Władca przekładów

[Gość: pawson]

Podoba mi się książka w wersji przetłumaczonej przez Jezrzego
Łozińskiego. Tajar czy Bagosz uważam za właściwe, a już na pewno
nie za szkodzące całej sadze.

[Gość: mc]

Przeciez to tlumaczenie jest fatalne i widac, ze nie czytales
ksiazki w najlepszym tlumaczeniu - Marii Skibniewskiej. No i jak
zamierzasz pojsc do kina gdzie nie uslyszysz tego swojego
Bagosza i innych takich. Juz samo tlumaczenie tytulu czesci
pierwszej jest fatalne - Bractwo Pierscienia kiedy w kinie jest
Druzyna ... Taka sama glupote popelnil tlumacz Matrixa w wersji
DVD gdzie przetlumaczyl Matrix na maciez i niektore imiona.

[valkrissa]

Gość portalu: mc napisał(a):
> Przeciez to tlumaczenie jest fatalne i widac, ze nie czytales
> ksiazki w najlepszym tlumaczeniu - Marii Skibniewskiej. No i jak
> zamierzasz pojsc do kina gdzie nie uslyszysz tego swojego
> Bagosza i innych takich.

Hektolitry inkaustu i hektobajty tekstu przez tłumaczenia TLOTR'a zatracono.
Aliści:

Jasne!Miś Uszatek=Ear Bear. HA, HA, HA!!!!!!!!!!!!

[Gość: RED]

Przecież to bez sensu.

George Wickerson

[valkrissa]

Gość portalu: RED napisał(a):
> Przecież to bez sensu.

Ale co jest bez sensu? Że Miś Uszatek = Ear Bear? Aa, to i owszem :)
"Bear" to "niedźwiedź", tymczasem "miś" jest zdrobnieniem.
A więc "bearie", ewentualnie "bearlet"

[Gość: vereen]

Ja pozostanę przy przekładzie pani Skibniewskiej. Przekład pana Łozińskiego
znam tylko z fragmentów i nie podobał mi się ze względu na przestylizowanie.
Cóż, nie będę dyskutować o gustach.
Jednego w komentowanym artykule nie rozumiem. Autor napisał, że tłumaczenie
pani Skibniewskiej "trąci myszką", ponieważ było napisane 40 lat temu. Ja się
pytam, co z czytaniem w oryginale, który jest znacznie starszy??? Jeśli
tłumaczenie jest dobre i w żywym języku, to podoba się po wielu latach.

Konkluzja jest taka:
Podążając za myślą autora, czekam na hiphopowe tłumaczenie LoTR.:)))

[yennzfiolkowymioczami]

Gość portalu: vereen napisał(a):

> Podążając za myślą autora, czekam na hiphopowe tłumaczenie LoTR.:)))

ciekawy pomysł... ostatnio gdzieś sie natknęłam na hiphopową wersję
fragmentu "Pana Tadeusza":)))

[Gość: godfryd]

Yenn, jestes znawczynią Franka Zappy?

o lozinie

[Gość: jego uczennica]

z lozinskim mam zajecia na uniwerku - tym razem walczy on z przekladem hegla.
mieszkalam w niemczech kilka lat wiec niemiecki znam dosyc dobrze ale myslalam
ze lozinski bedzie moim mistrzem, o jakze sie pomylilam. problem tkwi w tym ze
lozin bierze sie za zeczy które go przerastaja. nie mowie ze niezna jezyka ale
probuje doszukiwac sie rzeczy których niema i tworzyc 'odpowiednie' slowa ktore
nie sa potrzebne bo takowe juz istnieja. ale nasz dr. nie lubi prostych
rozwiazan. jezeli z jego angielskim jst jak z niemieckim to nie dziwi afera z
przekladem wladcy.
jednak nie zjade go totalnie. w kilku miejscach uzyl lepszych sformulowan od
skibniewskiej. nic jednak nie tlumaczy ingerencji w oryginal i bagoszy. fuuuj!
bilbo sakiewka, bilbo mieszko ok ale bagosz to mi za przeproszeniem jak hu. do
kasztana:p.
ale zapewniam was ze lozinski to niezwykle sympatyczny czlowiek, jezdzi od
szkoly na rowerze, swietnie gotuje. nie wyzywajcie go od tlumokuw, glupkow. jst
nieco ekscentryczny, i w sumie dobze bo roznorodnosc sprzyja dazeniu do idealu.
mysle ze imiona w mowie ogolnej powinny byc przetlumaczone ale z klasa i
rozmyslem. faktycznie z nimi jst jak z raptusiewiczem... ale nazwy elfickie jak
najbardziej zostawisc w spokoju!
pozdrawiam i zycze milej koncowki ferii

[frolix]

Gość portalu: jego uczennica napisał(a):
> z lozinskim mam zajecia na uniwerku - tym razem walczy on z przekladem hegla.

Dotarły może do niego jadowite odgłosy z Internetu? Szykuje jakąś odsiecz? Z
ciekawości pytam.

flx

czy dotarlo?

[Gość: uczennica]

raczej nie. a nawet jsk by dotarlo to uwierzcie mi zbytnio by sie tym nie
oprzeja bo to jst taki czlowiek ktory wierzy w swoja wizje i chyba nic nie jst
w stanie go od tej wiary odwiesc.. a odsiecz? no coz byc moze juz niedlugo
bedziemy mieli kolejny blyskotliwy przeklad jego autorstwa. co to bedzie? (poza
heglem) pewnie nas zaskoczy!
ale moge zbadac tajne zródla i w razie czego umieszcze ostrzezenie:)
pozdrawiam frolixie

[frolix]

Gość portalu: uczennica napisał(a):
> pewnie nas zaskoczy!
> ale moge zbadac tajne zródla i w razie czego umieszcze ostrzezenie:)

Dzięki. Na ostrzeżenie jest trochę za późno, przynajmniej jeśli chodzi o
pierwszą część "Władcy pierścieni", którą już zakupiłem w przekładzie
Łozińskiego. Na swoje usprawiedliwienie dodam, że wkrótce się opamiętałem i mam
już przekład Skibniewskiej.

flx

[Gość: uczennica]

to frolixie na przyszlosc jezeli ci przyjdzie czytac diune to uwazaj! lozinski
tez sie na nia pokwapil i przetlumaczyl. polecam kazde inne tlumaczenie!

[mikolaj7]

Gość portalu: mc napisał(a):

> Taka sama glupote popelnil tlumacz Matrixa w wersji
> DVD gdzie przetlumaczyl Matrix na maciez i niektore imiona.

no co Ty :) nawet nie zauwazylem, wszystkie dvd ogladam
bez podpisow i lektora, zreszta porzadne tlumaczenia
filmow zdarzaja sie rzadko..

[okul1]

Tak - nie lubię tego tłumaczenia - ale czy ktokolwiek zadał sobie trud
przeczytania w niesławnym wydaniu Łozińskiego fragmentu od Tłumacza i oprócz
tego notki od Autora (czyli Tolkiena) - w skrócie - Tolkien nakazuje wręcz aby
tłumaczyć nazwy własne gdyż jego ksiązka też jest przekładem z Czerwonej Księgi
i on te nazwy tłumaczy niejako... po drugie calkiem trafna wydaje mi się uwaga
Łozińskiego w stosunku do nazwy krzatowie - też polecam ją przeczytać - psy
możecie wieszać potem...

[spriggana]

W książkowym wydaniu listów Tolkiena jest również jego odpowiedź na pytanie
Marii Skibniewskiej dotyczące tłumaczenia nazw własnych. Brzmi ona: nie
tłumaczyć na języki niespokrewnione z angielskim...

[mikolaj7]

Gość portalu: pawson napisał(a):

> Podoba mi się książka w wersji przetłumaczonej przez Jezrzego
> Łozińskiego. Tajar czy Bagosz uważam za właściwe, a już na pewno
> nie za szkodzące całej sadze.

ja czytalem i lozinskiego i skibniewska. i tak najgorsi sa
fracowie, hehe ;-))

lozinski na poczatku mi sie podobal, potem doszedlem do
trzeciego tomu i i tam juz bylo beznadziejnie.... jakbym
czytal biblie /chodzi mi o styl, przeciw biblii jako takiej nic
nie mam../

zreszta wydaje mi sie, ze 'styl' skibniewskiej bardziej
pasuje do dziel tolkiena. czyta sie po prostu przyjemniej,
choc to indywualnie odczucia oczywiscie...

aha, tajar mi sie nie podoba strasznie. po przeczytaniu
LotR`a lozinskiego zerknalem na hobbita skibniewskiej i
naprawde bylem bardzo milo zaskoczony nazwa rivendell.

skad wzial sie tajar?

[morgrist]

najjlepiej czytać w orginale tak jak Mistrz Tolkien napisał, wtedy nie ma
problemu . A jeśli przekład to tylko Skibniewska

Koniec dyskusji

[Gość: MANWE]

Zacznijmy od tego że Tolkien zanim napisał Trylogię stworzył ponad 10(!!)
języków na potzreby świata opisanego w swoim Dziele. W tych językach podane są
nazwy własnei imiona bochaterów !!!!!!!(najczęściej jest to QUENYA stary jezyk
elfów, odpowiednik naszej łaciny)Tak więc wszyskie imiona i nazwy własne mają
swoje ukryte znaczenia np. imię Boromir składa się z dwóch quenejskich
wyrażeń "Boro-" - wierny i "mir" - klejnot należy to tłumaczyć jako Klejnot
wirności (!!!!!) Aragorna można przetłumaczyc na "król wędrowiec" itd...
łozimski (job jecho metery) wyssał z palca jakieś chore nazwy okradając
bochaterów z głębi ich imion. Zwolenicy beszczeszczenia Wielkigo Dzieła
zawróćie ze złej drogi bo zostaliście oszukani !!!!!!!

NAWET MAŁE DZIECI WIEDZĄ ŻE łozimski TO NIKCZEMNY SŁUGUS MORDORU

[valkrissa]

Gość portalu: MANWE napisał(a):

> Zacznijmy od tego że Tolkien zanim napisał Trylogię stworzył ponad 10(!!)
> języków na potzreby świata opisanego w swoim Dziele.

Co to znaczy stworzył? Które wliczasz w liczbę 10? Czarną Mowę? Rohirrimski? Encki? Buchachacha.
Też mi stwarzanie. Garsteczki wyrazów.

> W tych językach podane są
> nazwy własnei imiona bochaterów !!!!!!!(najczęściej jest to QUENYA stary jezyk

A ja się ośmielę, że równie najczęściej, choć nie równie stary, sindariński.

