Slowa wkurzajace

[kicior99]

mnie dawno denerwowalo ozyle wczoraj slowko "obszar zapowietrzony". Mam rozne
niemile skojarzenia... Podobnie irytuje mnie slowo "przyuczyc". Macie jakies
inne?

[stefan4]

kicior99:
> Podobnie irytuje mnie slowo "przyuczyc".

Czy masz do niego jakiś konkretny zarzut, czy tylko irracjonalną niechęć? Ono
oddaje dobrze różnicę między nauką a tym, co z nią obecnie z takim sukcesem
konkuruje. Właśnie przyuczeniem do wykonywania stereotypowych czynności bez
wnikania w ich sens.

- Stefan

www.ipipan.gda.pl/~stefan/Irak

[pam31]

Słowa występujące w róznych gwarach(młodzieżowych, sportowych itp) wystepowały
zawsze i nie powinny denerwować, jesli nie są przenoszone do języka ofcjalnego,
choć z czasem, niektóre z nich utrwalaja sie i np "wkurzające" jest tego
przykładem.Większośc słów gwary mnłodzieżowej zanika i pojawiaja sie inne,
które nie są aprobowane przez już byłą młodzież.
Takie zwroty, jak:-Co jest grane? -Na full. -Mam zgryz. -Smutasy. - kiedy
padaja w oficjalnych wypowiedziach,jednych "wkurzają" - innych zaś cieszą, że
ktoś "Tyz godo po noszemu".

[kicior99]

irracjonalna niechec, ale o to chodzi w tym watku =)

[jeff]

Mi uszy wiedna jak slysze 'kamerowac'. Niestety jakos w latach 90 sie to
zakorzenilo zbyt gleboko i prawie wszyscy tak mowia

[randybvain]

Zapodac mnie denerwuje, czniac, cos, co jest na rzeczy, rozkminic, zajefajny...

[hajota]

Mam parę takich: pitrasić, pieniędzory, komóras (telefon komórkowy), sorki,
papatki, mieć smaka.
Nic jednak nie przebije słowa "mniamuśny".

[randybvain]

O to jeszcze dodam roznorakie siemy, cze, nara, i inne troglodyckie odglosy.

[brezly]

Mnie jakoś czemus ostatnio "partner"/"partnerka". W sensie konkubent/konkubina,
no niech bedzie że dochodząca/cy Juz napradwę lepszy "sputnik żyzni".

[jacklosi]

Najbardziej mnie wkurza NAuka. Na drugim miejscu jest rzeczposPOlita.

[piscina]

jacklosi napisał:

> Najbardziej mnie wkurza NAuka. Na drugim miejscu jest rzeczposPOlita.

Dorzucę bibliOtekę. Ale z dyskoteką i filmoteką już tego problemu nie ma, słyszy
się wymowę prawidłową, chociaż są identycznie jak 'biblioteka' zbudowane.

[jacklosi]

Kocham Cię, piscino, niezależnie od płci Twej.

[piscina]

jacklosi napisał:

> Kocham Cię, piscino, niezależnie od płci Twej.

)))

[phlora]

a uKRAina ? bOisko? oraz wszechobecny zwrot (z racji licznych przekrętów i
procesów) - "Pan X ma zarzuty", co ma oznaczać, że panu X
postawiono/przedstawiono zarzuty (!). To dopiero wkurza, bo występuje prawie
codziennie!

[hetman4]

Zgoda co do "rzeczpospolitej".
Wątpię jednak, by nasi puryści językowi zgodzili się z twoją tezą, iż poprawna
wymowa (jak sugerujesz) wymaga akcentu na drugą sylabę od końca we WSZYSTKICH
słowach polskich, również tych zapożyczonych z innych języków. Sądzę, że w
poprawnej polszczyźnie nadal obowiązuje zasada (choć zgoda: coraz rzadziej
stosowana), by w wymowie nazw dyscyplin naukowych zapożyczonych z greki bądź
łaciny akcent kłaść na trzecią sylabę od końca. Stąd powinniśmy mówić: FIzyka,
MUzyka, NAuka, graMAtyka, arytMEtyka, ... Cóż, jednak coraz częściej o tym
zapominamy i zaczynamy jako normę traktować to, co najczęściej słyszymy. I już
nie mówimy (a już nawet - o zgrozo - nie piszemy): "widzę TĘ książkę, rzekę",
a "tą książkę i rzekę"...
Szkoda, bo ileż melodyjności traci nasz język z takimi uproszczeniami...

Przy okazji: jak dla pisanego języka ważna jest (była??) ortografia, tak dla
mówionego ważna jest dykcja, akcent i intonacja.... jeśli o tym będziemy
zapominać (pozwalać sobie i innym na niechlujne mówienie), to niezadługo
będziemy porozumiewać się chrząknięciami (takimi "emotikonami głosowymi"). Ale
to już było.... (w prekambrze chyba...

[zajaczek79]

hetman4 napisał:

> Sądzę, że w
> poprawnej polszczyźnie nadal obowiązuje zasada (choć zgoda: coraz rzadziej
> stosowana), by w wymowie nazw dyscyplin naukowych zapożyczonych z greki bądź
> łaciny akcent kłaść na trzecią sylabę od końca. Stąd powinniśmy mówić: FIzyka,
> MUzyka, NAuka, graMAtyka, arytMEtyka, ...

