G

[rita100]

Tero bandó słózieczka na literka 'G'

[rita100]

gabla, gablo - widelec, widły

Weź gablo do liwi ranki, nóż do prawi.
Maria łodgornia babló słóma spod masziny.

[rita100]

gadać, godać - mówić, rozmawiać, powiadać

Godoł z sójsiadam chiba bez cało godzina.
Godalim ło tam i ło tamtam.
Co łón godoł ło Potriku ?

[rita100]

gadka, godka - jezyk, mowa, gwara, wymowa

Polski godki Mniamniec letko sia nie nałuczi.
Łóni majó taka dziwno godka.
Só godki, że chlyb bandzie wnet na kartki czili na cytelki.

[rita100]

gadzina - czlowiek podły, nikczemny, nieznośne bydle

Z tam gadzinó nie worto sia zadawać.
Stój spokojnie gadzino, bo ci rogi łoptrónca.

[rita100]

gałąź, gałójś - gałęzie
takze rosnące drzewo

W królewskam lesie rosnó same wisoke gałajzie.

[rita100]

gałgan, gałgon - nicpoń, łajdak, łobuz

Z takam gałgonam nicht sobzie redi dać ni może.

[rita100]

gałganisko, gałgonisko - hultaj

[rita100]

ganeczek, goneczek - ganek
wąskie przejście

[rita100]

ganek, gonek - ścieżka
ścieżka w ogrodzie lub w parku, przejście między ławkami

Dziwczoki psieló gonki w łogrodzie. (plewią)
W kościele buło gwołt ludzi, wszistkie gonki bułi pełne

[rita100]

gańka -nagana, przygana

Zasłużuł sobzie na gańba swojam postampkam.

[rita100]

garancyja - gwarancja

[rita100]

garantować - gwarantować

[rita100]

garbacz, garbocz - garbus, czlowiek garbaty

Rajili ji jekygoś garbocza z Redikojn, ale łóna nie chciała sia z niam żenić.
Szimon mo tilo jenygo konia i to garbocza.

[rita100]

garcarski - garncarski

[rita100]

garcarstwo - garncarstwo

[rita100]

garcarz, gorcorz - garncarz

[rita100]

garda - gwardia, straż przyboczna, doborowa kampania wojskowa

Chłopok je prosti i wisoki, w wojsku służuł w gardzie.

[rita100]

gardy - bez apetytu, wybredny w jedzeniu

Mój szurol je gardy, jy mało i wybziero tilo to, co lepsze.

[rita100]

gardyna - firanka

Gardini w duży jizbzie sama sobzie łutkałam.

[rita100]

gardziel, gordziyl - szyja

Nasza fokska mo szyroko gordziyl z długó grziwó.

[rita100]

gardziela, gordzela-krzykacz, pijok, awanturnik

Ji chłop to gordzela, co zrobzi to przepsije.
Na ferzamlóngu godoł jekiś bełchati gordzela.

[rita100]

gardzielować - krzyczeć, wrzeszczeć na cały głos, gardłować

Jek sia łupsiuł, gordzielowoł, ze aż we wsi buło go słuchać.
Na kogo łojczulek gordzieluje ?

[rita100]

gardziółka - gardziołek, szyjka drobiu

Na łobziod łuwarzułam podrobi gajsie w czorninie.
Dzeci dostali kożdi po skrzidełku abo gordzułka.

[rita100]

garek - garnek
W tam dużam garku łostało eszcze trocha mlyka.

[rita100]

garnec - garniec
Doj mi z garnca trocha ciepłi wodi.

[rita100]

garować - dogotowywać się
Kartofle łuż gorujó, zaro bandzie łobziod.

[rita100]

gasa - wąska uliczka, zaułek
Tan nasz kraziec mniyszka w taki boczni gasie, nie ziam, jek sia łóna naziwa,
ale chiba Schustergasse.

[rita100]

gaszcz, goszcz - garść
Wsip kokoszom pora goszczi jancznianiu.

[rita100]

gasztka, gosztka - garstka

[rita100]

gazeciarz, gazyciorz - redaktor gazety, właściciel drukarni
No polskych gazyciorzi to ciajszke ciasi, co sila wsodzaju jych do kozi.

