W

[rita100]

Łowój bandó słówezka na literka 'W'

[rita100]

wabienieć - babiniec, kruchta
wobzianiec
Jek wychodziułam z kościoła, to w wabziańciu czekała juz na mnie Landzionka.

[rita100]

wacha - wartownia, posterunek wojskowy lub policyjny
Tych, co nie mnieli papsierów, żołnierze łodprowadzali na wacha.

[rita100]

wachla - wachlarz
Kupsiuła sobzie za pora trojaków wachlo i wachlowała sia jek frejlana z mniasta.

[rita100]

wachman - strażnik pilnujący
Łón buł na fronicie tilo pora mniesiandzi na poczóntku wojni, a potam bez całi
cias buł wachmonam w Woritach.

[rita100]

wachnistrz - wachmistrz

[rita100]

wachować - czuwać, stać na straży, trzymać straż
Cało noc wachowoł przi krozie, chtora mniała sia łocielić.
We wojna żołniyrze wachowali przi wszistkych ziankszych mostach.

[rita100]

wachta - strażnica, warta
Przed kasarami stoji zawdi żołniyrz na wachcie.

[rita100]

wachtarz - wartownik, stróż, strażnik

[rita100]

wachtować - pełnić straż, stać na straży
Na kożdam skrziżowaniu wachtowali żołniyrze i przeglóndali ludziom papsiyri.

[rita100]

wadzic się - kłócić się, toczyć spory
To só ludzie niezgodne, wadzó sia ze wszistkimi na łokoło.

[rita100]

wafla - wafel

[rita100]

wagować - ważyć się, mieć odwagę, decydować się; zastanawiać się, rozważać

Chcioł-am mu wigarnóńć przi ti spsobności cało prowda, ale nareście nie
wogowoł-am tygo zrobzić.
Długo wogowoł-am, czi kupsić zianksze gospodarestwo, czi łostać na swojam i
jenóż łostoł-am na swojam.

[rita100]

walca - wał, walec
Trzeba z walcó wjechać na pole, żebi sia skrusziłi te grutoni.
Pewno bando napraziać szasijo, bo przijechali z takó dużo walcu.

[rita100]

walcować - walować
Walcujó dziś pole, dżie wczoraj zasieli pszanica.

[rita100]

wałkować - maglować

[rita100]

wałkownica - magiel

[rita100]

wana - wanna

[rita100]

wartować - mieć znaczenie, mieć jakąś wartość

Tan kóń wortuje jeke trzista marków.
Mniyć łu ludzi szacunek, to tyż cóś wortuje.

[rita100]

warty, wartniejszy
Tan zrebok je worti pora set marków.
Jygo grunsztik jest warniejszi niż nasze gospodarstwo.

[rita100]

warzyć - gotować

[rita100]

warzyć się - gotować się
Kartofle już sia warzó.

[rita100]

waserwaga - poziomica, libella

[rita100]

wasztat - heblarka, strugarka
W kazdam gospodarstsie potrzebni je wasztat z takami norzandziami jek hyble,
dłuta, zoga.

[rita100]

wasztuch - ścierka do zmywania naczyń
Jek ji sia tan niewstydnik zaczuł psotować, chlapnuła go wasztucham w samo gamba.

[rita100]

watelina - watolina

[rita100]

wądka - wędka

[rita100]

wądkarz - wędkarz
wóndkorz

[rita100]

wądołek - wykopany dołek
Dzieci kopsió w psiasku wundołki.

[rita100]

wądół - wykopany dół, świeżo wykopany grób; głęboki dół do przechowywania przez
zimę kartofli

Kopoć bzierze za wikopanie wundołu po trzi marki.
Mi zakopsiewa na zima w poru wundołach kartofle.

[rita100]

węder - wędrówka, dłuższa przechadzka; rozrywka poza domem
Jutro niydziela, podziewa znów na wander do lasu.
Dzywczoków nima w domu, wszistkie pośli na wander.

[rita100]

wędraj - włóczęga, żebrak
Prziszed jekiś wandroj i chce mniyć kawałek chleba i co do psicia.

[rita100]

wędrownik - wędrowiec

[rita100]

wędzarz - dżdżownica
Po deszczu zidać w łogrodzie gwołt wandziorzów

[rita100]

wędzić - łowić ryby wędką
wandzić

[rita100]

wgnietać - wgiatać

[rita100]

wiartać, wiartnąć - rzucać sypki materiał, tak , ze się wokół rozsypuje
źiortać, źiotrnóńć

Źiórtnuła kokoszom pora gaszczi janczmianiu.
Konie ze zbitku dupami źiortajó.

[rita100]

wiarus - gorliwy Polak; rodak
Takygo wiarusa jek łón rzodko sia spotiko.

