religia u LMM

[emdziejka]

Nie da sie ukryć, że bohaterki książek LMM są osobami wierzącymi. Zwłaszcza
Ania tak mi się kojarzy. W moim odczuciu autorka wyposażyła swe bohaterki
w 'mądrą' religijność - taką daleką od dewocji (którą wyraźnie tępi), ale
jednocześnie głęboką i żywą.
No i teraz moje pytanie - czasem zastanawiam się jak to jest odbierane przez
osoby niewierzące albo niezbyt religijne. Czy to jest mocno odczuwane? czy
przeszkadza, drażni? a może wręcz przeciwnie?
Ja sama uważam się za osobę wierzącą i często w wypowiedziach wkładanych w
usta bohaterek LMM odnajdywałam odbicie własnych przemyśleń.
Chętnie poznam Wasze opinie na ten temat.

[ab7777]

Mnie wlaśnie ten typ religijności odpowiada,żaden ponur dewotyzm ,czasami
wydawało mi sie wręcz, Ze jej bohaterki kochają świat po swojemu ,dla nich
piekno świata jest wlaśnie przejawem Boga, choc oczywiście widac tutaj jednak
różnice w porownaniu z katolicyzmem ,czyli brak kultu świętych,osoby
Jezusa ,Maryji ,wiekszości sakramentów.Podobało mi sie rownież stwierdzenie w
ktorejś książce,że zwierzeta ( przynajmniej psy) chyba jednak muszą mieć
duszę.Protestantyzm jednak jest chyba liberalniejszą religią( ?) może sie mylę .

[marajka]

Hmm...Stary wątek, ale nie mogę nie sprostować poooważnego błędu.
Osoba Jezusa jest dla protestantów niezwykle ważna. Nie ma kultu
maryjnego, ale Jezus- jak najbardziej.

[pontecorvo]

marajka napisała:

> Hmm...Stary wątek, ale nie mogę nie sprostować poooważnego błędu.
> Osoba Jezusa jest dla protestantów niezwykle ważna. Nie ma kultu
> maryjnego, ale Jezus- jak najbardziej.
Zgadza się, lae przyznajcie, że w u LMM o samej osobie Jezusa mwi
się niewiele, albo wcale. A tak przy okazji nadchodzacych świąt: czy
pamiętacie jakąś Wielkanoc w którejś powieści?

[feverish]

> A tak przy okazji nadchodzacych świąt: czy
> pamiętacie jakąś Wielkanoc w którejś powieści?

w "Rilli ze Złotego Brzegu" Wielkanoc 1918. Tylko nie we wszytkich
polskich wydaniach to jest, bo to jeden z tych rozdziałów
zagubionych w tłumaczeniu.

[pontecorvo]

> w "Rilli ze Złotego Brzegu" Wielkanoc 1918. Tylko nie we wszytkich
> polskich wydaniach to jest, bo to jeden z tych rozdziałów
> zagubionych w tłumaczeniu.

No u mnie oczywiście nie ma. Szkoda. Tyle różnych opisów Bożego Narodzenia,
chciałabym dowiedzieć sie także nieco o Wielkanocy u LMM, u "szacownych
prezbiterian:. Feverish - jeśli były jakieś ciekawe szczegóły, czy mogłabys je
przywołać? Dzięki! I dla wszystkich Wesołych Świąt!!!

[feverish]

nic nie było :/ poza stwierdzeniem, że była akurat Niedziela
Wielkanocna. Nic o żadnym obchodzeniu Wielkanocy, poza pójściem do
Kościoła, ale ostatecznie bohaterowie LMM chodzili do Kościoła co
tydzień ;)

[supervixen]

feverish, niedziela opisana w Rilli to niedziela tydzień przed
Wielkanocą (Palmowa, innymi słowy:)). Żeby się upewnić, poszperałam
trochę w necie i to by się zgadzało, bo w 1918 roku Wielkonoc
wypadała 31 marca, a przerwanie frontu w St. Quentin (co opisuje
Montgomery) nastąpiło w dniach 21-23 marca

[biljana]

ksiazki lucy powstawaly w innej od naszej kulturze oraz w innej - co by nie
bylo - epoce.
ma to swoje przelozenie tez na duza obecnosc religii w tych ksiazkach. Bo po
pierwsze - byly to powiesci dla mlodych panienek i co za tym idzie, nie mogly w
zaden sposob "demoralizowac" a wrecz przeciwnie, wskazany byl dydaktyzm:)
wiec religijne byc musialy.
poza tym protestantyzm. to jednak bardzo inny rodzaj chrzescijanstwa. bardziej
oparty na jesli mozna sie tak wyrazic - indywidualnym kontakcie z bogiem. bez
duzego posrednictwa kosciola, swietych (ktorych z reszta nie ma;)
oparty na osobistym czytaniu Biblii.
Zauwazylyscie, ze Pismo Swiete w tych ksizkach jest caly czas obecne? Wszyscy
znaja Bliblie i czesto ja cytuja. Ale to tez cecha protestantyzmu.

A na koniec jeszcze jedno - sama Lucy byla zona pastora i osoba b. religijna.
Ale jej zdrowy rozsadek, poczucie humoru i dystans do wszelkiej przesady
uchronil ja przed dewocja i pozwolil obdarzyc bohaterki taka religijnoscia
franciszkanska :) i duza otwartoscia.