Dzień dobry, to moje pierwsze kroki na forum

O ile zgadzam się w pełni z tym, że w wyrazach obcego pochodzenia, zakończonych
"-ika" bądź "-yka" akcent kładziemy na trzecią sylabę od końca, o tyle muszę
stanowczo zaprostestować, iż to samo robimy z "nauką". Słowo "nauka" akcentujemy
zgodnie z ogólnymi zasadami - w tym przypadku nacisk kładziemy na "-u-". Z tego,
co wiem, nie jest to wyraz pochodzenia obcego, ma zresztą nieco inną budowę niż
inne powołane przykłady, jak "arytmetyka", "fizyka", itd. Przyznaję jednak, iż
znaczna liczba osób rzeczywiście akcentuje "na-", co dla mnie w odbiorze jest
komiczne, bo najczęściej słyszę coś na kształt ['nałka].

Pozdrawiam,
Z.

Tylko i wyłącznie naUka

[phlora]

Brawo zajączku. Masz rację. Inne przykłady podałam przed chwilą i nie chcę się
powtarzać
Mówimy jeszcze - choć z innych przyczyn niż obce pochodzenie słowa- Osiemset, a
nie osiEmset, dziEwięćset, a nie dziewiĘćset. No i chciałam dodać, że akcent na
trzecią sylabę od końca nie zawsze utrzymuje się w odmianie. O ile
mówimy "matemAtyka", to jednak powiemy np. "matematycznYmi"

[zajaczek79]

phlora napisała:

>No i chciałam dodać, że akcent na
>
> trzecią sylabę od końca nie zawsze utrzymuje się w odmianie. O ile
> mówimy "matemAtyka", to jednak powiemy np. "matematycznYmi"

Oczywiście - podobnie jak w przypadku rzeczowników tworzonych od słów
obcojęzycznych, którymi się tutaj zajmujemy, np. "polityk", "informatyk".

Z.

[hetman4]

Przyznaję: przesadziłem z tą nauką (pozostawiam dowolność interpretacji powyższego zeznania
Po przemyśleniu kilku innych przykładów zupełnie straciłem pojęcie, jakie prawo rządzi tym akcentowaniem. Bo skoro zgadzamy się, że mateMAtyka, FIzyka i Osiemset, to czemu nie asTROnomia, orTOgrafia i SIEdemset plus CZTErysta?
Czemu te ostatnie szybciej się spolszczyły niż te pierwsze?

[zajaczek79]

hetman4 napisał:

> Przyznaję: przesadziłem z tą nauką (pozostawiam dowolność interpretacji powyższ
> ego zeznania


W jakimś opracowaniu internetowym na temat akcentu w języku polskim znalazłam
jednak stwierdzenie, iż "nauka" należy do słów, które tradycyjnie akcentuje się
na trzecią sylabę od końca, podobnie jak "okolica", "reguła", "ryzyko". Czyżby
jakiś usus językowy, podobnie jak przyjęcie w poczet poprawnej polszczyzny (choć
potocznej) odmiany "poszłem"? Co jak co, ale nikt mnie nie zmusi, aby mówić
[o'kolica] albo ['reguła] - wydaje mi się to wielce niepoprawne, nie wspominając
już o "poszłem, poszłeś"

> Po przemyśleniu kilku innych przykładów zupełnie straciłem pojęcie, jakie prawo
> rządzi tym akcentowaniem. Bo skoro zgadzamy się, że mateMAtyka, FIzyka i Osiem
> set, to czemu nie asTROnomia, orTOgrafia i SIEdemset plus CZTErysta?
> Czemu te ostatnie szybciej się spolszczyły niż te pierwsze?

Ja się zupełnie zgubiłam. Ale chyba poeksploruję (przepraszam za anglicyzm) tę
kwestię, gdyż zaczyna mnie wielce nurtować

Pozdrawiam,
Z.

[phlora]

Bardzo interesująco piszecie, ale właśnie wyjeżdżam na swięta(hura,
nareszcie!), więc składam najlepsze życzenia. A do rozmowy zapisuję się już na
po świętach.
pozdrawiam
Ph.

[hetman4]

Jak tam eksploracje? Ja znalazłem coś na temat akcentowania liczebników.

Przez przypadek (szukałem objaśnień do rymów, a zapędziło mnie w akcenty) natknąłem się w wikipedii na artykuł pl.wikipedia.org/wiki/Enklityka, który mówi, że człony
"-sta" i "-set" w liczebnikach złożonych są wyrazami (zwanymi enklitykami właśnie) nie posiadającymi własnego akcentu. Stąd jeśli mówimy Osiemset, to konsekwentnie powinniśmy mówić również CZTErysta, PIĘciuset, i SIEdemset.
A ortoGRAfia/orTOgrafia i rzeczposPOlita/rzeczposLIta nadal czekają na opinie

[phlora]