> elfów, odpowiednik naszej łaciny)Tak więc wszyskie imiona i nazwy własne mają
> swoje ukryte znaczenia np. imię Boromir składa się z dwóch quenejskich
> wyrażeń "Boro-" - wierny i "mir" - klejnot należy to tłumaczyć jako Klejnot
> wirności (!!!!!) Aragorna można przetłumaczyc na "król wędrowiec" itd...

W artykule nie wspomina się o Aragornie ni Boromirze, ale o Rivendell i Bagginsie i Shire.

[...]
> NAWET MAŁE DZIECI WIEDZĄ ŻE łozimski TO NIKCZEMNY SŁUGUS MORDORU

A kto to jest łozimski? :P

[grisznak]

Ha ha ha, kolejna dyskusja o wyższości świąt jednych nad drugimi (i
dowrotnie:) Rada na święta: Wyciszyć się, poluzować pasek i dać już spokój
Łozińskiemy, Skibiniewskiej i Frycom (niekoniecznie w tej kolejności), bo ile
można się nad nimi znęcac. Poczekajta chociaż do premiery kinowej TTT.

Masz rację, Grisznaku...

[valkrissa]

...tyle że z dyskutowaniem o przekładach TLOTR jest - zachowując proporcje - tak samo, jak z seksem.
Nieważne, że już było. Powtórzenia nadal ekscytują :)
Pozdrawiam świątecznie SForumowiczów.

[Gość: Anna M]

Oj, tak.
Pamiętam wszystkie te dyskusje, ale nie chce mi się drugi raz pisać tego
samego.
W każdym razie ja nadal twierdzę, że Skibniewska mi się nie podoba, Łoziński
zresztą też nieszczególnie, ale rozumiem, co chciał zrobić i specjalnie mnie to
nie razi. A niektóre jego rozwiązania są bardzo dobre. I w dalszym ciągu nic
nie usprawiedliwia zmuszania polskiego czytelnika do zmagania się z imionami w
stylu Bullroarer (Skibniewska, jakby ktoś nie wiedział).
A w ogóle to najlepiej czytac oryginał. Żadne przekład się nie umywa.

Wesołych Świąt wszystkim.

[Gość: Anna M]

Chyba już to kiedys pisałam... na mój rozum to z "jaru".

Rivendell nie jest słowem z języka elfów. "Riven" to strona bierna
od "rive: "To be or become split" i "dell" - "A small secluded wooded valley".

"Tajar" to moim zdaniem fatalne słowo, ale rozumiem, skąd się wzięło.
Ale swoją drogą - czy to nie dowodzi, że nazwy oryginalne znaczące jednak tracą
znaczenie, chociaż niby większość czytelników zna angielski?

[Gość: Piotr]

Prawdę mówiąc przekładów Łozińskiego nie czytałem (za moich czasów dostępna na
szczęscie była tylko Skibniewska), ale czytając dyskusje na tym forum dochodzę do
wniosku, że tem facet może mieć wiele wspólnego z Janem Bieleckim (nie premierem!).
Kto zajmował się informatyką na początku lat 90-tych wie o co chodzi - totalnie
niestrawne opisy języków programowania, wymyslanie własnej terminologii, nadrabianie
braków wiedzy skomplikowanym językiem, tłumaczenie na siłę. Facet tłumaczył także
różne instrucje użytkownika. Można było natknąć się na takie kwiatki jak mlasnięcie i
dwumlasnięcie myszą czy też wleczenie tąże myszą belki.
Z waszych opisów wynika, że Łoziński należy do ludzi, którzy tłumacząc tekst o uniwersytetach
w Oxford i Cabridge zrobiłby z nich Szkoły Wyższe w Wołowym Brodzie i Moscie nad Krzywką.

Piotr

[jezyk7]

Czytałam przekład Łozińskiego po obejrzeniu w kinie filmu. Zgroza mnie
ogarnęła kiedy przeczytałam Tajar (Rivendell), Bagosz (Baggins) i inne
innowacje tłumacza. Przecięz to bez sensu, żeby to tak zmieniać. Naprawde tak
nie powinno być.

[Gość: emer]

hehe... te nieszczęsne tłumaczenia spotyka się niestety wszędzie...
wg niektórych "specjalistów" od finansów np "perpetual options" to "opcje
perpetualne" :))))
dlatego zdecydowanie oryginał rulez!
pzdr

[inesita]

A ja proponuję czytać wersję oryginalną :) Problemu nie będzie żadnego. Kocham
twórczość Tolkiena niezależnie od tego, czy głównym bohaterem powieści jest
Baggins czy Bagosz. A przekład mogę sobie po prostu wybrac, i naprawdę nie ma
co dyskutować o gustach.

[Gość: Tome]

przedewszystkim nikt nie wspomniał że Łoziński startał się
tłumaczyć na polski nazwy i imiona które dla czytelnika orginału
były nazwami angielskimi, natomiast niezmienione są nazwy w
językach innych (krasnoludów ;) elfów itp ) a już o dobór tych
tłumaczeń to można się troche posprzeczać bo i mi nie wszystkie
się podobają
Tomek

[Gość: Anna M]

Ja o tym wspominałam przy poprzedniej dyskusji. I jeszcze parę lat temu w
druku. I do dziś twierdzę, że założenie jest dobre, chociaż wykonanie może nie
zawsze. Ale to nie jest popularny pogląd wśród fanów.

Wiem, że tą samą drogą poszli Czesi (np. Baggins = Pytlik), Francuzi (Saquet) i
Hiszpanie (Bolson).

[Gość: igielka20]

Ty chyba nie możesz!! Jak to nie szkodzi!!!!!!!! Potem jak będziesz czytał
oryginał, to nic nie będziesz rozumiał!!!!!!!! Albo jak będziesz rozmawiał z
tolkienomaniakami z innych krajów i jak wyskoczysz z jakimś Tajarem, to cię
wyśmieją. Zresztą chyba nie było zamiarem Tolkiena, żeby każdy kraj miał własną
wersję nazewnictwa! Całe szcęście, że Łoziński się zlitował i nie przerobił
Bagginsa na jakiegoś tam Torbacza!!!!!!!!! To byłaby kompromitacja!!!!!!!!! I
jak tu nie mówić o szkodzeniu????????????

[mikolaj7]

Gość portalu: igielka20 napisał(a):

> Ty chyba nie możesz!! Jak to nie szkodzi!!!!!!!! Potem jak będziesz czytał
> oryginał, to nic nie będziesz rozumiał!!!!!!!! Albo jak będziesz rozmawiał z
> tolkienomaniakami z innych krajów i jak wyskoczysz z jakimś Tajarem, to cię
> wyśmieją. Zresztą chyba nie było zamiarem Tolkiena, żeby każdy kraj miał własną
>
> wersję nazewnictwa! Całe szcęście, że Łoziński się zlitował i nie przerobił
> Bagginsa na jakiegoś tam Torbacza!!!!!!!!! To byłaby kompromitacja!!!!!!!!! I
> jak tu nie mówić o szkodzeniu????????????

wez cos na nerwy, hy hy

a z 'tolkienomaniakami z innych krajów' nikt nie bedzie
raczej rozmawial po polsku, wiec trudno uzywac wtedy
polskiego nazewnictwa

[Gość: Anna M]

Skąd czerpiesz te wiadomości?

Czytalam czeski przekład i przyjęto dokładnie tę sama zasade, co u Łozińskiego.
Baggins nazywa się Pytlik (sorry, nie mam na klawiaturze czeskich znaków),
Shire - Kraj, a Rivendell - Roklinka.
Film Dwie Wieże oglądałam w Paryżu. Nie miałam za bardzo czasu czytać
francuskich napisów, ale zauważyłam, że Frodo nazywa sie Frodon Sacquet. Nie
pamietam, jak było Rivendell, ale na pewno nie w oryginale.
Po hiszpańsku z kolei Baggins to Bolsón. Merry to Meriadoc Brandigamo, a Shire
to La Cormaca. Za to Rivendell zostało.

Nie chce mi się w tej chwili szukac, jak jest w innych językach, ale jakoś nie
sądzę, żebym przypadkiem trafiła na jedyne trzy wyjątki. A wielbiciele Tolkiena
ze wszystkich krajów jakoś i tak się dogadują.

Na przyszłość najpierw sprawdzaj, a potem krzycz.

[Gość: Illain]

> Czytalam czeski przekład i przyjęto dokładnie tę sama zasade, co u
Łozińskiego.

Ja w kwestii tej dokladnosci niesmialo ;)
>
> Baggins nazywa się Pytlik (sorry, nie mam na klawiaturze czeskich znaków),
> Shire - Kraj, a Rivendell - Roklinka.

Czyli w kolejnosci sakiewka (o drugim, brzydkim skojarzeniu nie wspomne),
region i dolinka (to chyba slowotworstwo, o ile wiem roklina sie nie zdrabnia)
Idea faktycznie podobna, ale czy mimo wszystko nie kojarzy Ci sie bardziej z
orginalem niz lozizmy?

> Film Dwie Wieże oglądałam w Paryżu. Nie miałam za bardzo czasu czytać
> francuskich napisów, ale zauważyłam, że Frodo nazywa sie Frodon Sacquet. Nie
> pamietam, jak było Rivendell, ale na pewno nie w oryginale.
> Po hiszpańsku z kolei Baggins to Bolsón. Merry to Meriadoc Brandigamo, a
Shire to La Cormaca. Za to Rivendell zostało.

No wlasnie - komu blizej do Bagginsa? Pytlikowi, Sacquetowi, Bolsonowi czy
Bagoszowi? Podajesz tylko kolejne argumenty przeciwnikom wiadomego przekladu.
Dodam, ze nie uwazam aby cos zmienily w moim odbiorze Lozinskiego jako tlumacza
(nie tylko LOTR). W dalszym ciagu stanowcze NIE!
>
> Nie chce mi się w tej chwili szukac, jak jest w innych językach, ale jakoś
nie sądzę, żebym przypadkiem trafiła na jedyne trzy wyjątki. A wielbiciele
Tolkiena ze wszystkich krajów jakoś i tak się dogadują.