[mela54]

Uważam, że Maud była wychowana w takiej kulturze, że inne spojrzenie na religię
nie było brane pod uwagę, a jeżeli ktoś miał inne poglądy to uznawano go za
heretyka. Ale w niektórych swoich książkach i w pamiętnikach czasami wygłasza
poglądy dośc odważne, jak mi się wydaje na tamte czasy i jak na żonę pastora,
chociaż dla nas one na pewno takie odważne nie są. Nie pamiętam teraz
konkretnie czegoś co mogłabym tu przytoczyć, ale wiem, że w czasie lektury
nasuwały mi sie takie skojarzenia. Co teraz mi się przypomniało,to podejście
Maud do macierzyństwa poza małżeństwem.Twierdzi np. że Cesia zbłądziła i
zaufała fałszywej miłości, ale jej nie potępia. W ogóle w Błękitnym Zamku
wkłada w usta Joanny dużo odważnych jak na owe czasy poglądów...
Albo podejście Maud do modlitwy. Dużo ciekawych spostrzeżeń na ten temat wkłada
w usta Ani. Np.o modlitwie w lesie.

[supervixen]

To wszystko prawda co biljana napisała, tylko myślę, że dużo więcej w tej
otwartej religijności samej Maud niż wpływu protestantyzmu. Bo zwróćcie uwagę,
że nieliczne są osoby o takim nastawieniu w książkach, a większość jest jednak
osób o skostniałym, wyuczonym w szkółce niedzielnej podejściu do religii, które
oburzają się na fantazje o niebie i uważają, że nie należy zadawać zbyt wielu
pytań na temat Boga. Zresztą, może i w tej chwili protestantyzm jest bardziej
liberalny, ale w czasach Ani? Wątpię:) Nie zapominajmy, że różne były objawy
religijności w codziennym życiu, łącznie z tym, że w niedzielę nie wolno było
czytać powieści, bo demoralizują;)

I katolicyzm może być tak piękny jak protestantyzm u Maud, franciszkański, jak
to biljana ładnie określiła:) Niestety dziś o tym często zapominają zarówno
jego przeciwnicy jak i co poniektórzy jego zagorzali zwolennicy.

[jessy3]

Dla mnie, w szczególności w "Ani z Zielonego Wzgórza" religia jest tu bardzo
uniwersalna. Bo pod te modlitwy Ani, kiedy patrzyła w niebo i to tylko samo
wydawało jej się modlitwą(parafrazuję;)) czy jej ostatnie wyznanie: "Bóg jest w
niebie i życie jest piękne" (również parafraza;)) to jakby wyjęte z ust każdej
zachwyconej życiem osoby, nie zważając na religię. Oczywiście są tam typowo
protestanckie poglądy czy interpretacja życia, ale dla mnie to plus, bo wolę
sprecyzowane poglądy bohaterów książkowych niz takie nijakie, tylko aby każdy
mógł się w nich odnaleźć.
I również czytałam gdiześ, że LMM miała kontrowersyjne jak na owe czasy poglądy
nt religii, lecz jako żona pastora czy też po prostu kobieta nie mogła pozwolić
sobie na głośne wypowiedzenie ich. Stąd w pamiętnikach tyle uczuć, namiętności,
nieraz goryczy. Coś mi się kojarzy, że ona nie czuła się chyba dobrze w roli
dobrej i przykładnej pastorowej,jaką grała

[mela54]

Na pewno nie czuła się dobrze w roli pastorowej, ale to pewnie głównie dlatego,
że wyszła za mąż bez miłości (chociaż i małżeństwo z miłości nie gwarantuje
szczęścia). Ja czytając Jej pamiętniki nie mogłam nigdy pojąć, dlaczego z
premedytacją odrzuciła człowieka, którego kochała, aby "popełnić" małżeństwo z
rozsądku. Sama Maud tłumaczyła to tzw.pochodzeniem,jego różnymi niedostatkami,
ale dla mnie jest to niepojęte. No cóż, czasy były inne. Faktem jest, że ta
zamiana nie wyszła Jej na dobre. Może z tym prostym chłopcem, dla którego
prawie straciła głowę (i nie nie tylko głowę - jeżeli czytałyście drugi tom
pamiętników to wiecie o co chodzi!) byłaby szczęśliwa...
A tak poza tym, to witam Cię Jessy3 serdecznie w
klubie...

[fenyloalanina5]

Witajcie
z zainteresowaniem przeczytałam ten stary już wątek i zgadzam się z Waszymi
wpisami. Z religią czy religijnością skojarzyła mi się Emilka dzieląca Boga wg
dwóch schematów: Bóg mojego ojca i Bóg Heleny... Tu też zatem LMM ujawnia
niejako odwagę wypowiedzi.
A dodatkowo bardzo zabawnie kojarzą mi się humorystyczne wtręty p. Kornelii,
podział na prezbiterian i metodystów, jakby przepaść nie do pokonania. W sumie
nigdy nie doczytałam, na czym różnice miałaby polegać, mogę jedynie
przypuszczać, że raczej nie dzielą je jakieś kolosalne różnice doktrynalne. A
może wiecie co noeco na ten temat?

[biljana]

PREZBITERIANIE
odłam purytanów, powstał w XVI w. w wyniku sprzeciwu wobec rządów biskupów w
kościele anglikańskim; zwolennicy nauk Jana Kalwina, wg którego występowanie
przeciwko rządom biskupów w Kościele nie ma znamion herezji, jest bowiem
powrotem do początkowej organizacji wczesnego Kościoła, opisanej w Nowym
Testamencie; Kościoły reformowane i prezbiteriańskie, istniejące w różnych
częściach świata, wprowadziły różne adaptacje do pierwowzoru kalwińskiego, lecz
w swojej istocie są do siebie podobne; Kościołem prezbiteriańskim zarządza rada,
składająca się z duchownych i starszych; pierwszy Kościół prezbiteriański
powstał w XVI-wiecznej Francji (hugenoci); reformowane kongregacje przyczyniły
się do wywołania rewolucji niderlandzkiej; 1628 zorganizowano holenderski
Kościół reformowany na amer. wyspie Manhattan.