Witam. Oczywiście masz rację - na trzeciej sylabie od końca mają akcent
wszystkie liczebniki, które wymieniłeś plus niewymienione jeszcze KILkaset,
DZIEwięćset i te zawierające cząstkę -kroć (oprócz: częSTOkroć)np. CZTErykroć,
TYsiąckroć. Wszystkie te mądrości "wyeksplorowałam" przeglądając Słownik
Poprawnej Polszczyzny.
Rzeczpospolita ma akcent chwiejny, tak samo okolica. Z orTOgrafią nigdy się nie
spotkałam. Chyba powinna sobie zostać spokojną ortoGRAfią. W ogóle, nie każdy
wyraz obcego pochodzenia ma akcent przesuniety na trzecią od końca. Dotyczy to
tylko wyrazów zakończonych na -yka, -ika. Ten akcent utrzymuje się we
wszystkich przypadkach mających liczbę sylab równą mianownikowi. Druga grupa
wyrazów obcego pochodzenia, to te zakończone na -yk, -ik. W mianowniku mają
akcent na drugiej sylabie od końca. Za to w dopełniaczu i innych przypadkach o
takiej samej jak dopełniacz liczbie sylab - na trzeciej od końca. Np. roMANtyk
ale roMANtyka, roMANtykiem, roMANtyku, roMANtycy itp.
To chyba przy okazji się i astronomia wyjaśniła. Nie ma odpowiedniej końcówki,
żeby ja odmiennie akcentować.

[pam31]

phlora napisała:
>Np. roMANtyk ale roMANtyka, roMANtykiem, roMANtyku, roMANtycy itp.
Mozna roMAntyka ale też i romanTYka - podobnie dalej(SPP A.Markowskiego z 1999
str.855) Romantycznie zas to już tylko romanTYcznie.

[negevmc]

randybvain napisał:

> O to jeszcze dodam roznorakie siemy, cze, nara, i inne troglodyckie odglosy.

..ze niby pochwalony

"zażalenie w przedmiocie"

[hizia67]

"zażalenie w przedmiocie" mnie denerwuje

[teresa50]

A mnie "w miesiącu lipcu" oraz "biuro zabezpiecza autokar i noclegi". Wrrrrr...

[brezly]

No "miesiac lipiec" to juz ma swoje lata. Daaawno temum uslyszal ze "w temacie
akademikow dla Uniwersytetu to mamy oblig na wykon na czwarty kwartal biezacego
roku to jest w miesiacu listopadzie".

[stefan4]

brezly:
> No "miesiac lipiec" to juz ma swoje lata.

,,Zabezpieczanie'' też lata. Ma.

- Stefan

www.ipipan.gda.pl/~stefan/Irak

[brezly]

Te same lata nawet

[jacklosi]

Ja nie mam abstrakcyjnego wstrętu do żadnego słowa i, jak widać z innych
postów, wszelkie wstręty innych odnoszą się do błędów językowych, a nie do słów
jako takich. Ostałeś się zatem sam jak palec.

palec drwala

[stefan4]

jacklosi:
> Ostałeś się zatem sam jak palec.

No właśnie, skąd to powiedzenie? Palce rzadko są samotne.

- Stefan

www.ipipan.gda.pl/~stefan/Irak

[jacklosi]

Nie wiem.
Nie wszystkie powiedzenia są mądrością narodu. Piernik do wiatraka też coś ma
wbrew powiedzeniu.

[flyap]

Samotny jak palec - to forma skrocona dawnego zwrotu "samotny jak palec w
nosie", choć okolicznik miejsca dotyczył również i innych części ciała.

[stefan4]

flyap:
> Samotny jak palec - to forma skrocona dawnego zwrotu "samotny jak palec w
> nosie", choć okolicznik miejsca dotyczył również i innych części ciała.

[jacklosi]

Mimo wszystko palec drwala przekonuje mnie bardziej.

[ardjuna]

jacklosi napisał:

> Mimo wszystko palec drwala przekonuje mnie bardziej.

Ty to jesteś ale esteta. Widziałeś kiedy drwala z jednym palcem? Oni zwykle mają
co najmniej dwa, mały i wskazujący - żeby se móc zamówić łysky na "dwa palce".

[jacklosi]

Nie chodzi mi o palce, które mu zostały!

[zakkahletz]

ardjuna napisał:

Ty to jesteś ale esteta.<---czesko-słowacki szyk zdania?

Widziałeś kiedy drwala z jednym palcem? Oni zwykle mają co najmniej dwa, mały i
wskazujący - żeby se móc zamówić łysky na "dwa palce".<---te dwa palce to na
koncertach metalowych się wykorzystuje - whisky "na dwa palce" wskazującym i
środkowym się zamawia

[kaj.ka]

A mnie wkurza "laboLatorium". Nawet krajowy weterynarz tak mówi, jeśli dobrze
słyszę... Zresztą wielu innych, występujących na antenach rozglośni radiowych i
telewizyjnych, tak to słowo mówi.

Nabiegać.

[luzer]

Denerwuje mnie, rozpowszechniane przez Włodzimierza Szaranowicza słowo
"nabiegać" - w sensie - uzyskać jakiś rezultat w biegu. "Zawodnik Iksiński w
mistrzostwach Polski nabiegał życiówkę". Rozumiem, że sportowcy w swoim slangu
używaja tego rodzaju zwrotów, ale gwiazdy dziennikarstwa sportowego, raczej nie
powinny się w ten akurat sposób popisywać znajomością tematu.

Może trochę OT

[hajota]

ale szlag mnie trafi i ręka sama rwie się, by sięgnąć po kałacha, kiedy widzę
obcojęzyczne słowa pisane tak: John'a, Cook'a, laser'em.

[teresa50]

Mnie ostatnio zaczyna denerwować zwrot "ciężko powiedzieć". Wolałabym "trudno
powiedzieć" ale może się czepiam...

[karta2]

All is a matter of time, unless time defines its matter?
Co to jest "abstrakcyjny wstret"?

