Trudne pytania...

[somepoint210]

W 1995 roku Bartoszewski w okragla rocznice zakonczenia wojny przeprosil na
forum Bundestagu Niemcow za przesiedlenia.
Czy powinnismy poczuwac sie do winy za wysiedlenia i przesiedlenia Niemcow po
1945 roku? Czy taki gest (mam na mysli jakas forme przeprosin)
w stosunku do naszego zachodniego sasiada powinien wyjsc od prezydenta RP?
Czy to nie osmieliloby i tak juz wojowniczo nastawionej Eriki do kolejnych
zadan? Czy przeprosiny na takim szczeblu nie bylyby bledem politycznym?

[slezan]

Nikt nie powinien nikogo przepraszać za to, co robili jego współobywatele w
przeszłości, bo to nie ma najmniejszego sensu. Dotyczy to zarówno Niemców, jak
i Polaków. I nikt nie powinien wtrącać się do tego, jak ktoś widzi historię
swojego narodu. To tak a propos ataków na Steinbach, w których razi ubóstwo
argumentów.

[mieszko966]

Napewno nikt nie powinien się za to obrażać, ale od przeprosin jeszcze nikomu
nigdy korona z głowy nie spadła.

[slezan]

Tyle, że różne Brandty i Kwaśniewskie przepraszały nie w swoim imieniu, ale
swoich współobywateli, co sugeruje jakąś winę zbiorową. Co innego, gdyby
przepraszał Gęborski czy Priebke.

[braid]

Brandt klekal przed pomnikiem Getta
Jakos nie pamietam zeby konkretnie Polakow przepraszal
...........
Pryncypialnie nie jestem zwollenikiem ciaglego przepraszania.
Jak juz wiele razy pisalem Nie czje sie za nic winny
i nie szukam winy w zadnym z moich niemieckich przyjaciol.

W tym forum glownie podoba mi sie to ze dyskusje
tycza rowniez przyszlosci Slaska ,
a nie koncentruja sie na mieszaniu kijkiem tego samego w kolo

[slezan]

braid napisał:

> Brandt klekal przed pomnikiem Getta
> Jakos nie pamietam zeby konkretnie Polakow przepraszal

Eee, chyba jednak przepraszał. Ale to dawno było, więc głowy nie dam:-).

[braid]

odnosze troszke takie wrazenie ....ze Niemcy
Zakonczyli "sprawe" wykladajac karty na stol.
na zasadzie " tak to my " Ale zebymslyszal kiedys o przeprosinach
jakiegos z napadnietych narodow ...to nie dam glowy.
Ja przyn o tym nie czytalem.
Mowienie o swojej winie to nie calkiem przeprosiny.
..............
Choc zaznaczam ze na dzien dzisiejszy ja osobiscie wole inne
tematy jak doszukiwanie sie kto kogo i ile razy i czy szczerze czy nie.

Uwazam ze maja Polacy akurat w A.Merkel i H.Köhler sznse jak nigdy
aby unormowac stosunki z zachodnim sasiadem.
Sa to osoby (jak dla mnie) szczere i prostolinijne ...
przyn. bis Dato bez uprzedzen ...choc nad tym aby to zmienic pracuje Erica w
pocie czola ;)

[slezan]

Steinbach nie zrobiła dotąd niczego nagannego w przeciwieństwie do Kaczyńskich.
Jest mi jako polityk obojętna, ale polskie ataki na nią zdradzają zupełną
bezsilność napastników.
Niemcy, które były głównym promotorem integracji europejskiej, wobec obstrukcji
swoich sąsiadów ze wschodu i z zachodu (i Francja i Polska lansują coraz
bardziej anachroniczną koncepcję Europy suwerennych państw narodowych) zaczęły
uprawiać krótkowzroczną, narodowo-egoistyczną politykę. I będę coraz mniej
skłonne z uśmiechem przyglądać się ekscesom polskiego rządu.
--
raslaska.org

[wiksadyba1]

Problem z Niemcami jest taki, że niemieckie społeczeństwo, a więc i wyborcy:) są
coraz bardziej eurosceptyczni i nie ma to raczej wiele wspólnego z ostatnimi
ekscesami Kaczyńskich:) Integracja niby ok, ale jeżeli przyjdzie do kwestii
liberalizacji rynku pracy, usług i przyjęcia nowych członków, to Niemcy okazują
się bardziej niechętni niż eurosceptyczni "z natury" Brytyjczycy.