METODYŚCI
protestancka grupa religijna wyodrębniona w XVIII w. z Kościoła anglikańskiego,
stworzona przez braci J. i Ch. Wesleyów; początkowo luźne świeckie
stowarzyszenia (gł. studentów oksfordzkich) o celach misyjnych; z czasem
zorganizowana w Kościół (1789 w Ameryce, 1795 w Anglii); w organizacji przyjmuje
ustrój episkopalny; wyróżnia się rygoryzmem moralnym, tendencjami
reformatorskimi; 1951 utworzono stały sekretariat - World Methodist Council; w
Polsce Kościół metodystyczny.


To w najwiekszym skrocie, cytaty pochadza z portalu interia.pl

ale moze ktos, poza klasyczna niechecia szkotow do anglikow, opowie nam wiecej o
roznicach miedzy purytanami a anglikanami?

[feverish]

Ja nigdy do końca nie załapałam na czym polega różnica między prezbiterianami a
metodystami, ale jakaś wielka różnica to z pewnością nigdy nie była, jeśli
chodzili nawzajem do swoich kościołów i małżeństwo między kościołami było czymś
zupełnie na porządku dziennym (dla porównania - małżeństwo z katolikiem było
absolutnie nie do pomyślenia, i z tego co pamiętam jest to jasno i wyraźnie
powiedziane w westminsterskim wyznaniu wiary. Nie wiem czy to byli
prezbiterianie, czy metodyści, ale jedni z nich na pewno to wyznanie wiary
przyjeli).

Zresztą, jakoś zaraz po pierwszej wojnie światowej prezbiterianie i metodyści w
Kanadzie połączyli się i stworzyli jeden wspólny kościół, United Church of
Canada. Różnice doktrynalne nie mogły więc być jakieś specjalnie duże. LMM
wspomina o tym zjednoczeniu w "Rilli ze Złotego Brzegu", ale to chyba jeden z
tych fragmentów "lost in translation". Ja w każdym razie nie przypominam sobie
żebym czytała to po polsku, a po angielsku jest, i owszem. Ale panna Kornelia i
tak była już tak przybita wojną, że jeśli chodzi o metodystów było jej po
prostu wszytsko jedno :))))

A też na przyklad w Irlandii widziałam wspólny kościół prezbiterian i
metodystów. Moja siostra, która o nich czytała chyba tylko w książkach LMM, i
to dobrych 10 lat temu, nie mogła wyjść z podziwu ("Ale jak to... to przecież
niemożliwe??") ;)))

[supervixen]

A mnie jedna rzecz jeszcze zastanawia, w Rilli jest taki fragment:

"It's such a blessing it was Walter who was taken and not Jem," said
Miss Sarah Clow. "Walter was a member of the church, and Jem wasn't.
I've told Mr. Meredith many a time that he should have spoken seriously
to Jem about it before he went away."

Nie rozumiem jak to było/jest z tym byciem "członkiem kościoła". Dlaczego
Walter był, a Jem nie? I rozumiem, że chodzi o przynależność do konkretnej
wspólnoty, parafii powiedzmy?

[feverish]

a wiesz, że intrygujące. Różne grupy protestantów miały jakieś różne zasady, na
jakich zostawało sie członkiem kościoła, jakieś bierzmowanie albo nawet chrzest
w wieku nastu lat. Z tym że (specjalnie sprawdziłam) prezbiterianie chrzczą
malutkie dzieci, a bierzmowania nie mają wcale. Nie znalazłam w ogóle nigdzie
kim ma być u nich ten członek kościoła (jakieś takie mętne pojęcie ;)) Jedyne
wyjaśnienie, jakie znajduję, to że jakaś dewota miała zastrzeżenia co do
zaangażowania Jema w sprawy kościoła (bo że chodził do kościoła było napisane
jak byk, ochrzcić też go pewnie orzchcili, więc nie wiem co innego).

[supervixen]

To jeszcze dorzucę pokrewny cytat z Ani na uniwersytecie. Kiedy Ruby przed
śmiercią zwierza się Ani, mówi:

"Because—because—oh, I'm not afraid but that I'll go to heaven, Anne. I'm a
church member."

Nie wiem, czy to naiwność i niezrozumienie Ruby, czy faktycznie bycie 'church
member' gwarantowało zbawienie?

[feverish]

> "Because—because—oh, I'm not afraid but that I'll go to heaven,
> Anne. I'm a church member."

o żesz w morde, a w mojej "Ani na uniwersytecie" jak byk stoi "Aniu, boję się,
że nie pójdę do nieba. Jestem członikiem kościoła, tak, ale..." ;P nie tylko
Ruby, ale i tłumacz czegoś nie zrozumieli.

Natomiast jeśli chodzi o samą Ruby: prezbiterianie jako purytanie wierzyli w
predestynację, czyli że ludzie są z góry albo skazani na potępienie, albo
zbawieni, i nie mają na to wpływu - wszytsko zależy od łaski Bożej. O byciu
członkiem kościoła nie ma tu ani słowa. Natomiast, wg mojej ulubionej
definicji, purytanizm to ciągłe próby przekonania samego siebie, że jest się
wśród tych wybranych ;) Ruby jak widać świetnie się udało ;)))

[supervixen]

> o żesz w morde, a w mojej "Ani na uniwersytecie" jak byk stoi "Aniu, boję
się,
> że nie pójdę do nieba. Jestem członikiem kościoła, tak, ale..." ;P nie tylko
> Ruby, ale i tłumacz czegoś nie zrozumieli.

