spec_gregory
07.03.05, 01:15
Nadczynność tarczycy przyspiesza wszystkie reakcje chemiczne w organizmie,
czego wynikiem są niekiedy dziwne dla otoczenia zmiany wyglądu czy zachowania
chorego.
U nastolatków choroba wybucha jak wulkan, bez ostrzeżenia. Pojawia się wole,
poty, rozdrażnienie, brak koncentracji. Młodzi ludzie po 20 roku życia, gdy
ich tarczyca zaczyna źle pracować, odczuwają nagły przypływ energii i
nadmierne pobudzenie. Bywają kłótliwi i wybuchowi. Po 45 roku życia chudnie
się i traci apetyt, ogarnia nas apatia i skarżymy się na znaczne osłabienie
mięśni. Zwykle przez pół roku lekceważymy te sygnały lub błędnie je
odczytujemy.
Najczęstsze objawy
1. Spadek wagi. Łączy się z szybkim spalaniem kalorii. Chory jest bez przerwy
głodny, je również w nocy, ale i tak chudnie, i to dużo: od kilku do 30
kilogramów w ciągu niewielu miesięcy.
2. Nadwrażliwość na ciepło i nadmierna potliwość. Przyspieszona przemiana
materii sprawia, że organizm wytwarza więcej ciepła i musi je odprowadzić.
Stąd nasilone pocenie się. Osoby z nadczynnością tarczycy źle znoszą wysokie
temperatury. Zimą chodzą w cienkich płaszczach i nieustannie wietrzą pokoje.
3. Drażliwość, nerwowość. Zazwyczaj dotyczy kobiet, które mają małe dzieci
oraz osób na kierowniczych stanowiskach. Nie mogą sprostać obowiązkom, są
wiecznie rozdrażnione, źle przyjmują wszelkie uwagi, bez powodu wpadają w
złość. Trudno im się skoncentrować na jednym zadaniu.
4. Kołatanie serca - bardzo szybkie bicie. Może być niebezpieczne, zwłaszcza
u ludzi starszych, u których przekształca się w migotanie przedsionków,
prowadzące do niewydolności serca.
5. Duszność. Pojawia się nawet po niewielkim wysiłku fizycznym. Nasila
dolegliwości przy astmie i chorobach płuc.
6. Drżenie rąk. Bardzo krępujące. Budzi podejrzenia o nadużywanie alkoholu.
Kiedy trudno utrzymać w ręku łyżkę, włożyć klucz do zamka, napisać coś
czytelnie, chory szuka pomocy u neurologa, obawiając się choroby Parkinsona.
7. Osłabienie mięśni, najczęściej nóg. Ciężko wchodzić po schodach czy
wstawać z fotela bez wspierania się na rękach.
8. Biegunki - są związane z bardzo szybką przemianą materii. Wypróżnienia
mogą się zdarzać nawet trzy razy dziennie.
9. Nieregularne miesiączki. Zwykle bywają skąpe lub całkowicie zanikają.
10. Dolegliwości skórne. Na podudziach i stopach pojawiają się czerwone,
mocno swędzące plamy. Nogi nad kostkami bywają mocno opuchnięte. Skóra
swędzi. Włosy robią się rzadkie, cienkie i sztywne, trudno je ułożyć lub
zakręcić. Paznokcie są łamliwe, mają nierówną powierzchnię i czasem zmieniony
kolor.
11. Łzawienie - z reguły przy wietrze i ostrym świetle. Chory odczuwa ból,
pieczenie oczu (piasek pod powiekami), widzi obraz zamazany lub podwójny. Pod
oczami pojawiają się worki.
12. Wole - sygnalizuje zaawansowane stadium nadczynności tarczycy.
Badania u lekarza
Najprościej stwierdzić nadczynność tarczycy, wykonując analizę krwi i
oznaczenie poziomu hormonów T3, T4 oraz TSH
tyreotropiny) - hormonu przysadki mózgowej stymulującego pracę tarczycy.
Wyniki mogą się różnić w zależności od metody analitycznej, dlatego w czasie
kuracji warto kolejne badania robić w tym samym laboratorium.
W wyniku nadmiernej produkcji hormonów często tworzą się guzki - "zimne" (nie
produkujące hormonów) i "gorące" (aktywne). I jedne, i drugie grożą
zezłośliwieniem (głównie aktywne).
Lekarz może zlecić wykonanie USG, scyntygrafii lub biopsji aspiracyjnej
cienkoigłowej (BAC), a także prześwietlenie klatki piersiowej. Badania te
pozwalają określić rodzaj i rozmiary guzków. Biopsja daje odpowiedź na
pytanie, czy guzki są złośliwe, czy nie. Zdjęcie RTG pokazuje, czy tarczyca
rozrasta się w stronę tchawicy. Wtedy tworzy tzw. wole zamostkowe,
niewidoczne, ale utrudniające oddychanie.