Mi tez sie nie chcialo szukac, wiec zapytalem. Wychodzi na to, ze nazwy
angielskie sa zazwyczaj "lokalizowane", ale bez przesady (nikt na przyklad nie
zmienia Brandywine na Becherovkowine czy inny wynalazek), oprocz tego stosuje
sie przerabianie koncowek, aby brzmialy bardziej "swojsko", a wiekszosc nazw i
nazwisk nie znaczacych zostawia sie w spokoju. Inne jezyki zazwyczaj bez zmian -
czeskie tlumaczenie jest tu niechlubnym wyjatkiem, za ktory zreszta podobno
tlomaczowi tez sie oberwalo (nie ma go np. w ostatnim wydaniu).
Z dogadywaniem sie fanow oczywiscie masz 100% racji, tym bardziej,ze nie da sie
uczestniczyc w zadnym miedzynarodowym forum tolkienowskim bez doglebnej
znajomosci nazw oryginalnych i ich tlumaczen na angielski.
>
> Na przyszłość najpierw sprawdzaj, a potem krzycz.
Celna uwaga ;)

[Gość: Anna M]

Gość portalu: Illain napisał(a):


> Czyli w kolejnosci sakiewka (o drugim, brzydkim skojarzeniu nie wspomne),
Raczej woreczek.

> region i dolinka (to chyba slowotworstwo, o ile wiem roklina sie nie
zdrabnia) Idea faktycznie podobna, ale czy mimo wszystko nie kojarzy Ci sie
bardziej z
> orginalem niz lozizmy?
Roklinka, szczerze mówiąc, nie, jakos taka za swojska jest. Co do reszty,
trudno powiedzieć, ale moge dac jeszcze parę przykładów:
Hobbiton - Hobitin
Bagginsowie z Sackville - Pytlikove z Sackova (to mi sie naprawde podoba...:))
Bramdybuck - Brandorad
Took - Bral
Bag End - Dno Pytle
Sam Gamgee - Sam Krepelka
Bullroarer - Bucivoj

> No wlasnie - komu blizej do Bagginsa? Pytlikowi, Sacquetowi, Bolsonowi czy
> Bagoszowi?
Cóż - nie wiem, co bym zrobiła na miejscu tłumacza (jakiegokolwiek). Akurat
wszystkie polskie odpowiedniki słowa "bag" nie bardzo się dają formułowac w
zgrabne nazwiska... (Bilbo Woreczek :)). Może podobnieństwo fonetyczne jest
tutaj jakimś wyjściem.

> Dodam, ze nie uwazam aby cos zmienily w moim odbiorze Lozinskiego jako
tlumacza
Ja wcale nie przepadam za przekładem Łozińskiego, natomiast widze dobre strony
w zasadzie, którą zastosował. Zresztą za przekładem Skibniewskiej też nie
przepadam, w porównaniu z oryginałem jest jak rozwodniona zupa.

> Mi tez sie nie chcialo szukac, wiec zapytalem. Wychodzi na to, ze nazwy
> angielskie sa zazwyczaj "lokalizowane", ale bez przesady (nikt na przyklad
nie zmienia Brandywine na Becherovkowine czy inny wynalazek)
Po czesku jest Brandyvina. Każdy wie, o co chodzi... :)

, oprocz tego stosuje sie przerabianie koncowek, aby brzmialy
bardziej "swojsko", a wiekszosc nazw i nazwisk nie znaczacych zostawia sie w
spokoju. Inne jezyki zazwyczaj bez zmian

Właśnie tak. Tylko że Czesi akurat (u innych nie patrzyłam, tę wersję akurat
znam nieźle) zastosowali jeszcze angielską fonetykę, pisząc np. Aruen. Pewnie
na potrzeby niedokształconej części społeczeństwa :)

[Gość: Illain]

> > Czyli w kolejnosci sakiewka (o drugim, brzydkim skojarzeniu nie wspomne),
> Raczej woreczek.
Kiedys w jakims pseudohistorycznym sluchowisku uslyszalem,ze ukradli komus
pytlika, skojarzenie z mieszkiem lub sakiewka bylo naturalne, ale i woreczek
przyjme jako dobra wrozbe. Nie znam zreszta czeskiego, pewne rzeczy po prostu
wpadaja w ucho czy oko :)
>
> Roklinka, szczerze mówiąc, nie, jakos taka za swojska jest.
A jest. Jak pozniej pisalem, czechom tez sie przewaznie nie podobalo. Mialem na
mysli, ze bylo to lepsze niz Tajar. Bo wszystko bylo lepsze niz Tajar! ;)

[...]
> Bagginsowie z Sackville - Pytlikove z Sackova (to mi sie naprawde podoba...:))
Fakt, niezle :)
> Took - Bral
To lubi znajomy Czech
> Bag End - Dno Pytle
Dno? :)

> > No wlasnie - komu blizej do Bagginsa? Pytlikowi, Sacquetowi, Bolsonowi czy
> > Bagoszowi?
> Cóż - nie wiem, co bym zrobiła na miejscu tłumacza (jakiegokolwiek). Akurat
> wszystkie polskie odpowiedniki słowa "bag" nie bardzo się dają formułowac w
> zgrabne nazwiska... (Bilbo Woreczek :)). Może podobnieństwo fonetyczne jest
> tutaj jakimś wyjściem.
To juz zasotosowala Tuwimowa (przerabiajac Sanders na Woreczko) w Kubusiu, a
jak wiadomo Lozinski chcial byc przede wszystkim orginalny ;)

>
> Ja wcale nie przepadam za przekładem Łozińskiego, natomiast widze dobre
strony
> w zasadzie, którą zastosował. Zresztą za przekładem Skibniewskiej też nie
> przepadam, w porównaniu z oryginałem jest jak rozwodniona zupa.
Jak sie nie ma co sie lubi..., ale powiem Ci, ze czytalem Hobbita(...) 4-
latkowi i okazal sie bardzo do przyjecia. Moze tutaj nalezy szukac podstawowego
bledu Skibniewskiej?
>
> Po czesku jest Brandyvina. Każdy wie, o co chodzi... :)
No wlasnie - i po co bylo kombinowac?
>
> Właśnie tak. Tylko że Czesi akurat (u innych nie patrzyłam, tę wersję akurat
> znam nieźle) zastosowali jeszcze angielską fonetykę, pisząc np. Aruen. Pewnie
> na potrzeby niedokształconej części społeczeństwa :)
Wlasnie tak, tylko nie opatrzyli przekladu wycieczkami w stylu:
"Kazdy wymawia 'th' inaczej i kazdy zle, a wiec go nie bedzie"
"Sam mial nazywac sie Gamdzik, ale ludzie zle by kojarzyli i zarzucali
nawolywanie do narkomanii..."
Nie sa to doslowne cytaty, ale sens ten sam. Takich kwiatkow jest zreszta
znacznie wiecej.
Ja mam do Lozinskiego tylko trzy zarzuty. Pierwszy opisalem powyzej, drugi to
niezreczny dobor nazw (np. Zlotanka, Tajar...), a trzeci to odrzucanie
wszystkiego co wczesniej bylo dobre, tylko dlatego ze sam tego nie wymyslil.

Moze juz pora, zeby polscy fani Tolkiena zebrali sie na jakims forum i ustalili
kanon przekladu?

[Gość: Anna M]

Gość portalu: Illain napisał(a):

> bylo to lepsze niz Tajar. Bo wszystko bylo lepsze niz Tajar! ;)
To akurat fakt

> > Bag End - Dno Pytle
> Dno? :)
Koniec Worka nie brzmiałby najlepiej... :)

> To juz zasotosowala Tuwimowa (przerabiajac Sanders na Woreczko) w Kubusiu, a
> jak wiadomo Lozinski chcial byc przede wszystkim orginalny ;)
Tak, ale wielka wyprawa Froda Woreczka?

> Ja mam do Lozinskiego tylko trzy zarzuty. Pierwszy opisalem powyzej, drugi to
> niezreczny dobor nazw (np. Zlotanka, Tajar...), a trzeci to odrzucanie
> wszystkiego co wczesniej bylo dobre, tylko dlatego ze sam tego nie wymyslil.
Mnie się akurat Złotanka podobała bardziej niż Złota Jagoda, która moim zdaniem
brzmi sztucznie i jakoś tak po "indiańsku". Angielskie Goldberry było
naturalnym słowem. Moim zdaniemw ogóle nazwy typu "Szara Woda" nie brzmią
naturalnie.

>
> Moze juz pora, zeby polscy fani Tolkiena zebrali sie na jakims forum i
ustalili kanon przekladu?

Lepiej nie. Większość nauczyła się na pamięć pierwszego przekładu i nie
dopuszcza dyskusji. Głównym argumentem wtedy jest "Ale jak może być Bagosz,
kiedy wszyscy wiedzą, że jest Baggins" (zamiast Bagosza i Bagginsa wstaw
dowolna dwa inne słowa, tu chodzi o zasadę).

[Gość: Illain]

> > > Bag End - Dno Pytle
> > Dno? :)
> Koniec Worka nie brzmiałby najlepiej... :)
A moze Wor(k)oniec(k)? gdyby przez o z kreska to byloby nawet po "lozinsku" :)
a poza tym daloby sie obronic staroslowianskimi skojarzeniami (Woronez,
Woroszylski itp..)

> Tak, ale wielka wyprawa Froda Woreczka?
A moze Mieszkowskiego, Sakowskiego, Torbielaka (nazwiska wzialem od znajomych,
ktorych przepraszam za "wywlekanie")??? Naprawde nie mozna wymyslec czegos co
pasuje i dobrze brzmi, jak np Pytlik albo Bolson?

> Mnie się akurat Złotanka podobała bardziej niż Złota Jagoda, która moim >
zdaniem brzmi sztucznie i jakoś tak po "indiańsku". Angielskie Goldberry było
> naturalnym słowem. Moim zdaniem wogóle nazwy typu "Szara Woda" nie brzmią
> naturalnie.
Czy to z Toba, czy z an-nah ostatnio sie na ten temat sprzeczalem??? Jezeli nie
z Toba, to powtorze, ze od Bombadila dzielila inne ludy przepasc kulturowa i az
prosi sie o zaznaczenie tego nazewnictwem. Boza tym znacznie lepiej brzmieniowo
wychodzi zestawienie Bombadil-Zlota Jagoda, niz Bombadil-Zlotanka, jak porowna
sie roznice w charakterach tych postaci. Nie mowie zreszta, ze to musza byc dwa
slowa, czepiam sie konkretnie slowa Zlotanka, ktore kojarzy mi sie z kotka
sasiadow ;)
A co do Szarej Wody, to czy brzmi Ci nienaturalnie Psie Pole, Nowa Wies, Stara
Dziekanka, Nowy Jork i tysiace podobnych? Tylko w tym przypadku
przyjme "indianski" argument...