W mojej też tak jest;) Chyba tłumaczkę przerosła ta konstrukcja z 'but':)

I no właśnie, predestynacja. Czyli to nie do końca tak, że Ruby pójdzie do
nieba, bo jest członkiem kościoła (Kościoła?), tylko to jej członkostwo jest
ziemskim dowodem na to, że do nieba pójdzie (bo została wybrana do zbawienia)?

Tylko nadal nie wiemy na pewno, po czym tego członka kościoła poznać:D

[feverish]

ja nigdy oryginalnej "Anne of the Island" nie czytałam, więc teraz po prostu
spadłam z krzesła z wrażenia :))

Tak, wg Ruby zdecydowanie członkostwo w kościele było po prostu ziemskim
dowodem na to, że do nieba pódzie. Ale, hm, automatyczne to nie było, bo na
przykład choroba psychiczna męża Lucy Maud Montgomery polegała własnie na tym,
że był święcie przekonany, że jest potępiony. A był prezbiteriańskim pastorem.

Logicznym wnioskiem z "Doliny Tęczy" byłoby przyjęcie, że członkiem kościoła
jest ktoś, kto dorzuca się do pensji dla pastora. Tutaj ani, Ruby, ani Jema,
ani Waltera o to nie podejrzewam, bo ich ojcowie uiszczali składkę za całą
rodzinę ;)

[lilimeye]

Bardzo ciekawy wątek.
Szperając w sieci, znalazłam coś takiego:

What do you mean by membership?

Members of the Church have made a public commitment to accept Jesus Christ as
their Lord and Saviour and serve within his Church. They have made promises to
God and to each other. Together they are open to the demands Jesus will make on
them through other people. Together they receive and share forgiveness and power.

What difference does ‘being a member’ make?

The Christian life is all about receiving to give. The Church is the community
which celebrates the Lord’s Supper in remembrance of his death for us, as a sign
of his coming Kingdom and as an expression of solidarity with Christ and with
all believers. The members of the church have the privilege and duty to share in
that act. They also share a commitment to witness to the Gospel and serve in the
community where the church is set. Not to join with fellow members for these
purposes is to hold something back in your commitment to Christ and to receive
less from him.

Czyli chodzi o to, że członek kościoła zobowiązany jest nie tylko do
uczestnictwa we wspólnej modlitwie w kościele, ale też do udzielania się w życiu
kościoła i społeczności współwyznawców (Members of the Church have made a public
commitment to accept Jesus Christ as their Lord and Saviour and serve within his
Church.[...]They also share a commitment to witness to the Gospel and serve in
the community where the church is set.)
Może Jim był wierzący, uczestniczył w nabożeństwach niedzielnych i na tym
kończyła się jego religijność, a od członków kościoła (church members) wymagano
bardziej zaangażowanej postawy.

[jadwiga1350]

feverish napisała:

> a wiesz, że intrygujące. Różne grupy protestantów miały jakieś
różne zasady, na
>
> jakich zostawało sie członkiem kościoła, jakieś bierzmowanie albo
nawet chrzest
>
> w wieku nastu lat. Z tym że (specjalnie sprawdziłam)
prezbiterianie chrzczą
> malutkie dzieci, a bierzmowania nie mają wcale. Nie znalazłam w
ogóle nigdzie
> kim ma być u nich ten członek kościoła (jakieś takie mętne
pojęcie ;)) Jedyne
> wyjaśnienie, jakie znajduję, to że jakaś dewota miała zastrzeżenia
co do
> zaangażowania Jema w sprawy kościoła (bo że chodził do kościoła
było napisane
> jak byk, ochrzcić też go pewnie orzchcili, więc nie wiem co
innego).

Było coś takiego jak konfirmacja, czyli uroczyste przyjęcie do
społeczności Kościoła w wieku mniej więcej 14 lat.Wzmianki o
konfirmacji często pojawiają się w skandynawskiej literaturze. Nawet
w baśniach Andersena.
Z okazji Konfirmacji dostawało się prezenty.
LMM nic nie wspomina o Konfirmacji. Może dlatego, że
protestantyzm w Kanadzie różnił się od tego w Europie.

[zielona_labradorka]

jadwiga1350 napisała:
> Z okazji Konfirmacji dostawało się prezenty.
> LMM nic nie wspomina o Konfirmacji. Może dlatego, że
> protestantyzm w Kanadzie różnił się od tego w Europie.

Czy w Kandzie dzieci nie były poddane uroczystej konfirmacji? Nic chyba w
żaadnej książce nie było?

[jadwiga1350]

zielona_labradorka napisała:
> Czy w Kandzie dzieci nie były poddane uroczystej konfirmacji? Nic
chyba w
> żaadnej książce nie było?

Ja w każdym razie z niczym takim się nie spotkałam u LMM.Tak mi się
tylko wydaje że fakt należenia Waltera do Kościoła, w
przeciwieństwie do Jima, można zinterpretować w ten sposób, że
Walter był konfirmowany,a Jim nie. No ale pewna nie jestem. A może w
oryginale jest coś o tej konfirmacji, tylko tłumacz okroił tekst?

Konfirmacja była ważnym wydarzeniem w protestanckiej społeczności.
W skandynawskiej literaturze można się z tym terminem spotkać i u
Sigrid Undset, i u Andersena i w róznych sagach.

[minerwamcg]

Prezbiterianie wywodzą się z kalwinizmu, metodyści - to zreformowani anglikanie,
nawiązujący raczej do Lutra niż Kalwina (nie uznają np. predestynacji). O tych
drugich w razie potrzeby służę informacją, jestem albowiem żoną metodysty
(katoliczką, a jakże) :))) i dość sporo o nich wiem.

[fenyloalanina5]

Na czym polega "zreformowanie" anglikanów? Bardziej w kierunku rozluźnienia czy
odwrotnie?