By prezyzyjnie postawić diagnozę, wykonuje się badanie tarczycy zwane
scyntygrafią. Pacjent dostaje promieniotwórczy izotop jodu w kapsułce lub w
płynie. Gdy jod wniknie do tarczycy, zaczyna się emisja promieniowania,
rejestrowana przez gammakamerę. Guzki gorące wchłaniają jod, zimne - nie. Na
monitorze lekarz widzi te miejsca, które wchłonęły jod, i te, które są wolne
od niego. Obraz jest wielokolorowy. Tak powstaje mapa tarczycy - scyntygram.
Leczenie na miarę
Tabletki. Ludziom młodym podaje się z reguły tabletki, które ograniczają
produkcję hormonów. Poprawę samopoczucia można zaobserwować już po dwóch
tygodniach, ale zazwyczaj leczenie trzeba kontynuować przez 6-18 miesięcy.
Połowa chorych w pełni odzyskuje zdrowie.
Przyjmowanie leków przeciw nadczynności tarczycy łączy się jednak z ryzykiem
wystąpienia swędzącej wysypki lub zmniejszenia liczby białych krwinek
(leukocytów). To grozi owrzodzeniem w ustach oraz infekcjami z wysoką
gorączką. Wtedy lekarz musi dobrać inny preparat.
Operacja. Osoby poniżej 45 roku życia mogą być kierowane na operację. Zwykle
wycina się trzy czwarte gruczołu tarczycowego. Przedtem jednak konieczne jest
przywrócenie za pomocą leków normalnego poziomu hormonów tarczycowych. Na 10-
14 dni przed operacją trzeba brać leki zawierające jod. Ograniczają one
przepływ krwi przez gruczoł i zmniejszają go.
Zabieg jest wykonywany w pełnym znieczuleniu, a po nim pozostaje się w
szpitalu przez 2-4 dni. Niewielką bliznę u podstawy szyi można łatwo
przysłonić koralami lub apaszką.
Operacja wiąże się z minimalnym ryzykiem uszkodzenia przytarczyc
kontrolujących poziom wchłaniania wapnia. Pomaga kuracja witaminą D.
Gdyby doszło do uszkodzenia nerwów krtani, choremu zmieni się tembr głosu. Ma
to znaczenie dla śpiewaków lub aktorów.
Jod 131. Nawet 20-40 lat po usunięciu części tarczycy nadczynność może
powrócić. Wówczas stosuje się tylko leki lub radioaktywny jod 131, który
niszczy niektóre komórki tarczycy, a inne powstrzymuje od dzielenia się. Mogą
go zażywać tylko osoby, które nie planują już potomstwa. Zachodzi bowiem
obawa, że ich dzieci mogłyby się rodzić z poważnymi wadami. Po podaniu jodu
chory przez kilka dni musi unikać miejsc publicznych i ograniczyć kontakty z
bliskimi. Kuracja trwa około ośmiu tygodni. Po niej u większości chorych z
czasem rozwija się niedoczynność tarczycy, którą też trzeba leczyć.
Potrzebna dieta
Musisz dostarczać organizmowi więcej energii i jeść 5-6 posiłków dziennie
oraz podporządkować się następującym zasadom:
1. Jedz więcej białka; mleka i jego przetworów, jaj, chudego mięsa, wędlin
(drobiowych, polędwicy) oraz chudych ryb (dorsz, sandacz).
2. Wszystkie posiłki powinny być bogate w witaminy, zwłaszcza A (marchew,
papryka, pomidory, brzoskwinie), C (natka pietruszki, cytrusy, czerwona
papryka), B1 (produkty zbożowe, jaja, kasza) oraz składniki mineralne takie
jak wapń (mleko i jego przetwory).
3. Wybieraj potrawy lekkostrawne, unikaj tłustych i smażonych. Najlepiej
gotuj na parze, piecz w folii lub duś bez obsmażania.
4. Ogranicz ilość tłuszczu. Najzdrowsze są oleje roślinne.
5. Nie jedz zbyt często kapusty, brukselki, brokułów, kalarepy, chrzanu i
rzodkiewki - zawarte w nich substancje sprzyjają rozrostowi wola.
6. Do minimum ogranicz napoje z kofeiną, czyli kawę, herbatę i coca colę.
Medyczne ABC
Na nadczynność tarczycy dwa razy częściej chorują kobiety niż mężczyźni.
Gruczoł tarczycowy rozrasta się bezboleśnie, chociaż czasem łączy się z
uciskiem w gardle.
Nadczynność tarczycy nie tylko wpływa na złe samopoczucie, ale też zwiększa
ryzyko zachorowania na cukrzycę i białaczkę.
Palenie papierosów sprzyja rozwojowi chorób Gravesa i Basedowa, często
towarzyszących nadczynności tarczycy.
Noworodki przejmują chorobę od matek. Jeśli zostanie wykryta zaraz po
urodzeniu, jest łatwa do wyleczenia i trwa 2-3 tygodnie, czyli tyle czasu,
ile potrzeba na usunięcie z organizmu dziecka przeciwciał przekazanych przez
matkę.
Zapraszam do dyskusji