[ampolion]

Pierś "kurzęca".
"Spowolnić". Jak można zwolnić coś co już i tak jest powolne?

[jacklosi]

Nigdy nie jest tak, żeby powolnego nie dało się jeszcze bardziej spowolnić.
Słowo "zwolnić" ma wadę taką, że ma jeszcze inne znaczenie.

[kicior99]

ampolion napisał:

> Pierś "kurzęca".
bingo. I jeszcze (to wspomnienie z Polski) "zupa kaczkowa" na opakowaniu kilku
chinsko-wietnamskich zupek. Po mojemu winno byc "zupa kaczynska" =) A tlumacze
pewnie filmu "kacza zupa" nie widzieli...

Z Wielkąnocą: smacznego kurzego owocka!

[hetman4]

Że niby jajeczka
I niby dlaczego tylko Wielkanocą, jak podaje SJP, choć pozwala na używanie Wielkiejnocy?
sjp.pwn.pl/haslo.php?id=66019

[phlora]

Mój słownik, sprzed 20 lat, pozwalał cieszyć się Wielkanocą lub Wielkąnocą.
Widać od tego czasu złożenie bardziej się zrosło, ergo -"Wielkąnocą" wypadło z
obiegu. Chociaż wynikanie może być też w drugą strone: wypadło, więc oznacZa
to , że sie zrosło. Jak się lepiej jeszcze zrośnie, to i Wielkiejnocy nie
będzie. Tak myślę.

[piscina]

'Projekt' na określenie przedsięwzięcia, wydarzenia (artystycznego). I to już
dokonanego, nie będącego już na etapie planowania, projektowania
Po ang. rzeczywiście 'project' oznacza przedsięwzięcie, ale przecież mówimy o
polszczyźnie.
Ale wiem, ze to byłaby walka z wiatrakami: słwo-wytrych, nie wymaga myślenia,
dobierania odpowiedniego określenia; poza tym niektórzy może uważają, że
nobilituje. A to są chyba dwie najwieksze siły utrwalające dane słowo w języku.

[brunosch]

końcówka [-a] w bierniku w r. męskim - to już nagminne.
Nie tylko: mam smaka, jem torta, ale też daj sygnała, masz znaka.

[ampolion]

"Kliknij na linkę"

[stefan4]

brunosch:
> końcówka [-a] w bierniku w r. męskim - to już nagminne.

Dlaczego ,,już''? Zawsze tak było. Por.
staropolska.gimnazjum.com.pl/renesans/jan_kochanowski/fraszki/fraszki_49.html

Wszego dobrego Dawca i Szafarzu wieczny,
Tobie ziemia, spalona przez ogień słoneczny,
Modli się DŻDŻA i smętne zioła pochylone,
I nadzieja oraczów, zboża upragnione.

A Ty myslałeś, że on się modli ,,dżdżu''? A w życiu! (To jest wprawdzie
dopełniacz a nie biernik, ale to chyba w tym kontekście bez różnicy)

- Stefan

www.ipipan.gda.pl/~stefan/Irak

[kicior99]

niezaleznie od znaczenia,do szalu doprowadza mnie slowo "spolegliwy". Wbrew
jednak powszechnej niecheci nie zywie urazy do orurowania,okabloweania,
odzinglowania stacji radiowych. itp. Kiedys w mojej starej redakcji byla taka
otoscenka:
Adiustator: Wywal to orurowanie, to sie danapisac po polsku.
(popewnym czasie:
Adiustator: co to jest ruraz?
ja:przeciez kazales zmienic.
Adiustator: Aleskads to wyrtzasnal?
Ja: To czywiste. Skoro jest litraz, kilometraz to moze byc ruraz. Niemylic ze
Zdzislawem Rurarzem.
Adiustator: wyp... mi z tym. I napisz to wreszcie po ludzku.

[ampolion]

Licho mnie bierze czytając o "oliwie z oliwek" - tak jakby oliwa bywała i z
czegoś innego. Ignoranckie małpowanie angielskiego, w którym nazwy "oliwa" nie
ma.

[teresa50]

Popieram. Bezmyślności ci u nas dostatek.

[stefan4]

ampolion:
> Licho mnie bierze czytając o "oliwie z oliwek" - tak jakby oliwa bywała i z
> czegoś innego.

A nie bywa? A co się wlewa do oliwiarek i czym sie oliwi łożyska?

- Stefan

www.ipipan.gda.pl/~stefan/Irak

[jacklosi]

Olejem.
Jest jeszcze oliwka dla niemowląt, chyba nie z oliwek.

[stefan4]

ampolion:
> Licho mnie bierze czytając o "oliwie z oliwek" - tak jakby oliwa bywała i z
> czegoś innego.

stefan4:
> A nie bywa? A co się wlewa do oliwiarek i czym sie oliwi łożyska?

jacklosi:
> Olejem.

A to, co dotąd zawsze oliwiłem, mam teraz naoleić? Czy naolejować?


Wydaje mi się, że słowo ,,oliwa'' używa się w dwóch znaczeniach. W dodatku tym
razem (co mi się nieczęsto zdarza) moje wydawanie popiera słownik PWN
sjp.pwn.pl/haslo.php?id=40143 :

> 1.«przezroczysty, płynny tłuszcz barwy jasnożółtej wytłaczany z owoców oliwki,
> używany zwykle do celów spożywczych; czasem także: inny tłuszcz roślinny,
> olej»
[...]
> 2. «olej mineralny, otrzymywany z ropy naftowej, służący do oliwienia
> silników, maszyn itp.»
[...]

