Saamowie

[black_jotka]

Pozostało ich niewiele. Szacuje się, że obecnie w Skandynawii żyje od 70 do 100 tys. Saamów. Ich historia jest jednak długa – i bolesna. Jako pierwszy wzmiankował o nich w 98 r. n.e. Tacyt, ale uważa się, że pojawili się Laponii (regionie obejmującym obszar ok. 380 tys. km kw., rozpościerającym się na terenie czterech krajów: Finlandii, Szwecji, Norwegii i Rosji) już 2,5 tys. lat temu, a więc na długo przed świętym Mikołajem. Nie należy ich jednak nazywać Lapończykami (choć przez lata właśnie tak ich określano).

[black_jotka]

[black_jotka]

O tych pradawnych koczownikach ze Skandynawii mówiono, że są gorsi, głupsi, a ich śpiew to dzieło szatana. By pozbyć się problemu, brutalnie ich przesiedlono.

[black_jotka]

Czy można powiedzieć o nich »Lapończycy«? Nie można. Od razu należy sobie wyjaśnić, że my, jako które osoby nie zaliczają się do etnosu, możemy użyć tylko słowa »Saam«" – mówiła w audycji Polskiego Radia "Źródła" dr Sylwia Hlebowicz, specjalistka od skandynawskich języków i kultury. W języku szwedzkim słowo "lapp", od którego najprawdopodobniej wywodzi się nazwa "Lapończyk", oznacza łatę i ma pejoratywny wydźwięk. Oni sami wolą natywne określenie Sámi (lub Saamowie), czyli w wolnym tłumaczeniu – lud ziemi.

Kim są Saamowie?

"Lepiej ciągle być w podróży, niż żyć stale w jednym miejscu" – mawiają Saamowie. Od zawsze prowadzili koczowniczy tryb życia. Wymuszało to ich podstawowe zajęcie – hodowla reniferów. Przedstawiciele tego ludu podążali bowiem za stadami tych zwierząt, które zimą gromadziły się w głębi lądu, a wiosną ruszały ku wybrzeżom w poszukiwaniu nowych pastwisk. Renifery były dla nich głównym źródłem utrzymania. "Jedli ich mięso, ze skór szyli ubrania i buty, a z kości rzeźbili narzędzia. Nic nie mogło się zmarnować" – pisze o nich Kamil Nadolski.

[black_jotka]

Co ciekawe, choć uważali się za jeden lud, byli grupą bardzo niejednorodną. W ramach poszczególnych, odizolowanych od siebie społeczności wykształcili odrębne tradycje, sposoby hodowli, a nawet języki. Obecnie wyróżnia się dziesięć języków saamskich, z czego tylko sześć ma formę pisaną! Za to językoznawcy doliczyli się wśród nich przeszło 200 słów na określenie śniegu.