrodku pierzei. Po
prawej stronie przy wejściu widać gablotkę, w której wywieszane są ogłoszenia -
bo jeśli się nie mylę, kaplica nadal jest czynna. Nie wiem wylko dokładnie,
jakie wyznanie ma tam swoje msze i spotkania. Kiedyś, kiedy jeszcze grałam na
pianienie, trafił do nas stroiciel. Praca zajęła mu sporo czasu i wdał sie w
dłuższą pogawędkę w moją mamą. Okazało się, że własnie należał do tego zboru
przy Warmińskiej i dokładnie tłumaczył czym ten kościół protestancki rózni się
od kościoła ewangelickiego (luterańskiego). Jeśli dobrze pamiętam, to określał
swój zbór jako 'ewangeliczny' w przeciwieństwie do 'ewangelicki' (tak, jak
kościół na Starym Mieście).

[rita100]

Drobna tylko zmianka nazewnictwa, a mozna by nie zwrócić uwagi nawet. Jeszce
pamiętam co na Warmińskiej miała swoje mieszkanie znana chyba malarka olsztyńska.
Popatrze dokładnie w ksiązce.
Ja pamiętam w związku z tą kaplicą jedno wydarzenie bardzo glośne w Olsztynie .
Piechocki o tym nie pisze. Otóż w wypadku autobusowym zginęło wiele ludzi, około
10 albo i więcej i pogrzeb odbywał się w tej kaplicy przy otwartych drzwiach.
Ludzie wchodzili tłumnie i oglądali trumny ustawione w sali , tłumy były
odwiedzać tą kaplice wtenczas.

[rita100]

ul.Warmińska 25
Elektyczna kamienica przy ul. Warmińskiej 23 stoi pośród typowych czynszówek XX
wieku. Z jej dziejami wiąże się jednak coś, co ją wyróżnia w anonimowym szeregu.
Tym czymś są wspomnienia i jej sławnych mieszkańcach i bywalcach. Budynek
wzniesiono w latach 1900-1903. Pierwszym właścicielem był znany olsztyński
przedsiębiorca budowlany Albert Scholz. W 1911 nieruchomość tą zbył na rzecz
Adeline Nitsch (rentierki), która władała nią do 1937, następnie od 1938-1945
była natomiast gmina ewangelicka.
Po wojnie budynek został oddany kwaterunkom.

[rita100]

W okresie międzywojennym mieszkały tu dwie bardzo sławne osoby Olsztyna.
Frieda Strohmgerg (1885-1949). Sprowadziła się do grodu Olsztyn z Bawarii.
Ukończyła akademie sztuk pięknych w Monachium a domu na Warmińskiej mieszkała w
latach 1910-1927. W swoim dwupokojowym mieszkaniu urządziła atelier w którym
gościła wielkie osobistości.
Uwaga - gościł tam również Erich Mendelsohn (architekt), pisarz Walter Harich i
dużo innych gości.
Sama Frieda Strohmgerg była malarką, bardzo popularną w mieście. Malowała
warmińskie krajobrazy, ulice i zaułki olsztyńskiej Starówki, zamek, a prace jej
zdobiły pomieszczenia samego ratusza.
"Wiosna nad Łyną", "Chłopi warmińscy" "Spojrzenie na nowy ratusz"
Tralala, to dobre do kóntku ło Żydach. Bo była Żydówka, wyszła za mąż za
lekarza, zamieszkali w Berlinie skąd uciekali, ale historia nie rozwiązała
tajemnicy gdzie stracili oboje życie. Zgineli ponoć.
Ciekawe czy choć obrazy po niej zostały w Olsztynie.
Zwróćmy uwagę na nasze ściany i obrazy. A może gdzieś wisi ...

[tralala33]

Zwróćmy uwagę na nasze ściany i obrazy. A może gdzieś wisi ...
Nie miałabym nic przeciwko
www.artinfo.pl/ostoya/17_aukcja/oferta_kat_01.htm
Pod numerem 44 FRIEDA STROHMBERG (1885 Schweinfurt - 1940 Belgia)
WIDOK NA WYSOKĄ BRAMĘ I KOŚCIÓŁ ŚW. JAKUBA W OLSZTYNIE, przed 1914 r.
Olej, płótno; 77 x 60,5 cm
Sygn. l.d.: F.Strohmberg
Cena wywoławcza 12500 złotych

[rita100]

Piękny olej. Czy nie powinno miasto kupić ten obraz ?
Można by poszukać jeszcze obrazów w kolekcji Wojciecha Fibaka, ma ich sporo ponoć.

[gajowy555]

No jó, psiankny łobroz. Czy mym go nie zidzieli jako pocztówka z dawnygo Łolstyna?

www.artinfo.pl/ostoya/17_aukcja/zdjecia_d/144.jpg

[rita100]

Rychtycznie, tan łobrazek to dawnyj łolstyn. Zaro nojde łobrazecek w pocztówkach
kedajszych.

[tralala33]

Łobaczta jaki psiankny łobarazeczek pokazał noma pon Andrzej Rzempołuch.
miasta.gazeta.pl/olsztyn/51,35189,3922258.html?i=0
I mondrze prazi coby tamoj nie stawiać modernego śklanego domu, lepsi te
łogródeczki porobzić jek to kedajś buło.