Słownik podaje jeszcze trzecie znaczenie, od którego ja się odcinam:

> 3. gw. miejska «pijak»

Nigdy nie słyszałem. Natomiast istotnie słyszałem o oliwieniu się w sensie
podnoszenia sobie promili we krwi. Dodałbym jeszcze jedno znaczenie spoza
słownika PWN:

4. «willowo-leśna dzielnica Gdańska z katedrą i innymi zabawkami»


Moim zdaniem próba ograniczenia znaczenia słowa ,,oliwa'' do 1 jest czymś w
rodzaju inzynierii dusz. Komuś się wydało, że tak będzie ,,logiczniej'' i
zgodniej z łacińskim pierwowzorem i do tej teorii nagina znaczenia. A lud jakoś
nie kupuje. Oliwa wypływała na wierzch ze szczelin skalnych na długo zanim lud
się dowiedział, jak wyglądaja jakieś egzotyczne drzewka oliwkowe.

- Stefan

www.ipipan.gda.pl/~stefan/Irak

[ampolion]

"...inny tłuszcz roślinny,
> olej»"

[viking2]

stefan4 napisał:
> > Licho mnie bierze czytając o "oliwie z oliwek" - tak jakby oliwa bywała i
> z
> > czegoś innego.

Wlasciwie, to i oliwa z oliwek jest odmiana "oleju jadalnego" - to tez kretynska
nazwa, bo to przeciez plyn, wiec niechby juz byl "olej pitny", albo "pijalny".
Jadalny to jest chleb, albo wedlina (slyszal kto kiedy, zeby ktos "jadl
herbate"?). Ale kiedy przychodzi do tych spozywczych, to moze byc i rzepakowy i
slonecznikowy i z ziarenek sezamowych i z orzeszkow ziemnych (kolejny idiotyzm
jezykowy - tak jakby istnialy "orzeszki ksiezycne" albo cos w tym rodzaju).
A poza tym, to dla mnie zawsze najgorszy byl taki napuszony jezyk urzedowy, ta
cala "nowomowa". Pamietam, ze kiedys, za komuny, chcieli mnie z pracy wyrzucic,
bo oglosili w radio, ze "Luigi Longo opuscil Prage", a ja to skomentowalem, ze
opuscic to mozna spodnie, jak sie srac idzie. Dla niewtajemniczonych: Longo to
bylo takie moskiewskie popychle, przewodniczacy wloskiej partii komunistycznej
(nie, cholera, nie napisze ich z duzej litery!) i chodzilo o to, ze byl z
oficjalna wizyta w Pradze.

[pam75]

Viking2napisal m.in.:
"Pamietam, ze kiedys, za komuny, chcieli mnie z pracy wyrzucic,bo oglosili w
radio, ze "Luigi Longo opuscil Prage", a ja to skomentowalem, ze opuscic to
mozna spodnie, jak sie srać idzie.(...)
To,że"za komuny" miało się takie kombatanckie przeżycia , jakie dziś z dumą się
wspomina, jest zasługą owczesnej szkoły,kóra celowo nie uświadamiała swych
absolwentów o szerokim wahlarzu znaczeń słów przez nich używanych.Od tej pory
minęło jednak pare lat i przecietny uzytkownik jezyka powinien zauważyć, że
jeden olej może być jadalny, a inny nie.To,że nie ma orzeszków księżycowych nie
oznacza,ze wszystkie inne są ziemne, choć jednak wszystkie są ziemskie.Opuścić
(ale już z "się" można także w nauce.
Wesolego Alleluja!

[viking2]

pam75 napisała:

> Viking2napisal m.in.:
> "Pamietam, ze kiedys, za komuny, chcieli mnie z pracy wyrzucic,bo oglosili w
> radio, ze "Luigi Longo opuscil Prage", a ja to skomentowalem, ze opuscic to
> mozna spodnie, jak sie srać idzie.(...)
> To,że"za komuny" miało się takie kombatanckie przeżycia , jakie dziś z dumą się
>
> wspomina, jest zasługą owczesnej szkoły,kóra celowo nie uświadamiała swych
> absolwentów o szerokim wahlarzu znaczeń słów przez nich używanych.Od tej pory
> minęło jednak pare lat i przecietny uzytkownik jezyka powinien zauważyć, że
> jeden olej może być jadalny, a inny nie.To,że nie ma orzeszków księżycowych nie
>
> oznacza,ze wszystkie inne są ziemne, choć jednak wszystkie są ziemskie.Opuścić
> (ale już z "się" można także w nauce.
> Wesolego Alleluja!