[rita100]

gąbka, gómbka - bużka, usteczka, twarzyczka, buziaczek, całusek

Roztwórz gómbka, łobocza, jeke mosz gardełko.
Doj mi gómbki !
To psiankny szurol, tako mo łokróngło gómbka

[rita100]

gąć, gónć - giąć

[rita100]

gąsiaczek, gójsioczek - gąsiątko, pisklę gęsi

Kluka wisiedziała siytóm gójsioczków

[rita100]

gąsiak, gójsiok - młoda gęś

Wróni zabrałi noma pora gójsioków

[rita100]

gąska, gójska - gęś, kurka

Gójski i prawe to nolepsze grzibi.

[rita100]

gbur - zamożny chlop

Nasze gburi majó po sztyri, sześć a nawet po łosióm koni.

[rita100]

gburski - należący do gbura

Gburske dzywczini ciajsto zadziyrajó nos do góri.
Mnieściuchom to pewnie gburske jedzanie nie smakuje.

[rita100]

gejrok- surdut sięgający do kolana

Lepsze gburi chodzili do kościoła w gyjrokach.

[rita100]

gewera, gywyra - karabin

Żołniyrze maszyrujó z gywyrami

[rita100]

gęba, gamba - usta, buzua, twarz, oblicze

Jest barzo słabi, som łuż nie jy, a jedzanie musiwa mu podawać do gambi.
Ti je szikowno dziywczina, mo psiankne włosi i psiankno gamba.

[rita100]

gęsianka, gajsionka - kał gęsi

[rita100]

gęsinieć, gajsiniec - chlewik dla gęsi

[rita100]

gibać - chwiać się
poruszać się w jedną i drugą stronę

Jek zietrz zieje, gibajó sia źiszkołki gałajzi.

[rita100]

gidlący, gidlónci - łaskotliwy, wraźliwy na łechtanie

Fić go za źebra, to łobaczisz, jek łón jest gidlónci.

[rita100]

gierlak, gyrlok - źrebak, młody koń

Noju gyrkoki dobrze rosnó, na prziszłi rok bandziewa łuż jych zaprzangać do woza.

[rita100]

gilza - bibułka do papierosa, rurka
Kupsiuł am paczka gilzów i som sobzie robzia cigaryti.

[rita100]

gimnazyja, gymnazija - gimnazjum

Jygo szurek musioł łodejść z gimaziji, bo ni mo głwi do łuczania.

[rita100]

gipsdeka - sufit tynkowany

Downi bołki w domach bułi drewnianne, a tero wszisci robzió gipsdeki.

[rita100]

giskan, giskon - polewaczka

Jena nosiuła woda, drugo polywała giskonam ksiotki

[rita100]

glaca - łysina

Stari Kukla mo glaca jek śwanty Łukosz

[rita100]

glan, glon - pajda chleba, skiba chleba

Na podpołudnik kożdi z kopoczów dostoł glon chleba z masłam abo marmulódó.

[rita100]

glanc - glanc, połysk

[rita100]

glancować - czyścić do połysku

[rita100]

glanek, glonek - kromeczka chleba

[rita100]

glaska - szklanka

Przyjechoł zmanczóni i tak mu sia psić chciało, ze zaro wołoł ło glaska wodi.

[rita100]

glązda, glójzda - zsiadłe mleko

Na łobziod mnieli dziakane kartofle ze skrzeczkami i glójda.

[rita100]

ględy, glandi - zareczyny

Łu Wornowskych szikuje sia na glandi.
Pewnie Marija łożani sia z jenam ze Szporków.

[rita100]

glinianny - gliniany

[rita100]

glizda - tasiemiec

Chto mnioł glizda, to dochtór kozoł mu bez pora dni jeść śledzie i kiszóne łogórki.

[rita100]

gluglać - o głosie indyków

Gulony gluglajó

[rita100]

glu-glu- wołanie na indyka

Glu, glu gulony, glu glu.....

[rita100]

głąbź - głębokość, głąb

Jek je głómbź tygo jyziora ?

[rita100]

głęboczki, głamboczki - bardzo głęboki

W tam mniejsci jyzioro je głamboczke.