[fenyloalanina5]

Acha, zapomniałam spytać: zdarzają się Wam jakieś tarcia na polu katolicyzm i
metodyzm? Jeśli można, ciekawi mnie to ogromnie! Dziękuję!

[minerwamcg]

Ta reforma szła w innym kierunku niż rozluźnienie-rygoryzm. Wesley zbliżył
"swój" anglikanizm (do końca uważał się za anglikanina) bardziej do
protestantyzmu. Umocnił zasadę "sola scriptura" (tylko Pismo św. jest wiążące),
przyjął naukę o usprawiedliwieniu przez wiarę, położył nacisk na indywidualną
relację człowieka z Bogiem. Zdecydowanie natomiast odrzucił predestynację.
Metodyści są mało nerwowi jak chodzi o doktrynę, obrzęd, rytuał - natomiast
bardzo nastawieni na Słowo Boże i modlitwę. Lubię ich też za to, że są
nastawieni przyjaźnie do innych wyznań :)
U nas w domu okres burzliwych dyskusji doktrynalnych mamy już chyba za sobą -
czasem jeszcze pojawia się jakaś sporna kwestia. Chodzimy w jedną niedzielę do
nas, w drugą do metodystów, mój mąż ma kilku zaprzyjaźnionych księży, ja bardzo
lubię pastora od metodystów i jego żonę. Staramy się z obu wyznań brać co
najlepsze. Oczywiście, problemy są - w ostatnią niedzielę wyszłam z nabożeństwa
po tym, co pastor powiedział o naszej pobożności maryjnej - ale wiadomo, że na
stykach czasem musi iskrzyć, życie takie.

A propos - Predestynacja

[pontecorvo]

Cytat ze Złotego Brzegu:
..."nie miała łatwego życia w Lowbridge, gdzie ludzie uważali, że żona pastora
powinna być dostojna i stateczna. Ktoś ze starszych zastał ją kiedyś tańczącą
wokół kołyski dziecka i powiedział, iż nie powinna tak się cieszyć synkiem,
dopóki nie wie, czy będzie on należał do wybranych przez Pana"...

[feverish]

> ale moze ktos, poza klasyczna niechecia szkotow do anglikow, opowie nam
wiecej
> o roznicach miedzy purytanami a anglikanami?

dla mnie różnica polegała na tym, że purytanie byli bardziej "zreformowani" ;)
Anglikanizm wprowadzono, jak powszechnie wiadomo, z przyczyn wyłącznie
politycznych i ekonomicznych, i reformowaniem Kościoła w jakimś głębszym sensie
ani Henryk VIII, ani jego potomstwo za bardzo sie nie przejmowali. Purytanie
zdaje się postanowili to poprawić. Tak więc kościół anglikański w owych czasach
był prawie katolicki (prawie robi wielką różnicę) tzn. zerwano z Watykanem,
rozwiązano zakony i skonfiskowano majątki kościelne, zniesiono celibat, i nie
wiem co jeszcze, ale to jakieś takie szczegóły. Liturgia, hierarchia, teologia
i takie ważniejsze sprawy pozostały praktycznie katolickie. Purytanie to
natomaist taki prawdziwy protestantyzm, z odnową moralną, czytaniem Biblii, bez
biskupów itp.

W Ameryce kościół anglikański nazywa się episkopalny, i jest to
najbardziej "katolicki" ze wszystkich kościołów protestanckich. Purytanizm z
kolei w założeniu był taki najbardziej protestancki z możliwych (wyszło jak
wyszło, Ameryka szybko sie skomercjalizowała :))

A tak a propos, to zauważcie, że Rosemary West należała do kościoła
episkopalnego, a i tak spokojnie wyszła za prezbiteriańskiego pastora i
wszytsko było cacy ;)

[lilimeye]

To ja dodam jeszcze parę informacji z Wiki:

Prezbiterianizm - forma organizacji kościołów protestanckich. Władze w
kościołach sprawują wybierani przez wiernych urzędnicy, "starsi". Główne
kościoły prezbiteriańskie: Kościół Szkocji (w Szkocji kościół państwowy),
Kościół Prezbiteriański USA. Doktrynalnie najczęściej przyjmują kalwinizm. Za
początek ruchu przyjmuje się ogłoszenie tzw. Księgi Dyscypliny w 1560r na
powszechnym zgromadzeniu Kościoła szkockiego. Ogłoszona w niej doktryna:

a.)znosiła urząd episkopalny oraz tworzyła urząd ministra i prezbitera, czyli
starszego

b.)głosiła hasła "oczyszczenia" Kościoła anglikańskiego

pl.wikipedia.org/wiki/Prezbiterianizm
Metodyzm
Tu artykuł jest obszerniejszy więc podaję tylko link:
pl.wikipedia.org/wiki/Metodyzm
Czyli jednak różnice są wyraźne:
prezbiterianie wyznają doktrynę kalwińską (predestynacja, odrzucenie wolnej woli
człowieka), metodyści odrzucają predestynację i uznają osobistą drogę do zbawienia.