To nie byly zadne "kombatanckie przezycia", tylko "idiotyczne przezycia". Ktorys
z pisarzy starszego pokolenia nazwal kiedys czas okupacji hitlerowskiej "czasami
pogardy". Po okupacji - za komuny - mozna by do tego dodac, ze nastapily "czasy
glupoty". Cale to "kombatanctwo" to bzdura (nie wiem, czy pamietasz tamte czasy,
ale jesli Ci kto opowiada o tej calej "martyrologii", "podziemnym" drukowaniu
"bibuly", "dzialalnosci konspiracyjnej" i tym podobnych urojeniach, to mozesz to
spokojnie wlozyc to miedzy bajki). Poza waska grupa ludzi rzeczywiscie
szykanowanych, cala reszta tego interesu byla zwyczajnie niepowazna. Jakie
"kombatanctwo"? Ludzie zajmujacy sie powielaniem jakiejs "gazetki", ktorej i tak
nikt nie czytal? "Podziemie", spenetrowane przez donosicieli i bezpieke do tego
stopnia, ze juz w koncu towarzysz porucznik donosil na towarzysza kapitana (obaj
w "konspirze"), bo nie bylo juz na kogo innego? Nie zartuj.
I nie "z duma" wspominam swoje wlasne zdegustowanie napuszonymi sloganami
nowomowy, tylko z pogarda dla wtornych idiotow, ktorzy po jakims czasie
przestali juz umiec mowic normalnie.
Jesli zas chodzi o wspolczesna szkole (jako przeciwstawna "owczesnej"), to i ona
nie ma za bardzo sie czym pochwalic. Na przyklad, zaniedbala nauczania poprawnej
stylistyki: mozna "uswiadomic cos swoim absolwentom", a nie "uswiadomic
absolwentow o czyms". O czyms, to mozna absolwentow poinformowac...
A nowomowa polegala wlasnie na tym, ze takie slowo jak "opuscic" bylo w
sytuacjach podobnych tej z Luigim Longo uzywane nagminnie, bo wydawalo sie
"powazniejsze", albo bardziej "doniosle", niz zwykle stwierdzenie, ze "Luigi
Longo wyjechal dzisiaj z Pragi". Zamiast "pojechal do" bylo "udal sie do",
zamiast "rozmawial z" albo "spotkal sie z" bylo "wzial udzial w dyskusji", albo
"wzial udzial w spotkaniu" - i tak dalej. Nie wynikalo to w zadnym zupelnie
stopniu z kontekstu ani tez z dobrych wzorow pisarskich, nakazujacych unikanie
powtorzen ("pojechal do Krakowa, tam spotkal sie z kolega, potem pojechal do
Lodzi i tam spotkal sie z kochanka, a potem pojechal do Gdanska, gdzie sie
powiesil" rzeczywiscie brzmi troche niezgrabnie: za duzo tych "pojechal"), a
tylko z tendencji do nadawania zwyklym zupelnie wydarzeniom i czynnosciom
jakiejs podnioslej i uroczystej rangi.

[pam75]

Skąd to przekonanie o donoszeniu? Z autopsji?
W jednym masz - rzeczywiscie - rację, uswiadamia się - komuś - coś. Jednak
odcieni języka nie dostrzegasz.Opuścił - to nie to samo co -odjechał.Rozmawiał -
brał udział w dyskusji - to równiez nie synonimy.Warto korzystać z SJP lub
chociażby z SPP.Dostępne w internecie.

[viking2]

pam75 napisała:

> Skąd to przekonanie o donoszeniu? Z autopsji?
> W jednym masz - rzeczywiscie - rację, uswiadamia się - komuś - coś. Jednak
> odcieni języka nie dostrzegasz.Opuścił - to nie to samo co -odjechał.Rozmawiał
> -
> brał udział w dyskusji - to równiez nie synonimy.Warto korzystać z SJP lub
> chociażby z SPP.Dostępne w internecie.