[rita100]

wiązarka - kobieta wiążąca snopki za kosą w czasie żniw
źiójziarki zianci sia napracujó niż chłopi przi kosach.

[rita100]

widelica, źidelica - widelec
Łón razu zidelcu dobrze jeść nie potrasi.

[rita100]

widelisko - trzonek wideł
źiedlisko

[rita100]

widełki - ramiona obejmujące szpulę kołowrotkową
Źidełki ze szpulku mi sia łoderwałi

[rita100]

widzieć się komu - wydawać się komu
Zidziało mi sia, że łóni już jodó, a to jednak nie bili łóni, ale Kórnole.

[rita100]

wiecha - wiązka słomy osadzona na kiju wbitym w ziemię, oznaczająca, że
przejscie tamtędy jest wzbronione.
Jek Lukowski kupsiuł łod Prusa gospodarstwo, to zaro postaziuł ziechi, żebi
ludzie nie chodzili steckó przez łónka na bonów.

[rita100]

wiecheć - pęk słomy używany do gruntownego zmywania wiejskiego stołu i stołków
oraz do wycierania spoconych koni.

W każdo sobota dziywczini szorowałi stołi i stołki psiaskam i ziechciami.

[rita100]

wieczerza - kolacja, posiłek wieczorny
zieczerza

[jendrek169]

Wiązarka, to też taka maszyna, która wiąże różne rzeczy plastikową taśmą. www.wiazarki.com

[rita100]

wągroda pastwisko przyzagrodowe
Wipuść cieloki na wungroda.

[rita100]

wąsak - wąsal, brodacz
Takygo zatubaczunego wujsoka nie chciałabych mniyć za chłopa.

[rita100]

wąsaty - brodaty

[rita100]

wąskasy - nieco wąski
wujsasi

[rita100]

wąsy - zarost na policzkach i brodzie

[rita100]

wątlaszek - klinik w materiału wszysty pod pachą koszuli.

[rita100]

wątornik - stonoga
Pod dnam faski jest pełno wuntorników

[rita100]

wątornik - złośnik, uparciuch
To jest łuperti wuntornik, z każdam sia zaro pokłuci.

[rita100]

wciągać - wprowadzić się
Wuj wciungnuł juz do nowygo domu.

[rita100]

wchlustnąć - wchlusnąć, wlać z zamachem
Wchlustnuła kubeł tranku świniom do korita.

[rita100]

wchrapać się - wdrapać się, wspiąć się

Konie ledwo sia wchrapałi na ta góra.
Chłopok wchrapoł sia na wisoko chojina i zzrzuciuł gniazdo wróni.

[rita100]

wedle - według; z powodu, przez
Wedle mnie to wszistko je w porzundku, tam niczegój nie trzeba naproziać.
Wedle ciebzie co ruś mom kłopoti.

[rita100]

wej - oto patrz, widzisz
wej - oto patrzcie, widzicie
wejta
wej, wejcie, wejta

Wej, łón znowuj tu przichodzi.
Wejcie, łojczulku, jeke pełne só te kłosi.
Wejta, co sia tam nie dzieje, szurki kletryjó na jebłunki i kradnó jepka.
Toć wej z niam sia narście pogodziuł-am.

[rita100]

wejnachcman - gwiazdor

[rita100]

wekier - budzik

[rita100]

wekslować - zmienić, rozmieniać pieniądze, zastąpić kogoś w pracy

[rita100]

wela - bank kart
Kożdi dostowoł po psiańć kart, a reszta łostawała na weli

[rita100]

welbować - sklepić, robić sklepienie

[rita100]

welbunek - sklepienie

[rita100]

welować - wybierać przez głosowanie
Na kogo bandziesz welowoł, na Mniemca czi na Poloków ?

[rita100]

welunek - wybory, głosowanie
Na welunek to jo nie banda w domu.

[rita100]

welgać się - wcisnąć się gdzieś, posługując się kłamstwem wejść
Łón wcole nie należoł do ti komisiji, łón sia tam tlo jekoś wełgoł

[rita100]

weno - widzisz, patrz
w postaci wzmocnionej

weno wej, weno wejcie, weno wejta
Wano, jeki psiankni ptaszek siedzi na gałajzi.
Weno wejta, co łón znów zrobziuł, wszed w błoto aż do samych kolon i łucioroł
sobzie te nowe portki.

[rita100]

werbel - ogniwo obrotowe
W łobzi krów musi bić zawdi wyrbel, bo jekbi go nie buło, to łobzo bi sia
pokranciuła.

[rita100]

wermachta - niemieckie siły zbrojne
Wciungnyli naszygo chłopoka do wyrmachti.

[rita100]

wertykół - szafa do bielizny z otwartą nadstawką, często z lustrem w nadstawce.
W rogu dużi jizbi łustaziuni buł wertikuł, a w niam pełno powłoków, łobrusów i
rozmaitych płachtów.