A tu jeszcze informacje o kalwinizmie:
pl.wikipedia.org/wiki/Kalwinizm
i o purytanizmie:
pl.wikipedia.org/wiki/Purytanizm

[sevilay]

supervixen napisała:

> To wszystko prawda co biljana napisała, tylko myślę, że dużo więcej w tej
> otwartej religijności samej Maud niż wpływu protestantyzmu. Bo zwróćcie uwagę,
> że nieliczne są osoby o takim nastawieniu w książkach, a większość jest jednak
> osób o skostniałym, wyuczonym w szkółce niedzielnej podejściu do religii, które
>
> oburzają się na fantazje o niebie i uważają, że nie należy zadawać zbyt wielu
> pytań na temat Boga. Zresztą, może i w tej chwili protestantyzm jest bardziej
> liberalny, ale w czasach Ani? Wątpię:) Nie zapominajmy, że różne były objawy
> religijności w codziennym życiu, łącznie z tym, że w niedzielę nie wolno było
> czytać powieści, bo demoralizują;)
>
> I katolicyzm może być tak piękny jak protestantyzm u Maud, franciszkański, jak
> to biljana ładnie określiła:) Niestety dziś o tym często zapominają zarówno
> jego przeciwnicy jak i co poniektórzy jego zagorzali zwolennicy.

zgadzam się z Tobą.Uważałabym z takim ocenaniem-"madra" religijnośc- co to znaczy? Każdy przeżywa religijnośc na swój sposób i wierzy,ze jest on najlepszy.

Poza tym supervixen, masz rację,że protestantyzm XIX wieczny był inny. Niektóre odłamy były wręcz ponure aż dobijające. Wy patrzycie z dzisiejszej perspektywy-protestanta,ktory sie pojawia w koscilele raz do roku albo zgoła raz na kilka lat-osobiscie takich znam- a przez resztę czasu,zyje tak jaby zadnej religii nie wyznawał.
A przypomnijcie sobie chyba w "Historynce" dorośli zwracają uwagę, dzieciom,ktore się śmieją w niedzielę.A ten pastor z "Błekitnego Zamku"? pamiętacie go? Ktos jeszcze mowił tam, do dziecka,że jak się nie pomodli to w nocy umrze- to jest typowe dla XIX wiecznego protestantyzmu.Niektóre wyznania wydawały nawet takie specjalne ksiązeczki dla dzieci,własnie z ponurymi opowiadanami o niegrzecznym dzieciach, ktore umarły w nocy i poszły do piekła.

Niestety nie pamiętam dokladnie bo czytałam to już dziesiec lat temu, ale pamiętacie pewnie biografię sióstr Bronte. Jedna z nich miała depresję i lęki związane własnie z przezyciami duchowymi.Wręcz plakała i zwracała się do pastorów inych wyznań z prosbą o pocieszenie.Bo jej akurat religia była dla niej za ponura i bała się śmierci.

To są więc na pewno interpretacje i przemyślenia samej autorki-taka trochę jej prywatna przeróbka.

Nie mozna oceniać czyjejś religii ani sposobu jej przeżywania-nawet jezeli nam to nie odpowiada.
Ja jakos nigdy w jej słowach nic wspólnego ze swoimi przemysleniami nie znalazłam, co nie znaczy,ze je potepiam czy uważam za gorsze.Jej prawo.

A katolicyzm jest piekny, tylko trzeba go jak każdą religię dobrze zrozumieć a nie tylko klepac formułki albo powtarzać slogany.Każda to wiara to o wiele więcej niż tylko aniołki, diabełki, piekło i niebo.Kazde wyznanie chrześcijańskie ma bogatą teologię trzeba tylko trochę otwartosci i chęci.

Przepraszam,ze się tak rozpisałam ale jest to zagadnienie,które mnie bezposrednio dotyczy-ja od sześciu lat mieszkam pod jednym dachem z osobą o innej religii i dlatego wiem jak ważne jest wzajemne posznowanie swoich pogladów.

Pozdrawiam wszystkich:)

[feverish]

> Poza tym supervixen, masz rację,że protestantyzm XIX wieczny był inny.
> Niektóre odłamy były wręcz ponure aż dobijające.

w porównaniu z wcześniejszym protestantyzmem potestantyzm w XIX wieku BYŁ
liberalny. Jeśli nie czytałyście, polecam "Szkarłatną literę" Hawthorne'a. To o
takim właśnie wczesnym purytaniźmie w Ameryce.
Bardzo szybko się to zliberalizowało. Jeszcze zanim wybuchła rewolucja
amerykańska. A na początku XIX wieku w Bostonie było więcej knajp niż
kościołów - a było to najreligijniejsze miasto Ameryki ;))))

[pontecorvo]

Kwestie religijne znajdują duże odzwierciedlenie w Czarodziejskim świecie
Marigold. Ale moim zdaniem, właśnie przebijają się tu te bardziej ponure objawy.
Np. wuj Jarvis, radykalny do bólu. Z jakim szokiem podszedł do niewierzącej
dziewczynki, wydając werdykt, iż nie została ona wybrana przez Pana. Potem
postawa koleżanki Pauli, co prawada z gruntu fałszywa, ale pokazuje pewne
postawy, pokuta, umartwienia, wyrzeczenia, radość postrzegana jako grzech. No i
ta niemożność wykonania czegokolwiek w niedzielę! Toż to faryzejstwo, tak
potępione przez Chrystusa.
Ale najlepsze to szydercza anegdotka wuja Klona, o gościu, który powiesił kota
za to, że złapał mysz w niedzielę :))

[lilivampire]

nie jestem osobą wierzącą, ale nie przeszkadza mi wiara u innych osób, a tym bardziej w książce, która ogólnie mówi o dobroci serca
poza tym pewne religijne przemyślenia Ani, czy kogokolwiek w książkach mogą pokrywać się z przemyśleniami osób niewierzących, bo niewierzący nie znaczy zły

[minerwamcg]

"Ania" była dla mnie ważna jako pierwszy kontakt z protestantyzmem. Ze światem,
w którym ksiądz ma żonę i dzieci, główną częścią liturgii jest kazanie, a
zamiast na religię chodzi się do szkółki niedzielnej. Światem, w którym istnieją
Koła Pań, zbierające datki na misje, takie czy inne mniej lub bardziej dziwne
ograniczenia (np. nie wypada, żeby synowie pastora tańczyli na zabawie), a
pastorowe zawsze są miłe i dobre i urządzają podwieczorki na plebanii.
Ten świat był inny od naszego, ale przedstawiony tak, że wydawał się bliski - to
była dla mnie pierwsza informacja o tym, że ludzie różniący się od nas w sprawie
tak zasadniczej jak Kościół, są do nas podobni.
Nawiasem mówiąc kiedy wyszłam za metodystę i poznałam pastora i jego rodzinę,
byłam zachwycona pastorową :) Jest dokładnie taka, jak większość żon pastorów u
LMM! Miła, ładna, dyskretnie elegancka, dobra gospodyni, świetne wsparcie dla
swojego męża.