Nie zartuj. Poczytaj chociazby wspomnienia niektorych internowanych w stanie
wojennym, ktorzy ze zdziwieniem stwierdzali, ze w ich "zakonspirowanej" komorce
Solidarnosci, KOR-u, czy ROPCiO roilo sie od donosicieli i etatowych pracownikow
bezpieki wydelegowanych do "pracy w podziemiu". Jezeli nie tzw. "rozpoznanie
srodowiskowe" (mozliwe w zasadzie tylko poprzez penetracje srodowiska, bo jak
niby inaczej?), to skad bezpieka tak dobrze wiedziala, kto, gdzie i kiedy bedzie
przebywal? Jakim cudem udalo sie jej w jedna noc z 12 na 13 grudnia wygarnac
wszystkich z solidarnosciowej i opozycyjnej "gory"? A ktoz im taki znow umknal?
Ukrylo sie moze ze dwa tuziny ludzi, a moze jeszcze mniej. Do konca stanu
wojennego w ukryciu przetwala grupa, ktora naprawde zliczysz na palcach jednej
reki. I to wszystko z wladz nagle zdelegalizowanego zwiazku o 12 milionach
czlonkow? Przeciez ci internowani to byly setki ludzi zajmujacych sie
najrozniejszymi sprawami, w najrozniejszych regionach kraju, od Bialegostoku po
Wroclaw, od Zamoscia po Szczecin i od Gdanska po Zakopane. I co, nagle, w ciagu
jednej nocy "namierzysz" 95% z nich - bez udzialu agentow, prowokatorow i
tajniakow? W jaki sposob, jestes jasnowidzem? Co tam zreszta jasnowidzem, tu by
trzeba batalionu Kaszpirowskich...
A kiedy porownasz wspomnienia i refleksje internowanych z wypowiedziami
niektorych emerytowanych pracownikow bezpieki (publikowanymi wielokrotnie chocby
w formie wywiadow prasowych) to zobaczysz, ze w akurat tym jednym zagadnieniu sa
zgodni niczym bracia - penetracja srodowiska opozycyjnego byla niemalze
calkowita (nic w tym zreszta takiego dziwnego, bezpieka miala 40 lat na
ustawienie sie w znakomitej pozycji wywiadowczej - gdyby im sie to nie udalo, to
byliby idiotami niezdolnymi ubrac sie rano bez pomocy doroslej osoby).
Jesli zas chodzi o nowomowe, to rzecz nie polegala wcale na niuansach
jezykowych. Nie ma zadnej logicznej ani merytorycznej roznicy miedzy
stwierdzeniem, ze "tow. Jakistam udal sie na Kube, gdzie wzial udzial w
spotkaniu z Fidelem Castro", a powiedzeniem, ze "tow. Jakistam pojechal na Kube,
gdzie spotkal sie z Fidelem Castro" - przy zalozeniu, ze w obu przypadkach
spotkal sie osobiscie i sam z Fidelem Castro. "Wzial udzial w spotkaniu" bedzie
okresleniem wlasciwym tylko wtedy, kiedy Castro spotkal sie z GRUPA ludzi i tow.
Jakistam byl miedzy nimi. Jesli zas spotkali sie sam na sam, to ten towarzysz
wlasnie "spotkal" sie z Fidelem Castro. Podobnie, jesli chodzi o "dyskusje":
jesli przy stole siedzi tuzin osob i rozmawia z Fidelem Castro, to ow wlasnie
"nasz czlowiek" bral udzial w dyskusji. Jezeli natomiast rozmawiali tylko we
dwoch (no, w obecnosci tlumacza, ale to oczywiste), to on po prostu "rozmawial z
Fidelem Castro", w ostatecznosci "odbyl rozmowe z Fidelem Castro" - i nie ma tu
co udziwniac. W obydwu przypadkach nie ma usprawiedliwienia dla "udal sie"
zamiast "pojechal". Udac sie, to moze baba wielkanocna, kiedy ciasto nie opadlo...
Co do "opuszczania", to w tym akurat znaczeniu, ktore mam na mysli, nie jest ono
wlasciwym slowem. "Wyjechal z Pragi" oddaje wymowe wydarzenia o wiele
precyzyjniej, poniewaz chodzi o przedstwienie prostego faktu, ze ktos wsiadl do
pociagu lub samolotu i oddalil sie z Pragi. Taki byl wlasnie stan faktyczny,
ktory opisywalem. Jesli Praga bylaby oblezona, a Luigi Longo uciekl z niej i
pozostawil miasto wlasnemu losowi, to wlasnie wtedy "opuscil Prage".

P.S. Donioslas kiedys na kogos? Zastanow sie, czy chwalilabys sie tym, gdyby
istotnie tak bylo? Na szczescie, pracowalem i pracuje w zawodzie technicznym,
nic ode mnie nigdy w tamtych latach nie zalezalo, kariery budowac nie
zamierzalem, przynajmniej w Polsce. Pomijajac juz fakt, ze nie za bardzo mialbym
co donosic, bo niezbyt duzo wiedzialem - ze wzgledu na to, ze cala owczesna
rzeczywistosc wydawala mi sie bez sensu - zawsze mialem dosc wygorowane
oczekiwania ("wielkopanskie maniery" - jak to okreslila jedna z moich
nauczycielek) i z czysto praktycznego punktu widzenia nie interesowaly mnie sumy
w bezwartosciowych zlotych polskich roku 1980-go oferowane konfidentom bezpieki.
Gdyby pomnozono je przez 10 i zamiast "zl" napisano przy nich "$", no to moze
bym sie i zastanowil

W miedzyczasie, pam75, Wesolego Alleluja.

[jacklosi]

Co do nowomowy masz oczywistą rację. Gdyby nie ona, byłoby mniej powodów do
śmiechu.
Ale radykalne stwierdzenia o konspiracji radziłbym przymyśleć. Argument, że
internowali całą Solidarność z powodu pentetracji przez SB, nie jest najlepszy.
Nawet bez penetracji by ją internowali, bo nie była tajna.
Natomiast krzywdzisz ludzi (może i nie było ich tak dużo, ale byli), którzy się
wtedy rzeczywiście narażali, choćby i przez kolportaż głupich gazetek.

[viking2]

jacklosi napisał:

> Co do nowomowy masz oczywistą rację. Gdyby nie ona, byłoby mniej powodów do
> śmiechu.
> Ale radykalne stwierdzenia o konspiracji radziłbym przymyśleć. Argument, że
> internowali całą Solidarność z powodu pentetracji przez SB, nie jest najlepszy.
>
> Nawet bez penetracji by ją internowali, bo nie była tajna.
> Natomiast krzywdzisz ludzi (może i nie było ich tak dużo, ale byli), którzy się
>
> wtedy rzeczywiście narażali, choćby i przez kolportaż głupich gazetek.