[rita100]

weselić sie - bywać na weselach
Nasze dziywczoki ciajsto sia weseló, mowa gwołt przijacieli, to i co ruż
dostajewa zaproszanie na wesele.

[rita100]

weselnik - uczestnik wesela
Aż dwanoście wozów jechało z weselnikami do kościoła.

[rita100]

westa - kamizelka
Downi chłopi i chłopoki nosili zygerki w westach na świcuncych ketkach.

[rita100]

westka - kubraczek damski
Mnioła bzioło bluska a na ni różowo westke

[rita100]

we swa - w swoją stronę, swoją drogę, do swojego domu
Wesele sia skunczuło i goście rozjechali sia, kożdy we swa.

[rita100]

weszta - bielizna
Przinyś z bziylnika wesza, bo juz sia ciamno robzi.

[rita100]

wetchnąć - włożyć, wetknąć
Łon to zrobzi, tlo trzeba mu pora marków do ranki wetchnóńć

[rita100]

wewnącz - wewnątrz

[rita100]

wewnęczny - wewnętrzny

[rita100]

wezreć sie - weżreć się

[rita100]

węborek - wiadro, wiaderko
wamborek
Doj cielakozi psić w tam małam wamborku.

[rita100]

wiekować - trwać, długo mieszkać, długo przebywać, żyć z kim w związku małżeńskim

Na tam gospodarstsie ziekowali chiba ze sztyrdzieści lot, a na starość jenuż go
przedali.
Łón i łóna łumerli, jek mnieli chiba prazie łosiemdziesiónt lot, a ziekowali ze
sobó zawdi w duzi zgodzie.

[rita100]

wielganoc - wielkanoc

[rita100]

wielgasy - trochę duży, trochę za duży
No ni je tan mantel zielgasi.

[rita100]

wielgi - wielki
Wielga choroba - 'drgawki, padaczka'
Z tam chłopokom majó mamel, ludzie tak godajó, ze łón mo zielgo choroba.

[rita100]

wielgolud - wielkolud

[rita100]

wiertel - miara ciał sypkich, w kształcie szkopka objętości około 12,5 kg czyli
ćwierci centnara
ziyrtel

[rita100]

wiertelek - wiertel

[rita100]

wierzk - wierzch

[rita100]

wierzkiem - do pełna, wierzchem, na wierzchu
ziyrzkam
Wlyj mi ziyrzkam mlyka do garnuszka.
Śniutana zbziyro sia zirzkam na mlyku.

[rita100]

wierzkny - wierzchni

[rita100]

wierzkołek - wierzchołek
zirzkołek

[rita100]

wieski, zieski - wiejski
Zieskie ludzie tak sia nie strojó jek w mnieście.

[rita100]

wietraczek - wiatraczek
zietraczek

[rita100]

wietrak - wiatrak
zietrok

[rita100]

wietrz, zietrz - wiatr

[rita100]

wietrzek - wietrzyk
zietrzek

[rita100]

wietrzysko - silny wiatr, wichura

Takygo zietrzyska jek dzisioj nuż dawno nie buło.
Wczorajsze zietrzisko pozriwało gwołt dachów.

[rita100]

więcej - także po raz drugi, powtórnie
Tile mu nagodała, że już zianci do ni nie przyszed.
Nie pokazuj mi sia zianci w mojam domu.

[rita100]

wilija, zilija - wigilia przedświąteczna, a także psalmy żałobne
W zilijo przed dużami siwantami łoboziujzuje post.
Wiprazili nieboszczikozi zielgi pogrzyb z zilijami.

[rita100]

windować się - wspiąć się
ziandować sia
Nie zianduj sia na te wiszki, bo jeszcze z niych zlycisz.

[rita100]

winować - winić, obwiniać, zrzucać na kogo winę
Zinowali go, ze som podpoluł stodoła.

[rita100]

winszować - życzyć, gratulacje
Wszisći winszowali ji na jyburstok. A jo mu tak winszuja, żebi sobzie kark złomoł.

[rita100]

wiołna - wełna
ziołna
Łusztrykowała sobzie sztryfle z modri żiołni.

[rita100]

wiołnianny - wełniany
ziołnianni

[rita100]

wistka - stanik, sznurówka
Downi kobziyti nosiułi pod kabotam wistka.

[rita100]

wjenem - wciąż, ciągle, w jenym wciągu, bez przerwy
Już mu móziułam, żebi tygo nie robziuł, a łón wjenam robzi to samo.

[rita100]

wkamlować - wtoczyć na co z pewnym wysiłkiem
Szurczoki wkamlowali wszistkie mniechi z kartoflami na wóz.