[tralala33]

Pałacyk łokiem Zbyszkowej kamerki. Fejniste łobrazki robzi:
fotoforum.gazeta.pl/3,0,447855.html
i eszzce dom pod smokami
fotoforum.gazeta.pl/3,0,447863.html

[rita100]

Oj, trzeba przyznać co bardzo ładnie mu to wyszło i bardzo wyraziście ze
szczegółowymi drobiazgami. To chyba są najpiękniejsze zdjęcia tych obiektów.
Czy tak naprawdę w rzeczywistości wyglądają te budowle ?
Aż nie do uwierzenia.
Nawet ta choinka na balkonie ze smokami bardzo fajnie wygląda jak dekoracja.

[rita100]

Dom Jana z Łajs "Burmistrzówka"
nr 10 i 11 przy rynku Starego Miasta.
Jest najstarszym murowanym domem. Do dziś budynek ten ma podcienie o
charakterystycznych gotyckich , ostrych łukach. Dokument lokacyjny domu jest aż
z 1404 roku. Po licznych pożarach wielokrotnie odbudowywana.
Podobną kamienicą jest "Dom pod Sieniami", ktory podzielił los kamienic Starego
Miasta. Odbudowana po wojnie. Swoją siedzibę tam też miała pierwsza drukarnia
'Gazety Olsztyńskiej"
W "Domu pod sieniami", podobnie jak w pozostałych kamienicach pod arkadami we
wschodniej pierzei rynku, znajdują sie aktualnie mieszkania lokatorskie,
natomiast użytkowy parter zajmują dobrze znane współczesnym olsztyniakom
staromiejskie "Delikatesy"

[rita100]

A to niespodzianka:
Z ciągiem kamienic stojących przy wschodniej krawędzi rynku, na szlaku ul.
Staromiejskiej i Prostej zwiazany jest ciekawy i mało znany szczegół.
Otóż podczas najazdu szwedzko-brandenburskiego w latach 1655-1657 wielokrotnie
przebywał w Olsztynie i komornictwie olsztyńskim burgrabia i hrabia Fabian III
zu Dohna-Lauck, pan na Ławkach koło Pasłeka oraz na Markowie koło Morąga, od
roku 1656 pełnomocnik elektora brandenburskiego na Warmię. Podczas swych
postojów w Olsztynie bywał on w renesansowej kamienicy przy drodze
królewieckiej, a więc tam, gdzie znajdował się dom Jana z Łajs.
Dłuższe pobyty Fabian III zu Dohna spędzał na zamku. Olsztyn i cała Warmia
bardzo go urzekły. Był zachwycony szczególnie miastem i to zachwycony do tego
stopnia, ze kiedy 1656 roku, po trwającej już kilka miesiecy okupacji, opisywał
swoje wrażenia, pełne one były zalu nad upadkiem Olsztyna i grabieżami.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że Fabian III zu Dohna pochodzi ze starego i
rozgałęzionego, jednego z najpotęzniejszych na tych terenach, rodu magnackiego,
ktory w czasach krzyżackich osiadł na podbitych terytoriach Prusów, obejmując we
władanie rozległe latyfundia, poczatkowo tylko między Pasłekiem i Pieniężnem, a
potem na obszarze całych Prys Książęcych oraz piastując tu wiele wysokich
urzędów publicznych.

"Pod Samowarem"

[tralala33]

Przejeżdżałam dzisiaj ulicą Kajki przez Dabrowszczaków i własnym oczom nie
uwierzyłam. Tam na rogu stoi ta piękna niegdyś kamienica, dawniej z
restauracją 'Pod Samowarem', od lat w prywatnych rękach, jakieś pozory remontu,
przez okna widać niebo bo dachu już dawno nie ma. Tylko czekać, aż się zawali.
I dziś - patrzę, a tam na górze domurowali murek! Jakieś pół metra cegieł w
górę, ponad dawny dach. Po co? Chcą, żeby szybciej runęły mury czy naprawdę
zaczęli remont? A jeśli remont, to czemu podwyższają budynek? Nic z tego nie
rozumiem Na tym zdjęciu jeszcze nie ma tego budowlanego eksperymentu, ale
już widać jak zaniedbana jest ta kamienica.
www.moje-fotografie.olsztyn.pl/index.php?idd=5&ido=19&idz=389

[rita100]

Tralala, poszukam coś o tej kamienicy, ale nie wiem. Przypuszczam , że kamienica
jest prywatną własnością. Ktoś kupił poddasze i za zgodą będzie robił nadbudowę.
Tak jest w naszej kamienicy, sprzedali poddasze i teraz budują nadbudowę.
Kamienica jest zabytkowa, a mimo to wyrazili zgodę. Jak ona będzie teraz
wyglądać , sama nie wiem. Jak można kamienice zmieniać , szczególnie ich stare
poddasze, które stanowią całośc zabytku.