[rita100]

głównia, głównio- kołek
na jednym końcu opalony i zwęglony, uzywany do czernienia sznura ciesielskiego.

[rita100]

gmerać, gmyrać- pracować powoli, nieporadnie

Zawdi tam cóś gmyro, ale robota mu nie łodchodzi.

[rita100]

gmerać się, gmyroć sia - guzdrać się, grzebać się

Nie gmyroj sia, bo łuż cias jest wijyrzdzać.

[rita100]

gmerek, gmyrek - czł. powolny, nieporadnie pracujacy

Takygo gmyrka do murowanio domu nie wezna, bo chiba w dwuch latach domu bi nie
wibudowoł.

[rita100]

gnacik, gnocik - mała kość

Zbrzeź te gnociki no psa

[rita100]

gnat, gnot - kośc

Gnoti mnie boló łot ti roboti.
Psies nalos jekiś dużi gnot

[rita100]

gnąć - giąć

[rita100]

gnerać, gnyrać - kwilić, popłakiwać

Dzieciuk bez łustanku gnyro i łusnóńć ni może; może je chori.

[rita100]

gniazdo, gniozdo- legowisko

prosioki jenygo gnozda

[rita100]

gnoić - oddawać kał (o zwierzętach) nazwosić ziemię

Nawet świnia w jenam kóncie gnoji.
Ługór trzeba noprzód dobrze gnojić, a potam dopsiero złorać.

[rita100]

gnoisko, gnojisko - gnojowisko
pogardliwie - leń, leniuch

Przed chlywam ułrzóndziuł sobzie zielge gnojisko.
To gnojisko do roboti sia nie weźnie.

[rita100]

gnojek - leń, leniuch

Gnojek nigdy sia nie zmaczi.
Jygo kóń to gnojek, bez bata nie pudzie noprzód.

[rita100]

gnój - wul. leń
leniuch, nierób

Weś sia do jeki roboti, gnoju !

[rita100]

gnurczyć - chcrząkać, podchrząkiwać

Swinia leżi na boku i gnurczi

[rita100]

gnyp - malec, scyzoryk, mały nóż

Chłopok nie rośnie, chiba łostanie takam gnipam.
Przetnij ta binfoda gnipam !

[rita100]

gnypek - malutki malec

Z takam gnipkam ni moga jiść do wsi, chibko sia zmanczi i bandzie chioł na ranka.
Połostrz mi tan gnipek

[rita100]

gody - Boże Narodzenie
Wejnachcmon przinosi dzeciom na gody zabowki.

[rita100]

gogać - gęgać

[rita100]

golarz (golorz) - fryzjer męski
z niemieckiego można zastosować - friseur
prze do 'f'
friseur - fryzjer
po warnijsku golorz

[rita100]

golica - golizna, obnażone pośladki inaczej gouła dupo

Jek sia nie łustatkujesz, dostaniesz po golicy.

[rita100]

golić - strzyć
włosy lub wełnę

Teroz galorze goló włosi maszinku.
Łowcom źołna łuż dobrze łodrosła, trzeba jych w nobliszszych dniach golić

[rita100]

golnąć (golnónć) - sobie jednego
wypić kielszek wódki

Mój chłop gwołt nie psije, ale łod cziasu do cziasu jenygo sobzie golnie

[rita100]

golsztyk - dukat, zlota moneta

[rita100]

goluchny - zupełnie goły, obnażony, nie posiadający gotówki

Sójsod ni mo psieniandzi, jest goluchny jek misz kościelno.

[rita100]

gołąbź (gołumpś) - gołąb
gołambźia
Przybłónkoł sia do noju jedan gołómpś

[rita100]

gorąc (gorónc) - swar, spiekota

Ale to dzisioj gorónc, razu robzić sia nie chce.

[rita100]

gorączka (gorónczka)- upał

W taka gorónczka żito wnet łuschnie.

[rita100]

gorzała (gorzoła) - wódka

Zre ta gorzoła, kedi tilo mo sposobność.

[rita100]

gorzałeczka (gorzołeczka) - wódeczka
--------
gorzałka (gorzołka) - wódka
-------
gorzelnianny - gorzelniany

[rita100]

góra - strych
Zanyś te stare łachmoni na góra !