> > Moze juz pora, zeby polscy fani Tolkiena zebrali sie na jakims forum i
> ustalili kanon przekladu?
>
> Lepiej nie. Większość nauczyła się na pamięć pierwszego przekładu i nie
> dopuszcza dyskusji. Głównym argumentem wtedy jest "Ale jak może być Bagosz,
> kiedy wszyscy wiedzą, że jest Baggins" (zamiast Bagosza i Bagginsa wstaw
> dowolna dwa inne słowa, tu chodzi o zasadę).
>
Ciekawi mnie skad ta wiedza? wiekszosc fanow jakich znam ma bardzo mieszane
odczucia jezeli chodzi o Skibnewska i prawie nigdy nie argumentuje "wszyscy
wiedza". Najczesciej powoluja sie na wytyczne dla tlumaczy pozostawione przez
Tolkiena, ktorych zreszta Lozinski trzymal sie bardziej niz Skibniewska,
niestety efekt osiagnal zdecydowanie gorszy.

I nie wierz w cuda - jezeli nowe tlumaczenie jest ZDECYDOWANIE lepsze od
starego, to "przyjmuje sie" bez problemow - wystarczy porownac obecne
tlumaczenia Howarda z pierwszymi, o ktorych juz nikt nie pamieta, a ktore
niektorym czytelnikom zohydzily REH'a do konca zycia.

[Gość: Anna M]

Gość portalu: Illain napisał(a):

Czy to z Toba, czy z an-nah ostatnio sie na ten temat sprzeczalem???
Nie ze mną

> slowa, czepiam sie konkretnie slowa Zlotanka, ktore kojarzy mi sie z kotka
> sasiadow ;)
A ja nie bronię konkretnie tego słowa. Po prostu usiłowałam sobie kiedyś
wyobrazić to ich wspólne życie i przychodził mi na myśl tylko kawałek z "Dzieci
z Bullerbyn": "Szumiąca Wodo, czy nastawiłaś już kartofle?" :)

> A co do Szarej Wody, to czy brzmi Ci nienaturalnie Psie Pole, Nowa Wies,
Stara Dziekanka, Nowy Jork i tysiace podobnych? Tylko w tym przypadku
> przyjme "indianski" argument...

Nowy Jork jest mi obojętny - to inny język i rządzi sie trochę innymi prawami.
Natomiast nadmierne użycie nazw dwuwyrazowych mnie w tym kontekście czasami
drażni. Zauważ, że mieszkańcy takich miejscowości (bądź okolicznych) na co
dzień i tak maja jakieś jednowyrazowe zamienniki, albo po prostu obcinają
połowę... Nazwy typu "Szara Woda" przeszkadzaja mi trochę w dialogach. Na
miejscu mieszkańców nie ówiłbyś na przykład "popłynąć Szarą", albo coś takiego?
>

> Ciekawi mnie skad ta wiedza? wiekszosc fanow jakich znam ma bardzo mieszane
> odczucia jezeli chodzi o Skibnewska i prawie nigdy nie argumentuje "wszyscy
> wiedza". Najczesciej powoluja sie na wytyczne dla tlumaczy pozostawione przez
> Tolkiena, ktorych zreszta Lozinski trzymal sie bardziej niz Skibniewska,
> niestety efekt osiagnal zdecydowanie gorszy.
>
Z dawnych dyskusji na forum oraz z reakcji czytelników na pewien artykuł sprzed
kilku lat. Nie zamierzam tego, oczywiście, generalizować.
Jesteś poza tym [pierwszą osobą, która twierdzi, że Łoziński trzymał się
wytycznych Tolkiena bardziej, niż Skibniewska. Wszyscy inni udowadniali mi, że
odwrotnie :)

> I nie wierz w cuda - jezeli nowe tlumaczenie jest ZDECYDOWANIE lepsze od
> starego, to "przyjmuje sie" bez problemow - wystarczy porownac obecne
> tlumaczenia Howarda z pierwszymi, o ktorych juz nikt nie pamieta, a ktore
> niektorym czytelnikom zohydzily REH'a do konca zycia.

Nie wiem, czy także w wypadku tego typu dzieła. Ktoś mi kiedyś dowodził, że nie
nalezy tłumaczyć tego typu dzieł na nowo, bo naruszy się struktury zdaniowe, do
których czytelnicy już się przyzwyczaili...

[Gość: Illain]

> > slowa, czepiam sie konkretnie slowa Zlotanka, ktore kojarzy mi sie z kotka
> > sasiadow ;)
> A ja nie bronię konkretnie tego słowa. Po prostu usiłowałam sobie kiedyś
> wyobrazić to ich wspólne życie i przychodził mi na myśl tylko kawałek
> z "Dzieci z Bullerbyn": "Szumiąca Wodo, czy nastawiłaś już kartofle?" :)
Na skojarzenia nic nie poradze, kazdy ma do niech niczym nieograniczone prawo...
>
> Nowy Jork jest mi obojętny - to inny język i rządzi sie trochę innymi
prawami.
Nowy Jork to po polsku, a wiec musze zapytac - jaki INNY jezyk?

> Natomiast nadmierne użycie nazw dwuwyrazowych mnie w tym kontekście czasami
> drażni. Zauważ, że mieszkańcy takich miejscowości (bądź okolicznych) na co
> dzień i tak maja jakieś jednowyrazowe zamienniki, albo po prostu obcinają
> połowę... Nazwy typu "Szara Woda" przeszkadzaja mi trochę w dialogach. Na
> miejscu mieszkańców nie ówiłbyś na przykład "popłynąć Szarą", albo coś
takiego?
Mowilbym "poplynac rzeka". Tematem skracania nazw zainteresowalem sie juz
dawno, konkretnie po pierwszej dyskusji o tlumaczeniach w jakiej bralem udzial.
Stwierdzilem dosc dziwny (choc mnie akurat nie zdziwil) fakt: ludzie ze wsi
jadac do nalblizszego miasta jada "do miasta" niezaleznie od jego nazwy i
wracaja "na wies" niezaleznie od jej nazwy. Plyna "rzeka" a kapia sie "w
jeziorze" i tak dalej. Jak zapytasz mieszkanca Wroclawia lokalizacje konkretnej
ulicy, to odpowie "na Psim Polu", a nie "na Psim", albo "na Polu" (to zreszta
moj ulubiony przyklad, bo kompletnie nie poddaje sie zadnym skrotom, dzis i w
historii), Jak wjedziesz do dowolnej dwuwyrazowej wsi i zapytasz gdzie jestes -
uslyszysz "w Nowej Wsi", "w Pulawach Dolnych" itd. Przyjrzyj sie tlumaczeniu
pod tym katem a zauwazysz, ze liczba dialogow gdzie nie spawdzaja sie powyzsze
zasady jest naprawde minimalna.
> >
> Jesteś poza tym [pierwszą osobą, która twierdzi, że Łoziński trzymał się
> wytycznych Tolkiena bardziej, niż Skibniewska. Wszyscy inni udowadniali mi, że
> odwrotnie :)
A Golocie wszyscy udowadniali, ze jest wielka nadzieja bialych ;). Jak chcesz
sobie wyrobic poglad, to siegnij na strony fanow Tolkiena, glownie angielskie
(choc podobno sa i czeskie), na ktorych odnosne wytyczne sie znajduja. (sorry
ale w obecnej chwili nie moge podac linkow, bo padly mi Favoritesy)
>
> > I nie wierz w cuda - jezeli nowe tlumaczenie jest ZDECYDOWANIE lepsze od
> > starego, to "przyjmuje sie" bez problemow - wystarczy porownac obecne
> > tlumaczenia Howarda z pierwszymi, o ktorych juz nikt nie pamieta, a ktore
> > niektorym czytelnikom zohydzily REH'a do konca zycia.
>
> Nie wiem, czy także w wypadku tego typu dzieła. Ktoś mi kiedyś dowodził, że
nie nalezy tłumaczyć tego typu dzieł na nowo, bo naruszy się struktury
zdaniowe, do których czytelnicy już się przyzwyczaili...

Ja wiem, ze takze ;) Zauwaz, ze tak gorace dyskusje i totalne odrzucenie
wywoluje glownie Lozinski (zarowno we Wladcy jak i Diunie), inne nowe wersje
przechodza bez wiekszych problemow, choc oczywiscie nie zawsze sa lepsze od
pierwotnych. A temu co dowodzil odpowiedz, ze to zmiany sa motorem postepu.
Powinny byc to tylko zmiany sensowne, a zmieniacz nie powinien traktowac
odbiorcow jak idiotow, bo dla nich w koncu tworzy...

Pozdrowionka

[Gość: Pippin]

Dziwię się stwierdzeniu że jakoby Łoziński bardziej trzymał sie
wytycznych Tolkiena dla tłumaczy niż Skibniewska. Wydawało mi
się że profesor zabronił tłumaczenia niektórych nazw własnych a
nie odwrotnie. To nie jest tak że tłumaczenie Skibniewskiej jest
nalepsze i basta. Czytając Skibniewską po przeczytaniu orginału
nie odczuwa się po prostu że to inna książka, co u Lozińskiego
powraca bez przerwy. Przyznam się że musiałem się zmuszać by
przebrnąć przez ŁOZIZMY Łozińskiego, ale udało mi się by móc
odpierać argumenty typu: nie wiesz bo nie czytałeś. Największy
kryzys odczułem gdy dowiedziałem się że: "siedmiu jeźdzców hasa
po polach", wtedy chciało mi się płakać... Oczywiście, niech
czyta kto chce i lubi, ale żal mi tych sięgających po Tolkiena
Łozińskiego bez wiedzy o niuansach tłumaczeń, i odkładających
trylogię, bo: to jakieś śmieszne takie, chyba dla dzieci...
Pamiętajcie że kilkadziesiąt lat temu jeden (zresztą bardzo
dobry) żeglarz chciał spolszczyć całe nazewnictwo i język
żeglarski i co? I nie bałdzo... Wszyscy i tak pływają
bajdewindem, potykają się o relingi a chodzą po gretingach...
Nie zawsze "Dobre bo polskie"!!!

[wielkimarek85]

Gość portalu: Illain napisał(a):

> Moze juz pora, zeby polscy fani Tolkiena zebrali sie na jakims forum i
ustalili
>
> kanon przekladu?
Lepiej nie bo jak widac powyzej wszystkie te dyskusje nie roznia sie niczym od
dysput z liga polskikic rodzin i samoobrona o przystapieniu do UE (w roli w/w
partii fanatyczni zwolennicy skibniewskiej) reszta na swoje nieszczescie nie
jest tak zaprawiona w zakrzykiwaniu swoich rozmowcow.
Przeczytalem wszystkie dotychczasowe polskie przeklady (w tym dwa lozinskiego)
i uwazam ze spolszczone nazwy wlasne nadaja tej ksiazce tego klimatu ktory
sprawia
ze czytajac LOTR'a w wygodnym fotelu przed kominkiem czujesz sie jak w
przyjemnym polsnie(niech tylko zaden Tolkienowski samoobroniec nie dopisuje ze
koszmarze!). Przeciez Rivendell i Baggins i sporo innych brzmia strasznie zimno
czego nie mozna powiedziec o Tajarze czy Bagoszu ,te slowa tak wepaniale szumia
w uchu polaka .Jezeli czytasz Tolkiena w autobusie czy na przystanku to moga ci
nie przeszkadzac angielskie nazwy ,ale w zaciszu domowego ogniska psuja one ten
nastroj ciepla swoim bezgranicznym zimnem.
Zycze wszystkim CIEPLYCH swiat wielkanocnych!