Za czasów nieudacznika Schroedera, Niemcy nie miały też własnej wyrazistej
polityki zagranicznej. Kilka razy miało się wrażenie, że jej strategia powstaje
w Pałacu Elizejskim:))

[braid]

Gdyby odbyly sie w Niemczech referenda ;)))

To nie bylo by zjednoczenia
(gdy DDRowcy krzyczeli "jestesmy jednym narodem"
Zachodni odpowiadali "my Tez"
Nie zrezygnowano by z Marki,
nie rozszezono by NATO ani Uni

[slezan]

Ale ja nie napisałem, że narastający eurosceptycyzm Niemców wynika z ekscesów
Kaczyńskich.

[wiksadyba1]

Nie, ale Twój post mógł sugerować, że za eurosceptycyzm w Niemczech odpowiadają
głównie problemy z dogadaniem się z sąsiadami, którzy nie dojrzeli do wizji
pogłębionej integracji. A problemy są tak samo i w samych Niemczech - bardziej
może nawet w społeczeństwie niż wśród klasy politycznej.

Jedno oczywiście trzeba zauważyć - Niemcy, co też wynika m.in. z braku mocnej
wizji własnej polityki zagranicznej, jako chyba jedyny duży kraj UE byłyby w
stanie bez większych oporów oddać znaczną część władzy politycznej na rzecz
wspólnoty, gorzej z liberalizacją gospodarki i pełna likwidacją
wewnątrz-unijnych barier (dokładna wręcz odwrotność wizji Blaira). Ale Niemcy
dosyć słabo lansowały tę wizję, były jakieś wizje europejskiej konfederacji
Fischera, ale z tego wynikło mało konkretów. Schroeder dawał się też wmanewrować
Chiracowi, który co by o nim nie myśleć (a mam stosunek dość pogardliwy:) był od
nieszczęśnego Gerdiego nieskończenie bardziej przebiegły:)

[soso3]

Jestem obywatelem polskim...
w moim imieniu minister Bartoszewski przeprosił Niemców ...
Jestem obywatelem niemieckim
w moim imieniu Willy Brandt przepraszał Polaków.
No to ja w sumie zadoścuczyniłem jednej i drugiej stronie i co z tego?

Czy ja wypędzałem Niemców?
Nie, to kuzynów moich dziadków po części wsadzono w bydlęce wagony, a po części
polskie władze potraktowały tak, że do dzisiaj nie wiadomo co się z nimi stało

Czy ja gnębiłem Polaków?
Nie, to kuzyna mojego pradziadka Niemcy wsadzili do Auschwitz.

Tak więc w sumie dlaczego nie rozpatrzywszy konkretnego przypadku mojej rodziny,
przepraszana w moim imieniu i to dwukrotnie?

A tak na marginesie - ostatnią decyzję IPN w sprawie wywózek Ślązaków uważam za
skandaliczną. Ale jak widać Zyta Gilowska, sbeckie teczki i minister "skrutas"
(cytuje "Antyradio") zajmują więcej uwagi niż zadośćuczynienie pamięci
kilkudziesięciu tysięcy Górnoślązaków.

[braid]

Na granicy Szwedzko -Norweskiej istnieje wspolny exterytorialny cmentarz
Do ktorego dostep byl wolny dla obu narodow jeszcze w czasach kiedy granice to
byly richtig granice. Pochowane sa tam ofiary z czasu konfliktu kiedy Norwedzy
wywalczali sobie niepodleglosc.Jak sie okazuje ...da sie w pokoju egzystowac
swiecac wspolnie swieczki na grobach ojcow bez zlisci i wypominania.
Skandynawowie pojeli ze wazna jest przyszlosc a nie historyczne bolaczki i rany.

[albrecht1]

"Do ktorego dostep byl wolny dla obu narodow jeszcze w czasach kiedy granice to
byly richtig granice. Pochowane sa tam ofiary z czasu konfliktu kiedy Norwedzy
wywalczali sobie niepodleglosc."

Tylko, że ni było zadnego konfliktu. W 1905 r. Norwegowie ogłosili zerwanie
wiezi ze Szwecją, a Szwedzi po przekalkulowaniu zysków i strat w ewentualnej
wojnie doszli do wniosku, że nie warto. I tak juz zostało, choc nagrody Nobla
nadal są przyznawane i w Sztokholmie i w Oslo (ta pokojowa nagroda).