Oczywiscie, ze internowaliby w kazdym razie. Tylko, ze bez penetracji przez
agentow, zajeloby to im, powiedzmy, tydzien. Naprawde nie wierze, ze mozna
namierzyc kilka tysiecy ludzi w jedna noc bez biezacych doniesien wywiadowczych.
Przeciez ludzie w wiekszosci nie spodziewali sie stanu wojennego, wlasnie byl
koniec tygodnia (noc z soboty na niedziele) i wiadomo, ze wiekszosc ludzi
zajmuje sie wowczas swoimi sprawami. Chociazby tak, jak np. w przyszly weekend
(celowo nie uzywam przykladu ostatniego weekendu, bo to byly Swieta Wielkanocne,
wiec porownanie moze nie byc miarodajne). Jedni wyjada gdziez na chwile, inni
pojda odwiedzic rodzine lub znajomych, jeszcze inni beda akurat na dyskotece
albo w knajpie, ktos tam pewnie urwie sie do kochanki, ktos inny sie upil i
wlasnie odsypia to u kolegi i tak dalej. Wyobraz sobie teraz, ze chcesz
"namierzyc" i wylapac kilka tysiecy ludzi w ciagu jednej nocy. Jesli kierujesz
sie tylko adresami zamieszkania (zameldowania), to jest wprawdzie teoretycznie
mozliwe, ze akurat zastaniesz ich wszystkich w domu, ale prawdopodobienstwo tego
jest znikome. Jesli natomiast bedziesz mial biezace doniesienia kto jest gdzie
akurat w tym momencie, to rzecz nagle stanie sie o wiele latwiejsza.
Przypuszczam zreszta, ze bezpieka od samego poczatku planowala wyaresztowanie
wiekszosci znaczacych postaci opozycji i od samego poczatku bardzo starannie
zajela sie penetracja srodowiska. Opieram sie na wspomnieniach wielu bylych
internowanych (mnie nikt nie lapal), z ktorych wynika, ze w czasie najwiekszego
entuzjazmu i nasilenia dzialalnosci Solidarnosci, pojawialo sie wiele nowych
twarzy, wielu nowych ludzi, ktorzy - jesli brac ich slowa za dobra monete -
przylaczali sie do zwiazku i chcieli dzialac. Zrecznym chwytem bezpieki bylo
ukrycie w tej masie ludzi wielu nowych agentow: ci, ktorzy juz wczesniej
"pracowali w podziemiu" mogli juz byc rozpoznani jako element niepewny,
donosicielski, albo mogli znajdowac sie u progu zdemaskowania. Natomiast w
goraczce "lata 1981" nie sposob bylo zweryfikowac wszystkich nowych czlonkow
(brak czasu i mozliwosci, pamietajmy, ze to byla opozycja) i upewnic sie, ze to
nie konfidenci.
Nie zamierzam krzywdzic redaktorow czy kolporterow "podziemnej" prasy, moze
raczej uwazam ich za ludzi na tyle oddanych sprawie, ze az lekkomyslnych.
Przeciez podstawowa logika nakazywala zadac sobie to samo pytanie: "jak to sie
stalo, za namierzyli nas tak szybko?". Dalsze rozwazania zagadnienia musialyby
prowadzic do wniosku, ze jedna z prawdopodobnych mozliwosci jest gruntowne
spenetrowanie zwiazku przez bezpieke. Nastepny krok w tej analizie jest
oczywisty: konfidentow przeciez nie internowano - sa nadal wokol. W takiej
sytuacji redagowanie i kolportaz podziemnej gazetki jest nie tylko krokiem
samobojczym, ale i zmarnowanym: nie tylko Cie zaaresztuja, ale i gazetka nie
trafi do rak odbiorcow, tylko na Rakowiecka. Chyba, ze wszystko od samego
poczatku do konca (redagowanie, sklad, druk, kolportaz) zrobisz zupelnie sam, w
tajemnicy przed wszystkimi - ale jakze ograniczony bedzie wowczas Twoj zasieg?

[jacklosi]

Niech będzie, masz rację. Ale jeżeli z tego wyciągasz wniosek, że lustracja
jest najpilniejszą koniecznością, to przenieś się na inne forum. Pozdrawiam

[viking2]

acklosi napisał:

> Niech będzie, masz rację. Ale jeżeli z tego wyciągasz wniosek, że lustracja
> jest najpilniejszą koniecznością, to przenieś się na inne forum. Pozdrawiam

Teraz mnie zazyles okropnie! Ani slowa nie napisalem o lustracji (szczerze
mowiac, zapomnialem).
Ale jesli juz, to dla scislosci: nie uwazam, ze jest to w tej chwili
najpilniejsza potrzeba, bo jest juz o wiele za pozno. Lustracja BYLA
najpilniejsza potrzeba w roku, powiedzmy 1990, czy 1991. Niestety, rzad i sejm
byly w tym czasie zajete czym innym...

[podyanty]

A w jakim kontekscie " zapowietrzony" - morowa zaraza na tym obszarze panuje, czy co ?

[kicior99]

wlasnie... to mnie tak samo wqrza jak pokrewne morowe powietrze. A co do
zarazy - to zzera polszczyzne =)

[wojtekws]

Duzo jest kwiatkow w naszej mowie, sporo tez niedoukow pracuje w mediach. Zbyt
czesto np. slysze o "stopniach Celcjusza". W.

[wanilia1]

Miałam w akademiku koleżankę, która mawiała: "Idę się wykąpciać". Nie macie
pojęcia, jak mnie to wkurzało.
Obecnie wkurza mnie: zajefajny i muza.
No i wszystkie skróty nazw miejscowości: Wawa, Zakopiec itp.

[zajaczek79]

Osobiście bardzo mnie irytuje, gdy ktoś mówi "dokładnie" w znaczeniu "zgadzam
się", "przyznaję Ci rację".

I jeszcze bardzo nie lubię, gdy dla rzeczowników w rodzaju nijakim używa się
zaimka wskazującego "te" zamiast "to", na przykład "te szczęście" albo "te
dziecko". Grrr...

dokładnie i aczkolwiek (nt.)

[lucbach]

Pozdrawiam,
lucbach