[Gość: Illain]

Uzupelnie, ze pod koniec chodzilo mi o czeskie tlumaczenie slowa Rivendell

[Gość: Piotr]

Gość portalu: Anna M napisał(a):

> Skąd czerpiesz te wiadomości?
>
> Czytalam czeski przekład i przyjęto dokładnie tę sama zasade, co u
Łozińskiego.
>
> Baggins nazywa się Pytlik (sorry, nie mam na klawiaturze czeskich znaków),
> Shire - Kraj, a Rivendell - Roklinka.
> Film Dwie Wieże oglądałam w Paryżu. Nie miałam za bardzo czasu czytać
> francuskich napisów, ale zauważyłam, że Frodo nazywa sie Frodon Sacquet. Nie
> pamietam, jak było Rivendell, ale na pewno nie w oryginale.
> Po hiszpańsku z kolei Baggins to Bolsón. Merry to Meriadoc Brandigamo, a
Shire
> to La Cormaca. Za to Rivendell zostało.
>
> Nie chce mi się w tej chwili szukac, jak jest w innych językach, ale jakoś
nie
> sądzę, żebym przypadkiem trafiła na jedyne trzy wyjątki. A wielbiciele
Tolkiena
>
> ze wszystkich krajów jakoś i tak się dogadują.
>
> Na przyszłość najpierw sprawdzaj, a potem krzycz.


Tak się akurat głupio składa, że Czesi i Francuzi mają fioła na
punkcie czystości swoich języków. Większość krajów posługuje
się słowem komputer, ale u Francuzów musi być l'ordinateur
u Czechów natomiast pocitac (czy coś takiego). Wiele krajów
używa bardzo podopnego słowa na teatr, więc u Czechów musi
być divadlo. Podobnego fioła mają też Litwini (nawet wódki nie
nazywają vodka tylko jakoś po swojemu), więc przekład LOTR na
litewski też mógłby pewnie tu służyć za argument.
Ciekaw byłbym natomiast jak przetłumaczyli nazwy Niemcy i
Skandynawowie, którzy raczej nie maja tego typu językowych
kompleksów.

Piotr

[Gość: Anna M]

Nie wiem, czy tu chodzi o kompleksy i maniakalne zachowanie czystości języka.
Ja bym raczej powiedziała, że chodzi o decyzje tłumacza: zachować nazwy
oryginału bo tak je stworzył Mistrz, czy raczej starać się oddać ducha, czyli
kontrast między "swojskim" i "obcym".

Po niemiecku ani szwedzku nie czytam, więc nawet nie będe próbować. Ale jesli
masz na ten temat jakies informacje, chętnie bym sie dowiedziała :)

[drozd]

Gość portalu: Anna M napisał(a):

> Po niemiecku ani szwedzku nie czytam, więc nawet nie będe
próbować. Ale jesli
> masz na ten temat jakies informacje, chętnie bym sie
dowiedziała :)
>
ja tak niesmialo powiem, ze niemiecki i szwedzki to jezyki
germanskie - angielski tez do tej grupy nalezy.
A polski to jak wiadomo grupa slowianska, rozniaca sie
baaaaardzo od germanskiej. Dlatego tez po pierwsze: mozliwe (nie
wiem, bo czytalem tylko po polsku:) pozostawianie nazw w
oryginale w przypadku niemieckiego nie razi, bo nie brzmi to az
tak nienaturalnie jak w jezyku slowianskim, a po drugie - proba
ich tlumaczenia (analogicznie jak zrobil to lozinski) nie razi
az tak znowu z powodu podobienstw jezyka.
Dlatego niemcy czy skandynawowie z ich tlumaczeniem tolkiena sa
w troche innej sytuacji niz slowianie :)
(zeby nieb bylo watpliwosci - mnie osobiscie tlumaczenie
lozinskiego sie nie podoba, wole oryginalne nazwy bo znam
angielski :)

Pzdr,
Simplex

[dah11]

Potwierdzam to jeśli chodzi o Litwinów. Widziałem w księgarni w Wilnie książkę
pt. Haris Poteris.

Bardzo luzna refleksja

[Gość: Fran]

Po pojawieniu się w kinach "Drużyny pierścienia" co młodsze roczniki ruszyły
do księgarni, spragnione kontaktu z literackim pierwowzorem. Stojąc dłuższą
chwilę obok "tolkienowskich" półek, na których leżały zgodnie obok siebie
wszystkie wyżej omawiane przekłady ani razu nie usłyszałam niczego na ten
temat, nie zauważyłam także aby otwierano książki w celu sprawdzenia nazwiska
tłumacza. W przypadku większości pewnie zadziała prawo pierwszego razu; weżmie
Skibniewską i już na zawsze Bilbo będzie nazywał się Baggins, trafi na
Łozińskiego... nawet strach pomyśleć.

[mikolaj7]

to i tak niezle, ze maja na polce skibniewska, bo jeszcze
niedawno szukalem po ksiegarniach krakowskich i nie
przyuwazylem;-))

jedynie lozinski - w tylu okladkach, ze mozna oszalec

oryginał a przekład

[Gość: matka fana]

Będąc raczej dyletantką kupiłam synowi Łozińskiego!!! Oj się
działo!!! Najpierw patrzyłam zdziwiona o co gra, a potem...
Kupiłam wszystkie przekłady, opracowania, encyklopedie,atlasy,
czytałam, słuchałam, dyskutowałam i zrozumiałam. KRZATY to
przegięcie!!! Chylę czoła przed miłosnikami i jednocześnie
polecam oryginał. Nawet fragment przyprawia o ciarki. Tolkien
jest wielki. Hej.

[Gość: mitka]

[Gość: mitka]

A ja sie nie zgadzam w sprawie skrzatów. Jestem z wykształcenia polonistką,
znam bardzo dużo tekstów staropolskich, a ponieważ zawsze interesowałam sie
religiami innych kultur znam mity, legendy i religie innych krajów. Z tego
powodu tłumaczenie Łozińskiego dlaczego są krzaty(skrzaty) a nie krasnoludy(-
ki) uważam za akurat dobry zabieg. Rzeczywiście z racji swej natury, wyglądu i
zachowania tolkienowskie krasnale bardziej odpowiadają naszym rodzimym
skrzatom z dalekiej prasłowiańskeij przeszłości. Krasnoludki pojawiły sie u
nas dużo później i nazwę swą zawdzięczają ubiorowi, cechy ich zaś tradycja
przypisała im wziąwszy je z naszych skrzatów , o których jakoś zapomniano, jak
zreszta o wszystkim w tym kraju co jest nasze. Polska to taki dziwny kraj, że
wszystko tu jest lepsze od swojego, nawet zagraniczny krasnoludek od
swojskiego skrzata, który jest głębszą psychologicznie, bardziej polską i
bardziej przystosowana do naszej świadomości słowiańskiej istotą. W naszej
tradycji krasnoludek to maleństwo w rodzaju Calineczki, a skrzaty to były
ludziki, mniejsze od ludzi, ale nie maleństwa! I u Tolkiena jest to samo. Jego
krasnale są mniejsze od ludzi, ale nie są maluszkami. Mają swój kraj, władzę,
zajęcie, pasje. A krasnoludki? To takie maleństwa bez kraju,ale za to z
królem, pilnujące złota pod ziemią, choć nie wiadomo skąd je mają. Nie są
waleczne, raczej milusie, a czasem wręcz złośliwe i skape,itp. A nasze skrzaty
w tradycji starosłowiańskiej były podobne do tolkienowskich krasnoludów. Więc
w tym wypadku Łoziński miał rację, ale aby zrozumieć pewne rzeczy trzeba mieć
o nich pojęcie, a nie krzyczeć dla zasady.
Co do reszty rzeczywiście wprowadza to pewien chaos, ja na przykład dopiero w
połowie drugiego tomu doszłam do tego, ze ten cały Tajar to Rivendell:)))Przez
cały czas zastanawiałam się gdzie ten Rivendell wreszcie będzie:)
A co do reszty, po przeczytaniu połowy pierwszego tomu przywykłam do
spolszczonychh nazw i teraz w mojej świadomości Bilbo zawsze juz będzie Bilbem
Bagginsem- BAgoszem, więc z kazdym sie dogadam:)

pozdrawiam i życze więcej luzu
mitka

[Gość: Sopel]

Gość portalu: mitka napisał(a):

> A ja sie nie zgadzam w sprawie skrzatów. Jestem z
wykształcenia polonistką,
> znam bardzo dużo tekstów staropolskich, a ponieważ zawsze
interesowałam sie
> religiami innych kultur znam mity, legendy i religie innych
krajów. Z tego
> powodu tłumaczenie Łozińskiego dlaczego są krzaty(skrzaty) a
nie krasnoludy(-
> ki) uważam za akurat dobry zabieg. Rzeczywiście z racji swej
natury, wyglądu i
> zachowania tolkienowskie krasnale bardziej odpowiadają naszym
rodzimym
> skrzatom z dalekiej prasłowiańskeij przeszłości.