[wiksadyba1]

Mam tu chyba podobne zdanie jak Slezan, a może (trudno mi wnioskować po jego
skrótowej opinii) bardziej radykalne, bo w ogóle gesty przeprosin w takich
sprawach do pewnego stopnia budzą we mnie niesmak. Prezydent czy premier to
urzędnicy wybrani na kilka lat bezpośednio (prez.) albo pośrednio (prem.) w
powszechnych w celu prowadzenie bieżącej polityki państwa i nie mają ani
obowiązku ani umocowania czynić zbiorowej pokuty za w mniej lub bardziej
wydumany sposób ciągłą zbiorowość zwaną narodem, ani też rozgrzeszać za
cierpienia zadane innym, często już nieżyjącym osobom. Tak samo nikt nie może
być pociągany do "moralnej odpowiedzialności"/ mieć przywileju przebaczania za
zbronie wyrządzone/doznane przez osoby, które w jakiś sposób mogą być
(etnicznie, kulturowo, terytorialnie) zakwalifikowane razem z nim do jednej
zbiorowości.

Tyle, jeśli chodzi o czysto intelektualne podejście do sprawy:) Jednak, patrząc
pragmatycznie:), swego rodzaju zamiłowanie wielu ludzi do patosu, różnych gestów
kurtuazji będące połączeniem hipokryzji, irracjonalizmu i dobrego serca
powoduje, że w dzisiejszym świecie przeprosiny w takich sprawach często należą
do rytuału politycznej poprawności. O ile Kwaśniewski, moim zdaniem, nie miał
ani obowiązku ani prawa przepraszać w imieniu narodu za Jedwabne (wystarczyło
wyrazić potępienie dla tej zbrodni i zapewnić, że na ile to w jego siłach,
będzie promował taką Polskę, w której tego typu wydarzenia nie będą miały prawa
się powtórzyć) to brak tej przeprosinowej formułki, mógł go postawić w jednym
rzędzie z antysemitami i negacjonistami.

O ile tego typu "przeprosiny" są patrząc teoretycznie niepotrzebne, a może i
niesmaczne, to chyba truizmem jest to, że będąc w towarzystwie (a takim szerokim
i dość abstrakcyjnym towarzystwem jest forum międzynarodowe:)) dobierać należy
słowa nie tylko na podstawie przekonania o ich wartości samej w sobie, ale też
mając na uwadze przewidywalne wrażenie, jakie wywrą na resztę.O ile więc w
szerokich kołach uważa się gesty kolektywnej pokuty wykonywane przez wysoko
postawionych polityków, za wyraz tego, że państwo i społeczeństwo podchodzi do
historii w sposób cywilizowany, trzeba mieć to na uwadze.

Wypowiedzi co do przesiedleń Niemców powinny byc odpowiednio stonowane, mając
tak na uwadze "sztuczność" dosłownie rozumianych przeprosin, jak i złożoność
ówczesnej sytuacji. Widziałbym tu takie elementy:

- żal z powodu tragedii, jakiej doznawały jednostki, niezaleznie od tego, czy
ponosiły jakąkolwiek osobistą współodpowiedzialność za zbrodniczy reżim hitlerowski
- przekonanie, że fakt,iż niesuwerenna Polska nie była architektem ładu po 1945
roku nie może służyć za usprawiedliwienie wielu przestępstw, jakie przy okazji
tych przesiedleń popełniono.
- przekonanie o konieczności jak najbliższego zbliżenia m.in. kulturalnego
między Polską a Niemcami i odtworzenia (czy raczej stworzenia na nowo) przez
wzajemne kontakty jakiejś strefy kulturalnego pogranicza, która istniała przez
setki lat i która nie może być wybiórczo widziana przez pryzmat I połowy XX wieku.

Słów a la "przepraszam w imieniu narodu" mimo wszystko bym zdecydowanie unikał...

[sss9]

przyjmujemy, że za złe uczynki przepraszamy, wobec tego nie widzę ujmy w takim
geście. ale...
wszystko jest kwestią proporcji, o ile za drobną przewinę wystarczy słowo
przepraszam, o tyle za zbrodnię już nie.
zresztą, to i tak gest bez znaczenia dopóki nie zostanie zrównoważony wybaczeniem.
a tego słowa nie słyszę. i jeśli tego wybaczenia nie ma, to wzajemne żale trwać
będą przez kolejne lata.
to bzdura, ale czy za sto lat w dalszym ciągu będziemy oczekiwać przeprosin za
II WŚ i jej konsekwencje?