[rita100]

gównąszko (gównójszko)- drobnostka
drobny przedmiot, błaha rzecz

Siuła zapłaciułaś za to gównójszko ?

To je take gówniójszko, łobacz siuła ważnych je rzeczi

[rita100]

goździk - gwoździk

[rita100]

goźdź - gwóźdź

[rita100]

grabać, grabnóńć - szybko chwytać

Grabnij tan koszik i choć ze mnó na pole po kartofle.
Eszcze zieczoram grabalim z łónki siano, żebi nie zamokło.
Jestrzómb grabnół noma łuż pora kurczoków.
Kórnotozi chtóś grabnół z keszani portmonyja z psienióndzami.

[rita100]

grabianka (grabzionka)- resztki słomy
zagrabionej w polu
Żito łuż zźieźlim, do zźeźianio łostała tilo grabźionka

[rita100]

grabisko (grabzisko) - pole, z ktoredo zgrabiono resztki skoszonego zboża.
Wygóń gajsi na grabźisko, nich tam pozbzierajó resztki kłosów.

[rita100]

grabla (grablo) - 'ręka'
Weź te grable łod mojych rzeczi.

[rita100]

grablować - grzebać w czymś, manipulować przy czym

Co tam grablujesz w mojych rzeczach ?
Nie grabluj przi maszinie, bo jó zepsujesz (złotrujesz).

[rita100]

graczka - organki, ustna harmonijka
Na zieczór szurczoki siodajó na progu przed domam i grajó na graczkach.

[rita100]

grady - stopnie w termometrze

Zrana buło aż dwadzieścia gradów mrozu.
Nasze grady ziszó na zewnóncz domu.

[rita100]

granata - granat
Zginuł na wojnie, trasiuła go granda.

[rita100]

grandą, grandó - szybko, pośpiesznie

Jidźta łuż do szkołi, ale grandó, bo sia spóźnita.

[rita100]

grant - żwir
Na jich polu je gwołt grantu.

[rita100]

grduka - grdyka

[rita100]

grest - agrest (owoc)

Daj mi trocha grestu z waszygo łogrodu.

[rita100]

grobla, groblo - kopiec z ziemniakami albo burakami
Kartofle zakopywali ludzie na zima abo w wóndołach abo w groblach.

[rita100]

gruchó-grochó - głos przywołania gołębi

[rita100]

grok - grog
Napsij sia groku, to sia trocha rozgrzejesz.

[rita100]

gromada, grómada - stos, kupa, sterta; grupa, zespół, tłum

Złóż te wszistke rzeczi na jena grómoda.
Zebrała sia we wsi grómada ludzi i krziczieli do Mniamców, zebi nie zabźirali
zwónów z kościoła.

[rita100]

gromadka, gromotka - stosik, kupka; grupka, mały zespół

Na zieczór dzieci zbzirali swoje klocki i kładki na jena grómotka.
Jek sia ołto rozbziuło, zebrała sia zaro grómodka ludzi i zaczyli retować tych,
co sia z niam pokalyczili.

[rita100]

grópa - garnek do gotowania
żeliwny, niewysoki, sagan

[rita100]

grózek - ojciec
który zdaje gospodarstwo synowi lub córce

[rita100]

grózka - kobieta
żyjąca z deputatu na gospodarstwie rolnym

[rita100]

grózkować - utrzymywać się z deputatu na gospodarstwie rolnym

Łóni łuż downo zdali gospodarstwo, chiba dziesiańć lot łuż grószkujó.

[rita100]

grózostwo - dozywocie, utrzymywanie się z deputatu

Rodzice só łuz na grózostwie, ale eszcze pomogajó młodam na polu.

[rita100]

grubasy - nieca za gruby

Te goździe só grubase, może nojdziesz trocha tniejsze.

[rita100]

grubijan, grubźijon - grubianin, brutal, ordynus, impertyment

Wsziszci znajó tygo grubźijonina i chibko schodzó mu z drogi.

[rita100]

gruchać - gryźć coś twardego (sucharki, orzechy)

Jeść to łón gwołt nie chce, ale zawdi cóś tam grucho.