Nie zupelnie sie zgodze. Nie wiem czy jest jakikolwiek sens w
poszukiwaniu odpowiednika. Bo Sniezka z jej 12 krasnalami ma
sie do Gimli i jego pobratyncow jak... Nie sadze tez zeby mozna
bylo w naszych legendach, bajkach czy mitologiach znalezc
odpowiednikow elfow, orkow czy hobbitow. Tolkien stworzyl swoja
wlasna mitologie, co podobno bylo jego celem(chcial wykreowac
anglosaska mitologie, suwerenna, inna niz grecka czy rzymska),
stad nowe jezyki, nowe rasy, stworzenia. Oczywiscie musial ja
na czyms bazowac, stad calosc kojarzy sie z bardzo wczesnym
srediowieczem. Bardzo duzo zalezy od przekladu, dlatego
niektorzy buntuja sie kiedy majac bagaz swoich wlasnych
doswiadczen, skojarzen, przeklad nie bardzo pasuje do ich
wizji. Ale co ja tam wiem. Nie czytalem przekladow, szykuje
sie do czytania oryginalu, jestem po obejrzeniu 2/3 trylogii.
Chyba zupelnie mi pomaci w glowie. hehe

[Gość: Illain]

Pozdrawiam fachowy glos w dyskusji ;)
I od razu zapytam, na jakich przykladach opierasz sie mowiac, ze krasnoludki sa
milusie? Sierotka Marysia tu nie wystarczy, niestety. Poza tym skad sie wzielo
to o skrzatach? W tym co ja czytalem (moze mialem zly dobor lektur, bo nie
jestem polonista, czy Sienkiewicz to dobry trop?) skrzaty byly bardziej podobne
do potterowskiego Zgredka, a ich glownym zajeciem bylo szczanie do mleka, jak
ktos zapomnial wystawic zarcie za prog ;). To natomiast co piszesz o
krasnoludkach (krol, brak kraju, skapstwo, zazdosne strzezenie skarbu, ktory
WIADOMO skad sie wzial) to jak wypisz wymaluj z Tolkiena.
Na krasnoludkach z naszej tradycji w duzej mierze oparli sie Rosinski i Van
Hamme, tworzac swiat Thorgala (a przynajmniej tak twierdza) i nie sa to
postacie tak jednoznaczne jak chcialabys je widziec.
Co do wielkosci - to Skibniewska zaznaczyla ja "zgrubiajac" wyraz, moze to nie
najszczesliwszy pomysl, ale czy nie lepszy niz "Krzatowie"? Ci by bardziej
pasowali gdyby cale tlumaczenie bylo stylizowane na staropolszczyzne, ale
czegos takiego nikt by nie wydal, na szczescie.
A jezeli chodzi o wypowiedz na temat uwielbienia dla obcego, to zastanawiam
sie, czy na polonistyce wogole nie ucza historii? A kulturoznawstwa tez nie ma?
bo jezeli byly, to nie wierze, ze jestes polonistka...
Pozdrawiam

[Gość: Anna M]

Krasnoludy niestety przyjęły się już w innych dziełach, więc krzaty nie mają
chyba szans...

Ja miałam z krasnoludami i elfami u Skibniewskiej inny problem, a mianowicie
taki, że odmieniają się jak nieżywotne, czyli jak coś, czego nie ma... (np.
krasnoludki :))

Dlatego np. bardzo mi sie podobała odmiana "elfowie". Pewnie należałoby
zachować nieszczęsne krasnoludy, odmieniając je jednak "krasnoludowie".

Aha - nie mam w domu (chwilowo) żadnej polskiej wersji - sa enty czy entowie?

[Gość: Michele]

Gość portalu: Anna M napisał(a):

> Krasnoludy niestety przyjęły się już w innych dziełach, więc krzaty nie mają
> chyba szans...
>
> Ja miałam z krasnoludami i elfami u Skibniewskiej inny problem, a mianowicie
> taki, że odmieniają się jak nieżywotne, czyli jak coś, czego nie ma... (np.
> krasnoludki :))
>
> Dlatego np. bardzo mi sie podobała odmiana "elfowie". Pewnie należałoby
> zachować nieszczęsne krasnoludy, odmieniając je jednak "krasnoludowie".
>
> Aha - nie mam w domu (chwilowo) żadnej polskiej wersji - sa enty czy entowie?
Dobry problem. Są argumenty za i przeciw. Za jest taki, że są to w końcu istoty
nie podrzędne w stosunku do ludzi (to zresztą elfy, elfowie, jak kto woli są
wybrańcami spośród wszystkich stworzeń), a odmiana podobna do odmiany
rzeczowników zwierzęcych mogłaby być uznana za deprecjonującą. Z drugiej strony
dokonałem eksperymentu: czy powiedzieć "bogi" zamiast "bogowie" deprecjonuje?
Chyba nie, brzmi tylko staroświecko. Podobnie "dyretorzy", "dyrektorowie" nie
robi różnicy. Dawniej często mówiło się np. "ptaszkowie". tak więc ta oboczność
raczej nie niesie silnego skojarzenia z ogólnnie pojętą "ludzkością".
A ork? Chyba miał szczęcie. Gdyby było "orki", myliłoby się z waleniami, a
kiedy jest "orkowie", widać, że to rodzaj męski i że w liczbie pojedynczej nie
była "orka" (nie ta na ugorze).

[Gość: Anna M]

Staroświeckość to dobra uwaga. Jednak to jest ważne w tekście stylizowanym, w
innym jest nie na miejscu.
Zauważ jednak, że taką odmianę stosuje się również w pewnym sensie zamiast
obelgi. Żeby zastosowac najbardziej jaskrawy przykład :"Żydy" a "żydzi".

[Gość: Ellasar]

Jako, ze sa tylko 3, dodam swoj:

Trzy pierścienie dla Elfich Królów, co pod gwiazdami trwali,
Siedem dla Krasnali Władców, w ich grotach z kamienia,
Dziewięć dla Śmiertelnych, co się śmierci bali,
Jeden dla Pana Mroku, na czarnym tronie z cienia.
W Mordorze - krainie, gdzie cień blady płynie.

O mocy władania Pozostałymi,
Jedynie ów Pierścień odnaleźć je mógł
I w mroku zespolić sznurami czarnymi,
Aby je posiąść i złożyc u stóp.
W Mordorze - krainie, gdzie każda nadzieja ginie.


Nie pragne oczywiscie konkurowac z powyzszymi wersjami.
Chetnie uslysze slowa krytyki:)
Pozdrawiam.
[e-mail]

Który przekład wybrać ?

[Gość: UNIO]

Właśnie skończyłam czytać "Władcę Pierścieni" w tłumaczeniu J.
Łozińskiego. Nie przeszkadza mi specjalnie to, że
tłumacz "spolszczył" nazwy miejsc i imiona niektórych postaci.
Wydaje mi się to nawet bardziej przyjazne dla polskiego
czytelnika. Wiadomo, że oryginał jest najlepszy, ale czy
znajdzie się ktoś, kto czytał trylogię w wielu tłumaczeniach
(więc ma jakieś porównanie) i potrafi krótko i przekonywująco
uzasadnić który przekład wybrać?

Który przekład wybrać ?

[Gość: UNIO]

Właśnie skończyłam czytać "Władcę Pierścieni" w tłumaczeniu J.
Łozińskiego. Nie przeszkadza mi specjalnie to, że
tłumacz "spolszczył" nazwy miejsc i imiona niektórych postaci.
Wydaje mi się to nawet bardziej przyjazne dla polskiego
czytelnika. Wiadomo, że oryginał jest najlepszy, ale czy
znajdzie się ktoś, kto czytał trylogię w wielu tłumaczeniach
(więc ma jakieś porównanie) i potrafi krótko i przekonywująco
uzasadnić który przekład wybrać?

Który przekład wybrać ?

[Gość: UNIO]

Właśnie skończyłam czytać "Władcę Pierścieni" w tłumaczeniu J.
Łozińskiego. Nie przeszkadza mi specjalnie to, że
tłumacz "spolszczył" nazwy miejsc i imiona niektórych postaci.
Wydaje mi się to nawet bardziej przyjazne dla polskiego
czytelnika. Wiadomo, że oryginał jest najlepszy, ale czy
znajdzie się ktoś, kto czytał trylogię w wielu tłumaczeniach
(więc ma jakieś porównanie) i potrafi krótko i przekonywująco
uzasadnić który przekład wybrać?

[Gość: Michele]

Gość portalu: UNIO napisał(a):

> Właśnie skończyłam czytać "Władcę Pierścieni" w tłumaczeniu J.
> Łozińskiego. Nie przeszkadza mi specjalnie to, że
> tłumacz "spolszczył" nazwy miejsc i imiona niektórych postaci.
> Wydaje mi się to nawet bardziej przyjazne dla polskiego
> czytelnika. Wiadomo, że oryginał jest najlepszy, ale czy
> znajdzie się ktoś, kto czytał trylogię w wielu tłumaczeniach
> (więc ma jakieś porównanie) i potrafi krótko i przekonywująco
> uzasadnić który przekład wybrać?
Nie czytałem ani jednego, ani żadnego przekładu i powiem ...nie nie to, że
najlepiej czytać oryginał. Zbyt łatwo powiedzieć tym co znają dobrze język
angielski, a zbyt trudno wykonać tym co go nie znają. Powiem, że musisz wybrać
sam. Jak widać są tacy co pienią sie na widok "Bagosza", jak i tacy, którzy
potępiają przenoszenie oryginału do tłumaczenia. Zresztą to nie jest
najistoptniejsze. Ważne jest to jak się czyta przekład, a to wrażenie
subiektywne, przynajmniej w znacznym stopniu. Po prostu przeczytaj pozostałe
przekłady (a nie ma ich już wiele) i będziesz mógł sam zdecydować, tóry
barzdziej ci sie podoba.

Nie zawsze : Dobre bo polskie...

[Gość: Pippin]

Dziwię się stwierdzeniu że jakoby Łoziński bardziej trzymał sie
wytycznych Tolkiena dla tłumaczy niż Skibniewska. Wydawało mi
się że profesor zabronił tłumaczenia niektórych nazw własnych a
nie odwrotnie. To nie jest tak że tłumaczenie Skibniewskiej jest
nalepsze i basta. Czytając Skibniewską po przeczytaniu orginału
nie odczuwa się po prostu że to inna książka, co u Lozińskiego
powraca bez przerwy. Przyznam się że musiałem się zmuszać by
przebrnąć przez ŁOZIZMY Łozińskiego, ale udało mi się by móc
odpierać argumenty typu: nie wiesz bo nie czytałeś. Największy
kryzys odczułem gdy dowiedziałem się że: "siedmiu jeźdzców hasa
po polach", wtedy chciało mi się płakać... Oczywiście, niech
czyta kto chce i lubi, ale żal mi tych sięgających po Tolkiena
Łozińskiego bez wiedzy o niuansach tłumaczeń, i odkładających
trylogię, bo: to jakieś śmieszne takie, chyba dla dzieci...
Pamiętajcie że kilkadziesiąt lat temu jeden (zresztą bardzo
dobry) żeglarz chciał spolszczyć całe nazewnictwo i język
żeglarski i co? I nie bałdzo... Wszyscy i tak pływają
bajdewindem, potykają się o relingi a chodzą po gretingach...
Nie zawsze "Dobre bo polskie"!!!