[tbb1]

somepoint210 napisał:

> W 1995 roku Bartoszewski w okragla rocznice zakonczenia wojny przeprosil na
> forum Bundestagu Niemcow za przesiedlenia.
> Czy powinnismy poczuwac sie do winy za wysiedlenia i przesiedlenia Niemcow po
> 1945 roku? Czy taki gest (mam na mysli jakas forme przeprosin)
> w stosunku do naszego zachodniego sasiada powinien wyjsc od prezydenta RP?
> Czy to nie osmieliloby i tak juz wojowniczo nastawionej Eriki do kolejnych
> zadan? Czy przeprosiny na takim szczeblu nie bylyby bledem politycznym?

Żeby odpowiedzieć na to pytanie trzeba się zastanowić , czy żałujemy, że
większość Niemców została po wojnie wysiedlona? A ,żeby uzyskać odpowiedź na to
pytanie trzeba się zastawić jak by dziś wyglądała Polska, gdyby tych Niemców nie
wysiedlono?
Prawdopodobnie Niemcy, krórych znajdowałoby się w RP kilka milionów, zajeliby
takie samo stanowisko jakie prezentują Niemcy obecni na tym forum: ignorując 45
lat komunizmu w Polsce, którego przyczyną byli pośrednio oni(poprzez wywołanie
II WŚ) obarczyliby Polskę i Polaków odpowiedzialnością za regres i zacofanie
regionów gdzie by mieszkali(a, że regiony te byłyby tak samo zacofane w stosunku
do np. Bawarii jak np. Białostoczczyzna nie ulega dla mnie wątpliwości).
Zaczełyby powstawać "ruchy autonomi" regionów zamieszkałych przez Niemców, albo
byłyby formułowane wprost rządania przyłączenia tych rejonów do Niemiec.
Nie chce mi się cągnąć dalej tego "gdybania", ale jednak dobrze, że Niemcy po
wojnie z Polski zostali wysiedleni, i tak zostali humanitarniej potraktowani niż
oni sami traktowali Polaków podczas II WŚ.
Skoro więc nie żałujemy, że ich wysiedliliśmy więc po co przepraszać?

[bartoszcze]

Ale zdajesz sobie sprawę, że bez względu na Twoje przekonanie co do żałowania,
jak również bez względu na przyczyny, wysiedlenia były czystkami etnicznymi?

[tbb1]

bartoszcze napisał:

> Ale zdajesz sobie sprawę, że bez względu na Twoje przekonanie co do żałowania,
> jak również bez względu na przyczyny, wysiedlenia były czystkami etnicznymi?
>
Jeżeli alternatywą dla tych jak to nazywasz "czystek enicznych" miałby być
kolejny konflikt, to chyba lepsze już "czystki". Zresztą zanim się tak
kategorycznie stwierdzi się, że to były "czystki" trzeba by było przeprowadzić
poważne badania, ilu Niemców z tych terenów uciekło odpowiedając na rozkaz
furera o ewakuacji tych terenów, ilu zostało wysiedlonych, a ilu wyjechało
dobrowolnie aby poprawić sobie byt.

[bartoszcze]

tbb1 napisał:

> Zresztą zanim się tak
> kategorycznie stwierdzi się, że to były "czystki" trzeba by było przeprowadzić
> poważne badania, ilu Niemców z tych terenów uciekło odpowiedając na rozkaz
> furera o ewakuacji tych terenów, ilu zostało wysiedlonych, a ilu wyjechało
> dobrowolnie aby poprawić sobie byt.

Po pierwsze, istnieją na ten temat oficjalne polskie dane (przynajmniej co do
pozycji "wysiedleni") i o nich tu mowa. Niektórzy twierdzą, że zaniżone, ale i
tak pokaźne.
Po drugie, Twoja próba ucieczki od stwierdzenia, że wysiedlenia były czystkami
(podobnie zresztą jak tzw. repatriacja Polaków ze Wschodu), budzi głęboki
niesmak. Zwłaszcza że napisałem, że przyczyny tych czystek pomijamy, bo to temat
osobny.