[pontecorvo]

Pewnie narażę się na śmieszność swym pytaniem, ale jednak się odważę: To, o czym
piszesz nie dzieje się w PL?

[minerwamcg]

W Polsce naprawdę są kościoły protestanckie :))) I działają tam np. Komitety
Kobiet, zajmujące się m.in. działalnością charytatywną. Czy są Koła Pań
zbierające na misje - nie wiem, ale na pewno jakaś działalność na rzecz misji
prowadzona jest :) Istnieją też bez wątpienia szkółki niedzielne. I są miłe
panie pastorowe, podejmujące parafian herbatką na plebanii :) Za to mogę ręczyć.
Obyczaje od czasów LMM się zmieniły, i prawdopodobnie dziś już wypada, żeby syn
pastora poszedł na dyskotekę :)))

[pontecorvo]

Zdawałam sobie sprawę z istnienia koscioła protestanckiego w PL, ale nie byłam
świadoma jego poszczególnych odłamów, np. metodystów. Dobrze wiedzieć, że w
naszym kraju też istnieją...

[minerwamcg]

Oczywiście :) Zresztą, w Warszawie są dość dobrze znani jeszcze od przedwojny,
bo chyba od 1927 roku nieprzerwanie prowadzą szkołę angielskiego.

Kościół protestancki jako taki właściwie nie istnieje - to raczej wspólna nazwa
mnóstwa Kościołów, zarówno tych "starej" reformacji (ewangelicy augsburscy,
ewangelicy reformowani, baptyści) jak i tzw. przebudzeniowych
(zielonoświątkowcy, Kościół Zborów Chrystusowych). Metodyści są tak w pół drogi
między jednymi a drugimi :)))

[pontecorvo]

Dziękuje za ciekawe informacje! Zastanawiałam się, czy w okolicy znajdują się
takie kościoły, wiem o istnieniu w sąsiednim mieście kościoła ewang-augsbur.,
brzmi tak strasznie tajemniczo... Nic w sumie o tym nie wiem. Zdaje się, że są
też gdzieś baptyści, siostry polonistka należała do tego kościoła, ale też nie
znam żadnych szczegółów. Są to niestety tak marginalne kwestie, że chyba
zdziwiono by się, gdyby tak znienacka na nabożeństwie zjawił się ktoś obcy?

[feverish]

> Są to niestety tak marginalne kwestie, że chyba
> zdziwiono by się, gdyby tak znienacka na nabożeństwie
> zjawił się ktoś obcy?

ja nie wiem jak w Polsce, ale...
w Irlandii kościoły protestanckie to też jakiś margines
społeczeństwa. Kiedyś poszłam tam na nabożeństwo anglikańskie, w
sumie to żeby obejrzeć zabytkowy kościół, bo wstęp w dni powszednie
był jakiś nieprawdopodobnie drogi ;)) Ludzi była faktycznie garstka
[może wszystkiego 10 osób] i turyści, w liczbie czterech [ja, mój
chłopak i jeszcze jakieś dwie dziewczyny], po prostu musieli zostać
zauważeni. Po nabożeństwie pastor do nas podszedł się przywitać,
powiedział że się bardzo cieszy że przyszliśmy, zapytał skąd
jesteśmy itp, i jeszcze nas oprowadził po kościele. Bardzo pozytywne
wspomnienia z kościoła anglikańskiego :))

[minerwamcg]

U ewangelików augsburskich w dużym mieście miałabyś szansę wtopić się w tłum :)
U np. metodystów - zauważono by Cię od razu, a Twoja obecność byłaby przyjęta z
dużą sympatią.
W Polsce w kościołach protestanckich jest zwyczaj, że pastor wychodzi do drzwi i
osobiście żegna się z każdym, zamieniając kilka słów albo życząc miłej niedzieli.

[pontecorvo]

Czy ktoś wie o kościele metodystycznym w obrębie Trojmiasta lub okolicach?

[biljana]

pontecorvo napisała:

> Czy ktoś wie o kościele metodystycznym w obrębie Trojmiasta lub okolicach?

www.metodysci.pl/KEM.html
chyba bliżej masz Ewangelików

www.luteranie.pl/diec.pomorsko-wlkp/index.php

[feverish]

> W Polsce w kościołach protestanckich jest zwyczaj, że pastor
> wychodzi do drzwi i osobiście żegna się z każdym, zamieniając
> kilka słów albo życząc miłej niedzieli.

w krajach anglojęzycznych to jest w ogóle zwyczaj - nawet w
kościołach katolickich. Osoboście przypuszczam, że to raz wpływ
protestantyzmu, dwa słabsza pozycja Kościoła katolickiego w
społeczeństwie.

[minerwamcg]

Prawdać to, że jak na mszy albo nabożeństwie jest dwadzieścia osób, to pożegnać
się z każdym - nie problem. W Polsce bywa po kilkaset i więcej. Księdzu by graba
odleciała :)
Ale zdaje mi się, że to nie tylko w krajach anglojęzycznych, bo i we Francji (w
kościele jak najbardziej katolickim) widziałam księdza plotkującego w kruchcie z
parafianami.