[Gość: Michele]

Przy tłumaczeniu są dwie podstawowe zasady: Pierwszą można sformułować tak:
przy tłumaczeniu to co dla czytelnika oryginału brzmi swojsko i zrozumiale
powinno takim samym ukazywać się czytelnikowi. Dlatego jak najbardziej jestm za
przekładaniem, zwłaszcza znaczących, nazw własnych na język polski. Trzeba to
jednak robić z głową. Należy jeszcze pamiętać, że angielszczyzna, którą
napisana jest powieść nie jest w niej językiem angielskim, tylko wspólną mową,
zrozumiałą dla wszystkich. Tym bardziej w ten sam sposób powinna być zrozumiała
dla czytających w innych językach. Druga zasada brzmi: nie tłumaczyć dobrej
literatury na złą literaturę. Polecam stronę o łozizmach. Z ciekawości spytam:
gdzie można znaleźć skibniewszczny? Od siebie dodam trzecią zasadę: tłumaczyć
uważnie: kto u Łozińskiego powiada "w imieniu króla" zielarzowi by odszukał
jakiegoś starca, który ma królewskie ziele? Aragorn? W swoim imieniu?
wykrzyknął? U Tolkiena jes to Gandalf.

Czego Skibniewska nie przetłumaczyła...

[Gość: Lesiek]

A ja po obejrzeniu "DW" odkurzyłem swoje wydanie "LotR". Polecam, tym, którzy
nie mają dostępu do oryginalnego wydania, choćby przejrzenie tytułów rozdziałów.

U Tolkiena mamy dwie piękne symetrie. Jest rozdział "Many meetings" (spotkania
w Imladris) i "Many partings" (pożegnania w Gondorze). Jest "The Black Gate is
Closed" (przybycie Froda i Sama pod Czarną Bramę) i "The Black Gate Opens"
(przybycie ekspedycji z Gondoru). Jak to wygląda w polskim tłumaczeniu? W mojej
wersji (Czytelnik / CIA Books 1990) tłumacz nie zauważył tej symetrii / nie
chciało mu się jej zachować i mamy odpowiednio:

Spotkania / Wiele pożegnań,
Czarna Brama jest zamknięta / Czarna brama.

Mówcie, co chcecie, ale dla mnie jest to jednak zagubienie pewnego sensu.

Skądinąd, co poniektórzy fanatycy Skibniewskiej stają się tak fanatyczni, że
uważają, że kanoniczne powinny się stać właśnie jej błędy, które w późniejszych
wydaniach poprawiano (choćby wzięty "z powietrza" tytuł pierwszego tomu).

[Gość: Illain]

> U Tolkiena mamy dwie piękne symetrie. [...]
To juz dawno omowiony blad, ale gratulacje - wielu znawcow wersji orginalnej w
przekladzie takich kruczkow nie dostrzeglo ;)
>
> Skądinąd, co poniektórzy fanatycy Skibniewskiej stają się tak fanatyczni, że
> uważają, że kanoniczne powinny się stać właśnie jej błędy, które w
późniejszych
> wydaniach poprawiano (choćby wzięty "z powietrza" tytuł pierwszego tomu).

Moglbys podac jakis przyklad, link czy cos? Po raz kolejny na tym forum
pojawiaja sie wypowiedzi o fanach Skibniewskiej, ktore nie wiem skad sie
wziely. Wszystkie dyskusje jakie od lat juz sledze koncentruja sie raczej na
porownaniu tlumaczen i wykazuja wyzszosc Skiebniewskiej nad Lozinskim (lub na
odwrot). A Tlumaczenie Skibniewskij jest kanoniczne nie ze wzgledu na swoja
nadzwyczajna jakosc a glownie dlatego, ze bylo pierwszym sensownym tlumaczeniem
Fantasy wogole, wielkie rzesze tlumaczy czerpalo z niego bez ograniczen.

[Gość: Lesiek]

No, niedawno czytałem właśnie wypowiedź kogoś, kto narzekał, że pierwsza księga
i film nazywają się teraz "Drużyna Pierścienia" (co jest w miarę wiernym
tłumaczeniem "The Fellowship of The Ring") a nie "Wyprawa" (która się nie
wiadomo skąd wzięła w pierwszym polskim tłumaczeniu).

Być może pierwsze tłumaczenie jest kanoniczne, ale nie dajmy się zwariować i
nie uważajmy za kanoniczne także jego błędów - które są sukcesywnie poprawiane,
na szczęście.

A w ogóle to chyba dobrze, że klasyczne dzieła literackie mają _różne_
tłumaczenia? (Oczywiście, pod warunkiem, że są porządnie zrobione - a właśnie w
przypadku Łozińskiego brak porządku jest chyba istotniejszym zarzutem, niż
Włość i krzaty).

[Gość: Illain]

Co do wspomnianej wypowiedzi to jakas patologia i uwierz mi, ze naprawde rzadko
spotykana. Jezeli chodzi o reszte, to oczywiscie masz racje.
Tytul "Wyprawa" wzial sie IMO z tendencji, jakie panowaly wtedy w tytulowaniu
ksiazek w Polsce. Prawdopodobnie Skibniewska uznala, ze "Druzyna/Bractwo
Pierscienia" bedzie odstreczajace,pamietaj, ze w tamtych czasach fanow SF&F nie
bylo zbyt duzo, natomiast pojeciem druzyny/bractwa poslugiwano sie powszechnie
w socrealizmie. Moge sie oczywiscie mylic co do pani Marii, ale tendencje te
pokutuja do dzisiaj w tytulowaniu zagranicznych filmow (stad np. "Wirujacy
seks"). Pozdr.

[Gość: Anna M]

Bardzo dobrze... Bo to dowodzi, że dzieło jest żywe. Ile jest przekładów
Szekspira?
Ja mam nadzieję, że powstanie trzecie tłumaczenie Tolkiena, a nawet czwarte i
piąte. Chociaz pewnie nieprędko - i koszt dla wydawcy duży, i praca ciężka...

[Gość: Lesiek]

Gość portalu: Lesiek napisał(a):

Czytam sobie dalej i mam (w opisie przyjęcia urodzinowego Bilba) ładny żarcik
słowny na temat Proudfootów. Polska tłumaczka - udała, że nie zauważyła tego
żarciku. Niestety, inaczej się chyba nie dało przy założeniu pozostawienia nazw
z Shire w wersji angielskiej - ale właśnie takie przykłady pokazują, że to
założenie powoduje negatywne konsekwencje.

[aga_11]

Polecam link:

www.republika.pl/tlumok/lozins1.htm

[tuhanka]

aga_11 napisała:

> Polecam link:
>
> <a href="http://www.republika.pl/tlumok/lozins1.htm"target="_blank">
www.republi
> ka.pl/tlumok/lozins1.htm</a>

No faktycznie, niezłe... :) Na szczęście wersja poprawiona jest bardziej
strawna, przywrócono Shire, krasnoludy, Bag End, Bagginsów, Michel
Delving...No, ale fakt faktem, że do Skibniewskiej to mu baaaardzo daleko...

[Gość: boryna]

ja poznaje te 'dobre' przekłady po tym że aragorn jest łazikiem a nie
obieżyświatem, a frodo i sam ią przez trupie trzęsawiska

Słomczyński miał najlepsze

[Gość: tomad]

Moim zdaniem własnie Pan Słomczyński (niestety już nieżyjący)
zrobił najlepsze tłumaczenie - chyba najlepiej znał się na
kulturze i historii Wysp + miał b. dużą wiedzę nt. samego
Tolkiena - zą dziw, że nikt o nim nie wspomniał...

[flynn]

czy jest prawdą, że władcę pierścieni przetłumaczył też andrzej polkowski.
jeśli tak, jakie jest to tłumaczenie? jak na razie, moim ulubionym tłumaczeniem
jest to łozińskiej.

[mikolaj7]

>
> jest to _łozińskiej_.

hihi;))

[mariko13]

To chyba jakies nieporozumienie porownywac przeklad Marii
Skibniewskiej z jakimikolwiek innymi tlumaczeniami. Tu nie ma
zadnego porownania. Przeklad Marii Skibniewskiej jest
niepowtarzalny. A o panu Lozinskim to mozna powiedziec tylko
jedno : lepiej zeby przestal zajmowac sie tlumaczeniami.
pozdrawiam : kubus puchatek

[Gość: Acanthis]

Mam jedno malutkie pytanie, czemu nie przetłumaczono
nazwy "hobbit" na np. nornik, przecież "hob' to po
angielsku "nora"? Pozostawiam to do przemyślenia ...

[Gość: Illain]

To akurat proste - hobbit to ladne i mile slowo, dobrze brzmi.

[valkrissa]

Gość portalu: Illain napisał(a):
> To akurat proste - hobbit to ladne i mile slowo, dobrze brzmi.
Ale angielskie "hobbit" niesie w sobie informację ASAIR z rohirrimskiego, że to jest 'hole-dweller'.
Natomiast polski "hobbit" takiej informacji nie niesie.
A więc "to akurat proste" tylko, jeśli kto uzna, że informację, że hobbity to organizmy wdołożywne można
pominąć translatorskim milczeniem.

[Gość: Illain]

"byla to nora Hobbita, a to znaczy - nora z wygodami" i inne cytaty. Po raz
kolejny nawoluje do nie traktowania czytelnika jak idioty. Jak mu opisujemy,
kto to byl hobbit, dodajmy dla tych glupszych przymis, mowiacy skad sie wziela
nazwa i wystarczy, nie musimy silic sie na poronione neologizmy ;)

[valkrissa]

Gość portalu: Illain napisał(a):
> "byla to nora Hobbita, a to znaczy - nora z wygodami" i inne cytaty. Po raz
> kolejny nawoluje do nie traktowania czytelnika jak idioty.

:)) Ależ Illainie, Tolkien nie zyje, więc chyba nie wysłucha Twego nawoływania. Ale wybaczmy mu. Przecież
nie wiedział, co czyni. (Co sam potwierdził ;)..."I scrawled: 'In a hole in the ground there lived a hobbit.' I
did not and do not know why" www.glyphweb.com/arda/h/hobbits.html )

> Jak mu opisujemy,
> kto to byl hobbit, dodajmy dla tych glupszych przymis, mowiacy skad sie wziela
> nazwa i wystarczy, nie musimy silic sie na poronione neologizmy ;)

Ależ pójdźmy dalej. Wystarczy, że polski czytelnik dostanie oryginał z przypisem: "kup słownik". Nie
musimy się silić na poronione tłumaczenia ;)
BTW "nora" w języku polskim akurat nie kojarzy się od razu z czymś, co ma "wygody" ;P

[Gość: Illain]

Alez Valkrisso (czy uzylem prawidlowej formy wolacza? bo Ty na ten przyklad
nie), to nie Tolkiena mialem na mysli, tylko tych co uwazaja, ze jak nazwa
Hobbita "Nornik" to bedzie bardziej "po polsku". Az sie prosi o stary dowcip z
deszczykiem i nieboszczykiem.
A wogole to odmawiam zawlaszczania nastepnego watku, jak nikt poza nami nie
zajmie glosu, to rejteruje do "przeszczepu"!