[tbb1]

bartoszcze napisał:

> Po pierwsze, istnieją na ten temat oficjalne polskie dane (przynajmniej co do
> pozycji "wysiedleni") i o nich tu mowa. Niektórzy twierdzą, że zaniżone, ale i
> tak pokaźne.

No to je zacytuj, albo chociaż podaj link.

> Po drugie, Twoja próba ucieczki od stwierdzenia, że wysiedlenia były czystkami
> (podobnie zresztą jak tzw. repatriacja Polaków ze Wschodu), budzi głęboki
> niesmak. Zwłaszcza że napisałem, że przyczyny tych czystek pomijamy, bo to tema
> t
> osobny.
To co piszesz to jakiś absurd. Jak można rozważać jakiś fakt w oderwaniu, od
przyczyn. To tak jakbyś chciał, wsadzać na dożywocie każdego, kto zabił
człowieka, obojetnie czy zrobił to na ulicy ,aby zabrać mu portfel, czy we
własnym domu gdy, gość mierzył z dwururki do jego żony, albo dziecka.

[bartoszcze]

tbb1 napisał:

> bartoszcze napisał:
>
> > Po pierwsze, istnieją na ten temat oficjalne polskie dane (przynajmniej c
> o do
> > pozycji "wysiedleni") i o nich tu mowa. Niektórzy twierdzą, że zaniżone,
> ale i
> > tak pokaźne.
>
> No to je zacytuj, albo chociaż podaj link.

Rozumiem, że sam sobie nie poszukasz. No to parę pozycji przykładowych:
www.ipn.gov.pl/biuletyn/9/biuletyn9_7.html
www.wodip.opole.pl/opolszczyzna/gminy/otmuchow/lo_otmuchow/przesiedlenia.htm
www.ipn.gov.pl/pub_wysied_niemcy.html

>
> > Po drugie, Twoja próba ucieczki od stwierdzenia, że wysiedlenia były czys
> tkami
> > (podobnie zresztą jak tzw. repatriacja Polaków ze Wschodu), budzi głęboki
> > niesmak. Zwłaszcza że napisałem, że przyczyny tych czystek pomijamy, bo t
> o tema
> > t
> > osobny.
> To co piszesz to jakiś absurd. Jak można rozważać jakiś fakt w oderwaniu, od
> przyczyn. To tak jakbyś chciał, wsadzać na dożywocie każdego, kto zabił
> człowieka, obojetnie czy zrobił to na ulicy ,aby zabrać mu portfel, czy we
> własnym domu gdy, gość mierzył z dwururki do jego żony, albo dziecka.

Czy w którejś z powyższych sytuacji przestanie to być zabójstwem?
Bo właśnie pomyliłeś pojęcie zdarzenia z jego przyczynami i następstwami.

[tbb1]

Zabicie kogoś w samoobronie nie przestaje być zabójstwem, ale nie jest
morderstwem, dlatego wracając do naszej kwestii spornej, trafniejsze jest
mówienie o przesiedleniach, niż o wypędzeniach.

ps.

a w linkach przez Ciebie podanych brak danych, ilu Niemców ewakuowało się
dobrowolnie na apel niemieckiego dowództwa, ilu przymusowa przesiedlono, ilu
wyemigrowało w latach późniejszych, aby poprawić sobie byt. Poza tym jest
jeszcze jeden aspekt zagadnienia. Na dawnych terenach wschodnich Niemiec, w
czasie wojny schroniło sie wielu Niemców z zachodniej części kraju, ponieważ
tereny te znajdowały sie poza zasięgiem alianckiego lotnictwa. Gdy i do tych
terenów zaczął zbliżać się front oni po prostu wrócili do siebie. Ich chyba nie
mozna nazwać "wypędzonymi"?