[rita100]

wkamlować się - wdrapać sie, wejśc na co
Dziecioki wkamlowali sia na szlómbank i teroz tam herszkujó.

[rita100]

wklemować - zakleszczyć, wcisnąć z co
Wklemowoł sobzie palce w maszina do draszowanio.

[rita100]

wkletrować - wspiąć się , wdrapać sie
Chłopok wkletrowoł na som ziyrzchołek chojini i zrzuciuł wrónie gniozdo.

[rita100]

wkrapować się - wdrapać się, wspiąć się
Wkropowoł sia som na te wiszki.

[rita100]

wkulać, wklulnąć - wtoczyć
Wkulnijta te achtelki z psiwam do sani.

[rita100]

wladować - władować

[rita100]

włosk - wosk

[rita100]

włoskować - woskować, pokrywać woskiem

[rita100]

włoskowy - woskowy

[rita100]

włóka - powierzchnia ziemi uprawnej wynosząca 60 mórg tj około 15 ha

[rita100]

wnetki - wnet, niebawem
Dzieci wnetki przidó ze szkołi.

[rita100]

wnęter - wałach nieprawidłowo wykastrowany i ojawiający popęd płciowy

[rita100]

wnuk - uparte bydle, uparte cielę
Niech chto starszi jidzie po cieloka, bo takygo wnuka szurek nie prziprowadzi.

[rita100]

wnyk - wybryk, przywara, wyskok
Tan kóń mo swoje wniki. Ciasam niespodzianie wiskoczi z posterunków i może
ludzi pokalyczyć.

[rita100]

wojtek - błazen, przygłupek, czł. niespełna rozumu
głupsi wojtek
A to taki wojtek, z niam rozumnie pogodać sia nie do.

[rita100]

wolnasy - nieco wolny, powolny
Łón ma wolnase kónie, do mniasta to jidzie ze dwa godzini.

[rita100]

wołowaty - tępawy
Dzieci to majó wołowate. Ciajżko jam sia łuczić.

[rita100]

worek - sakiewka na pieniądze, portmonetka
W worku mom tlo pora trojoków

[rita100]

woszta - kiełbasa
Na zieczierza dostali kopacze chlyb z masłam i z wosztó.

[rita100]

wódka - święcona woda
W antfasku już nima wódki, trzeba tam naloć świyżi.

[rita100]

wózik - wózek

[rita100]

wplenić się - zakorzenić się, pojawić się w wielkiej ilości
W zosiywach wplaniuł sia kónkól i dziko źika.
Po wojnie wplaniułi sia take dziwne zwiczaje.

[rita100]

wpók - póki, dopóki
Wpók jo żija, to na mojam gospodarststie nicht nimo nic do godanio.

[rita100]

wrać - wrzeć, gotować się
Zaro bandzie łobziod, kartofle już wrajó.

[rita100]

wrąbka - wgłębienie w materiale miedzy plisami
Tako bluska z wrumbkami, to psianknie wiglundo.

[rita100]

wreście - wreszcie

[rita100]

wręb - wrąb, wgłębienie lub rowek w twardym materiale

[rita100]

wsadzka - wkład, wydatek na ulepszenie czegoś
Nie banda naproziać stari stodołi, bo to za duża wsodzka; wola wibudować nowo
stodoła.

[rita100]

wskoknąć - wskoczyć

[rita100]

wskośny - śkośny, ukośny

[rita100]

wsza - wesz

[rita100]

wszak - niegrzeczne dziecko
wsok
Jećta wsoki, na dwór, a mi tu nie przeszkadzajta.

[rita100]

wszrubować - wkręcić, wśrubować

[rita100]

wściekły - przeklęty, nieznośny

Kedi tyż skónczu sia te wściekłe rewizje ?
Te wściekłe muchi nie dajó spać.

[rita100]

wślizgnąć się - wśliznąć się

[rita100]

wtkać - wetkać

[rita100]

wtretować - wdeptać, wtratować

[rita100]

wtrzepać - zbić, wychłostać
Jek ci tu wtrzepna, to zapamnientosz na długi cias.
Jeżli sia nie łuspokojisz to ci zaro wtrzepna.

[rita100]

wuj - także stryj

[rita100]

wujasz - wujek, stryjek

[rita100]

wujna - żona wuja

[rita100]

wurczyć - furczyć, warczeć
Łu niych masino wurczała bez cołi dziań.

[rita100]

wurczek - bąk (zabawka) sznurkiem wprawiana w ruch obrotowy
Dzieci zaboziajó sia wurczkam.

[rita100]

wwindować się - wspiąć się, wdrapać się, wgramolić się
Gźie sia znów wziandowołeś ? Ślyś zaroz na dół!

[rita100]

wybalować - wyłożyć balami
Wibalujewa sto, zebi konie tak mokro nie stojeli.