[rita100]

gruchotać - grzechotać

Jek dostali ta zabowka, to nie przestajó nió gruchotać

[rita100]

gruchotka - grzechotka
Doj dzieciukoziu gruchotka, niech sia nió pozabozia.

[rita100]

grumpel - gówniarz, wyrostek, malec
wulg. ludzki kał

Taki grómpel, a łuż probuje polić cigareti.

[rita100]

grunsztyk - gospodarstwo rolne

[rita100]

grutan, gruton - gruda, bryła ziemi

Na gliniastam polu je sucho, grutoni trzeba rosbzijać klopami.
klop - młot drewniany

[rita100]

gruźla - gruzeł, grudka ziemi

Dzieci jek szli ze szkołi, ciskali sia gruźlami i kamnieniami.

[rita100]

Jek grycht mieliśta dzisioj na łobziod

[rita100]

gryf - uchwyt, rączka, rękojeść; własciwe podejście do czegoś, zręczność

Łułomoł mi sia gryf noża
Robert mo gryf do bastlerki.
bastlerka - majsterkowanie

[rita100]

gryf - własciwe podejście do czegoś, zręczność

Robert mo gryf do bastlerki.
bastlerka - majsterkowanie

[rita100]

gryfel - rysik

Nomłotsze dzieci psiszó w szkole gryflami na toblici.

[rita100]

gryfelek - krótki rysik

[rita100]

grys, gris - grysik, drobna kasza przenna

Dzieciom nolepsi dawać gris z mlykam

[rita100]

grzechot - gruchot, stary , mocno podniszczony sprzęt

Łón mo zygerek, ale taki grzechot, co łuż dobrze nie chodzi.
Ze starygo Kolandra to łuż tilo grzechot

[rita100]

grznić - grzmieć

[rita100]

grzniot - grzmot; stary zrzęda, ramol; stara baba; stary mebel
Jo sia tam grznotów nie boja.
Tan stari grzniot chodzi tilo po polu i na robotników wrzeszczi.
Z ti stari szafi łuz pociechy nimo, trzeba tan grzniot potnóńć na drewka.

[rita100]

grzyba - grzywa; długi nieprzystrzyżone włosy

Jygo brónoki majó długe psiankne grzibi.
Zetnij łuż ta twoja grziba, bo wiglóndasz jek zaniedbani dziod.

[rita100]

gudak, gudok - 25-feningowa moneta
Za fynt masła płacili dziś na rynku tilo po trzi gudoki.

[rita100]

gudłać - robić coś powoli, niezdarnie

Gudła i gudła, a roboti skónczić ni może.

[rita100]

gudłaj, gudłoj - niezdara, partacz, opieszalec, kiepski rzemieślnik
Takamu gudłojzi szkoda dać co do roboti

[rita100]

gul-gul - głos przywołania indyków

[rita100]

gulgotać - bulgotać
Woda w garku gulgoce, stijnij jó z łognia.

[rita100]

gulon, gulonica i gulonka

[rita100]

gulon - indor, indyk
Nabażuł sia jek gulon na ziosna.

[rita100]

gulonica - indyczka

[rita100]

gumno - stodoła

Zwieź zboże do gumna.

[rita100]

gulonka - indyczka
Posadziułam gulonka na gajsie jojka.
Gulonki dobrze psilnujó gójsioki

[rita100]

guwernanta - nauczycielka
z odcieniem pogardy
Ta guwernanta to nic dobrygo, icho łuczi i dzieci bzije.

[rita100]

guwernantka - nauczycielka
zdrobniale
W naszi szkole łuczó dwa nołcziciele i jena guwernantka

[rita100]

gwałt, gwołt - dużo, wielka ilość, mnóstwo
Na polu je zawdi gwołt roboti.
Na nasz kermasz przijechało gwołt ludzi.

[rita100]

gwizdka, gzistka - gwizdek, podlotek, skisa
Szurki gzizdajó na gzistce.
Łoni majó tlo jena dzywczina, tako gzistka

[rita100]

gzie - gdzie

[rita100]

gzie bądź - gzie bóndź

[rita100]

gziejendzi, gdziejandzi - gdzie indziej

[rita100]

gziekolwiek, gziekolziek - gdziekowiek