[valkrissa]

Gość portalu: Illain napisał(a):
> Alez Valkrisso (czy uzylem prawidlowej formy wolacza? bo Ty na ten przyklad nie),
Ty prawidłowo. A dlaczego ja nie?

> to nie Tolkiena mialem na mysli, tylko tych co uwazaja, ze jak nazwa
> Hobbita "Nornik" to bedzie bardziej "po polsku". Az sie prosi o stary dowcip z
> deszczykiem i nieboszczykiem.
Od razu jasno stawiam sprawę: zgadzam się, żeby hobbit pozostał hobbitem.
Natomiast dostrzegam możliwość rozumowania:

[Gość: Illain]

> Ty prawidłowo. A dlaczego ja nie?
Pasowalo mi do dyskusji o przekladach przyczepienie sie o spolszczanie odmiany
nicka, ktory pochodzi od zagranicznego slowa. Mial to byc swego rodzaju dowcip,
ktory niestety (jak zauwazylem po ponownym przeczytaniu) nie byl zbyt udany,
sam bym go chyba nie wyczul :((( Sorki - na przyszlosc odmieniaj jak chcesz...
>
> Od razu jasno stawiam sprawę: zgadzam się, żeby hobbit pozostał hobbitem.
> Natomiast dostrzegam możliwość rozumowania [...]
Kazde sensowne rozumowanie mile widziane. Lubie slowo "hobbit", ale nie
czepialbym sie tlumaczenia, pod warunkiem, ze dobrze by brzmialo. Rowniez
mysle, ze Tolkien tak by wolal.
Przy okazji, to mistrz znal podobno jezyk polski. Strasznie zaluje, ze nikt nie
wpadl na to, by poprosic go o wybranie wlasciwych slow. Gdyby np. wstawil
nornika albo Bagosza nikt by nie mial pretensji ;)
>
> Ja nie zawłaszczam. Próbuję (nieudolnie?) wypowiadać się na temat zgodnie z
tytułem wątku.
No nie badz taki skromny ;) Nieudolnie??? Po prostu zwrocilem uwage, ze znowu
zaczynamy dyskutowac sami ze soba niebezpiecznie ocierajac sie o offy

[valkrissa]

Gość portalu: Illain napisał(a):
> [...] na przyszlosc odmieniaj jak chcesz...
Ale ja nie chcę "jak chcę", ja chcę prawidłowo.
[...]
> Kazde sensowne rozumowanie mile widziane. Lubie slowo "hobbit", ale nie
> czepialbym sie tlumaczenia, pod warunkiem, ze dobrze by brzmialo. Rowniez
> mysle, ze Tolkien tak by wolal.
Wycofuję się ze zgadywania, co by Tolkien wolał. Tym bardziej, że, jak pewnie chciałby Derrida, dzieło
Tolkiena nie należy do Tolkiena, tylko do Czytelnika. A tym bardziej tłumaczenie.

> Przy okazji, to mistrz znal podobno jezyk polski. Strasznie zaluje, ze nikt nie
Nie nikt, tylko Mroczkowski mógł wpaść! (BTW a skąd wiesz, że JRRT znał polski?)

> wpadl na to, by poprosic go o wybranie wlasciwych slow. Gdyby np. wstawil
> nornika albo Bagosza nikt by nie mial pretensji ;)
I jeszcze by wszyscy piali zachwyceni, jak to Mu się Bagosz udał ;)
[...]
> zaczynamy dyskutowac sami ze soba niebezpiecznie ocierajac sie o offy
E nie, na razie trzymamy się tematu.

[Gość: Illain]

O znajomosci polskiego przez Tolkiena wyczytalem na forum tolkienistow, ktorzy
sa dla mnie autorytetami w temacie. To moze byc plota (choc w oficjalnej
biografi JRRT jest potwierdzony fakt znajomosci kilkunastu jezykow), ale bardzo
kuszaca i chce w nia wierzyc.

[Gość: ralf]

Otoz teraz jestem w Portugalii, sorry, nie mam obu tlumaczen
przed oczyma, ale pamietam jeden drobny , ale wazki dla mnie
przyklad. U skibniewskiej w scenie na kurhanach Tom oglada
znaleziony naszyjnik, mowiac: piekan byla ta co go nosila. U
lozinskiego: piekna musiala byc ta co go nosila. otoz, To byl na
tyle stary ze wiedzial, a bnie domniemywal podobne fakty, w ten
sposob lozinski nie daje dzielu glebi czasu, ktory akurat dla
mnie jest podstawowa wartoscia swiata srodziemia. Ponadto, warto
zwrocic uwage , ze Tolkien byl z krwi i kosci konserwatysta
angielskim, i adaptacja jego dziela z kraju o kulturze nie
germanskiej, a slowianskiej jest pomyslem karkolomnym .
karkolomnym bo zaczynajacym proces rozwadniania, ktory zaczac
sie nie powinien, w ten sposob bowiem w rosji, Shire mialoby
postac gubernii, w iraku bylby to pewnie bo ja wiem, kalifat czy
co. No i wreszcie ktos podnosil zarzut , ze Janko muzykant, to
Janko , a nie Jasko, wiec tlumacz musi cos z tym zrobic. Moze
niech go zostawi i nie tlumaczy, taka moja rada prywatna.
Tolkien jest angielski, skrajnie angielski, stad mile, stad,
ktore maja ten urok, ze nie bardzo je chcemy przeliczac, a
wiedzac , ze byloby to tyle a tyle kilometrow powiedzielibysmy,
ot tez mi wyprawa, jak z radomia to gorzowa wielkopolskiego
rajd harcerski co go w podstawowce odbylem, itd.
Nie chce posadzac lozinskiego o zle intencje, ciekaw jestem co o
tym tlumaczeniu powiedzial R. Stiller. ale boje sie myslec, ze
chec oryginalnosci i zgarniecia kaski doprowadzi do tego , ze
rzesza dzieciakow pozna Radostka, Samlisa, Siolo, itd.
pozdrawiam uczestnikow forum i zycze dobrej zabawy, bez cienia
fanatyzmu, jednak w cokolwiek ortodoksji powinno sie ostac.

[Gość: emer]

> BTW "nora" w języku polskim akurat nie kojarzy się od razu z czymś, co ma "wyg
> ody" ;P

ale "norka" jak najbardziej... ciepła norka, brzmi miło, nie?
pzdr

[frolix]

Gość portalu: Acanthis napisał(a):
> Mam jedno malutkie pytanie, czemu nie przetłumaczono
> nazwy "hobbit" na np. nornik, przecież "hob' to po
> angielsku "nora"?

Niziołek nie pasi?

flx

A co wtedy z halflingami? (N/T)

[valkrissa]

[Gość: mimoza]

hmm, byl kiedys taki przeepiekny film 'ciemny krysztal' w ktorym tez
wystepowaly halflingi - male ludki ciemierzone przez sily zla ktora rosla w
sile i mial nastapic moment po ktorym juz nie bylo by odwrotu od ich dominacji.
przeciwdzialac mogl przeciwko temu wlasnie mlody halfling uratowany i wychowany
przez mistykow... piekny film, ale zastanawia mnie czy ma jakikolwiek zwiazek z
tolkienem i hobbitami... swoja droga ten film tez swietnie sie nadaje na
przyklad rozszczepienia osobowosci, tudziez swiadomosci i jak ona sie zmienia w
zaleznosci od doswiadczen zyciowych.

[Gość: Andrzej]

Ja właśnie skończyłem czytać Władcę Pierścieni w przekładzie J. Łozińskiego.
Jeżeli ktoś woli oryginalne tłumaczenie nazw, oraz przekład Łozińskiego to nie
widzę problemu. W 2002 r. firma Libros wydała Władcę w tłumaczeniu J.Ł. w
której to J.Ł. wprowadził zmiany co do nazw ludzi i miejscowości. Książka
ukazała się w Swiecie Książki

[Gość: Ying-Ko]

Mi się tłumaczenie Łozińskiego podobało, tworzy lepszy klimat, jest według mnie łątwiej odbierane. Poza tym, było pierwszym tłumaczeniem, które przeczytałem i o wiele bardziej podobały mi się Włości od Shire, czy Podgórek od Underhill. Łoziński stworzył Władcę Pierścieni dla Polaków tak, aby był odbierany jak dla Anglików tak Lord of the Rings. Na co komuś, kto nie zna angielskiego gra słowna Poudfoot - Proudfeet? Swoją drogą, skoro już tłumaczenia mają być konserwatywne, to czemu wszyscy tłumaczą Treebeard na drzewacza - pastucha drzew?

[Gość: aneczka]

Według mnie przekład Skibniewskiej jest cool i wcale nie
przestarzały.SKIBNIEWSKA GÓRĄ!!!!!!!!!!!!!!!

[Gość: 3818]

Ja i tak wolę Łozińskiego. Co wszyscy do niego mają? Poprawiona wersja jest
świetna. W dodatku nie lubie jak Skibniewska przetłumaczyła "Shadowfax"
na "Gryf". Skąd ona to wzięła? Cienistogrzywy jest dużo lepszy.

[dah11]

Polecam przeczytanie:
www.republika.pl/tlumok/lozins1.htm
Dla zachęty jedno małe porównanie:
"...wreszcie na zakończenie łozińskie tłumoczenie fragmentu pewnego wiersza.
Miłośnicy Tolkiena powinni go rozpoznać. Gdyby ktoś miał mimo wszystko jakieś
wątpliwości, które z tłumaczeń jest wierniejsze, tym razem podaję też oryginał.

Najpierw po łozińsku:

W Mordorze, moc którego zwycięży, nie chciana.
Ten Jedyny, by rządzić wszystkimi, ten Jedyny, by wszystkie odnaleźć,
Ten Jedyny, by zebrać je wszystkie i w ciemności zespolić więzami
W Mordorze, moc którego zwycięży, nie chciana.

Teraz po polsku:

W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie,
Jeden, by wszystkimi rządzić, Jeden, by wszystkie odnaleźć,
Jeden, by wszystkie zgromadzić i w ciemności związać
W Krainie Mordor, gdzie zaległy cienie.

I wreszcie w oryginale:

In the Land of Mordor, where the Shadows lie
One Ring to rule them all, One Ring to find them
One Ring to bring them all and in the Darkness bind them
In the Land of Mordor, where the Shadows lie.