[settembrini]

bardzo niefortunnie posluzyles sie kontratypem obrony koniecznej, ktorego
blizsze poznanie wykazaloby, ze przesiedlenia byly w istocie wypedzeniami
(przynajmniej w okolicznosciach wskazanych przez ciebie, gdzie przesiedlenia
byly dzialaniem w akcie "samoobrony") . aby jakies dzialanie mozna bylo uznac za
"samoobrone", musialoby miec ono miejsce w warunkach bezposredniego, bezprawnego
zagrozenia jakiegos dobra chronionego prawem. na jesieni 1945 roku nie bylo juz
zadnego bezposredniego zagrozenia jakichkolwiek dobr, a juz na pewno nie ze
strony niemieckiej. zatem w poprzednim poscie sam sobie wbiles gola :)

[tbb1]

Na pewno najlepiej, by było gdyby Polska została w granicach przedwojennych z
ewentualnymi małymi korektami, ale zmiana granic to nie była polska decyzja i
skoro juz ją podjęto, to lepiej, że Niemców z tych terenów wysiedlono, bo gdyby
tego nie zrobiono to tylko kwestią czasu by było, aby na tych terenach doszło w
najlepszym razie do drugiej Jugosławi, a w najgorszym do 3 WŚ.

[bartoszcze]

tbb1 napisał:

> Zabicie kogoś w samoobronie nie przestaje być zabójstwem, ale nie jest
> morderstwem, dlatego wracając do naszej kwestii spornej, trafniejsze jest
> mówienie o przesiedleniach, niż o wypędzeniach.
>
Nie wiem czy zauważyłes, ale w tym wątku konsekwentnie używam terminu
"wysiedlenia". Czytasz czasem uważnie posty swoich adwersarzy?
>
> a w linkach przez Ciebie podanych brak danych, ilu Niemców ewakuowało się
> dobrowolnie na apel niemieckiego dowództwa, ilu przymusowa przesiedlono, ilu
> wyemigrowało w latach późniejszych, aby poprawić sobie byt.

Ale też napisałem, że podaję przykładowe linki (jakbyś poszukał na Silesianie
starych wątków o wypędzeniach, to jestem pewien, że były tam cytowane bardziej
precyzyjne dane). Wskazałem na opracowania potwierdzające, że zorganizowane
wysiedlenie Niemców miało miejsce, i że nie chodzi tu ani o ewakuację przed
frontem, ani też o emigrację późniejszą (notabene niekoniecznie miała ona
charakter ekonomiczny, chyba że masz na myśli lata 80-te).
A pod tym linkiem:
www.wodip.opole.pl/opolszczyzna/gminy/otmuchow/lo_otmuchow/przesiedlenia.htm
znajdziesz m.in. takie zdanie "W ciągu dwóch lat wysiedlono z Polski do
radzieckiej i brytyjskiej strefy okupacyjnej około 2,5 miliona Niemców.
Wysiedlenie, czy wedle niemieckiej terminologii wypędzenie, dokonywane było
często bez poszanowania prawa, a niejednokrotnie brutalnie i bezwzględnie."
Autorem tego zdania jest doktor historii:)

[tbb1]

bartoszcze napisał:

> Nie wiem czy zauważyłes, ale w tym wątku konsekwentnie używam terminu
> "wysiedlenia". Czytasz czasem uważnie posty swoich adwersarzy?

W poście, którym odpowiadałeś na moją wypowiedź, nazwałeś wysiedlenia "czystkami
etnicznymi", więc chyba sam nie czytasz co piszesz.

[bartoszcze]

tbb1 napisał:

> bartoszcze napisał:
>
> > Nie wiem czy zauważyłes, ale w tym wątku konsekwentnie używam terminu
> > "wysiedlenia". Czytasz czasem uważnie posty swoich adwersarzy?
>
> W poście, którym odpowiadałeś na moją wypowiedź, nazwałeś wysiedlenia
"czystkami etnicznymi",
>
I podtrzymuję ten pogląd. Czy z jakiegoś powodu "wypędzenie" jest synonimem
"czystki etnicznej", a "wysiedlenie" lub "przesiedlenie" nie?
Poza tym napisałem również, że czystkami etnicznymi były też wysiedlenia Polaków
ze Wschodu, nazywane oficjalnie "repatriacją".

[albrecht1]

somepoint210 napisał:

>Czy taki gest (mam na mysli jakas forme przeprosin)
> w stosunku do naszego zachodniego sasiada powinien wyjsc od prezydenta RP?
> Czy to nie osmieliloby i tak juz wojowniczo nastawionej Eriki do kolejnych
> zadan? Czy przeprosiny na takim szczeblu nie bylyby bledem politycznym?

W duzym skrócie. Podzielam opinię co do bezsensowności takich gestów. Należałoby
raczej pomysleć o takim działaniu obu rządów, by wspólne korzysci przewazyły
obawy i leki z przeszłości, której nie da się zmienić.