[tralala33]

rita100 napisała:

> Tralala, poszukam coś o tej kamienicy, ale nie wiem. Przypuszczam , że
kamienica jest prywatną własnością. Ktoś kupił poddasze i za zgodą będzie robił
nadbudowę.

Ta kamienica została sprzedana przez miasto prywatnemu inwestorowi (pożal się
Boże) z Warszawy. Tam nie ma co dobudowywać, bo tam nie ma już nie ma stropów
ani dachu. Zostały tylko gołe mury. A noju burgenmajster łod ciasu do ciasu
jamruje co kamnienica łodbzierze i nic ((

[tralala33]

rita100 napisała:

> Tralala, poszukam coś o tej kamienicy, ale nie wiem. Przypuszczam , że
kamienica jest prywatną własnością. Ktoś kupił poddasze i za zgodą będzie robił
nadbudowę.

Rito - chyba masz rację. przyjrzałam sie dziś temu murkowi, jest coraz wyższy -
najwyraźniej właściciel postanowił dobudować jedną kondygnację. Tyle, że ta
kamienica zupełnie zmieni wygląd. Można się jedynie pocieszać, że sie do końca
nie rozsypie.

[gajowy555]

Za to powinien ktoś beknąć. Gdzie konserwator zabytków?
Pewnie śpi snem zimowym...

[rita100]

Nikt nie beknie, bo to zabytki liczy się na jakieś klasy, a pewnie w tej klasie
jest coś takiego przewidziane. Może to nie jest zabytek , tylko otoczony ochroną
- to już co innego.

[fedar]

Gdy tak czytam co wyprawia się z zabytkami, to myślę że przydałaby się Wam taka grupa zapaleńców - obrońców architektonicznego ładu. U nas taka grupka skupiona jest wokół serwisu arch.ciechanow.net.pl/forum/ . Ostatnio rozgorzała tam okrutna dyskusja n/t próby oszpecenia naszego zamku. Większość rasowych projektantów niezbyt z nimi - amatorami się liczy, ale też niektórzy inwestorzy pilnie śledzą tam echa swych poczynań, bo być skrytykowanym w "Architekturze Ciechanowa" to wstyd. Może i w Olsztynie taka społeczna inicjatywa by wypaliła?

[tralala33]

No i wyjaśniła się tajemnica murku na kamienicy. Jednak nie zwidział mi się
miasta.gazeta.pl/olsztyn/1,35189,3945190.html

[rita100]

Fedar - jest jednak różnica miedzy zamkiem a kamienicą. Kamienice ponoć mają
rózne klasy zabytkowości i tą sprawę zna konserwator. Można ją trochę zmienić z
przyczyn bezpieczeństwa. Jesli poddasze można było zagospodarować i ma
pozwolenie konserwatora i różne zgody to właściciel to wykorzystuje i buduje. To
samo mam w kamienicy blisko Dworca Głównego, nie jest ona zakwalifikowana do I
grupy dlatego zaczeli właściciele poddasza remont. Teraz sa różne nowości
budowlane , a przede wszystkim chodzi o lekkośc , by nadmiernie nie obciążać jej
materiałami budowlanymi - stąd pewnie to szkło sztuczne. Jak to wszystko bedzie
wyglądać , nie wiem - sama zobaczę, bo mam zdjęcia stare. Ta kamienica 'Pod
Samowarem' pewnie też tak ma.

A pamiętasz Fedar klopoty Svolo , jak jego konserwator pilnuje. Zamek to zamek.
Dobrze, ze walczycie o swój zamek tak oddanie i z sercem. A czyj on jest
własnością ?

[fedar]

rita100 napisała:

> A pamiętasz Fedar klopoty Svolo , jak jego konserwator pilnuje. Zamek to zamek.
> Dobrze, ze walczycie o swój zamek tak oddanie i z sercem. A czyj on jest
> własnością ?

Zamek był tylko przykładem. Co prawda dyskusja o zamku ostatnio zdominowała forum, ale chodziło mi o to, że jeśli ktoś zbyt dowolnie sobie poczyna z przebudową niekoniecznie zabytkowej kamienicy, ale będącej elementem zabudowy historycznej, to na pewno ktoś go na forum obsmaruje. Ciechanów to małe miasto, a na forum zaglądają też znani ludzie.
Wracając do tematu: wygląda na to, że z kamienicą "Pod Samowarem" jednak wszystko jest w porządku.

[rita100]

Jek możem krytykować jek nie zidzielim projektu, tlo w budowie. łobaczym jek to
bandzie wyglódać. Może być fejn, może byc szpetnie. Cikawe cy je taka podobna
kamnienieca w Olsztynie coby porównać ?

[gajowy555]

No jó, tak doczkalim ciasów, co śćklane domy znowój powstawajó. Tak na dachu
pewnie bandzie łobserwatorium, i poni z pónem z Warsiawy, gziozdy bandó łoglóndoć.
Coby tlo z tygo dachu nie pospadali, bo wtenczas łuż ni bandzie tak psianknie...

[rita100]

No dzisioj buła audycja co zrobziono poddasze i nizbyt to pasowało do całości.
Kamnienica straciła na uroku. Uoby tak ni buło "Pod Samowarem".