Ojej, nikt nie odpowiedział na pytanie o metodystów w Trójmieście! Już:
Gdańsk-Wrzeszcz, ulica Pniewskiego 8, boczna Jaśkowej Doliny, nabożeństwa w
niedzielę o 11.00, proboszczem jest ksiądz Wawrzyniec Markowski. Uwaga: w Polsce
do pastora mówi się normalnie "proszę księdza".

[feverish]

> Prawdać to, że jak na mszy albo nabożeństwie jest dwadzieścia
> osób, to pożegnać się z każdym - nie problem. W Polsce bywa
> po kilkaset i więcej. Księdzu by graba odleciała :)

oj prawda, prawda, ale w takich Stanach Zjednoczonych do kościoła
przychodzi chyba tyle samo ludzi co w Polsce, a ksiądz i tak
wychodzi po mszy i chociaż z częścią się żegna. A u nas wszyscy mają
po równo ;)

[jhbsk]

W Holandii też ksiądz katolicki po mszy wymieniał uścisk ręki z parafianami.

[pontecorvo]

Byłoby miło, gdyby tak nie znikali równo z błogosławieństwem... Zawsze
patrzymałam z większą sympatią na tych, którzy chociaż dotrwali do drugiej
zwrotki pieśni na wyjście, a gdzież tu mówić o pożegnaniu na wyjście!

[forest102]

Ja byłam kiedys na mszy w wiejskim kościółku w Czechach,katolickim.Na mszy było z 5 osób może,byłam z tata i ciotką (autochtonką) i nasze pojawienie się też wywołało poruszenie.A ksiądz był "objazdowy",w niedzielę jezdzil po miejscowosciach i odprawiał msze.Też był zaskoczony,ze mu się frekwencja tak podniosla!I też rozmawiał z parafianami,ale to pewnie dlatego ze bylo ich tak malo!

[pontecorvo]

Byłoby miło wybrać się! Nie wiem jednak jak z czasem, no i dzidzią naszą mała.
Do Wrzeszcza jednak trochę ładnej drogi!

[slotna]

Jestem niewierzaca, co deklarowalam jeszcze dziecieciem bedac, mimo intesywnego edukowania w tej dziedzinie. Nie pamietam, kiedy przeczytalam pierwsza "Anie", ale wiem, ze absolutnie nie przeszkadzala mi w niej religijnosc. Ani wtedy, ani pozniej, w zadnej z ksiazek Lucy nie znalazlam fragmentu, ktory by mnie jakos razil czy irytowal. Owszem, czasem podsmialam sie z jakiejs drobnostki, czegos co wydawalo mi sie i wydaje do dzis po prostu naiwne, ale tylko tyle. Zadnej indoktrynacji. Wrecz lubie te wstawki:)

Pozdrawiam.

--
Rzeczy, które próbują wyglądać jak rzeczy, częściej wyglądają bardziej jak rzeczy, niż same rzeczy.

[blanacz]

Sama LMM wątpiła w boskość Chrystusa i wierzyła w reinkarnację, ale jako pani
pastorowej i nauczycielce w szkółce niedzielnej nie wypadało jej o tym pisać.
Jestem innego wyznania, wychowałam się na powieściach LMM i nigdy nie raziła
mnie jakaś przesadna religijność bohaterów. Nie ma tam dewocji, a i ta ich
religijność ogranicza się do czytania Biblii w niedzielę i dreptania do
kościoła. Wydaje mi się, że LMM lekko naśmiewa się ze zwyczaju zajmowania się w
niedziele wyłącznie sprawami duchowymi. A przypomnijmy sobie ten brak szacunku
Emilki dla zakazu czytania powieści czy książek o anatomii człowieka :)

[fenyloalanina5]

Czy w cyklu Ani są opisane na przykładzie konkretnych bohaterów przypadki
małżeństw mieszanych religijnie (prezbiterianin-metodystka lub odwrotnie)?
Mógłby ktoś przypomnieć?

[jadwiga1350]

Takim małżeństwem byli Ewa i Ryszard Moore. Ewa prezbiterianka,
Ryszard metodysta.

[fenyloalanina5]

jadwiga1350 napisała:

> Takim małżeństwem byli Ewa i Ryszard Moore. Ewa prezbiterianka,
> Ryszard metodysta.
No i im nie wyszło:)) Wiem, oczywiście, nie z powodu różnic religijnych:)

Ale i tak wyłania się schemat u LMM: bohaterka pozytywna to prezbiterianka,
negatywny - "innowierca".

[altariel2]

emdziejka napisała:

> Nie da sie ukryć, że bohaterki książek LMM są osobami wierzącymi. Zwłaszcza
> Ania tak mi się kojarzy. W moim odczuciu autorka wyposażyła swe bohaterki
> w 'mądrą' religijność - taką daleką od dewocji (którą wyraźnie tępi), ale
> jednocześnie głęboką i żywą.
> No i teraz moje pytanie - czasem zastanawiam się jak to jest odbierane przez
> osoby niewierzące albo niezbyt religijne. Czy to jest mocno odczuwane? czy
> przeszkadza, drażni? a może wręcz przeciwnie?

Mnie, jako osobie nie będącej chrzescijanką, zupełnie to nie przeszkadza. Owszem postacie są religijne, ale własnie w taki 'mądry' sposób. Odbieram to trochę jak filmy Bolly. Nie moja religia, ale mądrze ciepło przedstawiona, cóż tu może razić czy drażnić:)

[nchyb]

patrzę na to w kontekście historycznym, XIX wieczna religijność była
jednak inn niż współczesna...

[pontecorvo]

w górę!

[pontecorvo]

w górę, znowu!